Постер бэлтгэх арга зүй

1
Экстейншиний
сургалтын төв
Доктор
Б.Эрдэнэболор
Постер бэлтгэх
арга зүй
Постер бэлтгэх арга зүй
“Хөдөөгийн хөгжлийн сургалт” төсөл

2
Доктор
арга зүй
1. Постерийн зориулалт
2. Постер, презентаци хоёрын ялгаа
3. Постерт тавигдах ерөнхий шаардлагууд
4. Постерийн агуулга
5. Постерийн дизайн (Жишээ постерууд)
6. Төлөвлөлт
Агуулга

3
Доктор
арга зүй
 Ямар нэг тодорхой мессеж өгөх
 Хэлэлцүүлэг өрнүүлэх
 Хүмүүсийн сонирхлыг татах
 Судлаачийн мэдлэг чадвар, байр суурийг
илэрхийлэх
1. Постерийн зориулалт

4
Доктор
арга зүй
2. Постерийн презентациас ялгаатай
талууд
 Олон хүний өмнө ярих гэж тэвдэх шаардлагагүй
 Гадаад хэл дээр ярихад хялбар
 Ярих цагийн хязгаарлалт бага
 Хурлын туршид ил байж, олон хүнд харагдана
 Сүүлийн үед эрдэм шинжилгээний олон улсын хурлууд
ихэнхи материалаа постер хэлбэрээр авах болсон
Гэхдээ судалгааны материалаа
Өгүүллэг (paper),
Презентаци,
Постер,
аль аль хэлбэрээр нь бэлдчихэд буруудахгүй!

5
Доктор
арга зүй
3. Постерт тавигдах ерөнхий
шаардлагууд
 Сонирхолтой
 Товч, тодорхой
 Ойлгоход хялбар
 Үзэмжтэй
 Агуулга ба дизайн нь нийцтэй
 Хэвлэлийн чанар сайтай

6
Доктор
арга зүй
Мэдэхэд илүүдэхгүй зарим тоонууд
 Уншигч таны постерийг сонирхох эсэхээ эхний 11
секундэд шийднэ.
 Постерийг сонирхох дундаж хугацаа 3-5, дээд тал нь 10
минут
 Нийт талбайн 75%-ийг дүүргэж, 25%-ийг хоосон үлдээх
нь хамгийн тохиромжтой
 Паретогийн зарчим: 80:20
 Постерын агуулгын 20% нь гол мессежийн 80%-ийг агуулна.

7
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: үзүүлэлтүүд
 Эмх цэгц, дэс дараалалтай
 Товч
 Та постероо танилцуулахдаа хангалттай мэдээлэл өгөх
боломжтой.
 Хэрэв хэн нэгэн таны судалгааны талаар дэлгэрэнгүй
мэдээлэл авахыг хүсвэл эргээд тантай холбоо барьж болно.
 Хялбар
 Энгийн хэллэг
 Богино өгүүлбэрүүд
Бүтэн өгүүлбэрүүдийн оронд ангилал, схем ашиглаж болно.

8
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: үзүүлэлтүүд
 Тоо баримтууд нь тодорхой, жишээ нь:
 “1960 оноос хойш агаарын температур хоёр хэм орчмоор ихэсчээ”
гэхийн оронд “1960 оноос 2008 оныг хүртэлх хугацаанд агаарын
жилийн дундаж температур 2.2°C-аар нэмэгджээ”.
 “Монгол улс 40 гаруй сая малтай” гэхийн оронд “Монгол улс 2007
оны 9-р сарын байдлаар 42.6 сая толгой малтай.”
 Үнэн бодитой
 Бичигдсэн өгүүлбэр бүр цаанаа баримт нотолгоотой байх ёстой.
 Текстийн бүтэц, үгийн сонголт, график, хүснэгт зэрэг нь
мэргэжлийн түвшинд боловч хялбар ойлгогдохуйц
байх.

9
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: ерөнхий бүтэц
 Гарчиг (Title)
 Оршил (Introduction)
 Арга зүй (Material and Methods)
 Үр дүн (Results)
 Шүүн хэлэлцэхүй (Discussion)
 Дүгнэлт (Conclusions)
 Талархал (Acknowledgements)

10
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Гарчиг
 Тодорхой: Уншигч таны постерийн гарчгийг хараад
цааш нь унших эсэхээ шийднэ.
 Судалгаа хийсэн процессийн тухай биш, харин дүгнэлтээ
цухас дурдвал илүү сонирхолтой!
 Том: Том тусмаа сайн (фонтын хэмжээ 75 орчим)!
 2 метр зайнаас уншигдахуйц байх ёстой!
 Арван хоёр үгэнд багтахуйц товч
 Нэрээ дор нь бич!
 Ажлын газар, имэйл хаягаа бичиж болно

11
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Оршил
 Судалгааны субьект ба сэдэв, түүний ач холбогдол
 Урьдчилсан мэдээлэл (background)
 Судалгааны зорилго
 Ажлын ерөнхий концепци (бүтэц, загвар)
 Гипотез (үүд)

12
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Арга зүй
 Судалгаанд хамрагдсан обьект, субьектууд
 Туршилт хийсэн бүс нутаг, талбай буюу лаборатори
 Туршилт хийсэн хугацаа, давталт г.м
Түгээмэл арга зүй ашигласан бол тухайн арга зүйнхээ
нэрийг бичихэд хангалттай, процедурыг нь дэлгэрэнгүй
тоочих шаардлагагүй!

13
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Үр дүн
 Судалгаагаар илрүүлсэн үзэгдэл буюу зүй тогтлуудын
илэрхийлэл
 Маш бага текст, харин дүрслэл (хүснэгт, график)
 Зөвхөн үр дүнгээ тоочих болохоос дүгнэлт,
хэлэлцүүлгийн чанартай зүйл оруулахгүй.
 Хүснэгт буюу графикт өгөгдсөн тоог текстэнд дахин
бичих хэрэггүй.

14
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Шүүн хэлэлцэхүй
 Үр дүнгээ тайлбарлах хэсэг
 Үр дүн ба судалгааны зорилгын хоорондох уялдаа
 Тухайн судалгааны үр дүн ба урьд нь тухайн сэдвээр хийгдсэн
судалгааны үр дүнгүүдийн харьцуулалт
 Тухайн судалгааны үр дүнгийн учир шалтгаан, үүнээс гарах уялдаа
логик
 Дараагийн судалгаанд анхаарах зүйлс г.м.
 Оршилд бичигдсэн асуудал, гипотезүүдтэйгээ холбоно.
 Үр дүнгийн хэсэгт бичигдсэн зүйлсээ дахин давтах
шаардлагагүй, зөвхөн тайлбарлана.
Зохиогчийн мэдлэгийн түвшнийг илэрхийлнэ!

15
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Дүгнэлт
 Хамгийн гол хэсэг
 Хүмүүс таны постероос хамгийн түрүүнд харах хэсэг
 Таны судалгааны чухам юу нь сонирхолтой вэ?
Зарим тохиолдолд, ялангуяа байгалийн шинжлэлийн
судалгааны постеруудад “дүгнэлт” гэсэн бие даасан
хэсэг байхгүй, харин “Хэлэлцүүлэг”-тэй хамт нэг хэсэгт
багтана!

16
Доктор
арга зүй
Постерийн агуулга: Талархал
 Постерийн хамгийн доод хэсэгт байрлана
 Талархал: судалгааг санхүүжүүлсэн байгууллага,
судалгаанд идэвхтэй оролцсон буюу тусалсан хүмүүст
талархлаа илэрхийлэх нь зүйтэй.

17
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Утга, найруулга
 Илүү үгсийг хасах буюу товчил! Жишээ нь:
 Юуны өмнө..., ... гэж үзэх нь зүйтэй..., эсвэл
 ... гэж дүгнэх нь зохистой..., Нөгөө талаар бидний судалгааны
энэхүү үр дүн нь .... төрийн хошой шагналт, академич, доктор,
профессор ... гуайн нээлтийн үнэн зөвийг нотолж буй нь тодорхой
байна... гэх мэтээр бичиж болохгүй.
 “Дээрхи дүгнэлтүүдийг үндэслэн...” эсвэл “Эдгээр учир шалтгааны
улмаас” гэхийн оронд “Иймээс”, мөн “тоо ширхгийн хувьд бага”
гэхийн оронд “цөөхөн” г.м.
 Сул, давтагдсан үгс буюу илүүдэл тэмдэг нэрийг хас.
Жишээ нь:
 үндсэндээ, ерөнхийдөө, зарчмын хувьд г.м.
 хүн бүрт тусад нь, түр хугацаагаар зээл олгох, нягт нарийн шалгуур
г.м.
 үндсэн хүчин зүйл = хүчин зүйл, хамгийн гол шалтгаан = гол шалтгаан,
маш их ач холбогдолтой = ач холбогдолтой г.м.

18
Доктор
арга зүй
Алтан дүрэм:
Хасч болох үг байх л юм бол
шууд хас!

19
Доктор
арга зүй
 Нэгээс ес хүртэлх тоог үсгээр бич!
 Хэрэв хэд хэдэн тоог дараалан бичих тохиолдолд эдгээрийн
аль нэг нь 9-ээс дээш байвал дээрхи дүрэм үйлчлэхгүй.
Жишээ нь: Туршилтын талбай тус бүрт 2 монгол, 5 орос, 12
канад сорт тариалав.
 Өгүүлбэрийг тоогоор бүү эхэл!
 Өгүүлбэрийн төгсгөлд аравтын бутархай байвал хаалтанд
хий. Жишээ нь (2.5).
 Дөрвөөс дээш оронтой тоог мянгатын орноор тусгаарлахдаа
таслал биш, зай ашигла. Жишээ нь:
10 000, эсвэл 0.052 06 гэх мэт.

20
Доктор
арга зүй
 Алтан дүрэм: “Нэг өгүүлбэр = Нэг санаа”
 Учир битүүлэг буюу ямар нэг санаа илэрхийлж чадахгүй
өгүүлбэрийг шууд хас!
 Бичсэнээ өөртөө дуулдахуйц уншиж, үүнийгээ чагнахад
найруулгын төвшин илүү тодорхой мэдэгдэнэ.

21
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Хүснэгт, график ашиглах
 Хүснэгт, график нь үр дүнг илэрхийлэх буюу дүгнэлтийг
тодотгоход ашиглагдана.
 Хүснэгт: тоон мэдээллийг бодитоор нь харьцуулахад
 График: аливаа үзүүлэлтүүдийн илрэл буюу өөрчлөлтийг
дүрслэхэд
 Ижил агуулгатай хүснэгт, график хоёр нэг постерт хамт байж
болохгүй.
 Аливаа хүснэгт буюу график нь агуулгын хувьд бүрэн бүтэн,
тодорхой нэг утга санааг илэрхийлж байх ёстой.

22
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Хүснэгт, график ашиглах
 Хүснэгт буюу графикаар илэрхийлж болох мэдээллийг
текстэнд бүү оруул.
 Үүний эсрэгээр, товчхон өгүүлбэрээр тодорхой
илэрхийлэгдэж болох мэдээлэлд зориулж заавал хүснэгт,
график хийх хэрэггүй.
Хүснэгт буюу графикийн гарчиг:
 Товч боловч агуулагдаж буй мэдээллийг илэрхийлнэ
 Судалгааны обьектийн нэр, төрөл, зүйл, мөн судалгаа
явагдсан газар, хугацааг багтаана
 Хэмжилтийн нэгжүүдийг гарчигт бичих шаардлагагүй.

23
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Хүснэгтийн жишээ
Хүснэгт 3.11: Буудайн 15 генотипийн ургацын үзүүлэлтүүдэд хийсэн хоёр хүчин
зүйлт варианцийн шинжилгээ, хазайлтын дундаж квадратаар дүрслэв†
Шинж тэмдгүүд Хэлбэлзлийн шалтгаан
Гангийн
үйлчлэл
Генотип Генотип ×
Гангийн
үйлчлэл
Чөлөөт байдлын зэрэг 1 14 14
Бутлалтын зэрэг 11,5*** 17,5*** 2,9***
Үрийн ургац 1,2*** 0,4*** 0,2***
Нийт үрийн тоо 2390,0*** 781,2*** 397,3***
Түрүүн дэх үрийн тоо 578,7*** 200,7*** 114,8***
Мянган үрийн жин 249,7* 461,1*** 83,2ns
†
Алдааны магадлал: *=P<0,05; **=P<0,01; ***=P<0,001; ns
= бодит биш

24
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Графикийн жишээ
14
15
16
17
18
19
20
1960 1966 1972 1978 1984 1990 1996 2002
Jahre 1960-2002
°C
y= 0,04x+15,6**

25
Доктор
арга зүй
4. Постерийн агуулга: Графикийн жишээ
Figure 5.15: Structure of labor forces of the sampled farms (N=30)
1.1
0.3
0.6
0.2
0.4
0.2
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
Family labor Hired labor
LaborUnit(LU)
full-time part-time occasional senior

26
Доктор
арга зүй
5. Постерийн дизайн
 Ихэвчлэн А0 хэмжээтэй
 841 х 1189 мм, эсвэл 33.1 х 46.8 инч
 Фонт: Times new roman, Arial, Courier
 Өнгө: Цагаан дээр хараар бичих нь хамгийн гаргацтай
(Постерийн суурь өнгө шаргал, цайвар цэнхэр, цайвар ногоон байж
болно)
 Зарим онцгой чухал хэсгээ өөр өнгөөр тодотгож болно
(улаан, хөх г.м.)
Постерийн хэмжээ, фонт зэргийг ихэвчлэн хурал зохион
байгуулагчид урьдчилан зааж өгдөг.

27
Доктор
арга зүй
6. Төлөвлөлт: үе шатууд
1. Постерт багтаах бүх санаануудаа нэгтгэ
Дараахь асуултуудыг өөрөөсөө асуу:
• Судалгааг ямар зорилгоор хийсэн бэ?
• Урьд нь энэ сэдвээр судалгаа хийгдэж байсан уу?
• Судалгааг яаж хийсэн бэ?
• Би яагаад энэ арга зүйг сонгосон бэ?
• Энэ арга зүйг хэрэглэхдээ ямар зарчмуудыг баримталсан бэ?
• Ямар гипотезүүдийг дэвшүүлсэн бэ?
• Гипотезүүд батлагдсан уу?
• Судалгаа хийхэд ямар бэрхшээлүүд, ямар санаад ороогүй
зүйлс тохиолдсон бэ?
• Ямар үр дүнгүүд гарсан бэ?
• Эдгээр үр дүнгүүдээс би ямар дүгнэлт гаргах вэ?
• Энэ сэдвээр хийх дараагийн судалгааны ажлуудад юуг
анхаарвал зохих вэ?

28
Доктор
арга зүй
2. Постерт багтаах бүх санаануудаа нэгтгэ
3. Постерийг хэнд зориулж бэлтгэж буйгаа бод
4. Гол мессежээ тодорхойл
5. Мэдээлэл цуглуул
6. Постерийнхоо гарчиг, бүтэц (outline), агуулгыг эхний
хувилбараар боловсруул
Постерийн бүх агуулгыг нэг удаа суухдаа бэлдэж дуусга. Эхний
удаад найруулга, үг үсгийн алдаанд санаа зовох хэрэггүй.

29
Доктор
арга зүй
Дараахь асуултуудыг өөрөөсөө асуу
• Энэхүү постерийг бэлтгэхийн зорилго юу вэ?
• Сэдвээ хэрхэн танилцуулах вэ?
• Постер ямар хэсгүүдтэй, тэдгээр нь ямар гарчигтэй байвал
зохих вэ?
• Постерийн хэсэг бүрт ямар мэдээлэл багтах ёстой вэ?
• Ямар график болон хүснэгтүүдийг постерт багтаах вэ,
тэдгээрийн хаана хэрхэн байршуулах вэ?
• Агуулгаа багасгах боломж байна уу?
• Гол мессежээ хэрхэн байршуулж, илэрхийлэх вэ?
• Постерийн хэсгүүдийн дэс дараалал ойлгомжтой байна уу?
• Постерийн болон хэсгүүдийн гарчгууд товч, тодорхой байж
чадаж байна уу?
• Постерийн ерөнхий зохион байгуулалт, үзэмж ямар байвал
зохих вэ?

30
Доктор
арга зүй
7. Нооргоо зас
8. Бусдаар хянуулах
9. Хянуулсан эхийг дахин засах
10. Дахин хянуулах
11. Эцсийн хувилбараар бэлэн болгох
12. Хэвлэх

31
Доктор
арга зүй
Төлөвлөлт: цагийн хуваарь
Хэзээ Юу хийх
0 Постероо танилцуулах
-1 долоо хоног Хэвлэх
-1 долоо хоног Эцсийн засваруудыг хийх
-1 долоо хоног Дахин хянуулах
-2 долоо хоног Хянасан хүмүүсийн зөвлөгөөний дагуу
засварлах
-2 долоо хоног Засварласан нооргоо бусдаар хянуулах
-3 долоо хоног Нооргоо хайр найргүй засах
-3 долоо хоног Эхний нооргийг бэлэн болгох
-4 долоо хоног Постерийн агуулга, дизайныг төлөвлөх
-4 долоо хоног Мессежээ тодорхойлох, хураангуй бичих

32
Доктор
арга зүй
Техникийн зөвлөгөө
 Постер бэлтгэж болох компьютерийн программууд:
 MS Power Point
 Macromedia Freehand
 Adobe Illustrator
 Adobe Photoshop
 Adobe PageMaker
 Adobe InDesign

33
Доктор
арга зүй
Анхаарал тавьсанд баярлалаа!
http://extension.edu.mn
ХААИС-ийн
Экстейншиний сургалтын төв

Постер бэлтгэх арга зүй

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Постер бэлтгэх арга зүй

Similar to Постер бэлтгэх арга зүй (20)

More from Erdenebolor Baast

More from Erdenebolor Baast (20)

Постер бэлтгэх арга зүй