1. Эсээ бичих үе шатууд 1.Сэдвээ сонгоно: /нарийвчилсан сэдвийгсонгох/ 2.Зорилгоо тодорхойлно: а.хэн хэгнийг болон ямар нэг зүйлийг дүрслэх, б.хэрэг явдлыг цагийн дарааллаар хүүрнэж бичих, в.бусдад итгэл үнэмшил төрүүлэхүйц бичих, г.аливаа зүйлийг дэлгэрэнгүйгээр тайлбарлаж бичих 3.Бичих арга хэлбэрийг сонгоно: Ийнхүү бүтцийг төлөвлөхдөө агуулгаа дараах 10 зүйлээр баяжуулна. Үүнд: Баримтаар,жишээгээр,дүрслэлээр,харьцуулан эсрэгцүүлэх аргаар, хүүрнэлээр, тодорхойлолтоор, үйл явцаар, ангилалаар, учир шалтгаан үр нөлөөг тайлбарлахаар, жишихээр гэх мэт.

3. Ямар ямар зарчмын дагуу бичсэнийг ярилцана

4. Эсээ бичих зарчмуудыг мэдэж авна

5. Эх хэл, соёл, түүхээрээ бахархан, хайрлах хамгаалах хүмүүжил эзэмшинэ.

8. Яагаад бичиж байна?

9. 2.Агуулгыг өрнүүлэх

10. Гол үзэл санаа юу вэ?

11. Өөрийн гол үзлийг дэмжиж өрнүүлэхдээ ямар санаа мэдээллийг ашиглах вэ?

12. Дэмжиж буй мэдээлэлд ямар эх сурвалжуудыг ашиглах вэ?

13. Агуулгыг өрнүүлэхийн тулд ямар үзэл бодол санааг голлон баримтлах вэ?

15. Өөрийн гол санаа болон дэмжигч мэдээллүүдийг хэрхэн эвлүүлэн бичих вэ?

17. Уншигчид юуг ойлгоосой гэж хүсэж байна?

18. 5.Өнгө аяс

19. Өөрийн байр суурийг уншигчидтай хэрхэн холбох вэ?

20. Энэ сэдвийг ямар өнгө аясаар бичвэл тохиромжтой вэ?

22. танилцуулах вэ?

23. Дэмжих мэдээллийг хэрхэн

24. өрнүүлэх вэ?

25. Эсээгээ хэрхэн өөрчлөх вэ?

27. 1-р баг Байгал хамгаалах талаар

28. 2-р баг Нийгэмд тулгамдаж байгаа асуудал

29. 3-р баг Хүний мөс чанар

30. 4-р баг Хүний бүтээсэн зүйл

31. 5-р баг Гараг ертөнц, сансар огторгуй