โดย คุณอัสมะ ตันหยงดาโอะ สถาบันคลังปัญญาฯ

1. รายงานวิจัย
โครงการวิจัยบทบาทของตุรกีในพื้นที่
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ผู้วิจัย
นางสาวอัสมะ ตันหยงดาโอะ
โครงการคลังปัญญาเพื่ออภิวัฒน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์
ภายใต้สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ
มหาวิทยาลัยรังสิต

2. i
หัวข้อเรื่อง โครงการวิจัยบทบาทของตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ชื่อผู้วิจัย นางสาวอัสมะ ตันหยงดาโอะ
ชื่อโครงการ โครงการคลังปัญญาเพื่ออภิวัฒน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์
สถาบัน สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
ปี 2559
บทคัดย่อ
วิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงบทบาทของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดน
ภาคใต้ ทั้งในส่วนของบทบาทของรัฐบาลตุรกี และองค์กรพัฒนาเอกชนจากประเทศตุรกี ที่เข้ามาให้
ความช่วยเหลือสนับสนุนการทางานในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยเฉพาะภายหลังจากขึ้นมาดารง
ตาแหน่งทางการเมืองของผู้นาตุรกีที่มีแนวคิดอิสลามนิยม โดยศึกษาถึงบทบาทและลักษณะการ
ดาเนินงานในพื้นที่ บทบาทการทางานเปรียบเทียบกับประเทศตะวันออกกลางอื่นๆที่มีบทบาทอยู่ใน
พื้นที่เช่นเดียว และศึกษาถึงความคิดเห็นของคนในพื้นที่ต่อบทบาทการดาเนินงานของประเทศตุรกี
เหล่านั้น นอกจากนี้วิจัยฉบับนี้ยังได้ศึกษาถึงความคิดเห็นของเยาวชนคนรุ่นใหม่ในพื้นที่ต่อแนวคิดเรื่อง
ขบวนการเคลื่อนไหวอิสลาม (Islamic Movement) และแนวคิดการให้ความช่วยเหลือตามหลักศาสนา
อิสลาม (Islamic Humanitarian) ผ่านการขับเคลื่อนโดยผู้นาประเทศตุรกีในปัจจุบัน
จากการศึกษาพบว่า บทบาทของประเทศตุรกีต่อพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ทั้งในส่วน
ของรัฐบาลตุรกีหรือแม้กระทั่งองค์กรพัฒนาเอกชนจากประเทศตุรกี จะเน้นการให้ความช่วยเหลือด้าน
สังคมเป็นหลัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และการสนับสนุนด้าน
การศึกษาต่อเยาวชนในพื้นที่ โดยมีการดาเนินงานแล้วคือ
1. การสร้างอาคารที่พักให้เด็กกาพร้า และสร้างมัสยิด
2. การให้ความช่วยเหลือเรื่องการทากรุบาน
3. การให้ถุงยังชีพแก่ผู้ยากจน และการเลี้ยงละศีลอดในเดือนรอมฎอน
4. การสนับสนุนทุนการศึกษาในพื้นที่ และการศึกษาต่อที่ประเทศตุรกี
5. การจัดรถรับส่งเด็กกาพร้าเพื่อเดินทางไปโรงเรียน
6. การให้ความช่วยเหลืองบสนับสนุนการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์จัดแสดงเรื่องราวด้านวัฒนธรรม

3. ii
การดาเนินงานมีพื้นที่การทางานที่หลากหลาย และเข้าถึงพื้นที่ที่อยู่ห่างไกลจากตัวเมือง
นอกจากนี้ยังพบว่าบทบาทของประเทศตุรกีในพื้นที่มีแนวโน้มที่จะขยายการดาเนินงานและพื้นที่การ
ทางานต่อไปในอนาคต
จากการศึกษายังพบว่า เยาวชนคนรุ่นใหม่ในพื้นที่มีทัศนคติที่เป็นบวกต่อผู้นาปัจจุบันที่มี
แนวคิดอิสลามนิยมของตุรกี มีความคาดหวังอย่างท้าทายว่าโลกมุสลิมจะกลับมามีศูนย์กลางเมืองการ
ปกครองดังเช่นสมัยก่อนราชวงศ์ออตโตมัน(อุษมานียะห์)จะล่มสลาย แล้วกลายเป็นประเทศตุรกีใน
ปัจจุบัน มองว่าการดาเนินนโยบายของประเทศตุรกีมีลักษณะของการนาแนวคิดแบบอิสลามนิยมเข้ามา
มากขึ้น แต่ในลักษณะที่ค่อยๆเปลี่ยนเพื่อไม่ได้เกิดการต่อต้านจากสังคม นอกจากนี้มองว่าประเทศตุรกี
ดาเนินนโยบายต่างประเทศแบบ Soft Power ในเรื่องการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และการ
สนับสนุนการศึกษาในการเข้าไปสร้างบทบาทของตัวเองในพื้นที่อื่นๆทั่วโลก โดยไม่ได้เน้นเฉพาะพื้นที่ที่
เป็นชาวมุสลิมเท่านั้น พวกเขามองว่าเหล่านี้เป็นความท้าทายของประเทศตุรกีในการสร้างบทบาทการ
ยอมรับจากประเทศอื่นๆในการก้าวขึ้นมาเป็นผู้นาทางการเมืองโลก ในขณะเดียวกันประเทศตุรกีก็ยังถูก
ทดสอบศักยภาพด้านความมั่นคงจากประเทศมหาอานาจอื่นๆอยู่บ่อยครั้ง อีกทั้งเสถียรภาพความมั่นคง
ภายในประเทศก็ยังเป็นเรื่องที่ต้องได้รับการดูแลเป็นอย่างมาก การดาเนินนโยบายใดๆของตุรกีใน
ปัจจุบันและในอนาคตถูกจับตามองอย่างยิ่งจากสังคมนานาประเทศ และจากสังคมมุสลิมเองอย่างใกล้ชิด
ในฐานะประเทศที่ก้าวขึ้นมามีบทบาทในเวทีระหว่างประเทศที่โดดเด่นประเทศหนึ่งในปัจจุบัน

4. iii
กิตติกรรมประกาศ
ความสาเร็จในการศึกษาและการทาวิจัยเล่มนี้จะไม่อาจเกิดขึ้นและสาเร็จได้เลย หากไม่ได้รับ
ความช่วยเหลือจากบุคคลที่ให้การสนับสนุนและให้ความช่วยเหลือต่อผู้วิจัย ขอขอบคุณสถาบันคลัง
ปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต ที่มอบทุนสนับสนุนการทาวิจัย
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ ผู้อานวยการสถาบันที่มอบโอกาสให้ผู้วิจัยได้ทาวิจัยเล่ม
นี้ นางสาวยุวดี คาดการณ์ไกล ผู้จัดการโครงการ สาหรับโอกาสและคาแนะนาที่ดี ขอบคุณเจ้าหน้าที่จาก
สถาบันคลังปัญญา คุณปลายฟ้า บุนนาค (น้องอุ๊) ที่คอยตามงานวิจัยให้สาเร็จลุล่วงตามกาหนดการ คุณ
อรุณ สถิตพงศ์สถาพร ที่คอยดูแลเรื่องการเงินตลอดการทาวิจัย
ขอขอบคุณ ศ.ดร.จรัญ มะลูลีม อาจารย์ประจาคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และ
ดร.ศราวุฒิ อารีย์ รองผู้อานวยการศูนย์มุสลิมศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่
กรุณามาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิให้ความเห็นและข้อเสนอแนะต่อวิจัยเรื่องนี้ ผู้วิจัยได้รับคาแนะนาที่ดีจาก
อาจารย์ทั้งสองท่านมากๆ ขอขอบคุณผู้ให้ข้อมูลทุกๆท่านที่กรุณาสละเวลาให้ผู้วิจัยได้สัมภาษณ์แบบ
เจาะลึก ทั้งที่สามารถเอ่ยนามได้และที่ไม่ต้องการเปิดเผยนาม หากไม่มีพวกท่านเหล่านี้ งานวิจัยเล่มนี้
คงจะไม่สามารถสาเร็จลุล่วงและสมบูรณ์ได้
ขอบคุณ คุณอัซฮา สารีมะเจ๊ะ เพื่อนของผู้วิจัย ที่เป็นผู้ริเริ่มร่างโครงการและนาเสนอ
โครงการวิจัยจนได้รับการสนับสนุนงบประมาณและสามารถดาเนินงานได้ อีกทั้งเป็นผู้แนะนาผู้วิจัยให้
สานต่อโครงการนี้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเจตนารมณ์การสร้างโครงการคลังปัญญาเยาวชนในพื้นที่จังหวัด
ชายแดนภาคใต้ที่พวกเราตั้งใจจะสร้างกันขึ้นมา ขอบคุณ บาดารีย๊ะ บุยะลา (อิลฮัม) ผู้ช่วยวิจัย สาหรับ
การลงพื้นที่เก็บข้อมูลด้วยกันที่ยาวนาน คอยช่วยแปลภาษามลายูให้ อดทนต่อความยากลาบากในการ
นั่งรถด้วยกันนานๆเวลาลงพื้นที่เก็บข้อมูล ขอบคุณเพื่อนๆ และครอบครัว รัย ไอมีย์ อาเยาะห์และมามา
สาหรับกาลังใจที่ดีและการสนับสนุนตลอดการทาวิจัยนี้ และท้ายสุดขอบคุณความอดทนของตัวเองที่
สามารถทาวิจัยให้สาเร็จลงได้ แม้ว่าในบางช่วงเวลาแทบจะไม่มีเวลาว่างให้ได้ทาวิจัยเลยก็ได้
อัสมะ ตันหยงดาโอะ
24 เมษายน 2559

5. iv
สารบัญ
หน้า
บทที่ 1 บทนา
- ที่มาและความสาคัญ 1
- วัตถุประสงค์การวิจัย 2
- นิยามศัพท์เฉพาะ 2
- ขอบเขตการศึกษา 3
- ระเบียบวิธีวิจัย 4
- ทบทวนวรรณกรรมเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 5
- ผลที่คาดว่าจะได้รับ 9
บทที่ 2 บทบาทของตุรกีในการให้การสนับสนุนพื้นที่สามจังหวัด 10
ชายแดนภาคใต้ผ่านการช่วยเหลือด้านสังคมสงเคราะห์
การศึกษา และเด็กกาพร้า
บทที่ 3 อิทธิพลของแนวคิดขบวนการเคลื่อนไหวอิสลาม 28
(Islamic Movement) และแนวคิดการให้ความช่วยเหลือ
ด้านมนุษยธรรมตามหลักศาสนาอิสลาม (Islamic Humanitarian)
ของตุรกีต่อเยาวชนคนรุ่นใหม่ในพื้นที่
บทที่ 4 สรุป อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ 38
บรรณานุกรม 50

6. v
สารบัญรูปภาพ
ภาพ หน้า
1 ป้ายของมูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และการช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม 11
ในสถาบันศึกษานูรุลญีนาน
2 มัสยิดในพื้นที่โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี 14
3 การเตรียมเชือดวัวกรุบานที่ได้รับจากองค์กร iHH 15
4 บรรยากาศการเปิดบวชร่วมกันในเดือนรอมฎอน ปี พ.ศ.2558 17
5 รถรับส่งเด็กนักเรียนของหอพักเด็กกาพร้าของมูลนิธิ iHH 20
6 แสดงงบประมาณที่ประเทศตุรกีใช้เพื่อสนับสนุนด้านการศึกษา 47

7. vi
สารบัญตาราง
ตาราง หน้า
1 แสดงจานวนนักเรียนโรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา (ตุรกี) 14
2 แสดงจานวนวัวที่มูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุขได้รับเพื่อทากรุบานในแต่ละปี 19
3 แสดงจานวนเงินบริจาคที่มูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุขได้รับจากมูลนิธิ iHH 21
4 แสดงรายชื่อประเทศอาหรับ และงบประมาณการสนับสนุนที่มหาลัยฟาตอนีเคยได้รับ 22
5 เปรียบเทียบการดาเนินงานขององค์กรพัฒนาเอกชนตุรกีบางส่วนในระยะเวลา 46
ที่ผ่านมา และแนวโน้มในการขยายพื้นที่การดาเนินงานในอนาคต

8. 1
บทที่ 1
บทนา
ที่มาและความสาคัญ
การผงาดขึ้นมาของประเทศตุรกีในเวทีการเมืองระหว่างประเทศภายใต้การนาของพรรค
ยุติธรรมและการพัฒนา (Justice and Development Party) หรือพรรค AKP ซึ่งเป็นพรรคการเมืองที่
นิยมอิสลาม เป็นที่ถูกจับตามองอย่างยิ่งจากสังคมระหว่างประเทศ พรรค AKP มีการดาเนินนโยบายที่
พยายามสร้างบทบาทในประเด็นการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในประเทศอื่นๆหรือพื้นที่ที่มี
ประชากรนับถือศาสนาอิสลาม ทั้งในพื้นที่ที่เกิดปัญหาความขัดแย้ง เช่น ในพื้นที่ความขัดแย้งในประเทศ
ตะวันออกกลาง และประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ของ
ไทย โดยได้ดาเนินนโยบายทั้งผ่านการดาเนินงานของรัฐบาลโดยตรง และการสนับสนุนผ่านองค์กร
พัฒนาเอกชนของตุรกีที่เข้าไปทางานให้ความช่วยเหลือในประเทศต่างๆ
นอกเหนือจากการดาเนินนโยบายของพรรค AKP ที่น่าสนใจและถูกจับตามองแล้ว ภายใต้การ
บริหารประเทศของนายเรเจป ตอยยิบ เออร์โดกัน (Recep Tayyip Erdogan) ประธานาธิบดีคนปัจจุบัน
ของตุรกี และผู้นาฝ่ายบริหารท่านอื่นๆ ก็ถูกพูดถึงมากเช่นเดียวกัน ลักษณะของการทางานและลักษณะ
การแสดงความเป็นผู้นาที่ปรากฏต่อสื่อสาธารณะทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ ได้สร้างภาพลักษณ์
ที่ดีของผู้นาที่เป็นอิสลาม แนวคิดของผู้นาประเทศตุรกียุคปัจจุบันส่งอิทธิพลอย่างมากต่อเยาวชนคนรุ่น
ใหม่ในโลกอิสลาม โดยเฉพาะที่มีความเป็นอิสลามนิยม และโหยหาระบอบการเมืองการปกครองแบบ
อิสลาม (ระบบคอลีฟะห์) ซึ่งเคยมีมาในอดีต
ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนา
อิสลาม ได้เกิดเหตุการณ์ความรุนแรงมานับตั้งแต่ ค.ศ.2004 โดยมีชุมชนระหว่างประเทศมากมายที่เข้า
มามีบทบาทอยู่ในพื้นที่ ซึ่งส่วนใหญ่เข้ามาให้ความช่วยเหลือในประเด็นด้านความขัดแย้งและการสร้าง
สันติภาพเป็นหลัก ประเทศตุรกีซึ่งเป็นประเทศที่มีประชาชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม
เช่นเดียวกับในพื้นที่สามจังหวัดภาคใต้ ก็เป็นหนึ่งในหลายๆประเทศที่เข้ามามีบทบาทในพื้นที่ เพียงแต่
การดาเนินงานนั้นจะให้ความสาคัญกับงานการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเป็นหลัก การเข้ามามี
บทบาทของตุรกีมีความโดดเด่นและแตกต่างจากการเข้ามาของประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะเมื่อ
เปรียบเทียบกับประเทศในตะวันออกกลางประเทศอื่นๆซึ่งมีบทบาทในพื้นที่เช่นเดียวกัน ลักษณะการ
ทางานมีความหลากหลาย บทบาทของประเทศตุรกีในพื้นที่ไม่ได้มีเพียงเฉพาะการดาเนินงานผ่าน

9. 2
หน่วยงานของรัฐบาลเท่านั้น แต่บทบาทขององค์กรพัฒนาเอกชนจากประเทศตุรกีก็มีค่อนข้างสูงมาก
เช่นกัน ปัจจัยเหล่านี้ทาให้งานวิจัยชิ้นนี้ต้องการที่จะศึกษาถึงบทบาทและลักษณะการทางานของ
ประเทศตุรกีที่มีอยู่ในพื้นที่ทั้งในส่วนของการดาเนินงานของรัฐบาลตุรกี และองค์กรจากประเทศตุรกี
มุมมองของคนในพื้นที่ต่อการเข้ามามีบทบาทนั้นๆ รวมไปถึงมุมมองต่อภาพลักษณ์ และแนวคิดต่างๆที่
ส่งอิทธิพลจากประเทศตุรกีต่อเยาวชนคนรุ่นใหม่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ทั้งนี้ก็เพื่อที่จะ
เข้าใจถึงการดาเนินนโยบายด้านการต่างประเทศของตุรกีที่มีต่อพื้นที่ แนวโน้มต่อไปในอนาคต ผลการ
ตอบรับของคนในพื้นที่ และเพื่อที่จะเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนถกเถียงของคนที่มีความรู้และสนใจในประเด็น
ของประเทศตุรกีในพื้นที่อีกด้วย
วัตถุประสงค์โครงการ
1. เพื่อศึกษาบทบาทของประเทศตุรกีในการให้ความช่วยเหลือและสนับสนุนการพัฒนาใน
พื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
2. เพื่อศึกษามุมมองของคนในพื้นที่ต่อบทบาทของประเทศตุรกี
3. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบบทบาทการให้ความช่วยเหลือของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัด
ชายแดนภาคใต้กับประเทศมุสลิมอื่นๆ
4. เพื่อสรุป วิเคราะห์ องค์ความรู้ใหม่และแนวโน้มเกี่ยวกับบทบาทของประเทศตุรกีต่อพื้นที่
สามจังหวัดชายแดนใต้
นิยามศัพท์
1. เยาวชน หมายถึง ประชาชนชนที่มีอายุ 15-25 ปี (ตามความหมายของเยาวชนของ
องค์การสหประชาชาติ)
2. เดือนรอมฎอน หมายถึง เดือนที่ 9 ของปฏิทินฮิจเราะห์ หรือปฏิทินอิสลาม เป็นเดือนที่มุสลิม
ถือศีลอดทั้งเดือน เป็นเดือนที่สาคัญที่สุดเดือนหนึ่ง เนื่องจากชาวมุสลิมจะต้อง
ปฏิบัติเพราะเป็นศาสนบัญญัติ ด้วยการงดอาหารทุกชนิดรวมถึงน้าดื่มใน
ช่วงเวลา
3. กรุบาน หมายถึง การเชือดสัตว์พลีเพื่ออัลลอฮตามหลักความเชื่อศาสนาอิสลาม การทา
กุรบานจะตรงกับวันที่ 10 เดือนซุลฮิจญะฮฺ ปีฮิจเราะห์ศักราชของพระอาทิตย์
ขึ้น-พระอาทิตย์ตกดินอิสลามในทุกๆปี
4. การละศีลอด หมายถึง การสามารถรับประทานอาหาร ดื่มเครื่องดื่ม และปฏิบัติกิจวัตรได้
ตามปกติ หลังจากที่ถือศีลอดด้วยการงดเว้นการรับประทานอาหารและน้าดื่ม
ตั้งแต่ช่วงพระอาทิตย์ขึ้น-พระอาทิตย์ตกดิน
5. ประเทศอาหรับ หมายถึง กลุ่มประเทศในภูมิภาคตะวันออกกลางที่ประชากรส่วนใหญ่เป็นชน

10. 3
เผ่าอารบิก
6. คอลีฟะห์ หมายถึง ตาแหน่งผู้นาสูงสุดของประชาชาติอิสลาม ผู้นาที่ได้รับการยอมรับ
อย่างกว้างขวางในโลกมุสลิม เป็นตัวแทนในการนากฎหมายอิสลามมาใช้
7. แนวคิดกลุ่มอิควาน หมายถึง แนวคิดที่จะให้ระบอบการปกครองแบบอิสลามเกิดขึ้นอีกครั้ง โดย
ผู้ก่อตั้งคือ เชคอะซัน อัลบันนา ใน ค.ศ. 1928 ภายหลังการล่มสลายของ
ระบอบคอลีฟะห์ออตโตมัน กลุ่มนี้มีชื่อเต็มว่า กลุ่มอิควานุลมุสลิมีน
8. กลุ่มตับลีฆ หมายถึง กลุ่มตับลีฆเป็นชื่อของขบวนการปฏิรูป ซึ่งก่อตั้งขึ้นโดย ฮัดรัต เมา
ลานา มุฮัมมัด อิลยาส รณรงค์เพื่อปรับปรุงความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับอิสลาม
และความประพฤติของชุมชนมุสลิม
9. กลุ่มฮิซบุลเลาะห์ หมายถึง องค์กรและพรรคการเมืองของชาวมุสลิมชีอะฮ์ในเลบานอน ได้รับ
แรงบันดาลใจจากความสาเร็จในการปฏิวัติอิสลามของ อะยะตุลลอหฺ โคไมนี
ผู้นาอิหร่านในสมัยนั้น โดยวัตถุประสงค์ในการก่อตั้งก็เพื่อปกป้องอนาธิปไตย
ของมุสลิม และปกป้องมาตุภูมิเลบานอนให้พ้นจากการรุกรานของชาวอิสราเอล
ขอบเขตการศึกษา
ผู้วิจัยได้กาหนดขอบเขตของการศึกษาไว้ดังนี้
1. ขอบเขตด้านแหล่งข้อมูล ผู้วิจัยได้เก็บข้อมูลจากแหล่งข้อมูลดังต่อไปนี้
1.1 แหล่งข้อมูลเอกสาร เป็นแหล่งข้อมูลเบื้องต้น จากเอกสาร สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และ
งานวิจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องกับบทบาทของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดน
ภาคใต้
1.2 แหล่งข้อมูลภาคสนาม เป็นการศึกษาลงพื้นที่และสัมภาษณ์เพื่อศึกษามุมมองของคนใน
พื้นที่ต่อการเข้ามามีบทบาทของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
2. ขอบเขตเชิงเนื้อหา
2.1 บทบาทของประเทศตุรกีในการให้การสนับสนุนพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ผ่าน
การช่วยเหลือด้านสังคมสงเคราะห์ การศึกษา และเด็กกาพร้าของตุรกีในสามจังหวัด
ชายแดนภาคใต้
2.2 อิทธิพลของแนวคิดขบวนการเคลื่อนไหวอิสลาม (Islamic Movement) และแนวคิดการ
ให้ความช่วยเหลือตามหลักศาสนาอิสลาม (Islamic Humanitarian) ต่อเยาวชนคนรุ่น
ใหม่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้

11. 4
ระเบียบวิธีวิจัย
การวิจัยเรื่องบทบาทของตุรกีในสามจังหวัดชายแดนใต้ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative
Research) โดยการศึกษาเชิงเอกสาร การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) และการ
วิเคราะห์ข้อมูล โดยมีระเบียบวิธีวิจัยดังนี้
1. การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการวิจัย ทั้งที่เป็นเอกสาร งานวิจัย และสื่ออิเล็กทรอนิกส์เพื่อ
เป็นข้อมูลพื้นฐานในการทาความเข้าใจความเป็นมา และสถานการณ์ที่เกิดขึ้นซึ่งมีความ
เกี่ยวข้องกับประเทศตุรกีและพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
2. การเก็บข้อมูลภาคสนามในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประกอบไปด้วย จังหวัดปัตตานี
จังหวัดยะลา และจังหวัดนราธิวาส โดยกาหนดเงื่อนไขวิธีการดังนี้
2.1 การเก็บข้อมูลภาคสนาม
2.2.1 การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม (Non-participant Observation) ต่อสถานที่ที่ลงไป
เก็บข้อมูล เช่น สถานที่ขององค์กรที่ได้รับความช่วยเหลือ เด็กกาพร้าที่อยู่ใน
โครงการได้รับความช่วยเหลือ เป็นต้น
2.2.2 การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลหลักรายบุคคล
เพื่อเข้าถึงข้อมูลที่ไม่สามารถเข้าถึงเอกสารสาคัญได้ โดยมีบุคคลที่ได้ทาการ
สัมภาษณ์ประกอบไปด้วย
2.2.2.1 บุคคล หรือตัวแทนองค์กรในพื้นที่ที่ได้รับความช่วยเหลือหรือเกี่ยวข้อง
กับการดาเนินงานของประเทศตุรกีโดยตรง
2.2.2.2 บุคคล หรือตัวแทนองค์กรพัฒนาเอกชนจากประเทศตุรกีที่เข้ามา
ดาเนินงานอยู่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
2.2.2.3 บุคคล หรือตัวแทนองค์กรที่มีส่วนได้ส่วนเสียจากการดาเนินงานของ
ประเทศตุรกีในพื้นที่
2.2.2.4 เยาวชนในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่มีความสนใจเกี่ยวกับ
การเมืองระหว่างประเทศ
3. การวิเคราะห์ข้อมูล เป็นการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้ให้
ข้อมูล ข้อมูลจากเอกสาร และการสังเกตการณ์ประกอบกัน จากนั้นจัดหมวดหมู่ของเนื้อหาให้
เป็นไปตามประเด็นการวิจัย และนาเสนอในลักษณะของการพรรณนา

12. 5
ทบทวนวรรณกรรม
การศึกษาข้อมูลด้านเอกสาร และสื่ออิเล็คทรอนิกส์ เพื่อเป็นกรอบในการทาความเข้าใจประเด็น
ต่างๆตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย ซึ่งได้ศึกษาเอกสาร และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่เกี่ยวข้องดังนี้
1. แนวคิดที่สาคัญ
แนวคิดหลักๆเกี่ยวกับการเข้ามามีบทบาทของตุรกีในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ หลักๆ
ประกอบด้วย 2 แนวคิด คือ
1.1 แนวคิดเรื่อง Neo-Ottoman
หากต้องการศึกษาถึงแนวคิด Neo-Ottoman มีความจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความรู้ความ
เข้าใจเกี่ยวกับเรื่องราวของจักรวรรดิออตโตมันเสียก่อน เพราะแนวคิดเรื่อง Neo-Ottoman เป็นแนวคิดที่
ต้องการสร้างประเทศตุรกีให้กลับมายิ่งใหญ่เหมือนช่วงเวลาที่ประเทศตุรกียังเป็นจักรวรรดิออตโตมัน ใน
หนังสือตุรกี : อดีตถึงปัจจุบัน (ไพศาล หรูพาณิชย์กิจ, 2546) ได้กล่าวถึงความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิออต
โตมันว่า ระยะเวลา 100 ปี นับตั้งแต่สุลต่านเมห์เมตที่ 2 ทรงสามารถตีกรุงคอนสแตนติโนเปิลได้สาเร็จ
อาณาจักรออตโตมันได้แผ่ขยายออกไปอย่างรวดเร็ว กลายเป็นจักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของโลกมุสลิมใน
เวลาต่อมา อาณาจักรออตโตมันได้ขยายอานาจครอบคลุมดินแดนถึง 3 ทวีป ได้แก่ ตะวันออกกลาง
แอฟริกาเหนือ และยุโรปบอลข่าน อดีตอันยิ่งใหญ่ของจักวรรดิออตโตมัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยของ
สุลต่านสุไลมาน เป็น 1 ใน 3 สิ่งที่ชาวตุรกีมีความภาคภูมิใจเป็นอย่างมากเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของ
ชาติตน
ในบทความของ Agnes Czajka และ Edward Wastnidge ได้กล่าวถึงแนวคิดเรื่อง Neo-
ottoman ว่าในทางวิชาการ Neo-Ottoman ใช้ในการอธิบายและวิเคราะห์ทศวรรษที่ผ่านมาหรือนโยบาย
ต่างประเทศของตุรกี เกิดขึ้นจากความพยายามในการดาเนินนโยบายต่างประเทศหลังจากการขึ้นมามี
อานาจบริหารประเทศของพรรค AK Party (AKP) ใน ค.ศ.2003 นโยบายต่างประเทศแบบ Neo-
Ottoman มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับผู้นาการบริหาร ประธานาธิบดีคนปัจจุบัน นายเรเจป ตอยยิบ
เออร์โดกัน (Recep Tayyip Erdogan) และนายกรัฐมนตรี นายอาห์เหม็ด ดาวูโตกลู (Ahmet
Davutoglu)แต่ Neo-Ottoman ไม่ใช่การกลับไปเป็นจักรวรรดิออตโตมันเหมือนในอดีต แต่เป็นเครื่องมือ
ในการสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรม การเมือง และอานาจทางเศรษฐกิจของตุรกี โดยมีความเกี่ยวข้องกับ
ความเป็นศาสนา มีลักษณะเหมือนเป็นจักรวรรดินิยมทางวัฒนธรรมที่จะกลายเป็นอานาจทางการเมือง
และเศรษฐกิจในภูมิภาค นอกจากนี้หากแนวคิดนี้เป็นการดาเนินนโยบายต่างประเทศที่มีความเชื่อมโยง
กับจักรวรรดิของอิสลาม นั้นหมายถึงการเชื่อมสัมพันธ์ที่จะสร้างความอ่อนแอและความเข้มแข็งระหว่าง
Neo-Ottoman และความเป็นอิสลาม ซึ่งจะเหมือนเป็นยาแก้พิษของจักรวรรดิอิสลามในอดีตที่ถูก
เปลี่ยนแปลงไปโดยความเป็นตะวันตก (‘The Centre of World Politics?’ Neo-Ottomanism in Turkish
Foreign and Domestic Politics, Agnes Czajka and Edward Wastnidge, ออนไลน์)

13. 6
ทั้งนี้แนวคิด Neo-Ottoman คือการทาให้ตุรกีกลับมาเป็นศูนย์กลางของรัฐอิสลามอีกครั้งซึ่งสร้าง
ความกังวลไม่น้อย ดังที่นาย Nicolas de Magnienville (รองผู้จัดการทั่วไป บริษัท Lafarge Dalsan)
ผู้ผลิตผนังจากปูนพลาสเตอร์ของฝรั่งเศสในตุรกีและมีอุตสาหกรรมซีเมนต์ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป
รวมถึงนักลงทุนต่างชาติบางส่วนยังกังวลว่า นายเออร์โดกัน ประธานาธิบดีของตุรกีจะมุ่งบริหาร
ประเทศไปสู่ ‚Islamic State‛ (ศูนย์ธุรกิจสัมพันธ์ กรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการ
ต่างประเทศ, 2557 : ออนไลน์)
1.2 แนวคิดเรื่องอุมมะฮ์ (ความเป็นพี่น้องกันในอิสลาม)
แนวคิดเรื่องอุมมะฮ์ หรือแนวคิดความเป็นพี่น้องกันในอิสลาม เป็นแนวคิดหลักในการเข้ามาให้
ความช่วยเหลือของประเทศมุสลิมหรือกลุ่มประเทศอาหรับอื่นๆต่อพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
เนื่องด้วยพื้นที่แห่งนี้ประชากรส่วนใหญ่ของพื้นที่นับถือศาสนาอิสลาม
หนังสือไทยกับโลกมุสลิม (ไทยกับโลกมุสลิม: เฉพาะกรณีชาวไทยมุสลิม) ได้พูดถึงเกี่ยวกับ
แนวคิดนี้ว่า เนื่องจากอิสลามมิใช่ศาสนาที่แยกตัวจากชีวิตความเป็นอยู่ในโลกรวมทั้งการเมืองด้วย
ดังนั้นศาสนานี้จึงนับว่าเป็นวิถีแห่งชีวิตมากกว่าจะเป็นศาสนาในความคิดของศาสนิกชนอื่นๆ ชาวมุสลิม
นั้นถือว่า “พี่น้องทางศาสนา” เป็น “อุมมะฮ์” (Umma) หรือประชาชาติเดียวกัน อยู่ใต้การปกครองของ
ผู้นาคนเดียวกันซึ่งเป็นผู้นาทางศาสนา การเมือง สังคม ศิลปะวิทยาการและอื่นๆ ประชากรมุสลิมมิได้
แยกจากกันโดยเชื้อชาติหรือที่อยู่ของประเทศต่างๆ เพราะอิสลามคือเครื่องผูกพันจิตใจของมุสลิมไว้
ด้วยกันอย่างแข็งแกร่ง ( จรัญ มะลูลีม กิติมา อมรทัต พรพิมล ตรีโชติ, 2538)
1.3 แนวคิดเรื่อง Islamic Humanitarian
การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่สาคัญตามหลักการศาสนาสาหรับ
ชาวมุสลิม ในคัมภีร์อัลกรุอานและหลักคาสอนของท่านศาสดามีการกล่าวถึงการให้ความช่วยเหลือด้าน
มนุษยธรรม มีการกาหนดและมีการสั่งเสียอยู่มากมาย ซึ่งนั้นเป็นทั้งสิ่งที่ควรปฏิบัติตามหลักการของ
ศาสนา หรือจากสิ่งที่เป็นธรรมชาติ และรวมถึงการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแก่ผู้ที่ไม่ใช่มุสลิม
ด้วย (Jamal Krafess, 2005)
2. นโยบายต่างประเทศของตุรกี
การดาเนินนโยบายต่างประเทศของตุรกีในปัจจุบันแตกต่างจากการดาเนินนโยบายต่างประเทศ
ในอดีตที่มีความพยายามจะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของสมาชิกสหภาพยุโรป อเนก เหล่าธรรมทัศน์ (2554)
ได้เคยกล่าวถึงการดาเนินนโยบายต่างประเทศของตุรกีในหนังสือบูรพาภิวัฒน์ ภูมิ-รัฐศาสตร์และ
เศรษฐกิจใหม่ว่า ตุรกีบัดนี้ดูจะหันหลังให้ตะวันตกเสียแล้ว หันหน้าไปสู่ตะวันออกแทน เชื่อมเข้ากับ
รัสเซีย ตะวันออกกลาง และคาบสมุทรบอลข่าน (Balkans) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผูกมิตรและทาการค้ากับ
ซีเรีย ซาอุดีอาระเบีย อิหร่าน และเลบานอน

14. 7
นโยบายต่างประเทศของตุรกีต่อภูมิภาคอาเซียน คือ ตุรกีมีลักษณะการดาเนินนโยบาย
ต่างประเทศแบบ 360 องศา ให้ความสาคัญกับทุกภูมิภาค และมุ่งไปทุกทิศทางในส่วนภูมิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต้ ตุรกีทา Treaty and Amity Cooperation กับอาเซียน (ASEAN TAC) และต้องการจะ
ยกฐานะเป็น Dialogue Partner ของอาเซียน (สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงอังการา, 2557:
ออนไลน์)
3. ประเทศมุสลิมที่ชาวไทยมุสลิมนิยมไปศึกษา
จรัญ มะลูลีม (2538) กล่าวว่า ประเทศมุสลิมและสถาบันการศึกษาที่ชาวไทยมุสลิมนิยมไป
ศึกษา มีความสาคัญลดหลั่นกันไป มีประเทศที่ถูกถือว่ามีความสาคัญสูงสุด ซึ่งลาดับความสาคัญได้คือ
ซาอุดีอารเบีย เพราะเป็นกาเนิดของศาสนาอิสลามและศาสดามุฮัมหมัดก็ถือกาเนิดที่นี้ มีมหาวิทยาลัย
ตามเมืองต่างๆหลายแห่ง ต่อมาคือ อียิปต์ เพราะถือว่าการศึกษาด้านศาสนาดีที่สุด แหล่งการศึกษา
ได้รับการยอมรับมากที่สุด ส่วนประเทศอื่นๆในตะวันออกกลางที่มีชาวไทยมุสลิมไปศึกษา ที่นับว่าสาคัญ
คือ ประเทศอิรัก ซูดาน ลิเบีย ซีเรีย ตูนีเซีย อิหร่าน และตุรกี
4. ทุนการศึกษาของประเทศตุรกี
ในหนังสือคู่มือนักศึกษาไทยในตุรกี (สมาคมนักเรียนไทยในตุรกี, 2556)ได้อธิบายเกี่ยวกับการ
เดินทางไปศึกษาที่ประเทศตุรกีของนักศึกษาไทยและทุนการศึกษาที่สนับสนุนว่า นักเรียนไทยที่เข้ามา
ศึกษาในตุรกีส่วนมากมักจะเป็นนักเรียนที่ได้รับทุนการศึกษา และศึกษากันอยู่ในสองระดับ คือ ระดับ
มัธยมศึกษาตอนปลายและระดับอุดมศึกษา ซึ่งนักเรียนแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มก็จะมาจากเจ้าของทุนที่
แตกต่างกันไป ซึ่งนั้นก็หมายความว่าแหล่งทุนสาหรับนักเรียนไทยเพื่อที่เข้ามาศึกษาต่อในประเทศตุรกี
มีอยู่หลายทุนการศึกษาด้วยกัน อาจจะเป็นได้เป็น 5 แหล่งทุนการศึกษา ดังนี้
1. ทุนรัฐบาลประเทศตุรกี
2. ทุนกรมการศาสนาประเทศตุรกี
3. ทุนจากองค์กรเอกชนประเทศตุรกี
4. ทุนจากมหาวิทยาลัยต่างๆในตุรกี
5. การเข้าสอบตรงโดยใช้ทุนตัวเอง
นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า รัฐบาลตุรกีได้มอบทุนการศึกษาระดับปริญญาตรีแก่นักศึกษาจากสี่
จังหวัดภาคใต้ผ่านมูลนิธิมิตรภาพไทย-ตุรกี ซึ่งมีสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์
อัครราชกุมารี เป็นองค์ประธานกิตติมศักดิ์ อีกด้วย (ไกรฤษษ์ นานา, 2552)
เจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศที่ไปทาหน้าที่เป็นผู้ประสานงานที่ ศอ.บต. ระหว่าง พ.ศ.
2553- 2556 (นายมงคล สินสมบูรณ์) ได้ให้ข้อมูลว่า ทุนที่รัฐบาลตุรกีให้แก่นักเรียนและนักศึกษาไทย
มุสลิมไปศึกษาต่อในสายสามัญและศาสนา มีจานวนรวมปีละประมาณ 20 ทุน เริ่มเป็นที่รับรู้และได้รับ

15. 8
ความสนใจเพิ่มมากขึ้น แต่การรับรู้และความสนใจยังจากัดวงอยู่เฉพาะในโรงเรียนเอกชนของชาวตุรกี
ซึ่งมีอยู่ 4 แห่งทั่วประเทศ โดยสาหรับในหมู่เยาวชนไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ข้อมูลยังไม่เป็น
ที่แพร่หลายทั่วถึง และให้ข้อเสนอแนะว่าจาเป็นที่จะต้องเพิ่มการประชาสัมพันธ์ประเทศตุรกีให้เป็นที่รู้จัก
มากขึ้น (นางสาวเนตรนภา คงศร, 2557)
บทความเรื่อง “ตุรกีกับความช่วยเหลือเพื่อสันติภาพในพื้นที่ขัดแย้งสามจังหวัดชายแดนภาคใต้/
ปาตานี” โดยยาสมิน ซัตตาร์ (2558) กล่าวว่าในส่วนของภาครัฐมีการให้ความช่วยเหลือในด้านการให้
ทุนการศึกษามาศึกษาต่อยังประเทศตุรกีที่มีการคัดเลือกนักเรียนนักศึกษาจากในพื้นที่ (พื้นที่สาม
จังหวัดชายแดนภาคใต้/ปาตานี) มาศึกษาต่อยังประเทศตุรกี (ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้:
ออนไลน์)
6. ความช่วยเหลือขององค์กรพัฒนาเอกชนตุรกีในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ยาสมิน ซัตตาร์ (2558) กล่าวว่ามูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และการช่วยเหลือทางด้าน
มนุษยธรรม หรือ อีฮาฮา ได้เข้ามาให้ความช่วยเหลือในด้านการศึกษา ซึ่งได้สนับสนุนในการสร้าง
โรงเรียน 1 แห่ง ในพื้นที่อ.ยะหยิ่ง หรือ โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา โดยที่การสนับสนุนในครั้งนี้เป็น
การช่วยเหลือที่ให้ทางโรงเรียนมีการดูแลบริหารการเรียนการศึกษา โดยคนในพื้นที่ ในบริเวณโรงเรียน
ยังมีพื้นที่สาหรับหอพัก และส่วนที่กาลังพัฒนาพื้นที่ต่อไปเรื่อยๆ (ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้:
ออนไลน์)
7. ความช่วยเหลือของประเทศอาหรับในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
จากงานวิจัยเรื่อง องค์กรมุสลิมข้ามชาติกับความมั่นคงของมนุษย์: ศึกษากรณีองค์การ
สงเคราะห์มุสลิมนานาชาติแห่งซาอุดีอาระเบียในประเทศไทย (นายฮาฟิส สาและ; 2550) ได้กล่าวถึง
องค์กรให้ความช่วยเหลือจากประเทศซาอุดีอาระเบียที่เข้ามามีบทบาทในพื้นที่สามจังหวัดชายแดน
ภาคใต้ไว้ว่า องค์การสงเคราะห์มุสลิมนานาชาติแห่งซาอุดีอาระเบีย หรือ IIROSA ถูกก่อตั้งเป็นองค์กร
เอกชนด้านมนุษยธรรมขึ้นในปี ค.ศ.1978 และเริ่มเข้ามาในประเทศไทยเมื่อกลางปี 1987 จากนั้นได้
ขยายเครือข่ายการดาเนินงานไปยังพื้นที่ต่างๆเกือบทั่วภูมิภาคทั่วประเทศ โดยได้จัดตั้งสานักงานย่อย
ในส่วนของภาคใต้ที่จังหวัดยะลา IIROSA ยังมีเครือข่ายการดาเนินงานอยู่ทั่วเกือบทั่วภูมิภาค เช่น
มูลนิธิสงเคราะห์เด็กกาพร้าและการกุศล จังหวัดยะลา
แต่ทั้งนี้จุดเปลี่ยนของ IIROSA เกิดขึ้นหลังจากเหตุการณ์ 9/11 ที่สหรัฐอเมริกาประกาศใช้
นโยบายต่อต้านการก่อการร้าย และตั้งข้อสงสัยต่อการดาเนินการขององค์กรการกุศลในโลกมุสลิมว่ามี
ส่วนเกี่ยวข้องกับการให้เงินสนับสนุนกลุ่มก่อการร้าย ซึ่งรวมถึง IIROSA ด้วย ทาให้หลังจากนั้นการ
ดาเนินงานของ IIROSA ไม่มีความคล่องตัวและส่งผลกระทบต่อการให้ความช่วยเหลือต่อองค์กรในพื้นที่
จังหวัดชายแดนภาคใต้

16. 9
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. ได้องค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับบทบาทของประเทศตุรกีในการให้ความช่วยเหลือและสนับสนุน
การพัฒนาในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
2. เข้าใจถึงมุมมองของคนในพื้นที่ต่อบทบาทการเข้ามาของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัด
ชายแดนภาคใต้
3. สามารถเปรียบเทียบบทบาทการให้ความช่วยเหลือของประเทศตุรกีกับประเทศอาหรับอื่นๆ
ที่มีอยู่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
4. สามารถสรุป วิเคราะห์ องค์ความรู้ใหม่ และแนวโน้มเกี่ยวกับบทบาทของประเทศตุรกีต่อ
พื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้

17. 10
บทที่ 2
บทบาทของตุรกีในการให้การสนับสนุนพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ผ่านการช่วยเหลือด้านสังคมสงเคราะห์ การศึกษา และเด็กกาพร้า
1.1 รูปแบบการให้ความช่วยเหลือ
จากการวิจัยพบว่าการเข้ามาของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้จะเข้ามาใน
ลักษณะของการให้ความช่วยด้านมนุษยธรรมเป็นหลัก โดยสามารถแบ่งรูปแบบการให้ความช่วยเหลือ
และการให้การสนับสนุนของประเทศตุรกีต่อพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ออกเป็น 6 รูปแบบ คือ
1. การสร้างอาคารที่พักให้เด็กกาพร้า และสร้างมัสยิด
2. การให้ความช่วยเหลือเรื่องการทากรุบาน
3. การให้ถุงยังชีพแก่ผู้ยากจน และการเลี้ยงละศีลอดในเดือนรอมฎอน
4. การสนับสนุนทุนการศึกษาในพื้นที่ และการศึกษาต่อที่ประเทศตุรกี
5. การจัดรถรับส่งเด็กกาพร้าเพื่อเดินทางไปโรงเรียน
6. การให้ความช่วยเหลืองบสนับสนุนการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์จัดแสดงเรื่องราวด้านวัฒนธรรม
โดยรูปแบบของการให้ความช่วยเหลือและการสนับสนุนทั้งหมดนั้นมีความแตกต่างกันตาม
ลักษณะการดาเนินงานขององค์กรจากประเทศตุรกีที่เข้ามาให้ความช่วยเหลือแต่ละองค์กร และบริบท
ขององค์กรในพื้นที่ที่ได้รับความช่วยเหลือ
1.2 องค์กรจากประเทศตุรกีที่มีบทบาทในพื้นที่
จากการวิจัยเบื้องต้นพบว่าองค์กรของตุรกีที่เข้ามามีบทบาทในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
นั้นแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกคือองค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกี และส่วนที่สองคือความช่วยเหลือจาก
หน่วยงานรัฐบาลตุรกี
1.2.1 การให้ความช่วยเหลือโดยองค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกี
องค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกีที่เข้ามาในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้มีหลายองค์กร
บางองค์กรเข้ามาให้ความช่วยเหลือ บางองค์กรเป็นองค์กรที่ให้ความช่วยเหลือในระดับระหว่าง
ประเทศ มีการดาเนินงานในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้มาเป็นระยะเวลานาน มีความ
ต่อเนื่อง และทางานร่วมมือกับองค์กรในพื้นที่หลายพื้นที่ ในขณะที่บางองค์กรเข้ามาให้ความ
ช่วยเหลือเพียงระยะเวลาสั้นๆ และลักษณะการให้ความช่วยเหลือของแต่ละองค์กรต่อพื้นที่ก็มี
ลักษณะที่แตกต่างกันไป
1.2.1.1 มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และการช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม
(INSANI YARDIM VAKFI หรือ The IHH Humanitarian Relief Foundation - iHH) เป็นมูลนิธิ
จากประเทศตุรกีที่จัดตั้งขึ้นเพื่อให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในพื้นที่ความขัดแย้ง และ

18. 11
พื้นที่ที่ต้องการการพัฒนาทั่วโลก ปัจจุบันให้ความช่วยเหลือแล้ว 5 ทวีป 136 ประเทศ ลักษณะ
เป็นองค์กรกลางที่ทาหน้าที่ประสานงานระหว่างผู้ให้ทุนและผู้ได้รับทุนช่วยเหลือ
มูลนิธิ iHH เข้ามาในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ใน ค.ศ. 2005 บทบาทการ
ดาเนินงานขององค์กรในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นลักษณะของการสนับสนุน
งบประมาณในการก่อสร้างอาคารที่พักให้แก่เด็กกาพร้า ค่าครองชีพในแต่ละวันของเด็กกาพร้า
ทุนการศึกษาของเด็กกาพร้าที่มีรายชื่ออยู่ในการดูแลในทุกระดับจนกว่าเด็กคนนั้นจะไม่ต้องการ
ศึกษาต่อ โดยที่ทุนการศึกษาทั้งหมด เป็นทุนให้เปล่า ไม่มีผลผูกมัดใดๆทั้งสิ้น นอกจากนี้ยังให้
การสนับสนุนรถรับส่งนักเรียนกาพร้าเพื่อเดินทางไปโรงเรียน การให้งบสนับสนุนซื้อวัวสาหรับ
ทากรุบาน การให้ถุงยังชีพแก่ผู้ยากจน และการเลี้ยงละศีลอดในเดือนรอมฎอน โดยมีพื้นที่ที่
มูลนิธิ iHH ให้การช่วยเหลือดูแลทั้งสิ้น 2 อาเภอในจังหวัดนราธิวาส 3 อาเภอในจังหวัดปัตตานี
และมีแนวโน้นการให้ความช่วยเหลืออีก 1 อาเภอ ในจังหวัดยะลาในอีกไม่นาน (ข้อมูลจาก
ผู้อานวยการสถานที่เลี้ยงเด็กกาพร้าเมอสรา)
มูลนิธิ iHH ถือเป็นมูลนิธิที่มีบทบาท และมอบงบประมาณช่วยเหลือองค์กรในพื้นที่สาม
จังหวัดชายแดนภาคใต้เพื่อพัฒนาด้านการศึกษาและงานช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมมากที่สุด
องค์กรหนึ่ง
รูปภาพที่ 1 ป้ายของมูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และการช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม
ในสถาบันศึกษานูรุลญีนาน
1.2.1.2 Hasaner Foundation เป็นองค์กรพัฒนาเอกชนตุรกีที่ตั้งอยู่ในประเทศเยอรมนี
1.2.1.3 IGMG (Islamische Gemeinschaft Milli Goius) องค์กรพัฒนาเอกชนที่เข้ามา
เป็นระยะเวลาสั้นๆ และมิได้ต่อเนื่อง มักเข้ามาให้ความช่วยเหลือในเรื่องของการทากรุบาน
1.2.1.4 WAFA (Weltweiter Einsatz for Arme) องค์กรพัฒนาเอกชนที่เข้ามาเป็น
ระยะเวลาสั้นๆ และมิได้ต่อเนื่อง มักเข้ามาให้ความช่วยเหลือในเรื่องของการทากรุบาน

19. 12
1.2.1.5 CARE เป็นองค์กรพัฒนาเอกชนที่ดาเนินงานในประเด็นเชิงศาสนามากที่สุดใน
บรรดาองค์กรพัฒนาเอกชนของตุรกีที่เข้ามาในพื้นที่สามจังหวัด รูปแบบของการดาเนินงาน
อาทิเช่น การฝึกให้เด็กท่องจาอัลกรุอาน การให้ความสาคัญกับคาแปลในแต่ละประโยคของอัล
กรุอาน เป็นต้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นบทบาทของ CARE ก็ยังคงน้อยมากเมื่อเทียบกับองค์กรพัฒนา
เอกชนอื่นๆที่มีบทบาทอยู่ในพื้นที่
1.2.1.6 DNEZ เป็นองค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกีที่เพิ่งเข้ามาดาเนินงานในพื้นที่สาม
จังหวัดชายแดนภาคใต้ได้ไม่นาน ทางานประเด็นเกี่ยวกับการให้ความช่วยเหลือเรื่องกรุบานเป็น
หลัก
1.1.2 การให้ความช่วยเหลือโดยองค์กรภายใต้หน่วยงานของรัฐบาลตุรกี
หน่วยงานของรัฐบาล หรือองค์กรที่ให้ความช่วยเหลือภายใต้หน่วยงานของรัฐบาล ซึ่งมี
บทบาทต่อเยาวชนในพื้นที่ และมีบทบาทอยู่ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ปัจจุบันประกอบไป
ด้วยหน่วยงานดังนี้
1.1.2.1 สถานทูตตุรกีประจาประเทศไทย โดยการสนับสนุนทุนการศึกษาให้เยาวชนใน
พื้นที่ไปศึกษาต่อ ณ ประเทศตุรกี ในระดับต่างๆ ทั้งที่เป็นทุนการศึกษาจากรัฐบาลของประเทศ
ตุรกีโดยตรง และทุนการศึกษาจากภาคส่วนอื่นๆด้วย โดยการดาเนินการสมัครขอทุนการศึกษา
ผ่านทางสถานทูตตุรกีประจาประเทศไทย
1.1.2.2 องค์กรดียานัต เป็นองค์กรภายใต้กระทรวงการศาสนาประเทศตุรกี การเข้ามา
ให้ความช่วยเหลือในประเทศไทยจึงเป็นการประสานงานผ่านสถานทูต บทบาทขององค์กร
ดียานัตในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นลักษณะของการสนับสนุนงบประมาณในการ
ก่อสร้างอาคารเรียน สร้างมัสยิด การเลี้ยงอาหารละศีลอดในเดือนรอมฎอน การให้ความ
ช่วยเหลือเรื่องการทากรุบาน และการให้ทุนการศึกษาแก่เยาวชนในพื้นที่เพื่อศึกษาต่อระดับ
มัธยมปลายที่ประเทศตุรกี
1.1.2.3 องค์กร TIKA (Turkey International Koperation and Development Agency)
เป็นองค์กรให้ความช่วยเหลือระหว่างประเทศภายใต้หน่วยงานของรัฐบาล เริ่มเข้ามามีบทบาท
ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ได้ไม่นาน โดยการให้ความช่วยเหลือจะเป็นในลักษณะของ
การสานต่องานจากองค์กรพัฒนาเอกชนของตุรกีที่ได้ดาเนินอยู่แล้วในพื้นที่ เช่น การสานต่อ
โครงการก่อสร้างหอพักเด็กกาพร้าโรงเรียนฟุรกอน อ.สุไหง-โกลก จ.นราธิวาส จากที่ก่อนหน้า
นั้นผู้รับผิดชอบโครงการ คือ องค์กร iHH และบทบาทที่สาคัญในพื้นที่ที่เพิ่งเริ่มดาเนินงาน คือ
การสนับสนุนการก่อสร้างอาคารพิพิธภัณฑ์เพื่อแสดงโบราณวัตถุทางวัฒนธรรม ในจังหวัด
นราธิวาส ซึ่งยังไม่แล้วเสร็จ แต่ถือเป็นนิมิตหมายของบทบาทรูปแบบการดาเนินงานใหม่ๆของ
องค์กรจากตุรกีต่อพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้นอกเหนือไปจากการให้ความช่วยเหลือเรื่อง
มนุษยธรรมเท่านั้น

20. 13
1.3 องค์กรในพื้นที่ที่ได้รับความช่วยเหลือจากตุรกีโดยตรง
ความช่วยเหลือและการให้การสนับสนุนของประเทศตุรกีในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ใน
รูปแบบต่างๆนั้น ได้ดาเนินงานประสานผ่านมูลนิธิในพื้นที่ที่สาคัญ 2 มูลนิธิ โดยลักษณะการให้ความ
ช่วยเหลือผ่านทั้งสองมูลนิธิมีลักษณะที่แตกต่างกันไป
1.2.1 มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจน (The Foundation for the
relief of Orphans and Needy)
มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจน หรือที่รู้จักกันในนามของโรงเรียนบูรณา
การศึกษาวิทยา อ.ยะหริ่ง เป็นองค์กรแรกในพื้นที่ที่ได้รับความช่วยเหลือและการสนับสนุนจากประเทศ
ตุรกี โดยมูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนได้เริ่มทางานร่วมกันกับ มูลนิธิเพื่อสิทธิ
มนุษยชน เสรีภาพ และการช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม (INSANI YARDIM VAKFI หรือ The IHH
Humanitarian Relief Foundation - iHH) นับตั้งแต่ ค.ศ.2005 ในลักษณะของการทาบันทึกความเข้าใจ
(Memorandum of Understanding – MOU) ในขณะนั้นการทางานร่วมกันของทั้งสององค์กรเป็น
ลักษณะของการให้ความช่วยเหลือแก่มุสลิมทั่วประเทศไทย ทั้งในพื้นที่กรุงเทพมหานคร จังหวัด
เชียงใหม่ และจังหวัดชายแดนภาคใต้
ต่อมาใน ค.ศ.2011 มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนจึงเริ่มมีโครงการสร้าง
หอพักให้กับเด็กกาพร้าในพื้นที่อาเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี และใน ค.ศ.2012 มูลนิธิก็ได้เปิด
สถานศึกษาคือโรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยาขึ้นในบริเวณเดียวกัน มีพื้นที่จานวน 11 ไร่ 1 งาน 43
ตารางวา
การสร้างอาคารที่พักให้กับเด็กกาพร้า
เนื่องจากมูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนมีการดาเนินงานเปิดสถานศึกษาใน
บริเวณเดียวกัน อาคารที่พักของมูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนจึงมีลักษณะเป็น
หอพักของโรงเรียน แบ่งอาคารที่พักเป็น 2 ส่วน คือ หอพักสาหรับเด็กกาพร้า (หรือเรียกว่านักเรียนทุน)
กับหอพักสาหรับเด็กนักเรียนทั่วไป

21. 14
รูปภาพที่ 2 มัสยิดในพื้นที่โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี
ความช่วยเหลือด้านการศึกษา
โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา ก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ.2012 โดยเริ่มแรกได้รับการสนับสนุน
งบประมาณการก่อสร้างและการดาเนินงานจากมูลนิธิ iHH ของตุรกี และการให้ความช่วยเหลือจะจากัด
เฉพาะนักเรียนที่เป็นเด็กกาพร้า ต่อมาโรงเรียนก็เปิดรับนักเรียนทั้งที่เป็นนักเรียนกาพร้า และนักเรียน
ทั่วไป ปัจจุบันมีนักเรียนที่ได้รับทุนการศึกษา (นักเรียนที่เป็นเด็กกาพร้า) จานวน 104 คน และนักเรียน
ทั่วไปจานวน 150 คน
ระดับชั้น ชาย หญิง รวม
มัธยมศึกษาปีที่ 1 62 36 98
มัธยมศึกษาปีที่ 2 31 17 48
มัธยมศึกษาปีที่ 3 10 13 23
มัธยมศึกษาปีที่ 4 0 12 12
รวม 103 78 181
ตารางที่ 1 แสดงจานวนนักเรียนโรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา (ตรุกี)
(ข้อมูล ณ วันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ.2557 จาก องค์การบริหารส่วนตาบลปิยามุมัง)
การเรียนการสอนของโรงเรียนใช้รูปแบบของโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามควบคู่กับการ
เรียนสายสามัญ โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยาเป็นโรงเรียนที่มีหลักสูตรการเรียนการสอนเป็นแบบ
บูรณาการ เช่น การสอนวิชาคณิตศาสตร์หรือวิชาวิทยาศาสตร์โดยแทรกหลักคาสอนทางศาสนาอิสลาม
เข้าไป และในการเรียนการสอนวิชาศาสนาอิสลามจะใช้ภาษาอังกฤษและภาษาอาหรับเป็นหลัก โดยใน
ทุกๆปีองค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกีจะส่งตัวแทน 2 คน มาเป็นอาจารย์สอนให้กับเด็กในโรงเรียนนี้
นอกจากนี้ ใน ค.ศ. 2013 มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนก็ได้รับความ
ช่วยเหลือจากองค์กรดียานะ ซึ่งเป็นองค์กรภายใต้กระทรวงศาสนาของตุรกี ในการสร้างอาคารเรียน

22. 15
หลังใหม่ และสร้างมัสยิดในบริเวณเดียวกันเพื่อให้เด็กนักเรียนได้ใช้ประกอบศาสนกิจ และการให้
ทุนการศึกษาแก่เด็กนักเรียนที่จบมัธยม 3 ไปเรียนต่อระดับมัธยมปลายที่ประเทศตุรกี ผ่านการ
ประสานงานจากสถานทูตตุรกี ซึ่งมีเด็กนักเรียนจากโรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา ได้รับทุนดังกล่าวไป
แล้ว จานวน 3 คน เป็นเด็กผู้ชาย 1 คน และเด็กผู้หญิง 2 คน นอกจากนี้โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยา
ยังทาหน้าที่เป็นตัวกลางในการประสานงานเกี่ยวกับทุนการศึกษาดังกล่าวให้กับโรงเรียนอื่นๆในพื้นที่
ปัจจุบันโรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยาเป็นโรงเรียนสังกัดสานักงานคณะกรรมการส่งเสริม
การศึกษาเอกชนจังหวัดปัตตานี โรงเรียนบูรณาการศึกษาวิทยาจึงได้รับงบประมาณการบริหารจัดการ
โรงเรียนจากการสนับสนุนจากภาครัฐด้วย การให้การสนับสนุนขององค์กรจากประเทศตุรกีจึงเป็นแค่ทุน
สนับสนุนบางส่วนเท่านั้น
การให้ความช่วยเหลือเรื่องการทากรุบาน
ใน ค.ศ.2005 มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนได้รับทุนเพื่อให้ความ
ช่วยเหลือเรื่องการทากรุบานเฉพาะในพื้นที่จังหวัดปัตตานีจากมูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และ
การช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม (INSANI YARDIM VAKFI หรือ The IHH Humanitarian Relief
Foundation) จานวน 20 ตัว ต่อมาใน ค.ศ.2013 ก็มีอีกสององค์กรที่เข้ามาให้ความช่วยเหลือเรื่องนี้ คือ
องค์กรดียานัต และ องค์กร Hasaner Foundation
ค.ศ. 2015 มูลนิธิการกุศลเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้าและยากจนได้รับทุนเพื่อซื้อวัวในการทากรุ
บานและแจกจ่ายแก่ผู้ยากไร้ในพื้นที่ซึ่งรวมจากทั้งสามองค์กรแล้วสามารถซื้อวัวได้ทั้งหมด 252 ตัว
รูปภาพที่ 3 แสดงให้เห็นถึงการเตรียมเชือดวัวกรุบานที่ได้รับจากองค์กร iHH
(รูปภาพจากผู้อานวยการสถาบันการศึกษานูรุลญีนาน)

23. 16
การให้ถุงยังชีพแก่ผู้ยากจน และการเลี้ยงละศีลอดในเดือนรอมฎอน
เมื่อถึงเดือนรอมฎอน ตัวแทนจากองค์กรพัฒนาเอกชนของตุรกีที่มีบทบาทให้พื้นที่จังหวัด
ชายแดนภาคใต้จะมีโครงการมาเยี่ยมเยียนเด็กกาพร้าในความดูแลและประชาชนในพื้นที่ใกล้เคียง จึงได้
มีการจัดกิจกรรมร่วมกันระหว่างองค์กรพัฒนาเอกชนของตุรกีในการมอบถุงยังชีพแก่ประชาชน โดยใน
ถุงยังชีพจะประกอบไปด้วยของใช้ที่จาเป็นสาหรับชีวิตประจาวัน ราคาเบ็ดเสร็จประมาณ 500-700 บาท
ต่อถุง
กิจกรรมการเลี้ยงละศีลอดในเดือนรอมฎอนจะจัดเลี้ยงในบริเวณสนามหน้าอาคารหอพักของเด็ก
กาพร้าในแต่ละพื้นที่ นอกจากจะเป็นการละศีลอดร่วมกันระหว่างตัวแทนจากองค์พัฒนาเอกชนจากตุรกี
และเด็กกาพร้าที่ได้รับความช่วยเหลือแล้ว ก็ยังได้เชิญประชาชนในบริเวณข้างเคียงมาร่วมละศีลอดด้วย
โดยจานวนผู้ร่วมละศีลอดขึ้นอยู่กับความจุของสนามที่ใช้จัดกิจกรรม ทั้งนี้งบประมาณสาหรับผู้ร่วมละศีล
อดแต่ละคนราคาค่าอาหารตกประมาณ 100 บาท
1.2.2 มูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุข (Yayasan Membina Masyarakat Bahagia)
มูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุขตั้งอยู่ที่อาเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส ทาหน้าที่เป็นองค์กรกลางที่คอย
ประสานงานให้ระหว่างองค์กรพัฒนาเอกชนจากตุรกีที่ต้องกรให้ความช่วยเหลือกับองค์กรในพื้นที่ที่
ทางานด้านเด็กกาพร้าและได้รับความช่วยเหลือ โดยการช่วยเหลือในทุกรูปแบบจะถูกประสานผ่าน
มูลนิธิแห่งนี้ทั้งทุนช่วยเหลือด้านการศึกษา ทุนก่อสร้างอาคารเพื่อช่วยเหลือเด็กกาพร้า ทุนสนับสนุน
การซื้อวัวกรุบาน และอื่นๆ มูลนิธิจะเป็นผู้จัดสรรงบประมาณตามที่องค์กรแต่ละแห่งต้องการหรือที่ได้ตก
ลงกับผู้ให้การสนับสนุน ในกรณีที่เป็นงบประมาณความช่วยเหลือเพื่อซื้อวัวทากรุบาน มูลนิธิก็จะแบ่งให้
ตามความเหมาะสมตามสภาพพื้นที่ของแต่ละองค์กร ปัจจุบันมีองค์กรจาก 5 พื้นที่ที่อยู่ภายใต้การ
ประสานงานของมูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุข ประกอบไปด้วย องค์กรจากพื้นที่อาเภอตากใบ และอาเภอสุ
ไหง-โกลก จังหวัดนราธิวาส องค์กรจากพื้นที่อาเภอสายบุรี และอาเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี และ
องค์กรจากพื้นที่อาเภอกรงปินัง จังหวัดยะลา
การสร้างอาคารที่พักให้กับเด็กกาพร้า
มูลนิธิพัฒนาชุมชนเป็นสุขได้รับทุนช่วยเหลือในการก่อสร้างอาคารเพื่อเป็นบ้านพักให้กับเด็ก
กาพร้าโดยได้รับความช่วยเหลือด้านงบประมาณการก่อสร้างอาคารที่พักจากมูลนิธิ iHH ของตุรกี
เงื่อนไขสาหรับการให้ความช่วยเหลือในการก่อสร้างอาคารหอพักเด็กกาพร้าคืองบประมาณที่มอบให้นั้น
จะเป็นงบประมาณสาหรับการก่อสร้างเท่านั้น ไม่รวมที่ดินที่จะใช้จัดตั้ง องค์กรในพื้นที่ที่จะเป็นผู้จัดตั้ง
อาคารหอพักต้องมีที่ดินอยู่แล้ว แล้วที่ดินนั้นต้องเป็นที่ดินที่บริจาคเพื่อการกุศลตามหลักกฎหมาย
อิสลาม และมีใบรับรองจากคณะกรรมการอิสลามประจาจังหวัดแล้วเท่านั้น และค่าใช้จ่ายในการดูแล
หอพักและค่าอาหารของเด็กกาพร้าทุกคนในหอพัก มูลนิธิ iHH เป็นผู้ดูแลทั้งหมด