ΥΛΙΚΟ

1. ΘΕΜΑ: «Η κοινωνία για να εκτελέσει έναν εγκληματία, θα πρέπει να κατασκευάσει
έναν άλλο, δηλαδή το δήμιό του» Φουκό.
Με αφορμή την παραπάνω άποψη, αλλά και τις ευρύτερες διαμάχες για το αν θα
πρέπει η εσχάτη των ποινών να εφαρμόζεται ή όχι, αναπτύξτε τις απόψεις σας γύρω
από τη θανατική ποινή σε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική σας εφημερίδα.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ…ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ!
Τα τελευταία χρόνια, αν και στο μεγαλύτερο μέρος του πολιτισμένου κόσμου η θανατική ποινή
κρίθηκε ακατάλληλη και καταργήθηκε, όλο και περισσότερες φωνές ακούγονται για την
επαναφορά της, ιδίως σε περιπτώσεις αποτρόπαιων εγκλημάτων, εμπόρων ναρκωτικών…Έτσι,
στοιχειοθετείται μια σειρά επιχειρημάτων, τόσο από τους υποστηρικτές, όσο και από τους
πολέμιούς της.33
 Παραδειγματισμός των πολιτών και αποτροπή τους από εγκληματικές πράξεις (η θανατική
ποινή λειτουργεί εκφοβιστικά και μειώνει τις πιθανότητες ορισμένοι πολίτες να λειτουργήσουν
άνομα υπό το πρίσμα του δικαίου της πυγμής…).
 Επιβεβλητέα η εκτέλεση της θανατικής ποινής λόγω της πιθανής επανάληψης της εγκληματικής
δράσης του παρανόμου και της αδυναμίας σωφρονισμού και επανένταξής του ομαλά στην
κοινωνία (πρόληψη από πιθανά μελλοντικά εγκλήματα).
 Συναισθηματική λύτρωση των συγγενών του θύματος και αποφόρτιση του ταραγμένου
ψυχικού τους κόσμου  απομάκρυνση από περιπτώσεις αυτοδικίας, αντεκδίκησης («βεντέτες»)
και διατάραξης της κοινωνικής αρμονίας.
 Δικαίωση του κοινού αισθήματος περί απονομής δικαιοσύνης, αίσθηση προστασίας των
πολιτών από το κράτος που τιμωρεί παραδειγματικά τους στυγερούς δολοφόνους  εκτόνωση της
αγανάκτησης και του αποτροπιασμού της κοινής γνώμης.
 Η εκτέλεση του δράστη πραγματοποιείται συνήθως πολλά χρόνια μετά την επιβολή της εσχάτης
των ποινών από τα δικαστήρια  αν «κατασκευάστηκαν» ενοχοποιητικά στοιχεία ή είχαμε
λαθεμένη δικαστική απόφαση, στο ενδιάμεσο διάστημα είναι εφικτή η αποκάλυψη της αλήθειας
και άρα η αποκατάσταση του αδίκως καταδικασθέντος.
ΚΑΤΑ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ
 Η θανατική ποινή κρίνεται ανήθικη ποινή, γιατί κανείς δε δύναται να ορίσει το τέλος της ζωής
ενός ανθρώπου, όταν μάλιστα την ίδια στιγμή η ιατρική επιστήμη αγωνίζεται για την επιμήκυνση
του ανθρώπινου βίου…Το κράτος εξάλλου επιβάλλεται να προστατέψει τους πολίτες του από κάθε
μορφή βίας και όχι να την αναπαράγει νομιμοποιώντας την! Υποτίθεται πως επιθυμούμε
κοινωνικά σύνολα όπου η ένδειξη βίας θα αποτελεί απλή ανάμνηση…Άλλωστε, δεν είναι δυνατό
το κράτος να εξισώνεται με τους δράστες ή να υιοθετεί πρακτικές του «οφθαλμόν αντί
οφθαλμού», που κρίνονται ως τερατώδεις και στυγνά εκδικητικές…
ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

2.  Η θανατική ποινή είναι αναποτελεσματική, αφού στις χώρες στις οποίες ισχύει δεν
παρατηρείται μείωση της εγκληματικότητας (είναι μάλιστα σχεδόν σίγουρο ότι αυτοί που θα
πράξουν τα όποια εγκλήματα –στυγερά και μη- δεν πρόκειται να προβληματιστούν από την ύπαρξη
της ποινής, καθώς είναι είτε επηρεασμένοι από ναρκωτικές και αλκοολούχες ουσίες, είτε
λειτουργούν εν βρασμώ ψυχής, είτε αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα, είτε έχουν
υπολογίσει όλες τις πιθανότητες για τη διαφυγή τους….άρα, το έγκλημα θα γίνει!).
 Η θανατική ποινή καταργεί το σκοπό των ποινών που είναι ο σωφρονισμός του δράστη…
Άρα, δε δίνει δεύτερη ευκαιρία για μετάνοια και αναδόμηση της προσωπικότητας.
 Η θανατική ποινή διαιωνίζει το φαινόμενο του κοινωνικού ρατσισμού και αποτελεί μέσο
διαφοροποιήσεων. Επιβάλλεται κατά βάση στους άπορους και σπανίως ως ποτέ σε εύπορους (οι
πλούσιοι έχουν τη δυνατότητα πρόσληψης καταξιωμένων και έμπειρων δικηγόρων…).
 Η θανατική ποινή εξυπηρετεί σκοπιμότητες, συμφέροντα, ρατσισμούς (συνήθως ο
κυβερνήτης, ως υπεύθυνος για την απονομή χάριτος ή όχι, λαμβάνει υπόψη του τις απαιτήσεις της
κοινής γνώμης, σκεπτόμενος τις επόμενες εκλογές…/υπάρχει επίσης η περίπτωση «κατασκευής»
στοιχείων περί εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων…/εξάλλου, όπου υπάρχει φυλετικός – εθνικός
ρατσισμός εγκυμονούνται κίνδυνοι για τα θύματά του, καθώς αν συλληφθεί δράστης που ανήκει σε
αντίστοιχες κατηγορίες δύσκολα θα αποφύγει τη θανατική ποινή…).
 Σε περίπτωση λάθους και επιβολής της, δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα
επανόρθωσης (πολλοί αθώοι έχουν σκοτωθεί – «δολοφονηθεί» από το δικαστικό σύστημα ως
σήμερα είτε λόγω ανθρωπίνου λάθους είτε ψευδορκίας…).
 Η θανατική ποινή δεν αποδίδει απόλυτα τη δικαιοσύνη, γιατί σε πολλές εκδικάσεις αδικημάτων
δεν τιμωρείται και ο ηθικός αυτουργός που οδήγησε το δράστη στο έγκλημα και δεν είναι
άλλος από την ίδια την πολιτεία – κράτος (λόγω πολιτικών σφαλμάτων και παραλείψεων : γκέτο,
πενία, ανισότητες…που αποτελούν αιτίες της εγκληματικότητας).
 Η θανατική ποινή αποδεικνύεται αντιδημοκρατική, αφού η δημοκρατία σέβεται και
προστατεύει την ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια και δεν καταστρέφει ανθρώπινες υπάρξεις,
καθώς επίσης και αυταρχική επειδή στηρίζει την εξουσία και την κοινωνική οργάνωση στο φόβο
των πολιτών και όχι στον αλληλοσεβασμό…
 Η θανατική ποινή δημιουργεί ανθρώπους – τέρατα στο όνομα του νόμου, δηλαδή τους
δήμιους, κάτι εντελώς ανήθικο και απάνθρωπο…Τέλος, δε λαμβάνει υπόψη και τον πόνο που
προκαλεί στους συγγενείς του δράστη…
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Από την αντιπαράθεση των επιχειρημάτων καθίσταται φανερό ότι η θανατική ποινή αδυνατεί να
συνάδει με το πνεύμα των δημοκρατικών και φιλελεύθερων κοινωνιών της εποχής μας και θυμίζει
μεσαιωνικές περιόδους, των οποίων όμως το ποιόν θα πρέπει να εξοβελίσουμε. Η αξία του
ανθρώπου επιβάλλεται να αναδειχθεί ως η κυρίαρχη και η όποια εγκληματική δράση να περιοριστεί
μέσω της παιδείας των πολιτών και της αναβάθμισης του σωφρονιστικού συστήματος.
«Η θανατική ποινή είναι ένας εν ψυχρώ και εκ προμελέτης φόνος
που διαπράττει η πολιτεία. Η στέρηση της ζωής απότελεί το μέγιστο της εξουσίας
που μπορεί να ασκήσει η πολιτεία επάνω σε ένα άτομο.
2

3. Επομένως, το θέμα της κατάργησης της θανατικής ποινής συνδέεται με το ερώτημα : τι
κόσμο επιδιώκουν να οικοδομήσουν οι άνθρωποι,
ένα κόσμο όπου επιτρέπεται στην πολιτεία να σκοτώνει ή
ένα κόσμο που βασίζεται στο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα
και την ανθρώπινη ζωή;…»
Διεθνής Αμνηστεία
3