Хүүхдийн нүүр ам судлал

1. ХӨХӨХ,ЗАЖЛАХ,ЗАЛГИХ ҮЙЛ
НАСС-302 Оюутан
Б.Ууганжавхаа
Улаанбаатар хот
2016 он

2. Хөхөх үйлийн хөгжил
 Сүүн тэжээлтний
өвөрмөц хооллолт
ба хүний хувьд
нярай үед илрэх
рефлексээр эхийн
сүү,нэмэлт сүүн
тэжээл хөхөх
Зураг 2
Зураг 1

3. Ургийн үе
Ам ангайх
8-9 дх
Хэлний
хөдөлгөөн
14 дх
Хуруугаа
хөхөх
15-20 дх
дараа
Залгих 24
дх

4. Нярай үе
 Хөхөх үйлд зохицсон
өвөрмөц хэлбэртэй
 Хоншоорын сүүн шүд
шүдлэх,түүшийн
ирмэгийн зузаарал
байдаг бөгөөд тагнайн
төв хэсэгт гүн хонхор
үүсдэг.(5-6сар)
 Мөн хацрын дотор
гадаргууд зузаан сүүн
шар өнгийн давхрага
илрэх ба хөхөх үед
уруул, хэл, тагнайн хамт
амны хөндийд – даралт
үүсгэнэ
Зураг 3
Зураг 4

5. Хөхөх рефлекс
• Нярайн амны эргэн тойрныг цочрооход
нүүрээ хандуулж ямар нэгэн зүйлийг хайх
Уруулын хайх
рефлекс (дагуулж
хайх-rooting)
• уруулыг цочрооход дээд доод уруул
цорвойж, хөхний толгой үмхэж байгаа юм
шиг уруул хөдлөнө
Уруулын
рефлекс(үмхэх-lip)
• Хөхний толгой аманд ороход уруул хэлээр
хөхний толгойг үмхэн хэмнэлтэйгээр
хөхөж эхэлнэ
Хөхөх
рефлекс(sucking
reflex):
• Хөхөлтөөс аманд хуримтлагдсан сүүг
рефлексээр залгина
Залгих
рефлекс(swallowing)
3 сараас бор хоолны
үеийг угтан 5-6 сард
арилдаг

6. Уруулын хайх рефлекс Уруулын рефлекс
Зураг 5 Зураг 6

7. Хөхөх үйл
 Хөх амны эргэн
тойрон
булчингийн
нэгдмэл үйл
ажиллагаа ,
хэлний идэвхтэй
хөдөлгөөний
илэрдэг
 Балчир үеийн
түүшийн хэсэг
хөгжөөгүй тул
хэл том
харагддаг.
Зураг 7

8. Зажлах үйлийн хөгжил
 Хөхөх үйлээс тодорхой хугацааны дараа хатуу
хоол хүнсийг зажлах үйл рүү шилждэг(бор хоол)
Хооллох
Сүү нь өсөлт
хөгжлийн явцад
хангалттай хоол
болж чаддаггүй
Нэмэлт хоол
тэжээлээр
хооллодог
Хооллох
үйлд
суралцах
Сүүнээс эхлээд
олон төрлийн
хоолоор
хооллоход
суралцах
Хатуу зүйлийг
аманд оруулахад
хэлээр түлхэх
рефлекс

9. Нэмэлт хоол тэжээл

10. Бор хоолоор хооллох үеийн зажлах
үйлийн онцлог
Suprahyoid muscle ба амны өнцөг буулгагч булчингийн үйл
ажиллагааны загвар болон зажлах хэмнэлийн тодорхой биш
онцлогийг бий болгоно.
Зажлуурын булчингийн ү.а нь зажлах үеийг хүртэл илэрсэн
нярай үеийн хөхөх үйл ба хүүхдийн зажлах үйлээс ялгаатай
Бувтнаж байгаа юм шиг хөдөлгөөнөөр илэрдэг

11. Бор хоолны эхэн үе 5-6
Зажлах үйлийг төсөөлөн тогтоож
эхлэх үе
Аманд хоол ороход хөхөхтэй адил
хэлийг урьдаас арагш нь аажим
хөдөлгөж 1-2 удаа бувтнах мэт
залгидаг.
Иймээс бор хоолыг жижиглэхгүйгээр
хатуу байдлаар залгидаг.

12. Эхэн үеийн хоол

13. Бор хоолны дунд үе 7-8сар
Бор хоолны эхэн үе үргэлжлэн чамархайн ба
зажлуурын булчин, амны өнцөг буулгагч булчин,
хэлний үйл ажиллагаа болон ам ангайх үйлтэй
холбоо бүхий suprahyoid muscle зэрэг ажиллаж,
хэл даралттайгаар шүргэлцэх хэлбэрийн зажлах
үйлийн загвар сайн илэрнэ.
Хэлээрээ бор хоолыг тагнай руу түлхэх маягаар
Хэлний дээш доош хөдөлгөөн чухал

14. Дунд үеийн

15. Бор хоолны төгсгөл үе 9-11сар
Хэл хажуугийн хөдөлгөөн хийж , амны өнцөг
буулгагч булчин, suprahyoid muscle ү.а
хэмнэлтэйгээр ээлжлэн илрэх өсөлт
хөгжлийн хэлбэрийн зажлах загвар тод
Хатуу хоолыг шүдээрээ жижиглэн зажилж,
залгиж чадна.

16. Төгсгөл үеийн хооллолт

17. Бор хоол дуусах үе 12-15-18
Үүдэн шүд шүдлэж, шүдлэлттэй
уялдан хажуугийн чиглэлд шүдний
жижиглэх хөдөлгөөн хөжгжсөнөөр
шүдээрээ зажлана
Насанд хүрэгсдийн зажлах
хөдөлгөөн илэрдэг
Сүүн 1араа шүдлэхэд шүдээр
жижиглэдэг болж зажлалт хурдан
хөгжинө

18. Дуусах үеийн хооллолт
15 сартай

19. Залгих үйл
Хоолны бөөн хэсэг амны хөндийгөөс
ходоод руу зөөгдөх үйл
• Сайн дурын
хөдөлгөөнөөр
Амны хөндий-
Залгиур
• РефлексээрЗалгиур-Улаан
хоолой
• РефлексээрУлаан хоолой-
Ходоод

20. Балчир үеийн залгилтийн онцлог
Хоншоор эрүүний түүшин ирмэгийн хооронд
хэл байрладаг
Эрүү инээлгэгч булчин ба хоншоор эрүүний
хооронд байрлах хэлний хөдөлгөөнөөр
бэхлэгддэг
Дээд доод уруул ба хэлний мэдрэхүйн
мэдрэлийн зохцуулгаар залгина

21. Нас бие гүйцэх үеийн
Хоншоор эрүүний шүднүүд хоршино
Залгих үед эрүү нь өргөгч булчингийн
хөдөлгөөнөөр бэхлэгддэг
Хэлний үзүүр тагнайд хүрэлцэж хоншоорын
үүдэн шүдний арын дээд гадаргууд байрлана
Уруул ба инээлгэгч булчингийн агшилт бараг
илэрдэггүй

22. Балчир үеийн залгилт
хадгалагдан үлдсэний нөлөө
 Шалтгаан
 тархины саажилт мэдрэлийн
тогтолцооны үйл ажиллагааны гажиг
эмгэг
 Хуруугаа хөхөх
 Амаараа амьсгалах
 Олон тооны шүд цооролтой байх

23. Үр дагвар
 Шүдний эгнээний зуулт амны хөндийн
үйл ажиллагаанд үзүүлэх нөлөө эмгэг
залгилт
 Хэлээ гаргах
 Зуулхай заалт
 Зуулхай гажиг
 Амны хөндийн буруу зуршилууд

24. Анхаарал тавьсанд баярлалаа