นายประวิทย์ ชัยชฃนะ

1. แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2558
ชื่อโครงงาน ดนตรีพื้นเมือง(ภาคเหนือ)
ชื่อผู้ทาโครงงาน
นาย ประวิทย์ ชัยชนะ เลขที่ 4ชั้น ม.6 ห้อง 3
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2558
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. ประเภทโครงงาน โครงงานพัฒนาสื่อเพื่อการสอน
ชื่อผู้ทาโครงงาน นายประวิทย์ ชัยชนะ
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่อที่ปรึกษาร่วม ครูถนอม อินทร์ประสิทธิ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558
ที่มาและความสาคัญของโครงงาน (อธิบายถึงที่มา แนวคิด และเหตุผล ของการทาโครงงาน)
ดนตรีพื้นบ้านล้านนาเป็นศิลปวัฒนธรรมที่สืบทอดมาตั้งแต่อดีต ซึ่งล้วนเป็นมรดกทาง
ภูมิปัญญาของคนสมัยก่อน ในการเล่นดนตรีจะไม่พบในเยาวชนรุ่นหลังแต่จะพบในคนสูงอายุ
ซึ่งจะเห็นได้ว่าเยาวชนในยุคหลังจะไม่ให้ความสาคัญกับของพวกนี้ แต่ก่อมีเยาวชนบางส่วนที่
กาลังให้ความสนใจ และอยากจะศึกษา
จากความสาคัญที่ได้กล่าวมากระผมจึงตั้งใจสะถ่ายทอดความรุ้แขวงนี้ให้แก่เยาวชนรุ่น
หลังที่ตั้งใจจะศึกษา และเรียนรุ้ และยังสามารถเป็นสื่อการเรียนการสอนในวิชาอื่นได้อีกด้วย
และยังสามารถร่วมรักษาภูมิปัญญาของบรรพบุรุษได้อีกด้วย
วัตถุประสงค์ (สิ่งที่ต้องการในการทาโครงงาน ระบุเป็นข้อ)
1.เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับดนตรีพื้นเมือง
2.เพื่อเป็นสื่อในการเรียนการสอน
3.เพื่อเป็นการสืบสานศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน ล้านนา
ขอบเขตโครงงาน (คุณลักษณะ ขอบเขต เงื่อนไขและข้อจากัดของการทาโครงงาน)
1.รายระเอียดของดนตรีพื้นเมือง
2.ความสาคัญของเครื่องดนตรี
3.ประเภทของเครื่องดนตรี

3. หลักการและทฤษฎี (ความรู้ หลักการ หรือทฤษฎีที่สนับสนุนการทาโครงงาน)
สะล้อ หรือ ทะล้อ
สะล้อหรือ ทะล้อ เป็นเครื่องสายบรรเลงด้วยการสี ใช้คัน ชักอิสระ ตัวสะล้อที่เป็น
แหล่งกาเนิด เสียง ทาด้วยกะลามะพร้าว ตัดและปิดหน้าด้วยไม้บาง ๆ มีช่องเสียงอยู่ด้านหลัง คัน
สะล้อทาด้วย ไม้สัก หรือไม้เนื้อแข็งอื่น ๆ โดยปกติจะ ยาวประมาณ ๖๐ เซนติเมตร ลูกบิดอยู่
ด้านหน้านิยม ทาเป็นสองสาย แต่ที่ทาเป็นสามสายก็ มีสาย ทาด้วยลวด (เดิมใช้สายไหมฟั่น ) สะ
ล้อมี ๓ ขนาด คือ สะล้อเล็ก สะล้อกลาง และสะล้อใหญ่ ๓ สาย
ซึง
เป็นเครื่องสายชนิดหนึ่ง ใช้บรรเลงด้วยการดีด ทา ด้วยไม้สักหรือไม้เนื้อแข็ง
ขลุ่ย

4. ขลุ่ยเป็นเครื่องดนตรีดั้งเดิมของไทยชนิดหนึ่ง แต่จะเป็นเครื่องดนตรีที่คนไทยคิดประดิษฐ์
ขึ้นใช้เอง หรือได้รับอิทธิพลจากชาติอื่นไม่มีหลักฐานปรากฏแน่ชัด เพราะชาติอื่นก็มีเครื่องเป่า
ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับขลุ่ยของคนไทยเหมือนกัน เช่น ขลุ่ยของญี่ปุ่นเรียก ซากุฮาชิ ซึ่งใช้เป่า
เหมือนกับขลุ่ยไทย ขลุ่ยของอินเดียเรียก มุราลี ส่วนของจีนก็มีก็มีขลุ่ยเช่นเดียวกันแต่ใช้เป่า
ด้านข้างเรียกว่า ฮวยเต็ก ถ้าเป็นแบบที่ใช้เป่าตรงแบบขลุ่ยไทยจะเรียกว่า โถ่งเซียว แต่จะต่างกัน
ตรงที่ขลุ่ยของจีนไม่มีดาก การเป่าต้องใช้การผิวลมจึงจะเกิดเสียง
ปัจจุบันขลุ่ยเป็นเครื่องดนตรีที่มีบทบาทสาคัญ วงดนตรีหลายประเภทจึงขาดขลุ่ยไม่ได้เลย
ทีเดียว เช่น วงมโหรี วงเครื่องสายชิดต่างๆ วงปี่พาทย์ไม้นวม วงปี่พาทย์ดึกดาบรรพ์เป็นต้น
เอกลักษณ์ที่สาคัญของขลุ่ยไทย คือการทาลายบนเลาขลุ่ยให้เป็นลวดลายต่างๆ ซึ่งการ
ทาลายนั้นอาจมาจากใช้ความร้อนจากตะกั่วที่หลอมละลาย หรือการลนไฟ เป็นต้น เพื่อให้ขลุ่ยมี
ความสวยงามมากยิ่งขึ้น เช่น ลายน้าไหล ลายหกขะเมน ลายหิน ลายกระจับ ลายผ้าปูม ลายดอก
จิก เป็นต้น แต่ถ้าผิวของไม้ไผ่ที่นามาทาขลุ่ยสวยอยู่แล้วอาจไม่ต้องทาลวดลายก็ได้
ปี่
เป็นปี่ลิ้นเดียว ที่ตัวลิ้นทาด้วย โลหะเหมือนลิ้นแคน ตัวปี่ทาด้วยไม้ซาง

5. ปี่แน
ปี่แน เป็นปี่ประเภทลิ้นคู่ทาด้วยใบตาล ซึ่งผ่านกรรมวิธี มีรูบังคับเสียง เช่นเดียวกับปี่ใน นิยม
บรรเลงในวงกลองตึ่งนง วงพาทย์เมือง เป็นต้น มี 2 ขนาด ได้แก่
ขนาดเล็กนั้นเรียกว่าแนเล็ก โดยมีรูปร่างคล้ายปี่ชวาแต่มีขนาดใหญ่กว่า ขนาดใหญ่เรียกว่าแน
หลวง มีรูปร่างคล้ายปี่มอญ
พิณเปี๊ยะ หรือ พิณเพียะ
พิณเปี๊ยะ หรือ พิณเพียะ หรือบางทีก็เรียกว่า เพียะ หรือเปี๊ยะ กะโหลกทาด้วยกะลามะพร้าว
กลองเต่งถิ้ง
กลองเต่งถิ้ง เป็นกลองสองหน้า ทาด้วยไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้แดง หรือไม้เนื้ออ่อน
ตะหลดปด หรือมะหลดปด

6. ตะหลดปด หรือมะหลดปด เป็นกลองสองหน้า ขนาดยาวประมาณ ๑๐๐ เซนติเมตร
กลองตึ่งโนง
กลองตึ่งโนง เป็นกลอง ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ตัวกลองจะยาว มากขนาด ๓-๔ เมตร
กลองสะบัดชัยโบราณ

7. วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
1.เลือกหัวข้อที่สนใจ
2.ค้นหาข้อมูลในอินเทอร์เน็ต
3.รวบรวมข้อมูลจัดพิมพ์
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
1.คอมพิวเตอร์
2.อินเทอร์เน็ต
งบประมาณ
ไม่มี
ขันตอนและแผนดาเนินงาน
ลาดั
บ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดชอ
บ
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
0
1
1
12
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1 คิดหัวข้อโครงงาน / ประวิทย์
2 ศึกษาและค้นคว้า
ข้อมูล
/ ประวิทย์
3 จัดทาโครงร่างงาน / ประวิทย์
4 ปฏิบัติการสร้าง
โครงงาน
/ ประวิทย์
5 ปรับปรุงทดสอบ / ประวิทย์
6 การทาเอกสารรายงาน / ประวิทย์

8. 7 ประเมินผลงาน / ประวิทย์
8 นาเสนอโครงงาน / ประวิทย์
ผลที่คาดว่าจะได้รับ (ผลลัพธ์ที่ต้องการให้เกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดการทาโครงงาน)
1.เป็นสื่อในการเรียนการสอน
2.เป็นแหล่งเรียนรู้แก่ผู้ที่สนใจจะศึกษา
3.เพื่อร่วมอนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมพื้นบ้านล้านนา
สถานที่ดาเนินการ
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
สังคมศึกษา ดนตรีนาฎศิลป์
แหล่งอ้างอิง (เอกสาร หรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ที่นามาใช้การทาโครงงาน)
https://suzasunarat.wordpress.com