การขยายตัวของเมืองกับพื้นที่สีเขียว

1. เมืองกาฬสินธุ์: การขยายตัวของเมืองกับพื้นที่สีเขียว
เทศบาลเมืองกาฬสินธุ์ หรือเมืองนํ้าดํา มีพื้นที่ 16.96 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมตําบลกาฬสินธุ์
มีประชากร 35,150คน ความหนาแน่นประชากรในเขตเมือง 2072.5 คนต่อตารางกิโลเมตร
1. การขยายตัวของเมือง
เทศบาลเมืองกาฬสินธุ์มีความยาวถนนรวมทั้งสิ้น 55.4 กิโลเมตร การประมาณค่าความ
หนาแน่นแบบเคอร์เนลโดยมีความหนาแน่นของถนนเฉลี่ย 13.49 เมตรต่อตางรางเมตร ความหนาแน่น
สูงสุด 13.93 เมตรต่อตางรางเมตร บริเวณที่มีความหนาแน่นสูงสุดนั้นอยู่บริเวณใจกลางเทศบาล
เทศบาลนครขอนแก่น (ตําบลในเมือง) ค่าการกระจาย (Varian) ของถนนในเขตเมืองขอนแก่นคิดเป็น
0.077
ภาพที่ 1 แสดงแผนที่โครงข่ายถนนของเมืองน่าน

2. เมืองกาฬสินธุ์มีการขยายตัวออกจากศูนย์กลางเมือง จากตําบลกาฬสินธุ์ ออกไปในตําบลรอบ
ข้างสองทิศหลัก ได้แก่ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ไปยังเมืองเหนือ และทิศตะวันออกเฉียงใต้ ไปยังเมือง
ห้วยโพธิ์เหตุผลที่มีการขยายตัวไปยังทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเมือง เนื่องจากเป็นที่ตั้งของ
มหาวิทยาลัย สถานที่ราชการ และศูนย์การค้า
ลักษณะการขยายตัวดังกล่าวเป็นการขยายตัวตามทางหลวง 213 ทางเหนือ และ ทางหลวงสาย
214 ทางใต้ โดยทางทิศตะวันตกของเมืองมีแม่นํ้าไหลผ่านทําให้เป็นแนวกันชนกั้นการขยายตัวของเมือง
ออกไป
อนึ่งการขยายตัวของเมืองกาฬสินธุ์เป็นการขยายตัวออกจากศูนย์กลางเดิมต่อเนื่องตามถนน
หมายเลข 213 และ 214 โดยปรากฏมีศูนย์กลางความเจริญที่อยู่ใกล้เคียงจากศูนย์กลางเดิม คือ เมือง
ห้วยโพธิ์
ภาพที่ 2 แสดงแผนที่แสดงความหนาแน่นของถนนของเมืองกาฬสินธุ์

3. อําเภอเมืองกาฬสินธุ์มีตําบลทั้งหมด 17 ตําบล ตําบลหลุบมีความยาวถนนมากที่สุด รองลงมา
คือ ตําบลเหนือ และตําบลลําปาว ตามลําดับ ซึ่งสองตําบลดังกล่าวเป็นตําบลที่รองรับความเจริญของ
เมืองกาฬสินธุ์ แต่เมื่อเปรียบเทียบค่าการกระจายของถนน (Varian)1
ตําบลกาฬสินธุ์ มีค่าการกระจาย
ของถนนน้อยที่สุด รองลงมาคือ ตําบลเหนือ และตําบลลําปาว และตําบลนาจารย์ ตามลําดับ ซึ่งค่าของ
ค่าการกระจายของถนน (Varian) มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสําคัญกับค่าทิศทางของการขยายตัวของ
เมือง(ภาพที่ 3)(ภาพที่ 4)
ภาพที่ 3 แผนภูมิความยาวของถนนของถนนตําบลต่างๆในอําเภอเมืองกาฬสินธุ์
1
ค่าความแปรปรวน (Varian) เป็นสถิติที่วัดการกระจายของข้อมูล ดังนั้นในที่นี้จึงใช้คําว่า การกระจายของถนน เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
ขึ้น คือ บริเวณใดที่มีค่าค่าความแปรปรวนน้อย บริเวณนั้นก็จะมีการกระจุกตัวของถนนมาก ในทางตรงข้ามกัน บริเวณใดที่มีค่าความ
แปรปรวนมาก บริเวณนั้นก็จะมีการกระจุกตัวน้อย
0
20
40
60
80
100
120
140
160
กลางหมื่น
กาฬสินธุ์
ขมิ้น
เชียงเครือ
นาจารย์
บึงวิชัย
ไผ่
โพนทอง
ภูดิน
ภูปอ
ลําคลอง
ลําปาว
ลําพาน
หนองกุง
หลุบ
ห้วยโพธิ์
เหนือ
ความยาวถนน Sum_Road
0
0.05
0.1
0.15
0.2
0.25
0.3
0.35
กลางหมื่น
กาฬสินธุ์
ขมิ้น
เชียงเครือ
นาจารย์
บึงวิชัย
ไผ่
โพนทอง
ภูดิน
ภูปอ
ลําคลอง
ลําปาว
ลําพาน
หนองกุง
หลุบ
ห้วยโพธิ์
เหนือ
ค่าการกระจายของถนน (Varian)
Var_Road

4. ภาพที่ 4 แผนภูมิค่าการกระจาย(Varian)ของถนนตําบลต่างๆในอําเภอเมืองกาฬสินธุ์
2. พื้นที่สีเขียวภายในเมืองกาฬสินธุ์
เมืองกาฬสินธุ์ มีพื้นที่สีเขียวครอบคลุมพื้นที่ 2.58 ตารางกิโลเมตร2
คิดเป็นร้อยละ 64.39 ของ
พื้นที่ทั้งหมด เมื่อเปรียบเทียบอัตราส่วนของพื้นที่สีเขียวต่อคน 0.000073 ตารางกิโลเมตรต่อคน พื้นที่สี
เขียวกระจายอยู่ตามถนนสายต่างๆทั่วทั้งบริเวณ (ภาพที่ 5 )
ภาพที่ 5 แสดงพื้นที่สีเขียวภายในเมืองกาฬสินธุ์
2
ด้วยข้อจํากัดของข้อมูลภูมิสารสนเทศภูมิศาสตร์ ผู้วิจัยจึงใช้ตามข้อมูลเขตพื้นที่เดิมของเทศบาล ซึ่งมี
พื้นที่ 4.04 ตารางกิโลเมตร