สรุปความรู้เรื่องพันธุกรรม

1. สรุปความรู้เรื่องพันธุกรรม

2. สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ยกเว้น ฝาแฝดที่เกิดจากไข่ใบเดียวกัน - ยีน (gene) เป็นสิ่งที่กำหนดลักษณะต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิต - โครโมโซม (chromosome) คือ ส่วนที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต - พืช และ สัตว์ จะมีโครโมโซมอยู่ใน นิวเคลียส ยกเว้น โพรคาริโอติกเซลล์ ( ซึ่งไม่มีนิวเคลียส ) จะมีโครโมโซมอยู่ในบริเวณ กลางเซลล์ - จำนวนโครโมโซมในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด จะ แตกต่าง กัน เช่น แมว มี โครโมโซม 38 แท่ง สุนัข มี โครโมโซม 78 แท่ง คน มี โครโมโซม 46 แท่ง

3. โครโมโซมของมนุษย์ - เซลล์ร่างกายมีโครโมโซม 46 แท่ง - แต่ เซลล์สืบพันธุ์ ( ไข่หรือสเปิร์ม ) มีโครโมโซมครึ่งเดียวคือ 23 แท่ง

5. โครโมโซมแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ 1. ออโตโซม 2. โครโมโซมเพศ โครโมโซมของมนุษย์ 1. ออโตโซม มี 44 แท่ง 2. โครโมโซมเพศ มี 2 แท่ง ซึ่ง เพศหญิง มีโครโมโซม XX เพศชาย มีโครโมโซม XY

8. - ดังนั้นเพศของทารกจึงถูกกำหนดโดยโครโมโซมเพศของ สเปิร์ม ( อสุจิ )

9. ยีน ( gene ) - มีอยู่จำนวนมากในโครโมโซมแท่งหนึ่ง ๆ - เป็นหน่วยของ การถ่ายทอด และ ควบคุม ลักษณะของพันธุกรรม จากพ่อแม่ไปสู่ลูก - ยีนควบคุมลักษณะต่าง ๆ เช่น ความสูง สีตา สีผม สติปัญญา หมู่เลือด

10. ความผิดปกติทางพันธุกรรมเนื่องจาก 1. จำนวนโครโมโซมมีน้อยหรือมากกว่าปกติ 2. การเปลี่ยนแปลงของหน่วยพันธุกรรม ( ยีน )

11. 1. จำนวนโครโมโซมมีน้อยหรือมากกว่าปกติ มักเกิดกับลูกที่มีแม่อายุน้อยหรือมากเกินไป ซึ่งโครโมโซมของเซลล์ไข่อาจผิดปกติ ได้แก่ 1.1 กลุ่มอาการเทอร์เนอร์ พบ ในเพศหญิงที่ โครโมโซมเพศ X หาย ไป 1 แท่ง ( X O ) 1.2 กลุ่มอาการไคลน์เฟลเตอร์ พบในเพศชายที่มี โครโมโซมเพศ X เกินมา 1 แท่ง ( X XY) 1.3 กลุ่มอาการดาวน์ เกิดจาก ออโตโซมคู่ ที่ 21 มี 3 แท่ง ( 21 – trisomy ) อาจพบได้ในมารดาที่มีลูก เมื่ออายุมาก

12. 2. การเปลี่ยนแปลงของหน่วยพันธุกรรม ( ยีน ) เกิดมิวเตชั่น หรือ การกลายพันธุ์ หรือ การผ่าเหล่า ทำให้ยีนสังเคราะห์โปรตีนอย่างผิดปกติ การกลายพันธุ์ ถ้าเกิดกับ : เซลล์สืบพันธุ์ จะถ่ายทอดไปยังลูกหลาน : เซลล์ร่างกาย จะไม่ถ่ายทอดไปยังลูกหลาน มิวเตชั่น อาจเกิดจาก : สารเคมี เช่น โซเดียมไนไตรท์ ยากำจัดศัตรูพืชหรือยาฆ่าแมลงบางชนิด สารเสพติดบางชนิด โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว ปรอท รังสี X รังสี UV หรือเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ

13. 2.2 ซิกเกิลเซลล์อะมีเนีย - เกิดจากยีนในออโตโซมผิดปกติ ทำให้เม็ดเลือดแดงเปลี่ยนรูปจากกลมเป็นรูปเคียว แตกง่าย และมีปริมาณโกลบินไม่สมดุล พบว่า ผู้ป่วยโรคนี้ ต้านทานโรคมาเลเรีย ได้ดี 2.1 ฮันทิงตัน โคเรีย - เกิดจากยีนในออโตโซม ผิดปกติ อาการจะเริ่มในวัย 35-45 ปี โดยมีอาการความจำเสื่อม เดินเซ ไม่สามารถพูดหรืออ่านหนังสือได้ สุขภาพอ่อนแอติดเชื้อโรคต่าง ๆ ได้ง่าย ตัวอย่างโรค

14. 2.5 ธาลัสซีเมีย พบมากที่สุด เกิดจากยีนในออโตโซมผิดปกติ โรคนี้มีปริมาณโกลบินน้อย ผู้ป่วยจะมีตับม้ามโต เพราะต้องสร้างเม็ดเลือดทดแทน มากกว่าปกติ และมีความ ต้านทานเชื้อมาเลเรีย ได้ดี 2.3 โรคตาบอดสี เกิดจากยีนบนโครโมโซม X ผิดปกติ ส่วนใหญ่คนจะตาบอด สีแดง และ สีเขียว 2.4 โรคฮีโมฟีเลีย เกิดจากยีนบนโครโมโซม X ผิดปกติ ทำให้แผลมีเลือดไหลออกง่าย และแข็งตัวช้า

15. ประโยชน์ของพันธุวิศวกรรม (genetic engineering) พันธุวิศวกรรมเป็นกระบวนการปรับปรุงพันธุ์ สิ่งมีชีวิตพันธุ์ ( species) หนึ่ง โดยนำยีนจากอีกชนิดพันธุ์หนึ่ง ถ่ายฝากเข้าไป เพื่อจุดประสงค์ที่จะให้สามารถทำงานได้ดีขึ้น

16. 1. การปรับปรุงพันธุ์พืชให้ต้านทานโรคและแมลง 2. การพัฒนาพันธุ์พืชให้มีคุณภาพผลผลิตดี 3. การพัฒนาพันธุ์พืชใช้ผลิตสารพิเศษ เช่น สารที่เป็น ประโยชน์ต่างๆ ที่มีคุณค่าทางอาหารสูง 4. การพัฒนาพันธุ์สัตว์ มีการพัฒนาพันธุ์โดยการถ่ายฝากยีน 5. การพัฒนาสารพันธุ์จุลินทรีย์ให้มีคุณลักษณะพิเศษ บางอย่างเช่นให้สามารถกำจัดคราบน้ำมันได้ดี

17. ประโยชน์ของพันธุศาสตร์ทางด้านอื่นๆมีอีกมากมาย ให้นักเรียนสืบค้นความรู้เพิ่มเติมนะคะ