1. ตัวอยางเนื้องาน...กาพยหอโคลงประพาสธารทองแดง ม.๒
ประวัติความเปนมาของกาพยหอโคลง…………..
ประวัติผูแตง....................
กาพยหอโคลง
เปนคําประพันธชนิดหนึ่งที่ประกอบไปดวย กาพยยานี ๑๑ ๑ บท และ โคลงสี่สุภาพ ๑ บท
เนื้อความของกาพยและโคลงเหมือนกัน………………………………………………
แผนผังกาพยหอโคลง
OOOOO OOOOOO
OOOOO OOOOOO
OOOOO OO (OO)
OOOOO OO
OOOOO OO (OO) สีชมพูแทนรูปเอก
OOOOO OOOO สีเขียวแทนรูปโท

2. ๏ หมากมวงพวงพรวนยอย พิมเสนหอย สอยมากิน
สุกหามตามใจถวิล เอาตะกรอขอเกี่ยวลง ฯ
๏ หมากมวงพวงหามยอย ยามเห็น
พรวนพิมเสนเหลืองเปน ปากกรอ
หมอนทองมวงมันเย็น เดิรสู
สอยแสพลางหัวหรอ หลนกลุมชิงกัน ฯ
ถอดคําประพันธ
มีมะมวงหลากหลายพันธุ หอยเปนพวงยอยลงมา มีทั้งมะมวง
พิมเสนสุกหามๆ หมอนทอง มะมวงมัน เมื่อทุกคนเห็นก็เอา
ตะกรอเกี่ยวสอยลงมารับประทานกัน อยางมีความสุข
คําศัพท +ความหมาย
๑. ...............
๒. ................
๓. ...............

3. ๏ หมากมวงพวงพรวนยอย พิมเสนหอย สอยมากิน
สุกหามตามใจถวิล เอาตะกรอขอเกียวลง ฯ
่
๏ หมากมวงพวงหามยอย ยามเห็น
พรวนพิมเสนเหลืองเปน ปากกรอ
หมอนทองมวงมันเย็น เดิรสู
สอยแสพลางหัวหรอ หลนกลุมชิงกัน ฯ
สัมผัสอักษรไดแก
หมาก - มวง พวง – พรวน เสน - สอย
หมาก – มวง พรวน - พิม หมอน – มวง – มัน สอย – แส
สัมผัสสระไดแก
มวง-พวง หอย – สอย หาม – ตาม กรอ – ขอ
คําเอกที่บังคับ ๗ คํา ไดแก
หาม พิม ปาก มวง สู แส หลน
สังเกต...คําวา “พิม” ไมใชคําเอก และไมใชคําตาย ที่สามารถใชแทนคํา
ที่มีรูปวรรณยุกตเอกได แตในที่นี้ กาพยหอโคลง มิไดเครงครัดเรื่อง
ฉันทลักษณ จึงทําใหการแตงโคลงอาจคลาดเคลื่อนไมตรงตาม
ฉันทลักษณได

4. สวนคําวา “ปาก” ไมมีรูปวรรณยุกตเอกกํากับ แตเปนคําตาย ซึ่ง
เปนขออนุโลมวา สามารถใชคําตายแทนคําเอกตามฉันทลักษณได
คําโทที่บังคับ ๔ คํา ไดแก
ยอย กรอ หรอ กลุม
สังเกตวา คําบังคับโททั้ง ๔ คําตามฉันทลักษณโคลงสี่สุภาพ จะตองมีรูป
วรรณยุกตโทกํากับเทานั้น แตคําวา “หรอ” คํานี้ไมมีความหมาย เพราะ
เปนคําโทโทษ ของคําวา “รอ” ในความหมายที่วา “หัวรอ”
คําตาย..หมายถึง………..
คําเปนหมายถึง…………
คําเอกโทษ คือ………… ถาในบทประพันธที่นักเรียนรับผิดชอบ มีคําเหลานี้ ก็ให
อธิบายในเนื้องาน แตถาไมมี กไมตองอธิบายคะ
คําโทโทษ คือ…………….
รูไวใชวา ใสบาแบกหาม
มะมวงพิมเสน
ในยุคสมัยกอน “มะมวงพิมเสนเปรี้ยว” นิยมปลูกกันอยางกวางขวาง เนื่องจากเปนมะมวงติดผล
ดก ผลสุกสีสันสวยงาม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว รสชาติหวานหอมอรอยมาก แตในปจจุบัน “มะมวงพิมเสน
เปรี้ยว” หาซื้อผลรับประทานยากแลว สวนใหญที่วางขายจะเปนมะมวงพิมเสนมัน รับประทานแลวไม
หวานหอมชื่นใจเหมือนกับ “มะมวงพิมเสนเปรี้ยว” ซึ่งคนรุนเกาจะรูจักและนิยมรับประทาน “มะมวง
พิมเสนเปรี้ยว” กันมาชานาน แตคนรุนใหมนั้นรับรองวานอยคนนักจะรูจัก มะมวงพิมเสนเปรี้ยว มีชื่อ
วิทยาศาสตรเหมือน กับมะมวงทั่วไปคือ MANGIFERA INDICALINN อยูในวงศ ANACARDIACEAE มี
ลักษณะประจําคือ CHARACTERISTICS เปนไมยืนตน สูง 10-20 เมตร แตกกิ่งกานสาขาหนาแนน และ

5. เปนพุมขนาดใหญ ใบเปนใบเดี่ยว ออกเวียนสลับรอบกิ่งกานบริเวณปลายยอด ใบเปนรูปรีแกมรูปขอบ
ขนานแคบ ปลายแหลม โคนมน ขนาดของใบจะแคบเล็ก และสั้นกวาใบมะมวงทั่วไป เนื้อใบคอนขางหนา
ผิวใบเรียบเปนมัน สีเขียวสด ใบดกใหรมเงาดีมาก
ดอก ออกเปนชอเชิงลดที่ปลายยอด แตละชอประกอบดวยดอกยอยขนาดเล็กจํานวนมาก ดอกเปนสี
เหลืองออนหรือสีเหลืองนวล มีกลิ่นหอมออนๆ ซึ่งเมื่อถึงฤดูมีดอกดก เขาไปยืนบริเวณใตโคนตนจะไดกลิ่น
หอมจากดอกโชยออกมารูสึกชื่นใจดี
ผล ของ “มะมวงพิมเสนเปรี้ยว” จะมีลักษณะกลมรี และยาวคลายผล มะมวงมหาชนก แตปลายผลจะ
งอนนอยกวา และมีความหนาของผลเยอะกวาดวย เวลาติดผลจะติดเปนพวงอยางนอย 3-5 ผล ผลดิบ
เปนสีเขียว รสชาติเปรี้ยวจัด และมีกลิ่นฉุนหรือกลิ่นหอมเฉพาะตัว ไมนิยมรับประทานขณะผลดิบ สวน
ใหญ จะปลูกเพื่อรับประทานผลสุกเพียงอยางเดียว โดยเมือผลสุกจะมีสีสันงดงามนารักมากคือ เปนสีสม
่
ตลอดทั้งผล และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวชวนใหอยากรับประทานมาก เมล็ดลีบและบางจัด เนื้อในเยอะ เปนสี
เหลืองทอง รสหวานประมาณ 20 องศาบริกซ รับประทานแลวมีกลิ่นหอมชื่นใจมาก ติดผลปละครั้ง
ขยายพันธุดวยเมล็ด ตอนกิ่ง และเสียบยอด คนอีสานเรียก “มะมวงพิมเสนเปรี้ยว” วา “มะมวงกะเสน
http://www.nanagarden.com/

6. มะมวงหมอนทอง http://dict.longdo.com/index.php?lang=en&search
น. (๑) ชื่อมะมวงพันธุหนึงของชนิด Mangifera indica L.
่
มะมวงมัน http://soclaimon.wordpress.com
ปจจุบัน มะมวงที่เปนสายพันธุเกาๆ กลับมาเปนที่นิยมของผูปลูกอีกอยางกวางขวาง โดยเฉพาะเทาที่
สํารวจความตองการจากแหลงขายกิ่งพันธุไดแก “มะมวงมันศาลายา” กับ “มะมวงแกวลืมคอน” สาเหตุ
เพราะมะมวงทั้ง 2 ชนิดนี้มีดอกและติดผลดก ติดผลเปนพวงและติดผลไดเรื่อยๆ หรือที่เกษตรกรนิยมเรียก
กันทั่วไปวา ติดผลทะวาย หมายถึงติดผลตลอดปนั่นเอง
สวนที่ทําให “มะมวงมันศาลายา” กับ “มะมวงแกวลืมคอน” กลับมาเปนที่นิยมอีกครั้งนั้นเนื่องมาจาก
มะมวงทั้ง 2 ชนิดที่กลาวนี้มีรสชาติถูกปากผูรับประทานชาวไทยมาก สามารถรับประทานไดทั้งผลดิบและ
สุก โดยผลดิบหรือหามจะมันกรอบหวานปนเปรี้ยวนิดๆ ฉ่ําน้ํา ปอกเปลือกฝานเปนชิ้นบางๆ จิ้มน้ําปลา
หวานอรอยมาก หรือสับทํายํามะมวง ตํามะมวง จะมีกลิ่นเปรี้ยวโชยขึ้นจมูกชวนใหน้ําลายสอ แตงรสชาติ
ตามชอบแซบจริงๆ ผลสุก เนื้อแนนเหนียวไมเละ และไมมีเสี้ยน ปอกเปลือกเฉือน 2 แกมหั่นเปนชิ้นพอ
คํารับประทานกับขาวเหนียวมูนหวานหอมชื่นใจไมแพมะมวงสายพันธุดังๆทั่วไป ขนาดของผล “มะมวง
มันศาลายา” กับ “มะมวงแกวลืมคอน” ก็ไมใหญโตนัก น้ําหนักเฉลี่ยอยูระหวาง 3 ผล ตอ 1 กิโลกรัม
ราคาขายปจจุบันไมเกิน 30-40 บาท ตอ 1 กิโลกรัม ทําใหผูซื้อพอใจ เพราะเหมาะสมกับราคาและมีกําลัง
ซื้อไปรับประทานได เกษตรกร ที่ปลูกมะมวงทั้ง 2 ชนิดนี้สามารถเก็บผลขายไดทั้งป และมีรายไดไมขาด
ตอนดวย จึงทําให “มะ-มวงมันศาลายา” กับ “มะ-มวงแกวลืมคอน” ไดรับความนิยมปลูกอยางแพร
หลาย ทั้งปลูกเพื่อเก็บผลรับประทานในครัวเรือน และปลูกเพื่อเก็บผลขายในปจจุบัน
ที่สําคัญ จากการสอบถาม เกษตรกร ที่ปลูก “มะมวงมันศาลายา” กับ “มะมวงแกวลืมคอน” เพื่อเก็บผล
จําหนาย จึงทราบอีกวา ผูซื้อผลไปรับประทานสวนใหญจะเปนคนไทย นิยมรับประทานชนิดที่เปนผลดิบ
หรือผลหามมากกวาชนิดที่เปนผลสุก เนื่องจากรสชาติขณะดิบหรือหามเปนรสชาติที่ถูกปากคนไทยทั่วไป
คือ ไมเปรี้ยวเกินไป กรอบมันหวานอรอยพอดีนั่นเอง จึงทําใหผลดิบหรือผลหามขายดิบขายดี เปนที่นิยม
ปลูกตามที่กลาวขางตน
สวน ใครที่ตองการตนหรือกิ่งพันธุของมะมวงทั้ง 2 ชนิดนี้ไปปลูก มีขายที่ตลาดนัดไมดอกไมประดับ สวน
จตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ แผง “คุณนก” หนาตึกกองอํานวยการ กับบริเวณโครงการ 19 แผง “นายดาบ
สมพร” ราคาสอบถามกันเองครับ.
“นายเกษตร”

7. ตะกรอสอยมะมวง
วิธีการทํา...
วัสดุอุปกรณ

8. แสดงความคิดเห็นเปนวรรณกรรมที่สรางสรรค
กาพยหอโคลงบทนี้เปนการบรรยายถึงสภาพสิ่งแวดลอมที่
พบเห็น คือ ปามะมวง ซึ่งเปนผลไมพื้นบานที่มีหลากหลายพันธุ มี
ลูกดก ผูคนที่เดินทางผาน ก็สามารถสอยกินไดโดยไมตองกลัว
สารพิษ เพราะในสมัยกอนไมมีสารเคมี หรือยาฆาแมลงที่มาก
เหมือนสมัยนี้
การปลูกพืช หรือผลไม ใชวิธีธรรมชาติ ไมใชยาฆาแมลง ทํา
ใหสภาพแวดลอมมีความสมดุล สิ่งมีชีวิตเกี่ยวพันกัน อาศัยพึ่งพา
ซึ่งกันและกัน ทําใหมีสภาพแวดลอมที่นาอยู เต็มไปดวยตนไมใบ
หญา อันเปนประโยชนตอสัตว โดยเฉพาะมนุษย ซึ่งตางจากสมัย
ปจจุบันนี้มาก ไมวาจะเปนเรื่องยาฆาแมลง ฆาหญา ปุยเคมี และ
สารเรงอื่นๆ ลวนแลวแตมีผลกระทบตอสภาพแวดลอม ทําลาย
ความสมดุลทางธรรมชาติ ทําใหเกิดภาวะอันเปนผลกระทบอยาง
รุนแรงตอธรรมชาติ เชน ฝนไมตกตองตามฤดูกาล ภาวะเรือน
กระจก ตลอดจนถึงสุขภาพของมนุษยซึ่งเปนผูบริโภคโดยตรง
ฉะนั้นในฐานะที่เปนมนุษยโลก สิ่งที่เราสามารถปกปอง
ฟนฟูสภาพแวดลอมไดนั้น ก็ควรจะเรงกระทําโดยไมรีรอ เชน
๑. ........

9. ๒. .............
๓............
๔....
หากเราไมสามารถทําใหสภาพแวดลอมดีขึ้นได ...ก็อยา
ทําลาย และซ้ําเติมธรรมชาติ และสิ่งแวดลอมใหเลวรายลงไป
กวานี้อีกเลย...
นี่เปนเพียงตัวอยางนะคะ! ปรับปรุงเพิ่มเติม เนื้องานไดตามใจปรารถนา ยึดหลักที่วา “ความรูที่ไดจากคํา

ประพันธบทนั้นๆ มีมากเทาไหร ใหเอามาใสในเนื้องานใหหมดคะ
ดวยความปรารถนาดี จาก คุณครูนงคราญ จา.....