2. Rosalía de Castro (1837-1885) é a figura
máis importante e universal da Literatura
Galega.
Porén, despois da súa morte teceuse
conscientemente unha imaxe
distorsionada da nosa escritora: unha
“santiña”, unha “chorona”, unha coitada
aldeá non moi culta que escribía porque lle
mandaba ou lle ditaba o home, Manuel
Murguía.
A realidade fala de todo o contrario, dunha
muller culta, con criterios propios e
contestataria; consciente de ser muller, de
ser galega e de ser escritora e querer vivir
da súa profesión
3. FEMINISTA
A reivindicación
dos dereitos da muller, nunha
sociedade na que a marxinación e a
desigualdade eran a norma vixente,
esténdese conscientemente por toda a súa
obra. Foi unha precursora do movemento
feminista.
4. NACIONALISTA
Rosalía
é consciente de que escribe nun país
secularmente prostrado e marxinado. Por iso
a súa defensa da identidade galega e da
escrita en galego (nun momento en que crían
que escribir noutra lingua que non fose a
castelá atentaba contra a unidade de España)
lévana a figurar ideoloxicamente no
Provincialismo primeiro e no Rexionalismo
máis tarde.
5. COMPROMETIDA
Denuncia
as inxustizas e abusos cometidos con
Galiza e cos galegos, especialmente no caso da
emigración.
Rosalía identifícase cos problemas, sufrimentos e
aspiracións das clases populares galegas,
especialmente coas “viúvas de vivos”.
Defende os valores sociais e morais do pobo
galego fronte aos novos valores burgueses
centrados no individualismo, a hipocrisía e o poder
do diñeiro.
6. A súa obra
POESÍA
PROSA
1857
Castelán
La flor
(Romanticismo)
1858
Castelán
Lieders
1859
Castelán
La hija del mar (novela)
1862
Galego
Poemas(Album de
la Caridad)
Castelán
1863
Flavio (novela)
Castelán
A mi madre
(Romanticismo)
Galego
Cantares Gallegos
1864
Galego
Conto galego
1866
Castelán
Las literatas, El cadiceño, Ruinas (novela)
1867
Castelán
El caballero de las botas azules (novela)
1880
Galego
1881
Castelán
1884
Castelán
Follas Novas
El primer loco (novela), El domingo de ramos,
Padrón y las inundaciones, Costumbres
gallegas.
En las orillas del Sar
7. CANTARES GALLEGOS (1863)
36
poemas.
Bebe da lírica tradicional e popular.
Reivindica a validez do noso idioma
para todo tipo de poesía.
Denuncia a explotación e o
desprezo que sofren os labregos, as
mulleres e os emigrantes galegos.
Combate a negativa imaxe que se
tiña de Galiza.
8. TEMÁTICA
COSTUMISTA. Poemas que refliten a
idiosincrasia do pobo galego
afastándose de tópicos ridiculizadores.
2. SOCIAL. Poemas de denuncia social:
contra a emigración…
Refliten a ideoloxía galeguista
3. INTIMISTA. Poemas introspectivos, de
saudade e de soidade. Anticipan os
poemas de Follas Novas
1.
10. POESÍA SOCIAL
-
A poesía social de Follas Novas está
recollida nas dúas últimas partes do
poemario. Na primeira delas, os
poemas recordan o estilo e o ton de
Cantares Gallegos. Na segunda, os
poemas xiran en torno á emigración,
(cunha visión universal, que nos
permite entender coas súas palabras
os fenómenos migratorios de hoxe).
Nas dúas, Rosalía quere deixar clara
a súa plena identificación co pobo
galego.
11. POESÍA INTIMISTA
-
A poesía intimista de Follas Novas
abrangue os dous primeiros libros,
Vaguedás e Do íntimo. No primeiro a
autora reflexiona sobre o seu propio labor
de poeta e sobre a súa propia obra. No
segundo plasma as súas reflexións
filosóficas: a perda das ilusións, a
insolidariedade humana, o paso do
tempo, o desamor, o atormentado espírito
humano, as intransixencias da igrexa
católica, a lexitimidade da violencia como
arma contra a inxustiza, a morte como
liberación…
12. INTIMISMO
-
Na segunda parte desta obra, Do íntimo, Rosalía fai unha
viaxe dolorosa ás súas entrañas: un proceso de
autocoñecemento da propia identidade. O que atopa é a
soidade, o descubrimento de que a condición do ser
humano é estar só no universo e nada pode aliviar ese
desamparo, de aí a agonía existencial. En segundo lugar
descobre a saudade, a tristura que xorde da soidade
existencial e que a afoga até ter nostalxia da dor e sentir
cansazo de estar triste. O terceiro descubrimento é a dor :
vivir significa sufrir. o que si a angustia é o sentido da
propia existencia: o silencio de Deus perante as inxustizas
e as crueldades que sofren os desprotexidos. Isto provoca
nela, primeiro, unha fe oscilante e, despois, a ausencia
total de fe.
13. AS SOMBRAS
En
todo o poemario aparece unha obsesiva presenza
da sombra / sombras, símbolos da poética
rosaliana.
A sombra como dor universal, mesmo como
conciencia da morte, e as sombras como símbolo
dun pasado tormentoso, dos remorsos.
14. A PROSA
Produción
conformada
polos prólogos dos seus
dous poemarios e por
Conto Gallego, publicado
postumamente en 1923.
Nel afonda na escasa
consideración de que
gozaba a muller na
sociedade rural da época.
15. A LINGUA
Utiliza
unha lingua coloquial e
espontánea con sintaxe e léxico sinxelos.
Escribe como fala, con vulgarismos,
castelanismos e dialectalismos propios da
área compostelá.
Bota man de recursos propios da
literatura popular baseados no contraste
e na repetición.
