AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENME

1. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
AHMET KELEŞOĞLU EĞİTİM FAKÜLTESİ
ÖĞRETİMTASARIM MODELLERİ
HAZIRLAYAN:
ZEYNEP AYTEKİN
DANIŞMAN:
DOÇ. DR. AGAHTUĞRUL KORUCU

2. Öğretim Tasarımı Modelleri
DICK ve CAREY Tasarım Modeli
- Öğretimsel strateji; genellikle, içeriğin organizasyonunun ve
sıralanmasının çeşitli hallerinin, öğrenme etkinliklerinin
belirtilmesinin, içerik ve etkinliklerin nasıl düzenleneceğinin
belirlenmesinde kullanılır.
- Dick ve Carey’nin (1990) aşama aşama tasarım modeli,
tasarımcının öğrenme hedeflerini ve bu hedeflere ulaşılmasını
sağlayacak öğretimstratejilerini belirlediği bir dizi olay ve
olguları içermektedir. Dick ve Carey tasarımmodeline örnek
olarak tek yönlü öğretimsel televizyon veya video-kaset
kullanımı verilebilir. Dick ve Carey tasarım modelinde,
öğretmen bütünüyle iletişimin başlatıcısı ve moderatörü
konumundadır.

3. Ol ck & C are y

4. 1.Öğretim Hedeflerinin Belirlenmesi:
Öğretimin Amacı:
Öğrencide meydana gelmesi istenilen davranışların amaç olarak belirlenmesi
Öğretim tamamlandıktan sonra öğrencide hangi becerinin geliştirilmek istendiğinin tanımı.
İhtiyaç Analizi:
İhtiyaçların analiz edilmesi, öğretimin amaçları ile kişisel ihtiyaçlar arasındaki farkın analiz
edilmesi.
2.ÖğretimselAnaliz:
Amaç:
Hedefe ulaşmak için gerekli olan yetenekleri belirlemek.
Görev Analizi:
Adım adım kişinin hedefi uygularken ne yapacağının tanımı. Prosedür boyunca her bir
adımda kullanılan yetenekler.
Süreç Analizi:
Karmaşık becerilerin öğrenilmesinde bireyin gerçekleştirdiği zihinsel çalışmalar.
Öğrenme- Görev Analizi:
Entelektüel beceri gerektiren öğretim hedefleri

5. 3.Giriş Davranışların Değerlendirilmesi:
Amaç:
• Öğrencilerin öğrenme görevine getirmesi gereken becerileri belirlemek.
(önbilgiler)
• Zihinsel Beceriler
• Sözlü anlama ve uzamsal yönelmeler gibi yetenekler
• Kişilik Özellikleri
4.Performans Hedefleri:
Amaç:
İhtiyaç ve amaçları özel ve detaylı hedeflere dönüştürmek.
İşlevleri:
Öğretimde gerçekleşmeyecek amaçların belirlenmesi.
Dersi öğretimin uygun şartları üzerine planlamaya dikkat etmek.
Ders planında hedef performansları belirlemek.
Öğrencilerin performanslarının artması için onlara rehberlik etmek.
Öğrencilerin çalışmalarını desteklemek.
5.Kriter Referans Testlerinin Geliştirilmesi:
Yeni becerileri öğrenmek için gerekli olan bireysel hazır bulunuşlukları belirlemek.
Öğrenme sırasında öğrencilerde meydana gelen oluşumları ders boyunca kontrol etmek.
Aile ve yöneticiler için öğrencilerin ilerleyişini gösteren dokümanlar hazırlamak.
Ders planını geliştirmeden ve öğretim materyallerini seçmeden önce yapılan erken bir
performans değerlendirmesi.
Öğrenci performansının ölçülmesi için değerlendirme araçlarının geliştirilmesi.

6. 6.Öğretim Stratejilerinin Geliştirilmesi
Amaç:
Öğretimsel etkinliklerin, hedeflerin başarısı ile nasıl ilişkilendirileceğinin tasarlanması
Dersi en iyi şekilde düzenlemek.
Öğrenciler için bilgiyi tarafsız ve etkili öğretim stratejisi ile sunmak.
Öğrenci bilgilerini, hedeflerde ifade edilen görevleri ve öğretim stratejilerinin etkilerini
gösterir.
Örnek: Anlatım stratejisinin seçimi, grup, öğrenci merkezli
7.Öğretimin Materyallerinin Seçimi Ve Geliştirilmesi
Amaç:
Basılı materyaller ya da diğer kitle iletişimaraçlarını öğretim için seçimi ve tasarlanması,
Mümkünse kullanılması olanaklı olan materyalleri kullanmak. Eğer yoksa yeni materyallerin
geliştirilmesine ihtiyaç duyulur.
Öğretmenin rolü: Anlatım sisteminin seçimine bağlı
Öğrenci el kitabı, öğretimsel materyal, testler ve öğretici rehberi içeren var olan ya da yeni
geliştirilen materyallerin seçimi.
8.Biçimlendirici Değerlendirmenin Geliştirilmesi
Amaç:
Öğretimsel materyali düzenlemek ve geliştirmek için bilgi sağlamak.
Öğretim materyalleri ile sağlanan bilgiler arasındaki tutarsızlığı
belirlemek.
Kalabalık öğrenci grupları için öğretimi etkili hale getirme amaçlı
düzenlemeler yapmak.
Birebir: Bir öğrenciyle birebir bir görüşme yapmak
Alan Sınavı

7. 9.Öğretimi Düzenlemek
Hedeflere ulaşmayı engelleyen unsurları ortadan kaldırmak.
10.Toplam Değerlendirmenin Yürütülmesi ve Geliştirilmesi:
Amaç:
Sistemin etkililiğini bütünleştirmek için çalışır.
Gelişme aşamasını geçirmiş olan sistemi yürütür.
Öğretimsel sistemin geliştirilmesinin bir parçası değildir.
Bağımsız değerlendirme.
Küçük- Büyük Ölçek
2- Keller Motivasyon (ARCS) Tasarım Modeli
ARCSMotivasyonModeli,motivasyonayönelikbiröğretimsürecinintasarlamave uygulama
boyutlarıylailgilenir.
ARCSMotivasyonModeli,dörtaltkategoridenoluşur.
ARCSMotivasyonModeli,öğrencilerinöğrenmegüdüsünüuyarmayıve bugüdüyüsürdürmeyi
amaçlayanbir öğretimde güdüsel stratejilerinnasıl kullanılacağıhakkındaki sorularayanıtbulmaya
çalışır.
Dikkat,ilişki,güvenve doyumbütünleştirildiğinde birini öğrenmeye motive edecekşartlarortaya
çıkar. Keller,ARCS’ninsıralıbirsüreçolarak oluşmasınıönermektedir.ARCSöğrencininkonuya
odaklanmasıprensibine dayanır.

8. ARCS Modeli Basamakları;

9. 3- ASSRUE Tasarım Modeli Assure tasarım modeli
öğrenenlerin karakteristik özellikleri ve ulaşılmak istenen öğretim hedefleri doğrultusunda
uygun yöntemler, medya ve materyalleri seçerek hazırlanan öğretim tasarımı modelidir.
Assure modeli ile tasarlanan öğretim programlarının sonunda en uygun yöntemleri, medyayı
ve materyalleri kullanılabilir ve öğrenenlerin yüksek öğrenme performansı göstermeleri
sağlanabilir.
Harmanlanmış öğrenme ortamları için uygun bir modeldir.
ASSURE modelinin aşamalarının İngilizce baş harflerinden yararlanılarak isimlendirilmiştir.

10. Aşağıda şematize edilen ASSURE modeli 6 basamaktan oluşur:

11. 4- ADDIE Tasarım Modeli
1990’lı yıllardan sonra öğretim tasarımı çekirdek modele göre; tüm modellerdeki ayrıntılı
işlemleri özetleyici nitelikte olan temel beş aşamada ifade edilmiştir. Bu aşamalar; analiz,
tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme aşamalarıdır. Bizim ele alacağımız model
olan ADDIE modeli ise; bu temel beş aşamayı içeriğinde barındırdığı ve öğretimin genel
tanımlarından yola çıktığı için çekirdeksel öğretim tasarımı modellerlinden biridir.
ADDIE modelinin aşamaları;
◆ Analiz ( Analysis )
◆ Tasarım( Design )
◆ Geliştirme ( Development )
◆ Uygulama ( Implementation )
◆ Değerlendirme ( Evaluation )

12. Analiz (Analysis) aşamasında sorunlardan hareketle eğitim gereksinimleri
belirlenmekte, öğrenci niteliklerinin/özelliklerinin çözümlemesi yapılmakta, kurumsal
politikalar/ koşullar açıklığa kavuşturulmakta ve önceliklerden hareketle eğitimhedefleri
saptanmaktadır.
Tasarım (Design) aşamasında öğretim amaçları yazılmakta, içeriğin seçimi ve
düzenlemesi yapılmakta, öğretme-öğrenme süreçlerinde kullanılacak stratejiler
geliştirilmekte ve ulaşılan çıktıları ölçmeye dönük araçlar oluşturulmaktadır.
Geliştirme (Development) aşamasında daha çok öğretmeöğrenme süreçlerinde
yararlanılacak olan materyaller üretilmektedir. Bunlar arasında özellikle eğitimci kılavuzları,
katılımcı materyalleri, destekleyici ortamlar, kullanım gereçleri başta gelmektedir.
Uygulama (Implementation) aşamasında tasarımı yapılan öğretme sisteminin
uygulamasını etkileyecek değişkenler üzerinde çalışılmakta ve gerekli hazırlıklar
yapılmaktadır. Özellikle tesislerin ayarlanması, ortamların düzenlenmesi, bütçeleme
yapılması ve eğiticilerin eğitimi gibi konular üzerinde durulmaktadır.
Değerlendirme (Evaluation) aşamasında ise taslağı geliştirilen öğretim sisteminin ön
denemesi, düzeltmeler, son değerlendirilmesi ve geleceğe ilişkin kestirimler yapılmaktadır.
Böylece, tasarımı yapılan sistemin tüm öğeleri işlerlik açısından test edilmiş olmaktadır.

13. 5- Morrison, Ross ve Kemp Modeli
Morrison,Ross ve Kemp(2001) müfredatplanlamasınıodağaalanbir öğretimtasarımı geliştirme
modeli sunmuşlardır.Onlarınyaklaşımınagöre öğretim, içerikve öğretimtasarımınıngeleneksel
modelle olanzıtlığındanziyade aşağıdaki sorularınpratiğe dökümüdüryani öğrenenbireyinbakış
açısıdır.
Morrison,Ross ve Kemp(2001) çok yönlüolanöğretimtasarımındadikkati çekmekiçinaşağıdaki
dokuz kavramı tanımlamışlardır.
1- Yeni öğretimprogramıtasarımı yapmakiçinöğretimproblemlerini ve hedefleri açıkça belirtme.
2- Öğretimkararlarımızı etkileyeceköğrenenbireyinkarakterlerini gözdengeçirmek,
3- Hedefle ilgil içeriklerinanalizi ve başlıkiçeriğinin tanımı,
4- Öğretimhedefleriniaçıkçabelirtmek,
5- Mantıklı öğrenmekiçiniçeriğinilgili öğretimbirimiyle sıralanması,
6- Öğretimstratejileri tasarlanırböylece heröğrenenbireyhedeflerini yükseltir.
7- Öğretimmesajınınplanlanmasıve öğretimin geliştirilmesi,
8- Hedefleriölçendeğerlendirmearaçlarının geliştirilmesi,
9- Öğretimve öğrenme aktivitelerinindesteklenmesi içinkaynakların seçimi.

15. KAYNAKÇA:
1- Erkan TEKİNARSLAN – MelihDeryaGÜRER, Açık Ve Uzaktan Öğrenme,PegemAkademi,ANKARA,
2020
2-
http://materyaltasarim.weebly.com/uploads/2/5/8/4/25841747/retim_tasarm_modelleri.p
df