2. ADDIE MODELİ NEDİR?
Eğitim-öğretim süreçlerinin doğru bir şekilde tasarlanması için öğretim tasarımı
modelleri kullanılmaktadır. ADDIE modeli, öğretim tasarımı modelleri içerisinde en
bilinen örneği oluşturmaktadır. ADDIE;
• Analysis (Analiz),
• Desing (Tasarım),
• Development (Geliştirme),
• Implementation (Uygulama) ve
• Evaluation (Değerlendirme)
kelimelerinin birleştirilmesinden oluşur ve sürecin hangi
aşamalardan oluştuğunu açık bir şekilde gösterir.
3. • ADDIE modeli ismini aşamalarının İngilizce isimlerinin baş harflerinden
almıştır. ADDIE modelinde temel alınan üç soru vardır:
• Nereye gitmek istiyoruz?
• Oraya nasıl gideriz?
• Oraya geldiğimizi nasıl anlarız?
• İşte bu soruların cevabına modelin
beş aşamasını da sistematik bir şekilde
uygulayarak ulaşabiliriz.
Bu aşamaları kısaca özetleyelim:
4. ANALİZ
(ANALYSIS)
• Analiz aşamasında ihtiyaç analizi yapılarak, mevcut öğretim
problemleri, öğrenenlerin beklentileri, varolan bilgileri , mevcut beceri
ve yeterlilikleri, öğrenme ortamı, öğretim amaçları ve hedefleri
belirlenir. Bunlar belirlenirken aşağıdaki sorular irdelenebilir. Tabii ki
bu sorular değişebilir veya bu soruların yenileri oluşturulabilir.
• Öğrenenler kimler? ve bu kişilerin karakteristik özellikleri neler?
• Bu kişilerin sahip olması istenilen yeni davranış kalıpları neler?
• Öğrenmeyi engelleyen etmenler var mı?Varsa bunlar nelerdir?
• Yetişkin öğrenme modelleri neler? Hangileri kullanılabilir?
5. TASARIM
(DESİGN)
• Analizi tamamlanan öğretim tasarımında bir sonraki aşama tasarım
aşamasıdır. Bu aşamada öğretimin tasarımı planlanır ve ilk tasarımlar
yapılır. Bu aşamada hazırlanan tasarımlar ve tasarımda kullanılacak
unsurlar, analiz aşamasında elde edilen ihtiyaç verilerini karşılayacak
şekilde olmalıdır. Tasarım aşaması da öğrenme hedefleri, ölçme
araçları, alıştırmalar ve etkinlikler, içerik, konu analizi, ders planlama ve
materyal seçimi ile ilgilidir. Bu aşamadaki adımlar:
• Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedef davranışlara göre içeriklerin
oluşturulması
• Tüm kaynakların incelenmesi (Media, internet, kaynak kitap, uzman
kişi, prosedür vb.), hedef davranış ve içerik doğrultusunda öğretim
stratejisinin oluşturulması.
• Etkinliklerin ve materyallerin hazırlanması (interaktif veya sınıf)
• Ölçme ve değerlendirme araçlarının hazırlanması
6. GELİŞTİRME
(DEVELOPMENT)
• Bu aşamada, tasarımın test edilmesi sonucunda elde edilen
veriler (öğrenen yorumları, deneme uygulamasında karşılaşılan
problemler ve tüm gözlem sonuçları) kullanılır. Tasarım
aşamasında oluşturulan içerik ve konular, etkinlikler, alıştırmalar,
zamanlama, sınıf düzeni, materyaller ve ölçme-değerlendirme
araçları tekrar gözden geçirilerek gerekli iyileştirme ve
düzeltmeler yapılır.
7. UYGULAMA
(IMPLEMENTATİON)
• Tasarımı biten materyallerin uygulanma sürecidir. Tasarlanan
materyaller kullanılırken hem öğrenen hem de öğretim
tasarımcısı tarafından incelenir. Materyalin kullanılırlığı,
içerikteki eksikleri ya da varsa fazlalıkları, öğrencinin edinmiş
olduğu kazanımları gözlemlenir. Uygulama yapılarak
sonucunda özellikle aşağıdaki sorular irdelenir;
• Ne işe yaradı / ne işe yaramadı?
• Neleri değiştirmem gerekiyor? (Eklemeler ve çıkarmalar)
• Daha başka hangi etkinlikleri kullanabilirim veya hangi
değerlendirmeleri yapabilirim?
8. DEĞERLENDİRME
(EVALUATİON)
• Öğretim tasarımının verimliliği ve etkililiğini ölçmek için oluşturulan
bir değerlendirme sürecidir. Değerlendirme iki bölümden oluşur;
şekillendirici yada biçimlendirici olarak tanımlanan ADDIE
tasarımının her aşamasında gerçekleştirilen ara değerlendirmeler ve
diğeri de özet değerlendirme olarak adlandırılan sürecin sonunda
gerçekleştirilen ve ADDIE tasarımının bir bütün olarak
değerlendirildiği bölümdür.
