Gastrointestinal sistem fizyolojisi GİS Hastalıklarında Tedavi – Peptik Ülser Peptik Ülser Tedavi İlaçları Asit Salgısını Azaltan İlaçlar Antasid İlaçlar Mukozada Koruyucu Tabaka Oluşturan İlaçlar Sitoprotektif İlaçlar (Prostaglandinler) Antimikrobiyal İlaçlar

1. GASTROİNTESTİNAL SİSTEMİ ÜZERİNDEN ETKİLİ İLAÇLAR
MERSİN ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FARMAKOLOJİ ANA BİLİMDALI
SUNUM HAZIRLAYAN YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ:
MUHAMMED ELOSMAN

2. SUNUM
İÇERİĞİ
• Gastrointestinal sistem fizyolojisi
• GİS HastalıklarındaTedavi – Peptik Ülser
• Peptik ÜlserTedavi İlaçları
 Asit SalgısınıAzaltan İlaçlar
 Antasid İlaçlar
 Mukozada KoruyucuTabaka Oluşturan İlaçlar
 Sitoprotektif İlaçlar (Prostaglandinler)
Antimikrobiyal İlaçlar

3. Gastrointestinal
Kanalda
Hareketlilik ve
Salgılamanın
Düzenlenmesi:
• İki işlerge ile gerçekleştirilir:
1-Sinirsel işlergeler (refleksler).
2-Hormonal işlergeler.

5. çok yoğun
nisbeten zayıf
güçlüdür.
N. vagus
sakral 2., 3., 4.

7. Midenin Fizyolojisi
• Mide gıdaları depolar, parçalar ve boşaltır
(duodenuma). Bunları sekretuar ve motor
fonksiyonları ile yapar.
• Anatomik olarak;
1) Kardiya
2) Fundus
3) Korpus
4) Antrium
5) pilor
Korpus çoğunluğunu kapsar.

11. • Peki bu nasıl sağlanıyor, neden ülser olmuyor ya da mide delinmiyor?
• Yüzeyel mukoza hücrelerinden mukus ve bikarbonat salgısı
• Yüzeydeki hasar gören epitel hücrelerinin hızlıca değiştirilmesi
• Zengin kan dolaşımı, dokuya kaçan hidrojen iyonunu hızlıca uzaklaştırır.
• Tükrük, duodenal ve pankreatik sekresyonlar (bol bikarbonat içerirler yani
baziktirler).
Gastrik Mukozal Bariyer

12. Midenin üç çeşit motor fonksiyonu vardır:
1. Her yemekte gastrointestinal yolun alt kısmına sığacak miktarda
besini depo etmek.
2. Besini mide salgısı ile kimus denilen yarı sıvı hale gelinceye kadar
karıştırmak
3. Besini ince barsaklara sindirim ve absorpsiyon için uygun
yavaşlıkta boşaltmak
Sıvıların yarısının boşalma hızı 12 dakika, gatıların yarı boşalma hızı
2 saattir. Bu hızlar içeriğin ozmolaritesi ve gıdanın tipine göre değişir
(Şeker, yağ, protein içerikleri).

17. Peptik
Ülser
nedenleri
Midede Helicobacter pylori infeksiyonu
NSAII ların kullanılması
Glukokortikoid tedavisi
Zollinger-Ellison sendromu gibi aşırı asit sekresyonunun
salgılandığı durumlar
Sigara
Alkol
Genetik yatkınlık (%20-50)

19. H. pylori asit salgısını artırır ve mukoza defansını
bozar.
NSAİİ hasarlandırıcı etkisi:
NSAIİ’ler sadece PG sentezinin inhibe
edilmesinden mukoza defansını bozar. inhibisyonu ile
olmaktadır.
 Pg lerin gastrik etkileri:
Mukus ve HCO3 sekresyonu, mukusun hidrofobisitesini
arttırır, Mukozal kan akımını arttırır, Anjiogenezi arttırır
Duodenal ülserlerde genellikle asit artışı, mide
ülserlerinde ise mukoza defansında bozukluk vardır.
Toplumun yaklaşık yarısı H. pylori taşıyıcısı

22. PEPTİK ÜLSER
TEDAVİSİNİN
AMAÇLARI
• Asit salgılanmasını bloke etmek.
• Ortamdaki asidi nötralize etmek.
• Koruyucu tabaka oluşturmak.
• H. pylori’yi ortadan kaldırmak.

23. Karın ağrısı(%90)
• Epigastrik bölgededir
• Yayılmaz
• Yanıcı tarzdadır
• Genellikle gece veya yemekten 2-3 saat sonra, yani mide boşken olur
• Duodenal ülser ağrısı uykudan uyandırır (2/3), mide ülseri uyandırmaz
• Mide ülserinde ağrı yemekle başlar
• Duodenal ülser erkekete iki kat fazladır
• Mide ülserinde kadın ve erkeklerde eşit görülür.
• Mide ülserliler, duodenal ülserlilerden 10 yaş daha büyüktür
Pilor stenozu gelişmişse midede dolgunluk, gaz, bulantı ve kusma görülebilir.
Ülser perforasyonu; aniden başlayan ve tüm karına yayılan karın ağrısı ve akut karına yol açar.
Ülser kanaması
• Gizli kanama; anemiye neden olur
• Aşikar kanama; hematemez, melena hatta bazan hematokezya
• Minör kanama; 24 saatte 3 üniteden az kanama
• Majör kanama; 24 saatte 3 üniteden fazla kanama
NSAID kullanımı öyküsü.

24. Peptik ülser
tanısı
• Fizik Muayene
• Epigastrik hassasiyet
• Pilor stenozu gelişmişse klepotaj
• Gizli kanama varsa hemogramda demir eksikliği anemisi ve
gaytada gizli kan pozitiftir (+, ++, +++).
• Aşikar kanama varsa; rektal muayenede ele siyah kan
bulaşması. Kırmızı kan istisnadır.
• Perforasyon; mide içeriğinin peritona akmasına bağlı
dakikalar içinde gelişen çok şiddetli karın ağrısı ve defans,
hasta gecikmişse şok belirtileri.
• Genç yaştaki dispepsi (hazımsızlık) ve karın ağrısı şikayeti olan
hastaya başka bir test yapmadan (amprik) peptik ülser tedavisi
verilebilir.

25. PEPTİK ÜLSERTEDAVİ İLAÇLARI
Asit Salgısını Azaltan İlaçlar
Proton Pompası İnhibitörleri
H2 Reseptör Antagonistleri
Antikolinerjik İlaçlar
Antiasit İlaçlar
Lokal Etkili Antiasitler
Sistemik Etkili Antiasitler
Mukozada KoruyucuTabaka Oluşturan İlaçlar
Sitoprotektif İlaçlar (Prostaglandinler)
Antimikrobiyal İlaçlar

26. https://nursekey.com/drugs-for-peptic-ulcer-disease/

28. ASİTSALGISINI AZALTAN
İLAÇLAR

30. Kısa ve uzun süreli kullanımda etkiler farklılık gösterir:
• 4-8 hafta gibi kısa süreli kullanımda en sık görülen etkiler; baş ağrısı,
bulantı, karın ağrısı ve diyare
• Uzun süreli kullanım sonrası ise B12 vit eksikliği, kemik
metabolizması bozuklukları (kemik kırıkları), gastrik histolojik
anormallikler, demans gelişimi olduğuna dair makaleler yayınlanmıştır.
• Uzun süre (1 yıl ve üzeri) PPİ kullanımının gastrik kanser riskini
arttırdığını gösteren çalışmalar vardır.
• Bu ilaçların bilinçsiz ve uzun süreli kullanılmaması gerekir

38. E1
sitoprotektif etki asit salgısını inhibe eder.
profilaktik
kullanılmamalıdır.

40. mide
pantoprazol

41. • ZES’ de pankreasın yanısıra bazen ince barsak içerisindeki
tümörlerin de gastrin ürettiği bilinmektedir. Bu daha sonra
mide ve düodenumda ülserlere yol açmaktadır.
• Tümörlerin %90‘ı malign dir.
ZES’ in neden olduğu ülserler genellikle sıradan peptik
ülserlerden daha ağrılıdır ve tedaviye daha az yanıt verirler.
• PPI’ ler ZES’ de mide asidini baskılamada etkilidir.