Temat prezentacji: "Szkoła jako środowisko wychowawcze" Geneza: wykonana w ramach prezentacji publicznej na zajęciach z pedagogiki na drugim roku Matematyki z Informatyką w bielskim Kolegium Nauczycielskim. Autorzy: Klaudia Brudny, Piotr Szlagor. Bielsko-Biała, październik 2009

1. Szkoła jako... ...środowisko wychowawcze Klaudia Brudny Piotr Szlagor

2. Bibliografia Baranowicz Krystyna, Pedagogika alternatywna - dylematy praktyki, Kraków 2000, s. 98-101 Budek Konrad, Koniec Pani Frał, [w:] Edukacja i Dialog, 04/2009 Dobrołowicz Witold, Antykreatywność – bariery psychiczne i psychospołeczne, [w:] Twórczość – wyzwania XX1 wieku, Kraków 2003, s. 59-63 Figiel Monika, Szkoły autorskie w Polsce - Realizacja edukacyjnych utopii, Kraków 2001, s. 14-16 Trempała Edmund, Szkoła a edukacja równoległa Kwieciński Zbigniew, Śliwerski Bogusław, Pedagogika Nowego Wychowania [w:] Pedagogika, Warszawa 2003 Łobocki Mieczysław, ABC wychowania, Lublin 1999, s. 51-54 Łobocki Mieczysław, Teoria wychowania w zarysie MEN, Rozporządzenie, W sprawie uzyskiwania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych, 03/02/2006 Młynarska Anna, Sokołowski Mariusz, Ze sobą, a nie obok siebie [w:] Nowa Szkoła, 5/2008, s. 11 Okoń Wincenty, Nowy Słownik Pedagogiczny, Warszawa 1998, s. 383 Słowikowska Teresa, Moda na ADHD?, [w:] Nowa Szkoła, 2/2008 Śliwerski Bogusław (red), Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI, Kraków 2001, s. 169-180 Trzcińska Magdalena, John Medina - Brain rules, [w:] Edukacja i Dialog, 04/2009

3. Plan wystąpienia 1. Charakterystyka środowiska szkolnego. 2. Funkcje szkoły. 3. Struktura klasy. 4. Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego. 5. Dyskusja.

4. Charakterystyka środowiska szkolnego >> 3. Nauczyciel–Uczeń – ważne aspekty wzajemnych ralacji. 1. Co to jest szkoła? 2. Wpływ środowiska na młodego człowieka.

5. Co to jest szkoła? „ (…) jest to rzecz stworzona na wzór niemieckich obozów zagłady (tyle że gorsze). Najpierw wykańczają cię godzinami nudnych wykładów i potem wypuszczają do domu dając nadzieję że ten koszmar się skończy (…). Przerażąjcy kaci (nauczyciele) którzy udają miłych aby zyskać twoje zaufanie a potem jak im zaufasz i się odwrócisz to (…) Najgorszy jest kat naczelny (dyrektor) wymyśla zasady niby dla naszego dobra a tak naprawde są po to aby nas osłabić psychicznie i wykończyć. Dlatego przestrzegam was koledzy i koleżanki nie chodźcie do szkoły (ja sam przeżyłem to piekło).” Pan Lesio >>

6. Co to jest szkoła? instytucja oświatowo-wychowawcza z gr. σχολείο - spokój, wolny czas przeznaczony na naukę w niej odbywa się proces nauczania i uczenia się najbardziej licząca się dziś instytucja wychowania intencjonalnego środowisko lokalne społeczność lokalna; kulturowa, uczniowska, nauczycielska zbitka dwóch światów – nauczycielskiego i uczniowskiego … ? zajmuje się kształceniem i wychowaniem dzieci

7. Wpływ środowiska na młodego człowieka „ Dziecko, nie spędza większości czasu w środowisku szkol nym. W zerwóce jest to około 5 godzin 5 dni w tygodniu. Łącznie 25h/168 . Dni szkolnych jest w roku około 185 ( nie uwzględniłem różnego rodzaju akcji, jak wyjście do kina, festyn, testy itd. ). Daje to łącznie 185*5h=925h . W roku jest 365*24=8760h Czyli dziecko, spędza w szkole ok 10,6% swojego czasu . Według mnie, najistotniejszą rolę w wychowaniu dziecka mają rodzice . Zminiejsza się ona wraz z wiekiem dziecka. Potwierdza to moje doświadczenie drużynowego. Szkoła zajmuje tu także istotne miejsce . Najczęsciej jest to rola ( w kontekście wychowawczym ) polegająca głównie na psuciu dzieciaka. Niestety przy systemie jaki mamy tego nieunikniemy. Są pozytywne wyjątki . Zawdzięczamy je determinacji dobrych (...) i niestety źle opłacanych nauczycieli. Mogą oni wnieść coś dobrego w wychowania małego człowieka.” Tomasz Stęplowski

8. Nauczyciel – Uczeń ważne aspekty wzajemnych relacji 1. Stosunek nauczyciela do ucznia 2. Stosunek ucznia do nauczyciela 4. Stosunek ucznia do ucznia 3. Stosunek nauczyciela do nauczyciela Mankamenty, których często nie dostrzegamy lub nie chcemy dostrzegać:

9. Funkcje szkoły 2. Funkcje szkoły w zakresie dydaktyki 3. Funkcje szkoły w zakresie wychowania 4. Funkcje szkoły w zakresie współpracy ze środowiskiem 5. Za co odpowiada szkoła 6. Przyczyny nieprawidłowości funkcjonowania szkół 1. Na co ukierunkowują się funkcje szkoły

10. Funkcje szkoły są ukierunkowane na ukształtowanie przez ucznia dojrzałej sylwetki osobowościowej a bsolwenta szkoły.

11. Funkcje szkoły w zakresie dydaktyki Dostosowywanie metod nauczania do możliwości uczniów Zapewnienie opieki uczniom szczególnie uzdolnionym Pomaganie uczniom mało uzdolnionym Umożliwienie uczniom rozszerzania zainteresowań Wdrażanie uczniów do samokształcenia Kształtowanie zamiłowania do wybranego zawodu Spełanianie celów ucznia, nie nauczyciela

12. Funkcje szkoły w zakresie wychowania Sprzyjanie rozwojowi osobowości Podejmowanie działań na rzecz rozwoju samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności Ułatwianie kontaktów z kulturą Stwarzanie warunków do poznawania innych kultur Poprawianie statusu uczniów pochodzących z niekorzystnie oddziałujących środowisk wychowawczych Kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń tego świata Ułatwianie społecznej integracji wszystkich uczniów

13. Funkcje szkoły w zakresie współpracy ze środowiskiem Angażowanie rodziców w rozwój dziecka Organizowanie dla rodziców różnego rodzaju spotkań Współpraca szkoły z organami państwowymi Poszukiwanie sponsorów dla szkoły Spotkania z zasłużonymi ludźmi dla regionu Kontakty z zakładami pracy Kontakty z organami pozarządowymi

14. Funkcje szkoły szkoła odpowiada przede wszystkim za: Przygotowanie do życia w społeczeństwie . Przygotowanie do życia indywidualnego . Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze . Przygotowanie do życia w środowisku . Przygotowanie do życia zawodowego .

15. Przyczyny nieprawidłowości funkcjonowania szkół upatruje się: w przeładowanych programach nauczania w stosowaniu w nadmiarze tradycyjnych metod nauczania w preferowaniu funkcji kształcącej kosztem niedoceniania funkcji wychowawczej w przestarzałej organizacji procesu nauczania w brakach należytego przygotowania kadry nauczycielskiej „ Jak ktoś mi powie, co w przyszłości da mi znajomość gleb południowo- -amerykańskich, czy też bakterii żyjących 4km pod wodą, to dam piwko.”

16. Struktura klasy 2. Rodzaje struktur klasowych ( wg A. Jankowskiego ). 3. Struktura klasy jako układ. 1. Klasa jako grupa społeczna. 4. Struktura klasy – cechy główne.

17. Klasa jako grupa społeczna „klasa jest zespołem składającym się z uczniów wzajemnie na siebie oddziaływujących, którzy różnią się zajmowanymi w nim pozycjami i rolami oraz mają wspólny system wartości i norm regulujących ich zachowanie w istotnych dla klasy sprawach” Mieczysław Łobocki

18. Rodzaje struktur klasowych Struktura osiągnięć w nauce Struktura powstająca ze względu na gotowość do wykonywania prac czy realizacji zadań Struktura przewodzenia i podległości Struktura ogólnego zdyscyplinowania i posłuszeństwa Struktura powstająca ze względu na tendencje uczniów do podejmowania różnych ról społecznych Struktura porozumiewania się Struktura powstająca ze względu na tendencje do wspólnego spędzania wolnego czasu Struktura atrakcyjności poszczególnych osób wobec siebie A. Jankowski

19. Struktura klasy jako układ „ Przez pozycję społeczną jednostki w zespole klasowym rozumie się miejsce zajmowane przez jednostkę w hierarchii społecznej zespołu ustalone na podstawie uzyskanej liczby wyborów pozytywnych i negatywnych” Struktura grupy określa układ miejsc jakie zajmują poszczególni jej członkowie względem siebie. Samo zaś miejsce w tej strukturze nazywamy pozycją jednostki .

20. układy „paczek” (klika podgrup nieformalnych) w klasie występowanie jednostek izolowanych ogólne morale klasy (wspólny stosunek do reszty) sposób podejmowania decyzji grupowych pozycje poszczególnych członków w hierarchii społecznej klasy sposób reagowania na kary zastosowane przez nauczycieli całokształt zachowania się wobec szkoły i jej personelu Struktura klasy cechy główne

21. 1. Edukacja równoległa (wg E. Trempały). Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego 2. Ośrodki wychowania (wg E. Trempały). 3. Rozwój edukacji równoległej. 4. Zadania edukacji równoległej. 5. Kształcenie ustawiczne. 6. Zadania prowadzących kształcenie ustawiczne.

22. Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego Edukacja równoległa jest to szeroki strumień różnorodnych bodźców edukacyjnych płynących z różnych podmiotów środowiska wychowawczego – intencjonalnego i nieintencjonalnego, z którymi spotyka się jednostka ludzka i ma on wpływ na zachowanie człowieka; na jego działalność, a także rozwój różny ch sfer osobowości jednostki ludzkiej. Edukacja równoległa zaws ze przebiega równolegle do edukacji realizowanej w sposób celowy i świadomy w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoły . Edmund Trempała

23. Ośrodki wychowania równoległego (wg Trempały): Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego Ośrodki wychowania naturalnego (rodzina, grupa rówieśnicza, grupy lokalne) Ośrodki opieki całkowitej nad dzieckiem (dom dziecka, pogotowie opiekuńcze, ośrodki szkolno-wychowawcze) Ośrodki częściowej opieki nad dziećmi (internat, bursa, dom akademicki) Ośrodki wspomagające rozwój dzieci i młodzieży (dom kultury, kluby sportowe, pałace młodzieży, kluby) Ośrodki kultury i sztuki (biblioteka, kino, teatr, opera) Ośrodki masowego przekazu (czasopisma, gazety, radio, TV, Internet) Organizacje społeczne, polityczne, stowarzyszenia, książka i kościół Zakłady pracy

24. Rozwój edukacji równoległej: Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego W okresie odrodzenia zauważono, że harmonia duszy i ciała powinna stanowić najwyższy cel wychowania Ustawa KEN z 1783 zalecała, by dzieci miały czas przeznaczony na rozrywkę na powietrzu Na przełomie XIX i XX wieku zaczęto stwarzać młozieży warunki do zaspokojenia indywidualnych potrzeb i zainteresowań W okresie WŚ organizowano zabawy ruchowe, wycieczki, pracę społeczną, zajęcia wychowania artystycznego i technicznego W okresie międzywojennym organizowano wychowanie w domach młodzieży W II RP powstał teatr młodzeiżowy, świetlice i harcerstwa

25. Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego Zadaniem edukacji równoległej jest: Wzmacnianie związków młodych ludzi z ich najbliższym środowiskiem Uspołecznienie jednostki Wychowanie estetyczne Wychowanie rekreacyjne

27. studiach podyplomowych;

28. wyjazdach studyjnych, konferencjach, seminariach;

29. oglądanie lub słuchanie audycji edukacyjnych;

30. czytanie czasopism edukacyjnych;

31. naukę za pomocą internetu (na odległość).

32. Zadania szkoły w zakresie edukacji równoległej i kształcenia ustawicznego Zadaniami prowadzących kształcenie ustawiczne jest: 1. U dzielanie uczestnikom kształcenia pomocy w realizacji programu nauczania 2. Z apewnienie dostępu do odpowiednich materiałów i środków dydaktycznych, w tym pakietów multimedialnych 3. P rowadzenie konsultacji zbiorowych i indywidualnych 4. U dzielanie porad przy użyciu technik komunikacyjnych określonych w programie nauczania danej formy kształcenia 5. S ystematyczne sprawdzanie i ocenianie postępów w nauce 6. P rowadzenie dokumentacji dotyczącej bieżącej pracy uczestników kształcenia

33. Podyskutujmy 1. Czy mamy do czynienia z modą na ADHD? 2. Czy Pani Frał uczy w Polskich szkołach? 3. Kim jest pedagog? Kim powinien być? 4. Co możemy powiedzieć o polskiej szkole jako przyszli nauczyciele? 5. Co powinniśmy zrobić (jakie podjąć środki), by uczniowie z ochotą przychodzili do szkół?

34. Dziękujemy Klaudia Brudny Piotr Szlagor