NGUYÊN TẮC CHUNG, ĐẶC ĐIỂM VÀ YÊU CẦU BẢO QUẢN THUỐC

1. Lớp : ĐH Dược
GV : DSCK1. Phạm Đoan Vi
BẢO QUẢN
THUỐC – HÓA CHẤT – DƯỢC LIỆU
1
CHƯƠNG 3

2. NỘI DUNG CHƯƠNG 3
2
1 Các yếu tố môi trường ảnh hưởng chất lượng thuốc
2 Đặc điểm và kỹ thuật bảo quản các dạng thuốc
3 Đặc điểm và kỹ thuật bảo quản hóa chất
4 Đặc điểm và kỹ thuật bảo quản dược liệu

3. MỤC TIÊU MỤC 2
Trình bày được những lưu ý trong bảo quản từng nhóm phẩm thuốc
Sau khi học xong, sinh viên có thể:
Trình bày được đặc điểm của các nhóm thuốc
Trình bày được nguyên tắc chung trong bảo quản thuốc
Áp dụng vào thực tế sử dụng và thực hành nghề nghiệp

4. Nội dung
4
Nguyên tắc chung trong bảo quản thuốc
2.1
2.2 Đặc điểm Thuốc bột, cốm và điều kiện bảo quản
2.3 Đặc điểm Thuốc viên và điều kiện bảo quản
2.4 Đặc điểm Thuốc tiêm và điều kiện bảo quản
Đặc điểm Thuốc nước và điều kiện bảo quản
2.5

5. 5
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản

6. 6
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Phân nhóm quản lý
Nguyên tắc chất xếp
Điều kiện bảo quản
Nguyên
tắc
chung

7. 7
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Phân nhóm
Theo quy định pháp luật:
Thuốc kiểm soát đặc biệt, thuốc thường
Thuốc kê đơn, không kê đơn,
SP không phải là thuốc
Điều kiện bảo quản (vaccin, sinh phẩm,...)
Quy định tại cơ sở
Theo tác dụng dược lý, theo vần ABC...
Hãng SX, dạng bào chế, theo vần ABC...
Cơ sở bán lẻ
Cơ sở phân phối
Sản phẩm có mùi, dễ cháy nổ, dễ bay hơi, nhạy cảm ánh sáng...

8. 8
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Nguyên tắc chất xếp
Đảm bảo 03 dễ
Đảm bảo nhập xuất theo FIFO
Đảm bảo nhập xuất theo FEFO
First in first out
First Exp first out

9. 9
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Nguyên tắc chất xếp
 Tiết kiệm diện tích, dung tích
 Đảm bảo an toàn cho hàng hóa
 Thuận tiện cho công tác kiểm tra, kiểm kê
 Thuận tiện cho công tác xuất nhập hàng hóa

10. 10
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Điều kiện bảo quản
 Bảo quản đúng điều kiện ghi trên nhãn
Thông tin trên nhãn Yêu cầu điều kiện bảo quản tương ứng

11. 11
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Bảo quản điều kiện thường; bảo quản nơi khô, thoáng, tránh ánh sáng...
 Độ ẩm ≤75%, nhiệt độ từ 15-30 °C.
 Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, tại một số thời điểm trong
ngày, nhiệt độ có thể trên 30 °C nhưng không vượt quá 32 °C
và độ ẩm không vượt quá 80%.
 Phải thoáng khí, tránh ảnh hưởng từ các mùi, các yếu tố gây
tạp nhiễm và ánh sáng mạnh; Bao bì kín đến tay người dùng

12. 12
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Thông tin trên nhãn Điều kiện bảo quản tương ứng
“Không bảo quản quá 30 °C”
“Không bảo quản quá 25 °C”
“Không bảo quản quá 15 °C”
“Không bảo quản quá 8 °C”,
“Không bảo quản dưới 8 °C”
“Bảo quản lạnh”
“Bảo quản mát”
Từ +2 °C đến +30 °C
Từ +2 °C đến +25 °C
Từ +2 °C đến +15 °C
Từ +2 °C đến +8 °C
Từ +8 °C đến +25 °C
Từ +2 °C đến +8 °C
Từ +8 °C đến +15 °C

13. 13
2.1 Nguyên tắc chung trong bảo quản
Thông tin trên nhãn bao bì vận chuyển
Yêu cầu bảo quản tương ứng?

14. 14
 Đặc điểm dạng thuốc
Đặc điểm và yêu cầu bảo quản
 Thuốc bột, cốm
 Thuốc viên
 Thuốc tiêm
 Thuốc nước
 Điều kiện bảo quản trên nhãn

15. 15
2.2 Thuốc bột, thuốc cốm
Đặc điểm
Đặc điểm
Đơn chất/ phối hợp nhiều dược chất
 Tiểu phân rắn khô tơi, có kích cỡ
xác định, màu sắc đồng nhất
 Ẩm ≤ 8%
 Bề mặt tiếp xúc lớn, khả năng
truyền ẩm cao

16. 16
2.2 Thuốc bột, thuốc cốm
Đặc điểm
Đặc điểm

17. 17
2.2 Thuốc bột, thuốc cốm
Bảo quản nhiệt độ
từ 15 oC – 30 oC
Bảo quản trong tủ
lạnh, dùng trong
vòng 14 ngày

18. 18
2.2 Thuốc bột, thuốc cốm
Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng, nhiệt độ không quá 30 oC

19. 19
2.2 Thuốc bột, thuốc cốm
Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng, nhiệt độ không quá 30 oC

20. 20
2.3 Thuốc viên

21. 21
2.3 Thuốc viên
 Thành phần phức tạp, tính chất khác nhau
 Viên bị ẩm sẽ mềm, tăng trọng lượng, chảy dính, tạo điều kiện
nấm mốc phát triển. Viên nang: (độ ẩm 80-90%, t=25-28 oC viên
bị bết dính)
Nhiệt độ cao hơn 10 oC theo quy định: tốc độ phân hủy của
thuốc tăng 2 lần
Đặc điểm

22. 22
2.2

23. 23

24. 24

25. 25

26. 26

27. 27

28. 28
2.4 Thuốc tiêm

29. 29
2.4 Thuốc tiêm

30. 30
2.4 Thuốc tiêm

31. 31
2.4 Thuốc tiêm

32. 32
2.4 Thuốc tiêm

33. 33
2.4 Thuốc tiêm

34. 34
2.4 Thuốc tiêm

35. 35
2.4 Thuốc tiêm

36. 36
2.4 Thuốc tiêm
 Dạng dung dịch, hỗn dịch, nhũ dịch, bột vô khuẩn pha tiêm.
 Vô trùng trong bao bì thủy tinh trung tính hoặc chất dẻo.
 Dung môi thuốc tiêm có thể là dầu thực vật trung tính, nước cất pha
tiêm, hoặc các dung môi khác đã được tiệt khuẩn.
 Đóng gói trong những đơn vị thể tích nhỏ 1 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml hoặc
trong những chai 250 ml, 500 ml, 1000 ml.
 Lưu ý bảo quản nếu < 9 0C, một số thuốc có thể bị kết tinh hoặc tủa.
Đặc điểm

37. 37
2.5 Thuốc lỏng

38. 38

39. 39

40. 40
2.5 Thuốc lỏng
- Kém bền vững, nên không thể bảo quản lâu dài.
- Việc chia liều kém chính xác hơn dạng thuốc rắn.
- Vận chuyển gặp nhiều khó khăn do dung dịch thuốc được đóng
gói cồng kềnh và dễ vỡ.

41. 41
Hệ thống kiến thức
1. Đặc điểm thuốc bột, cốm và điều kiện bảo quản?
2. Đặc điểm thuốc viên và điều kiện bảo quản?
3. Đặc điểm thuốc tiêm và điều kiện bảo quản?
4. Đặc điểm thuốc lỏng và điều kiện bảo quản?

42. 42
CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA THẦY, CÔ VÀ CÁC EM!