Luận án Nghiên cứu ứng dụng hệ thống định vị trong vi phẫu thuật dị dạng động tĩnh mạch não.Ngày nay, trên thế giới với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, khuynh hướng chung của các phẫu thuật hiện nay là xâm lấn tối thiểu. Với Phẫu thuật thần kinh, điều này càng cần thiết vì phẫu thuật viên phải làm việc trên phẫu trường nhỏ, dễ làm tổn thương nhu mô não lành ở xung quanh, đặc biệt ở những vùng có chức năng sống còn với cơ thể. Hệ thống Phẫu thuật định vị ba chiều (PTĐVBC) có khung và sau đó là không khung đã giúp phẫu thuật viên ngoại thần kinh rất nhiều trong phẫu thuật. Hệ thống phẫu thuật định vị ba chiều ngày càng trở nên hoàn thiện và được sử dụng rộng rãi trong các chuyên khoa, đặc biệt trong phẫu thuật ngoại thần kinh, mục đích mang lại kết quả tốt nhất với tổn thương nhu mô não ít nhất
Nghien cuu ung dung he thong dinh vi trong vi phau thuat di dang dong tinh mach nao
1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH0915.558.890
Luận án Nghiên cứu ứng dụng hệ thống định vị trong vi phẫu thuật dị dạng
động tĩnh mạch não.Ngày nay, trên thế giới với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật,
khuynh hướng chung của các phẫu thuật hiện nay là xâm lấn tối thiểu. Với Phẫu
thuật thần kinh, điều này càng cần thiết vì phẫu thuật viên phải làm việc trên phẫu
trường nhỏ, dễ làm tổn thương nhu mô não lành ở xung quanh, đặc biệt ở những
vùng có chức năng sống còn với cơ thể. Hệ thống Phẫu thuật định vị ba chiều
(PTĐVBC) có khung và sau đó là không khung đã giúp phẫu thuật viên ngoại thần
kinh rất nhiều trong phẫu thuật. Hệ thống phẫu thuật định vị ba chiều ngày càng trở
nên hoàn thiện và được sử dụng rộng rãi trong các chuyên khoa, đặc biệt trong
phẫu thuật ngoại thần kinh, mục đích mang lại kết quả tốt nhất với tổn thương nhu
mô não ít nhất.
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00061
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Các phương pháp điều trị DDĐTMN chính bao gồm: 1) Vi phẫu thuật lấy dị dạng.
2) Xạ trị những trường hợp dị dạng mạch máu não nhỏ và ở sâu. 3) Gây tắc (can
thiệp nội mạch – endovascular techniques) những trường hợp dị dạng mạch máu
não lớn, ở sâu trong nhu mô não và mạch nuôi lớn. Các phương pháp này có thể
được sử dụng riêng rẽ hay kết hợp với nhau trên cùng một bệnh nhân. Cho đến
nay, tại Việt Nam cũng như trên thế giới, vi phẫu thuật cắt bỏ DDĐTMN vẫn là
phương pháp điều trị triệt để DDĐTMN [56], [102]. Đối với xạ trị DDĐTMN, từ
khi điều trị đến khi tắc hẳn là 2 – 3 năm, trong thời gian này, bệnh nhân vẫn có khả
năng bị xuất huyết não, động kinh. Can thiệp nội mạch là phương pháp mới ít biến
chứng nhưng khả năng gây tắc hoàn toàn thấp [56], [76]. Việc ứng dụng hệ thống
định vị trong phẫu thuật DDMMN: 1) Cho phép phẫu thuật viên có thể lập kế
hoạch đường đi đến DDMMN trước khi mổ. 2) Đường rạch da và mở sọ nhỏ. 3)
Xác định chính xác mạch máu nuôi của dị dạng mạch máu não, do đó cho phép
kẹp tạm thời hay xử lý sớm các mạch máu này giúp cuộc phẫu thuật bớt chảy máu.
4) Xác định được cấu trúc của DDMMN và những thành phần mạch máu ở sâu
trong nhu mô não trong lúc phẫu thuật. 5) Đánh giá mối liên quan giữa DDMMN
và cấu trúc não ở xung quanh.
Cho tới nay, chưa có công trình nào công bố chính thức về ứng dụng phẫu thuật
định vị ba chiều không khung trong điều trị phẫu thuật dị dạng động tĩnh mạch
não. Trên cơ sở đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiêncứu ứng dụng
hệ thống định vị trong vi phẫu thuật dị dạng động tĩnh mạch não ”
với mong muốn góp phần giải quyết thành công tổn thương dị dạng động tĩnh
2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH0915.558.890
mạch máu não và áp dụng rộng rãi ứng dụng này trong cả nước. Đây là yêu cầu đặt
ra cho chuyên ngành phẫu thuật thần kinh và cũng là mục đíchchúng tôi thực hiện
đề tài này với các mục tiêu:
1. Nghiên cứu các đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học bệnh lý DDĐTM não trên
những bệnh nhân bị DDĐTM não được phâu thuật có sử dụng hệ thống định vị
phâu thuật không khung.
2. Đánh giá kết quả vi phâu thuật có sử dụng hệ thống định vị phâu thuật ba
chiều không khung trongphâu thuật DDĐTM não.
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìaLời cam đoan Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt Bảng đối chiếu thuật ngữ Anh Việt Danh mục các bảng
– biểu đồ – hình
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Sự hình thành của hệ thống mạch não thời kỳ phôi thai và sơ lược
giải phẫu hệ thống mạch máu não 3
1.1.1. Sự hình thành của hệ thống mạch não thời kỳ phôi thai 3
1.1.2. Giải phẫu hệ thống mạch máu não 4
1.1.3. Hệ thống tĩnh mạch não và các xoang tĩnh mạch 10
1.2. Đại cương về dị dạng mạch máu não 14
1.2.1. Giãn mao mạch 14
1.2.2. Dị dạng tĩnh mạch 17
1.2.3. Dị dạng tĩnh mạch dạng hang 21
1.2.4. Dị dạng động tĩnh mạch não 24
1.2.5. Điều trị dị dạng mạch máu não tại Việt Nam 37
1.3. Lịch sử phẫu thuật định vị ba chiều thế giới 38
1.3.1. Lịch sử phẫu thuật định vị ba chiều 39
1.3.2. Lịch sử phẫu thuật định vị ba chiều tại Việt Nam 55
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 56
2.1. Đốitượng nghiên cứu 56
2.1.1. Đốitượng 56
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 56
2.2. Phương pháp nghiên cứu 56
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 56
2.2.2. Địa điểm nghiên cứu 56
2.2.3. Thời gian nghiên cứu 56
2.2.4. Cách chọn mẫu 56
3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH0915.558.890
2.2.5. Phương pháp thu thập số liệu 57
2.2.6. Phương pháp khảo sát triệu chứng 57
2.2.7. Hình ảnh học 58
2.2.8. Điều trị phẫu thuật 62
2.2.9. Cách thức tiến hành 63
2.2.10. Đánh giá kết quả phẫu thuật 69
2.2.11. Đánh giá biến chứng 69
2.2.12. Theo dõi và tái khám 70
2.3. Xử lý số liệu 71
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 72
3.1. Đặc điểm lâm sàng 72
3.2. Đặc điểm hình ảnh học 75
3.3. Kết quả phẫu thuật 83
3.4. Kết quả sau mổ 86
Chương 4. BÀN LUẬN 91
4.1. Đặc điểm về lâm sàng 91
4.1.1. Tuổi và giới 91
4.1.2. Triệu chứng lâm sàng 92
4.2. Đặc điểm về hình ảnh học 95
4.2.1. Xuất huyết trong não 95
4.2.2. Kích thước DDĐTMN 97
4.2.3. Vị trí DDĐTM 100
4.2.4. Động mạch nuôi và tĩnh mạch dẫn lưu DDĐTM 100
4.2.5. Phân độ Spetzler-Martin 103
4.2.6. DDĐTMN kết hợp với Túi phình động mạch 104
4.3. Điều trị phẫu thuật DDĐTMN 107
4.3.1. Thời điểm phẫu thuật DDĐTMN vỡ 107
4.3.2. Chỉ định phẫu thuật 108
4.3.3. Bàn luận phẫu thuật 109
4.4. Đánh giá kết quả phẫu thuật 123
4.4.1. Kết quả phẫu thuật của chúng tôi khi bệnh nhân xuất viện 123
4.4.2. Động kinh 124
4.4.3. Nhận xét kết quả phẫu thuật DDĐTMN vùng chức năng 126
4.4.4. Biến chứng xuất huyết hậu phẫu 127
4.5. Theo dõibệnh nhân lâu dài 129
KÉT LUẬN 131
KIÉN NGHỊ 134
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ
4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH0915.558.890
ĐÃ CÔNG BÓ LIÊN QUAN ĐÉN LUẬN ÁN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ
LỤC
Bệnh án minh họa
Mẫu bệnh án bệnh nhân dị dạng động tĩnh mạch não Danh sách bệnh nhân
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
3. Nguyễn Kim Chung (2010). “Ứng dụng hệ thống phẫu thuật lập thể
không khung trong điều trị phẫu thuật dị dạng mạch máu não: Kỹ thuật và
kết quả trong nghiên cứu 52 bệnh nhân”. Tạp chí Y học thực hành,
số733+734, tr. 169-176. ISSN 1859-1663.
4. Nguyễn Kim Chung (2011). “Phẫu thuật dị dạng mạch máu não”. Tạp chí Y
học thực hành, số 779+780, tr. 537-542. ISSN 1859-1663.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
133. Nguyễn Minh Anh, Võ tấn Sơn, (2009), “Điều trị xuất huyết não sau
can thiệp nội mạch túi phình đi kèm dị dạng động tĩnh mạch”, Tạp chí Y học thực
hành, Bộ Y Tế, (692+693), tr. 592-600
134. Nguyễn Thanh Bình, (2011), “ Điều trị dị dạng động tĩnh mạch não bằng
xạ phẫu gammar knife: kinh nghiệm 406 trường hợp”, Tạp chí Y học
thực hành, Bộ Y Tế, (779-780), tr. 7-15
135. Nguyễn Kim Chung (2007), “Ứng dụng hệ thống định vị
(Navigation systems) trong điều trị túi phình động mạch (aneurysm) và
dị dạng mạch máu não (DDĐTMN) nằm sâu trong nhu mô não”, Tạp
chí Y học thực hành, số 1 (562), tr. 85 – 88.
136. Đỗ Đức Cường (2006). “Nghiên cứu hình ảnh chụp động mạch não số
hóa xóa nền chẩn đoán dị dạng động tĩnh mạch não”. Luận án Tiến sĩ Y học.
Học viện Quân Y.
137. Dương Minh Mẫn (2002). “Chẩn đóan các thương tổn sâu bán cầu đại
não bằng dụng cụ phẫu thuật định vị không gian ba chiều (stereotaxy)”.Luận
án tiến sỹ y học, Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.
138. Lê Hồng Nhân (2010), “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán
hình ảnh, yếu tố tiên lượng, kết quả phẫu thuật dị dạng động – tĩnh
mạch não”. Luận án tiến sỹ y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
139. Trần Thiện Khiêm, Võ Văn Nho (2009), “Ứng dụng Neuronavigation
trong phẫu thuật u tuyến yên qua xoang bướm”, Tạp chí Y học thực hành, Bộ
Y Tế, (692+693), tr. 541-547.
140. Lê Xuân Trung và cs (2010). “Dị dạng động tĩnh mạch não”. Bệnh
học Phẫu Thuật Thần Kinh. Nhà Xuất Bản Y Học 2010; 287 – 306.
5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH0915.558.890
141. Trương Văn Việt, Dương Minh Mẫn (2002), “Phẫu thuật
Stereotaxy”, Chuyên đề Ngoại thần kinh, nhà xuất bản Y học, Hà Nội, tr.
391 –402