Luận án Phẫu thuật nội soi sau phúc mạc cắt thận để ghép trên người cho sống tại bệnh viện Chợ Rẫy.Ghép thậ n là một trong những phương pháp điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối hiệu quả, mang lạ i chất lượng cuộc sống cao nhấ t cho người bệnh [85],[86]. trên thế giới ghép thậ n trên người đã được thực hiện thành công vào những năm đầu của thập niên 50 của thế kỷ xx. qui trình ghép thậ n bao gồm: lấy thận (nguồn thận lấy có thể từ người cho sống, người cho chết não và ngườ i cho tim ngừng đậ p), rửa và bả o quả n thận và ghép thận. đối với những trường hợp lấy thậ n từ người cho sống, vấn đề lựa chọn thận lấ y, đá nh giá sứ c khỏe người cho, mức độ an toàn của cuộc mổ cũng như sự thành công của thậ n ghép là rất quan trọng. bởi vì, người cho là một cá thể hoàn toàn khỏe mạ nh, tự nguyện hiến tặng một phần bộ phận cơ thể cho người khác.về kỹ thuậ t mổ lấy thận trên người cho sống, trước đâ y các phẫu thuật viên ghép tạng sử dụng đường mổ qua ổ bụng, sau đó chuyển sang đường hông lưng sau phúc mạc. mổ mở lấy thậ n đã được sử dụng trong khoảng thời gian dài,tuy nhiên kỹ thuật này có một số hạn chế

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận án Phẫu thuật nội soi sau phúc mạc cắt thận để ghép trên người cho
sống tại bệnh viện Chợ Rẫy.Ghép thậ n là một trong những phương pháp
điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối hiệu quả, mang lạ i chất lượng cuộc sống
cao nhấ t cho người bệnh [85],[86]. trên thế giới ghép thậ n trên người đã được
thực hiện thành công vào những năm đầu của thập niên 50 của thế kỷ xx. qui trình
ghép thậ n bao gồm: lấy thận (nguồn thận lấy có thể từ người cho sống, người cho
chết não và ngườ i cho tim ngừng đậ p), rửa và bả o quả n thận và ghép thận. đối
với những trường hợp lấy thậ n từ người cho sống, vấn đề lựa chọn thận lấ y, đá
nh giá sứ c khỏe người cho, mức độ an toàn của cuộc mổ cũng như sự thành công
của thậ n ghép là rất quan trọng. bởi vì, người cho là một cá thể hoàn toàn khỏe
mạ nh, tự nguyện hiến tặng một phần bộ phận cơ thể cho người khác.về kỹ thuậ t
mổ lấy thận trên người cho sống, trước đâ y các phẫu thuật viên ghép tạng
sử dụng đường mổ qua ổ bụng, sau đó chuyển sang đường hông lưng sau phúc
mạc. mổ mở lấy thậ n đã được sử dụng trong khoảng thời gian dài,tuy nhiên kỹ
thuật này có một số hạn chế:
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00023
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
đường mổ dà i, xâm lấ n nhiều, vấn đề đau sau mổ, tỷ lệ biến chứng, di chứng,
vấn đề thẩ m mỹ, thời gian nằm viện dà i, và chi phí điều trị cao [6], [14], [38],
[83]… với sự tiến bộ của khoa học vào đầ u thập niên 90 của thế kỷ trướ c,
phẫu thuậ t nội soi ra đời [6], [49] là mộ t bước ngoặc lớn trong lĩnh vực ngoại
khoa nói chung, và trong ngà nh ghép tạng nói riêng. phẫu thuật nội soi có
những ưu điểm như : đường mổ nhỏ, ít xâm lấn, ít đau hon, đặc biệt có tính thẩ m
mỹ cao… đó là lý do giả i thích tạ i sao những năm gần đây tỷ lệ người cho thận
số ng trên thế giới có khuynh hướng gia tăng [42]. phẫu thuậ t nội soi ổ bụng
(nsob- laparoscopy) cắ t thận thực nghiệm được thực hiện bởi clayman rv và
cộng sự vào nă m 1990 [40]. một nă m sau đó(1991), cũng tác giả này báo cá o
trường hợp cắt thận đầu tiên trên mộ t bệnh nhân bướu thậ n [41]. cắt thận để
ghép qua nsob được thực hiện đầ u tiên vào năm 1995 bởi ratner le và kavoussi
lr [49], [96]. cho đến nay kỹ thuật này đã trở thành thường qui tại các trung tâ
m ghép thậ n lớn trên thế giới [77], [105], [118]. vai trò của phẫ u thuậ t nội soi
cắ t thận để ghép trên người cho số ng ngày càng được khẳng định qua trường
hợp thứ 1000 của hoa kỳ, báo cáo tạ i hội nghị ghép tạng thế giới 2006 ở boston
[42].theo đà phát triển của phẫu thuậ t nội soi, nội soi sau phúc mạc (nsspm) cắt
thận được thực hiệ n đầu tiên vào nă m 1993 bởi gaur dd [53], [54], [55], và sau

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
đó kỹ thuậ t này đã được áp dụng trong điều trị nhiều dạng bệnh lý tiết niệu khác
[1], [2], [4], [5], [6], [8], [21]. phẫu thuật nsspm cắ t thận để ghép được thực
hiện đầu tiên vào năm 2001 bởi tanabe k [113] và hoznek a [67]. cho đến nay phẫu
thuậ t mới chỉ phá t triển ở châu á như : ấn độ, nhậ t bả n, trung quốc…và mộ t và i
nước tại châu âu cũng như bắ c mỹ… kỹ thuật cho thấy tính khả thi, hiệu quả,
ít xâ m lấn hơn mổ mở và chức năng thận ghép là tương đương với nsob
[43], [67], [105], [113].
MỤC LỤC Phẫu thuật nội soi sau phúc mạc cắt thận để ghép trên người cho
sống tại bệnh viện Chợ Rẫy
Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ
………………………………………………………………………………………
.. 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
……………………………………………………….. 4
1.1. Tóm tắ t lịch sử lịch sử ghép thậ n
…………………………………………………………. 4
1.2. Tóm tắ t lịch sử phẫu thuật nội soi
………………………………………………………… 7
1.3. Nhắ c lại giả i phẫ u học thậ n- niệu quả n ứng dụng trong phẫ u thuật
nội soisau phúc mạc
…………………………………………………………………. 9
1.4. Tổng quan về cá c phương pháp mổ cắt thậ n để ghép
…………………………. 24
1.4.1. Phẫu thuậ t mở cắt thận từ người cho sống để ghép ……………………. 24
1.4.2. Phẫu thuậ t nội soiổ bụ ng cắt thận để ghép ……………………………….
32
1.4.3. Phẫu thuậ t nội soisau phú c mạ c cắt thận để ghé p ……………………..
34
1.4.4. Phẫu thuậ t nội soivới bàn tay hỗ trợ
………………………………………… 37
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………………..
40
2.1. Đốitượng nghiên cứu
………………………………………………………………………. 40
2.2. Phương pháp nghiên cứu
………………………………………………………………….. 40

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
……………………………………………………………… 40
2.2.2. Cỡ mẫu
……………………………………………………………………………….. 40
2.3. Trang thiết bị và dụng cụ mổ
…………………………………………………………….. 41
2.4. Qui trình kỹ thuật mổ nội soisau phúc mạc cắ t thận
…………………………….. 43
2.5. Cá c biến số trong nghiên cứu
……………………………………………………………. 49
2.6. Nội dung nghiên cứu
………………………………………………………………………… 50
2.7. Thu thập và xử lý số liệu
………………………………………………………………….. 55
2.8. Đạo đức trong nghiên cứu
…………………………………………………………………. 55
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
……………………………………………………. 56
3.1. Đặ c điểm người cho thận
………………………………………………………………….. 56
3.2. Cá c yếu tố có liên quan đến tiêu chuẩn chọn bệnh
………………………………. 60
3.3. Kết quả phẫ u thuậ t
………………………………………………………………………….. 66
3.4. Kết quả theo dõingười cho thận sau khi xuất viện
………………………………. 77
Chương 4. BÀN LUẬN
…………………………………………………………………………. 79
4.1. Đặ c điểm người cho thận liên quan đến tiêu chuẩn chọn lựa người cho ….
79
4.2. Đánh giá kết quả của kỹ thuậ t mổ nội soi sau phúc mạc cắt thậ n
để ghép
…………………………………………………………………………………. 94
4.3. Đường conghọc tập (Learning curve)
………………………………………………. 118
4.4. So sánh đối chiếu kết quả nghiên cứu vớ i cá c kỹ thuậ t mổ khác …………..
119

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
KẾT LUẬN
………………………………………………………………………………………
.. 122
KIẾN NGHỊ
………………………………………………………………………………………
125
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
1. Mẫu thu thập số liệ u
2. Bảng tiêu chuẩn chọn lựa các cặp cho- nhận thậ n
3. Hệ thống phân loạ i biến chứng trong mổ cắt thận để ghép của Clavien
4. Bệnh án tó m tắt
5. Hệ thống hóa qui trình kỹ thuật mổ nội soi sau phúc mạc cắt thậ n để ghép trên
người cho số ng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT Phẫu thuật nội soi sauphúc mạc cắt thận để ghép trên người
cho sống tại bệnh viện Chợ Rẫy
1. Nguyễn Hoàng Bắc và cộng sự (2003), “ Nhân hai trường hợp cắt thận qua nội
soiổ bụng do thận mất chức năng”. Ngoại Khoa, 6, tr. 52-54.
2. Trịnh Thị Minh Châu, Lê Hữu Tâ m, Trương Quang Xuân và cộng sự (2005),
“Vai trò của xạ hình- xạ ký thậ n với 99mTc- DTPA trong đánh giá và theo dõi
chức năng thận người cho “ Tạp chí Y học Việt Nam, 313, tr.485-489.
3. Hoàng Khắc Chuẩ n (2009). Kết quả thực hiện phẫu thuật Lich- Grégoir cải
biên trên thận ghép tại bệnh viện Chợ Rẫy . Luận án Chuyên khoa cấp II, Đại học
Y dược Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Vu Lê Chuyên (2004), “ Các kinh nghiệm từ 40 trường hợp cắt thận bệnh lý
qua ngã nội soiổ bụng
5. Vu Lê Chuyên (2004), Kết quả bước đầu phẫu thuật cắt thận nội soi qua ổ
bụng điều trị bướu ác thận
6. Vu Lê Chuyên (2007), “ Áp dụng kỹ thuật cắt bỏ thận qua nội soi” Đề tài
nghiên cứu khoa học cấp thành phố
7. Nguyễn Hoàng Đức, Trần Lê Linh Phương và cộng sự (2007), “Phẫu thuật nội
soicắt thậ n tậ n gốc tại bệnh viện Đạ i HọcY Dược”. Y học thành phố Hồ Chí
Minh, 11, tr. 211- 215.
8. Nguy?n Phúc C?m Hoàng, Vu Lê Chuyên (2006), “ Ph?u thu?t c?t th?n t?n
g?c qua n?i soi sau phúc m?c: Kinh nghi?m ban đ?u qua 7 tru?ng h?p”.Y
h?c Vi?t Nam, 319, tr. 280-284.

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
9. Nguyễn Thị Ánh Hường (2008), Nghiên cứu phẫu thuật lấy thận ghép ở
người sốngcho thận. Luận án Tiến sĩ y học, Học viện Quân Y.
10. Nguyễn Quang Quyền (1996). Atlas giải phẫu người. Bảng dịch của Frank
H. Netter. Nhà xuấ t bản Y học TPHCM.
11. Nguyễn Quang Quyền (1999). Thận và tuyến thượng thận. Giải phẫu
học tập II, Nxb Y học, tr. 201-268.
12. Trần Ngọc Sinh, Nguyễn Đức Khoan, Chu Văn Nhuậ n, Châu Quý Thuậ n và
cộng sự (2005), “ Phẫ u thuật cắt thậ n nội soiđể ghép nhân 13 trường hợp đầu
tiên tại bệnh viện Chợ Rẫy”. Tạp chí Y học Việt Nam, 313, tr. 508- 510.
13. Trần Ngọc Sinh, Châ u Quý Thuậ n và cộng sự (2006), “Phẫ u thuật nội soi
sau phúc mạc lấy thậ n để ghép: Hiệu quả và triển vọng”. Y học thành phố Hồ
Chí Minh, 8, tr. 76- 78.
14. Trần Ngọc Sinh, Chu Văn Nhuận, Dương Quang Vũ, Thái Minh Sâm, Châ u
Quý Thuận, Dư thị Ngọc Thu, Hoà ng Khắ c Chuẩn, Trầ n Trong Trí,
Nguyễn Thị Thái Hà (2010), “ Phẫu thuật nội soi sau phúc mạc cắ t thận để
ghép: phương pháp đơn giản và an toàn”. Y học thành phố Hồ Chí Minh, Tập 14,
Phụ bản số 3, tr. 72- 80.
15. Trần Ngọc Sinh, Chu Văn Nhuận, Dương Quang Vũ, Thái Minh Sâm, Châ u
Quý Thuận, Dư thị Ngọc Thu, Hoàng Khắ c Chuẩn, Trần Trọng Trí,
Nguyễn Thị Thá i Hà (2010), “ Kết quả phẫu thuật 176 trường hợp ghép thậ
n tạ i bệnh viện Chợ Rẫy”. Y học thành phố Hồ Chí Minh, Tập 14, Phụ bản số 3,
tr. 81- 89.
16. Dư Thị Ngọc Thu (2006). Rút kinh ngiệm về kỹ thuật ghép thận tại
Bệnh viện Chợ Rẫy với người cho sống có quan hệ huyết thống . Luận án
Chuyên khoa cấp II, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
17. Phạm Như Thế, Phạ m Thị Tuyết, Võ Tam và cộng sự (2005), “ Kết
quả ghép thậ n tạ i bệnh viện Trung Ương Huế”. Tạp chí Y học Việt Nam,313, tr.
509- 515.
18. Châu Quý Thuận (2003). Góp phần đánh giá tiêu chuẩn kiểm tra kết quả
rửa và bảo quản thận để ghép tại bệnh viện Chợ Rẫy. Luận văn Thạc sĩ y học, Đạ i
học Y dược thành phố Hồ Chí Minh.
19. Châu Quý Thuận, Trầ n Ngọc Sinh và cộng sự (2006), “ Lấy thận nội soiđể
ghép nhân 20 trường hợp tạ i bệnh viện Chợ Rẫy”. Tạp chí Y học, Đại học Y dược
thành phố Hồ Chí Minh, 10, tr. 76- 80.
20. Châu Quý Thuận, Trầ n Ngọc Sinh và cộng sự (2007), “Nhân 2 trường hợp cắt
thận bán phần qua nội soisau phúc mạc tại bệnh viện Chợ Rẫy”. Y học thành phố
Hồ Chí Minh, 11, tr. 205- 210.
21. Châu Quý Thuận, Trầ n Ngọc Sinh và cộng sự (2007), “Bướu niệu mạc: Cắt

6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
thận niệu quản qua nội soi sau phúc mạc tại bệnh viện Chợ Rẫ y”. Y học thành
phố Hồ Chí Minh, 11, tr. 219- 223.
22. Lê Minh Tuấn (2006), Góp phần đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi lấy thận
người cho sống cùng huyết thống để ghép . Luận án Chuyên khoa cấp II, Đại học
Y dược Thành phố Hồ Chí Minh
23. Trương Văn Việt, Trần Ngọc Sinh và cộng sự (2005), “ Kết quả của
các trường hợp ghép thậ n tại bệnh viện Chợ Rẫy “. Tạp chí Y học Việt
Nam, 313, tr. 503- 507.