1. MENTERJEMAH FUNGSI
AYAT
Dr. Maheram binti Ahmad
Fakulti Pengajian Islam
Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

2. PENDAHULUAN
 Teori
Penting: Teori Fungsi Ayat
 Ayat ada dua fungsi: bentuk dan fungsi
 Contoh:Ayat Boleh ambilkan saya secawan
teh ?
Bentuk: Ayat Tanya/pertanyaan
 Fungsi: Suruhan

 Contoh:
Siapa kata saya penakut ?
Bentuk: Tanya
 Fungsi: Cabaran


3. TERJEMAHAN
 Terjemahan:
menyalin semula makna, bukan
menyalin semula bentuk.
 Salah satu kesilapan terjemahan: penterjemah
tidak menyedari bahawa bentuk ayat yang
sama mungkin mempunyai fungsi dan makna
yang sangat berbeza.
 Fungsi ayat ditentukan oleh makna ayat.
 Sudut makna: ayat terbahagi kepada tiga
jenis, iaitu ayat maklumat (informatif), ayat
perasaan (emotif) dan ayat arahan (imperatif ).

4. AYAT MAKLUMAT
 Menterjemahkan
ayat maklumat adalah
yang paling mudah.
 Paling banyak diterbitkan baik dalam
bahasa lisan mahupun tulisan.
 Fungsi bahasa yang paling penting ialah
sebagai penghantar maklumat.
 Tujuan ayat maklumat ialah untuk
memberitahu sesuatu.

5. Ayat Maklumat
 Ayat
maklumat terdiri daripada:
 Ayat perisytiharan, termasuk makluman,
pengumuman, pemberitahuan.

Dengan ini dimaklumkan bekalan air akan
tergendala di Bandar Baru bangi selama dua
minggu. Oleh itu, penduduk yang terlibat diminta
menyimpan air yang secukupnya.
 Ayat

pernyataan.
Ada virus dalam komputer.

6. Ayat Maklumat

Ayat takrifan termasuk definisi,
penjelasan dan penerangan.


Ayat Tegasan


Angin ialah udara yang bergerak.
Benar bahawa manusia mempunyai roh.
Ayat Persetujuan termasuk keizinan
dan sokongan.

Baiklah, awak boleh pergi sekarang.

7. Ayat Maklumat

Ayat nafian termasuk bangkangan, bantahan, dan
tentangan.



Ayat sangsian termasuk keraguan dan prasangka.


Benarkan semua bangau putih?
Ayat tanyaan termasuk soalan.



Saya tidak pernah berkata begitu.
Saya tidak setuju.
Apa khabar ayah awak?
Ada berapa inci dalam satu kaki?
Ayat nilaian termasuk pendapat dan cita rasa.

Perbuatan mencuri adalah berdosa.

8. Ayat Maklumat

Ayat sudut pandangan.


Ayat syarataan.


Kalau hari tak hujan, bolehlah kita pergi
memancing.
Ayat cerita termasuk pemerian.


Dikaji dari sudut kejiwaan, alat-alat perawatan
wajah membawa faedah besar pada pengguna.
Pada suatu hari saya tertinggal komuter kerana
datang lambat.
Ayat janji termasuk ikrar dan sumpah.

Saya bersumpah, selagi tidak lulus, saya tidak
akan berhenti mengambil peperiksaan.

9. AYAT ARAHAN
 Ada
cara tersendiri untuk menyampaikan
sesuatu suruhan ataupun perintah.
 Sebagai contoh, dalam BI bentuk ayat yang
pada zahirnya kelihatan seperti pertanyaan
mungkin maksudnya ialah suruhan, seperti
pada ungkapan Can you open the door,
John?. Ayat ini ialah ayat suruhan, bukan ayat
soalan.
 Oleh itu terjemahan yang betul ialah Tolong
bukakan pintu itu, John, bukannya Bolehkan
awak buka pintu itu, John?

10. Ayat Arahan
 Ayat
arahan ialah jenis kedua yang
banyak diterbitkan oleh manusia.
 Terdapat dalam pelbagai jenis dokumen
(dokumen undang-undang, teks sains,
label pada kotak ubat, manual barangan
pengguna hinggalah ke buku resipi dan
sebagainya).

11. Jenis Ayat Arahan

Ayat perintah



Ayat suruhan



Ambilkan secawan kopi.
Hantarkan kereta sekarang juga.
Ayat larangan termasuk tegahan.



Serang!
Hapuskan mereka !
Jangan pijak rumput di laman itu.
Jangan hisap rokok.
Ayat panduan.

Mula-mula panasakan minyak, kemudia tumis bahan-bahan
yang dikisar tadi.

12. Jenis Ayat Arahan
Ayat amaran termasuk ancaman.


Kalau awak berani datang lambat lagi, saya pecat awak.
Ayat undangan.


Sudilah datang ke rumah saya apabila musim durian nanti.
Ayat silaan.


Jemputlah masuk, ayah ada di dalam.
Ayat ajakan.


Marilah kita melabur untuk masa depan.
Ayat gesaan.


Cepatlah bawa budak itu ke hospital.
Ayat tawaran.


Kalau anda mahu, saya sanggup hantar barang ini ke rumah anda.
Ayat peraturan.


Para pelajar masuk ikut Pintu B. Para Jemputan masuk ikut Pintu C.

13. AYAT PERASAAN







Dalam kajian makna, perasaan ialah sejenis makna.
Wajib disalin semula dalam terjemahan.
Sejenis ayat yang sukar diterjemahkan.
Antara puncanya ialah setiap bahasa mempunyai
pelbagai perkataan emotif sendiri.
Ayat perasaan menggambarkan perasaan yang
dialami oleh seseorang.
Tidak mengandungi maklumat dan tidak bermaksud
menghendaki orang lain melakukan sesuatu.
Ciri utama perasaan ialah nada atau intonasi suara
yang mengiringi pengucapan ayat-ayat itu.

14. Contoh Ayat Perasaan

Ayat marah.


Ayat gembira.


Hai! Ular lidi hendak jadi naga?
Ayat dukaan.


Hanya Tuhan yang dapat membalas budi tuan.
Ayat ejekan.


Alamak! Seronoknya dapat hadiah.
Ayat sanjungan.


Kalau ikutkan hati, saya bunuh awak sekarang juga.
Saya tak sanggup hidup lagi kalau kaki saya terpaksa
dipotong.
Ayat sindiran.

Hujan ribut lagi berhenti, ini pula orang makan.

15. Contoh Ayat Perasaan

Ayat cacian.


Ayat kutukan.


Kereta sial! Satu sen tak guna! Harga mahal tapi
tak boleh pakai.
Ayat cabaran.


Kucing kurap tak sedar diri! Ada hati nak
meminang anak kita.
Kalau berani, mari kita bertumbuk sekarang.
Ayat kejutan.

Masya Allah, apa yang dibuatnya dengan duit
sebanyak itu?

16. Contoh Ayat Perasaan

Ayat sesalan.


Ayat sumpahan.


Oh! Tuhan, ampunkanlah doasaku selama
ini.
Aku sumpah kau jagi batu.
Ayat bujukan.

Janganlah diikutkan hati, bunga bukan
sekuntum, kumbang bukan seekor.

17. PERASAAN
 Dalam
komunikasi, perasaan timbul kerana
dua faktor:
 Akibat reaksi kita terhadap maklumat yang
diterima. Sebagai contoh kita berasa sedih
apabila diberitahu sahabat baik kita terlibat
dalam kemalangan.
 Akibat reaksi kita kepada cara bagaimana
maklumat itu disampaikan. Sebagai contoh,
orang yang menyampaikan berita itu sangat
pandai bercakap sehingga kita menjadi sangat
sedih.

18. Samb…
 Sesetengah
perkataan menimbulkan reaksi
yang tertentu. Sebagai contoh, ungkapan My
mother is a strong woman mungkin
diterjemahkan menjadi enam bentuk:
Ibuku kuat.
 Ibuku perempuan yang gagah.
 Emak saya wanita yang kuat.
 Ibu saya perempuan yang kuat.
 Ibu saya teguh pendiriannya.
 Mak saya gagah.


19. AYAT BAHASA ARAB
 Ada
beberapa cara untuk membahagikan
ayat:
 Pembahagian berdasarkan tujuan atau
maksud penutur: apa yang dimaksudkan oleh
penutur? Adakah dia mahu memberi
maklumat atau meminta maklumat? Adakah
dia mahu memberi arahan atau menunjukkan
rasa kagum atau takjub kepada sesuatu?
Pembahagian ini boleh kita panggil
pembahagian nafsi ( al-tasnif al-nafsi ).

20. Ayat Bahasa Arab


Pembahagian berdasarkan srtuktur ayat. Adakah ayat
itu ayat ringkas/tunggal atau ayat kompleks? Adakah
kata kerja di dalam ayat itu satu sahaja ataupun lebih?
Adakah terdapat dalam ayat itu ayat pancangan?
Adakah dalam ayat itu terdapat huruf `ataf?.
Pembahagian berdasarkan perkara ini boleh dipanggil
al-tasnif al-tarkibi.
Pembahagian berdasarkan permulaan ayat. Apa jenis
perkataan yang ada di permulaan ayat? Adakah
perkataan itu kata kerja atau kata nama?
Pembahagian jenis ini dipanggil al-tasnif al-awwali.

21. Ayat Bahasa Arab

Berdasarkan tujuan penutur, ayat bahasa Arab
dibahagikan kepada:
Ayat maklumat ( jumlah ikhbariyah ), iaitu ayat yang
digunakan oleh penutur untuk memberitahu sesuatu
maklumat, mengungkapkan tentang perasaan,
pendapat atau persetujuannya. Contoh:





‫ ( سافر والدي أمس‬ikhbar )
‫ ( تتكون المادة من الذرة‬maklumat)
‫( . أقدرك وأحترمك‬perasaan )
‫ ( . من الفضل تأجيل السفر‬pendapat)
‫ ( .ل بد من الوحدة العربية‬mawqif/pendirian ).

22. Ayat Bahasa Arab
 Jumlah
istifhamiyah, iaitu ayat yang digunakan
untuk bertanya atau menyoal tentang sesuatu
perkara, seperti bertanya tentang seseorang,
tempat, masa dan sebagainya. Contoh:
‫ ( من فعل هدا ؟‬individu )
 ‫ (متى جاء ؟‬masa )
 ‫ ( أين وجدته ؟‬tempat )
 ‫ ( بما قطعته ؟‬alat )
 ‫ ( لماذا تأخرت ؟‬sebab )
 ‫ ( كيف أجاب ؟‬keadaan )


23. Samb…
 Ayat
takjub , iaitu ayat yang digunakan untuk
menunjukkan rasa kagum atau takjub. Contoh:

‫ما أجمل هذه الشجرة ؟‬
 Ayat
suruhan atau permintaan , iaitu ayat yang
digunakan untuk menyuruh atau meminta
seseorang melakukan sesuatu. Contoh:
‫. إفتح الباب‬
 ‫. نم مبكرا‬


24. Ayat Bahasa Arab
 Ayat-ayat
BA tidak boleh semata-mata
dibahagikan kepada jenis-jenis itu sahaja,
bahkaan ada kalanya ayat Tanya/soalan
mengandungi fungsi lain, seperti menyatakan
atau memberitahu sesuatu. Ada kalanya ayat
Tanya mengandungi fungsi suruhan, ayat
takjub mengandubgi maksud menyatakan
juga. Lihat contoh-contoh yang berikut:
 ‫ لماذا تأخر الطبيب ؟‬Di sini ada soalan mengenai
sebab kelewatannya, tetapi pada masa yang
sama ayat ini menkhabarkan kepada
pendengar bahawa tabib itu lewat . ( istifham +
ikhbar ).

25. Sambungan
‫؟‬
‫ أل يمكن أن تفتح النافذة‬Di sini ada istifham,
tetapi pada masa yang sama ayat ini
juga mengandungi permintaan secara
beradab. ( istifham + talab )
 ‫ ! ما أجمل السيارة‬Kagum dan menceritakan
kerata itu cantik. ( ta`ajjub + ikhbar )

26. KESIMPULAN
 Semasa
menterjemah, fungsi ayat perlu
diberi perhatian yang sewajarnya agar
makna yang dikehendaki oleh teks asal
dapat dipindahkan kepada bahasa
sasaran dengan baik dan tepat.
 Bentuk ayat ada kalanya berubah,
walapun seboleh mungkin, bentuk juga
perlu dikekalkan dalam terjemahan.

27. SEKIAN TERIMA KASEH
DAUN KELADI
JUMPA LAGI…!