Pagpapalitan ng Katwiran

1. MODYUL 2
Panitikan:
Pagpapalitan ng
Katuwiran

2. Layunin
A. Nabubuo ang mga makabuluhang tanong
batay sa napakinggang palitan ng katuwiran
B. Nakapagbibigay katuwiran nang maayos at
mabisa tungkol sa iba’t ibang sitwasyon
C. Naibibigay ang opinyon at katuwiran tungkol
sa paksa ng balagtasan

3. SUBUKIN
Panuto: Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat sa iyong sagutang
papel.
1. Mahalagang ibinabahagi natin ang ating katuwiran nang sa gayo’y
maipahayag natin ang ating nalalaman ukol sa isang paksa. Alin sa
pagpipilian ang hindi kasingkahulugan ng salitang may salungguhit?
A. paliwanag C. opinyon
B. dahilan D. reklamo
2. Ano ang tawag sa larong padebate na isinasagawa ng mga kalalakihan at
kababaihan ukol sa paghahanap sa nawawalang ibon ng hari?
A. Balagtasan C. Duplo
B. Bukanegan D. Karagatan

4. 3. Ito naman ay larong may paligsahan sa pagtula na hango sa paghahanap
ng mga kalalakihan sa nawawalang singsing ng dalaga.
A. Karagatan C. Bukanegan
B. Duplo D. Crisotan
4. Tawag sa pagtatagisan ng katuwiran ng dalawang pangkat ukol sa
kanilang pananaw o opinyon sa isang napapanahong paksa.
A. talumpati C. tagisan ng talino
B. debate D. monologo
5. Itinuturing na makabagong paraan ng pagpapalitan ng opinyon sa
kasalukuyan.
A. spoken poetry C. reverse poetry
B. editoriyal D. flip-top

5. BALIKAN
Panuto: Isulat sa sagutang-papel ang maaaring maging
pangunahing kaisipan ng sumusunod na mga impormasyon
na nakasulat sa loob ng bawat kahon.
1. Upang maisakatuparan ang
pagtuturo at pagkatuto
isasagawa ang online learning
sa pamamagitan ng
paggamit ng guro at mag-aaral
ng gadget na may
koneksyon sa internet.
Samantalang ang modular
learning naman ay ang
pagkatuto ng mag-aaral gamit
ang modyul na inihanda
ng guro na maaari nilang
maging gabay ang guro o
miyembro ng pamilya sa pag-
unawa nito.

6. 2.
3.
Mahigpit na ipinatutupad sa
kasalukuyan ang
pagsusuot ng face mask sa
tuwing lalabas ng tahanan.
Kinakailangan din na may suot
na face shield sa tuwing
papasok sa mga
establisimyento.
Marami man ang nawalan ng
trabaho sa panahon ng
pandemya, lumabas naman
ang pagiging malikhain ng
mga Pilipino sa pagbubukas
ng iba’t ibang negosyo
Ang mga natanggap na ayuda
ng ilang Pilipino ay
ginamit nilang puhunan upang
makapagsimula ng maliit na
negosyo na di kalauna’y
lumago at naging
Matagumpay.

7. TUKLASIN
Gawain1:
Panuto: Lagyan ng tsek (/) ang larawang iyong sinasang ayunan at
ekis (x) naman ang hindi. Isulat ang sagot sa sagutang-papel.
1. __ Pagtatapon ng basura sa mga kanal.

8. 2.___Pagtatanim ng halaman
sa bakuran.
3.___Pagbubuga ng maruming usok
ng mga pabrika na nagpapadumi sa
ating hangin.

9. 4. ___Pagpapanatiling malinis
ng mga ilog.
5. ____Paggamit ng bisekleta
bilang transportasyon upang
mabawasan ang polusyon sa hangin.

10. Pokus na Tanong
1. Paano nakatutulong sa sarili at sa iba ang pagbibigay ng
katuwiran?
2. Paano magiging makabuluhan ang pangangatuwiran?
Suriin
Talasalitaan
Panuto: Magbigay ng mga salitang may kaugnayan sa
salitang nasa loob ng bilog. Isulat ang sagot sa sagutang-
papel.

11. Unawain
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang tekstong nasa ibaba.
Opinyon

12. Paksa: Dapat na nga bang bigyan ng kaluwagan ang paglabas
ng mga mamamayan ngayong panahon ng pandemya?
Kinakailangan na bang buksan ang lahat ng
establisiyemento o mga negosyo upang bumalik na sa
normal ang ating ekonomiya?
Mag-aaral 1:
Para sa akin dapat na magluwag na ang gobyerno dahil
ilang buwan nang nananatili sa bahay ang maraming
Pilipino. Hindi na nila nagagawa ang mga dapat nilang gawin
dahil sa paghihigpit ng gobyerno. Basta sumunod na lamang
sila sa mga ipinatutupad na
health protocols.

13. Mag-aaral 2: Hindi ako sang-ayon diyan. Sapagkat bakit
mo hahayaang lumabas ang mga mamamayan kung wala
naman silang mahalagang gagawin. Marapat na lumabas
lamang ang mga nagtatrabaho at may
mahalagang bibilhin tulad ng pagkain at gamot.
Mag-aaral 1: Kawawa naman ang ekonomiya natin.
Napakalaking dagok para sa marami ang pagpapasara sa
kanilang mga negosyo gayundin ang mga nawalan ng
trabaho. Sa pamamagitan lamang nun ay matutulungan
natin sila sa kanilang muling pagbangon.

14. Mag-aaral 2: Matutulungan nga natin sila, ngunit paano
naman ang ating health workers? Ilang buwan na silang
napapagod dahil sa mahabang oras
ng pagtatrabaho at pagpapagaling sa malaking bilang ng
mgatinamaan ng covid-19.
Mag-aaral 1: Ah basta, para sa akin dapat na silang
palabasin. Hindi man biglaan ang gawing pagluluwag ng
gobyerno, pero maaari nila itong gawin
nang paunti-unti upang ang mga kababayan natin ay unti-
unti ring makabangon.

15. Mag-aaral 2: Iginagalang ko ang iyong opinyon
kaibigan. Pero ang paniniwala ko ay mas maigi na ang
mag-ingat dahil buhay nating lahat ang nakasalalay dito.
Ano ba naman ang magtiis ka na hindi makalabas ng ilang
buwan kung ang kapalit naman nito ay ang tuluyang
pagtigil ng pagkalat ng virus. Naniniwala akong matatapos
din ang pandemyang ito at lahat tayo sa huli ay babalik sa
ating mga nakasanayang gawin.

16. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat katanungan. Itala ang
iyong sagot sa sagutang-papel.
1. Ano ang paksa ng binasang teksto?
____________________________________________________________
______
2. Ano ang paninindigan ni Mag-aaral 1? Ipaliwanag ang iyong sagot.
____________________________________________________________
______
3. Ano naman ang opinyon ni Mag-aaral 2? Ipaliwanag ang iyong sagot.
____________________________________________________________
______
4. Kung ikaw ang tatanungin, ano naman ang iyong opinyon ukol sa
paksang ito? Ibahagi ang iyong mga katuwiran.
____________________________________________________________
______
5. Para sa iyo, ano-ano ang mga hakbang na dapat gawin ng

17. Alam mo ba na…
Ang katuwiran ay maaaring mangahulugang dahilan, paliwanag o
paninindigan ng tao ukol sa isang paksa. Kapag ang isang tao ay
nagbibigay ng kanyang katuwiran o opinyon ay ibinabahagi rin niya ang
kaalaman na maaaring kanyang napag-aralan, bunga ng karanasan o
obserbasyon sa kapaligiran. Mahalaga na ipinahahayag natin ang ating
katuwiran o opinyon sa iba’t ibang kaparaanan nang sa gayon ay
mabatid ng ating kausap ang ating naiisip, nararamdaman at mga nais
mangyari.
Halimbawa:
Hindi ako sang-ayon sa pagpapakita ng mga Pilipino ng kawalan ng
disiplina sa panahon ng pandemya. Kailangang makiisa tayo at
sumunod sa ipinag-uutos ng mga nakatataas sa atin dahil para rin ito sa
ating ikabubuti.

18. Likas sa mga Pilipino ang pagbibigay ng kanilang mga opinyon ukol
samga bagay-bagay sa paraang pasulat o pasalita. Ilan sa mga iyan ay
mababakas sa ating panitikan. Noon pa mang ika-17 siglo ay
ipinamamalas na ng mga Pilipino ang husay sa pakikipagpalitan ng
opinyon o katuwiran. Bago pa man nakilala ang Balagtasan ay una ng
nakilala ang Karagatan at Duplo.
Karagatan
Isang katangi-tanging pamamaraang pampanitikan, ang karagatan ay
isang dulang ipinalalabas bilang pang-aliw sa mga naulila. Ito’y
ginaganap sa ikasiyam na gabi ng isang namatay, sa ikatatlumpung araw
ng pagkamatay at sa unang taon ng kamatayan o pag-iibis ng luksa.
Ayon kay Julian C. Balmaseda, ang karagatan ay isang larong may
paligsahan sa tula.

19. Galing ang pangalang ito sa isang alamat nang singsing ng isang
dalagang nahulog sa gitna ng dagat at ang sinomang binata na
makakukuha ay siyang pagkakalooban ng pag-ibig ng dalagang
nawalan. Ang Karagatan ay kumakatawan sa malalim na kahulugan ng
mga palaisipan na ibinibigay at pinahuhulaan ng dalagang kalahok. Ang
binatang kalahok na hindi nakakuha ng tamang sagot ay ipinalalagay
na nalunod.
Duplo
Isa rin itong larong may paligsahan sa pagtula kaya isa rin itong tulang
patnigan. Ang paksa naman ng pagtatalo nito ay tungkol sa
nawawalang loro ng hari o kayamanan. Ito ay paglalaban ng mga
kalahok na lalaki at babae na tinatawag na bilyako at bilyaka kapag
naglalaro na.

20. Nakapagpapatalas ito ng isip sapagkat ang pagmamatuwid ay daglian o
impromptu. Kinakailangang ipagtanggol ng mga bilyako at bilyaka ang
kanilang mga sarili mula sa akusasyon ng kabilang panig nang sa
gayo’y hindi sila makatanggap ng parusa mula sa hari kung sila man ay
mapatutunayangnagnakaw sa nawawalang alaga o gamit nito.
Pagyamanin
GRAMATIKA / WIKA
Pagsang-ayon at Pagsalungat sa Pagpapahayag ng Opinyon
Pagsang-ayon
Ito ay nangangahulugan din ng pagtanggap, pagpayag, pakikiisa o
pakikibagay sa isang pahayag o ideya. Ang mga hudyat na salita o
pariralang ginagamit sa pagsang-ayon ay mga pang-abay na panang-
ayon gaya ng: totoong, sadyang, tunay na at iba pa.

21. Ginagamit din dito ang mga pahayag na: Bilib ako sa iyong sinabi na,
ganoon nga, kaisa mo ako sa bahaging iyan, maaasahan mo ako riyan,
iyan din ang palagay ko, iyan ay nararapat, totoong, sang-ayon ako,
sige, lubos akong nananalig, oo, tunay na at talagang kailangan
Halimbawa:
1. Tunay nga na malalampasan din natin ang pandemyang ito.
2. Totoong mabilis ang pagkalat ng covid-19.
Pagsalungat
Ito ay pahayag na nangangahulugan ng pagtanggi, pagtaliwas, pagtutol,
pagkontra sa isang pahayag o ideya na unang sinabi o inilahad. Ang
mga pang-abay na pananggi ay ginagamit sa pagpapahayag na ito. Sa
pagsalungat nang lubusan ginagamit ang mga sumusunod:

22. Ayaw ko ang pahayag na, hindi ako naniniwala riyan,
hindi ako sang-ayon dahil, hindi ko matatanggap ang iyong sinabi, hindi
tayo magkasundo, hindi totoong, huwag kang, ikinalulungkot ko, maling-
mali talaga ang iyong at sumasalungat ako sa
Halimbawa:
1. Hindi ako sang-ayon na hindi makapag-aral ngayong may pandemya.
2. Maling-mali ang maglakwatsa sa panahon ngayon.
Pagsasanay 1
Panuto: Bumuo ng makabuluhang tanong kaugnay ng sumusunod na mga
katuwiran. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

23. 1. Matatapos lang ang pagkalat ng covid-19 kung matutuklasan na ang
bakuna para rito. __________________________________________
2. Ang pagsusuot ng face mask at face shield ay nakababawas sa pagtaas
ng bilang ng mga nahahawaan ng covid-19.
____________________________________________________________
_____
3. Lahat ng mga Pilipino ay marapat lamang na makatanggap ng ayuda
mula sa gobyerno dahil lahat tayo ay apektado ng pandemyang ito.
_________________________________________
4. Marapat lamang na pagtuunan ng pansin at bigyang prayoridad ng
gobyerno ang sektor ng kalusugan sa ating bansa.
____________________________________________________________
____
5. Napakalaking pagsubok ang ibinigay sa atin ng taong 2020, ngunit

24. Pagsasanay 2
Panuto: Isulat ang A sa iyong sagutang-papel kung ang
pahayag ay nagsasaad ng pagsang-ayon at B naman kung
pagsalungat.
_____ 1. Ikinalulungkot ko ngunit dapat na talagang itigil ang ilegal
na pagmimina sa ating mga lugar dahil tayo rin ang kawawa
kapag nananalasa na ang bagyo sa ating bansa.
_____ 2. Tunay na nakatutulong ang pagbibigay ng ayuda sa mga
kababayan nating nangangailangan ng tulong.
_____ 3. Ganoon nga, bigyan ng gobyerno ng prayoridad ang
sektor ng edukasyon upang marami pa ang makapagtapos ng
kursong medisina at makatulong sa ating bansa sa hinaharap.

25. _____ 4. Sumasalungat ako na dapat nang magkaroon ng face-to-face na
klase.
_____ 5. Lubos akong nananalig na malapit ng matapoos ang pandemyang
ito.
Gawain 1:
Panuto: Sumulat ng katuwiran o opinyon ukol sa sumusunod na paksa.
Gumamit ng hudyat sa pagsang-ayon at pagsalungat. Isulat ang sagot sa
hiwalay na papel.
1. Illegal na pagpuputol ng mga puno
______________________________________________________________
__
2. Pagbabalik ng kagandahan at kaayusan ng mga dinarayong lugar sa
bansa
______________________________________________________________
____

26. 3. Pagsusuot ng face mask at face shield tuwing lumalabas ng tahanan
________________________________________________
4. Pagtaas ng presyo ng bilihin pagkatapos ng bagyo
_______________________________________________
5. Paggamit ng cellphone habang kumakain.
________________________________________________
Gawain 2:
Sagutin ang Pokus na Tanong.
1. Paano nakatutulong sa sarili at sa iba ang pagbibigay ng katuwiran?
___________________________________________________________
_______
2. Paano magiging makabuluhan ang pangangatuwiran?
___________________________________________________________

27. ISAISIP
Panuto: Bumuo ng pahayag sa pamamagitan ng pagdurugtong.
Isulat ang iyong sagot sa sagutang-papel.
Ang opinyon ko ay
mahalaga dahil…

28. ISAGAWA
Opinyon mo ay mahalaga!
Ikaw ay isa sa mga napili na lalahok sa debate sa inyong
paaralan.
Ngayon ay nais mong mag-ensayo sa pagpapahayag ng
iyong katuwiran o opinyon tungkol sa iba’t ibang paksa.
Mula sa mga paksang nakasulat sa kahon sa kaliwa, pumili
ng nais mong panig at ilahad ang iyong opinyon sa
pamamagitan ng pagsulat nito sa loob ng kahon sa gawing
kanan.
Gagamiting pamantayan sa pagmamarka ang rubrik na
nasa ibaba:

29. Pamantayan 5 4 3 2 1
Malinaw at maayos ang
kaisipang inilahad.
May sapat na mga
katibayang ibinigay
Wasto at angkop ang
mga salitang ginamit
Kabuuan

30. Ano ng mas mahirap
napropesyon sa
kasalukuyan, ang
maging
pangulo ng bansa o
maging doktor?
Kung ikaw ay lider ng
isang siyudad, ano ang
dapat na ipamigay na
tulong sa iyong
nasasakupan, pera o
pagkain?

31. TAYAHIN
PANUTO: Isulat sa sagutang-papel ang letra ng tamang sagot.
1. Ito ay tumutukoy sa mga dahilan, paliwanag o paninindigan ng isang tao
ukol sa isang paksa.
A. katotohanan C. katuwiran
B. kaalaman D. karunungan
2. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang nagsasaad ng katuwiran?
A. Bata o matanda ay hindi ligtas sa banta ng covid.
B. Tunay ngang makabubuti ang mag-ingat ka na lamang kaysa
makakuha ng sakit.
C. Maraming bansa ang nag-aaral sa kasalukuyan kung ano ang
lunas sa covid.
D. Malaking bilang ang nawalan ng hanapbuhay sa panahon ng
pandemya.

32. 3. Ano ang angkop na katuwiran para sa pahayag na: Patuloy na
tumataas ang bilang ng mga nagkakasakit dahil sa covid.
A. Kaya dapat na ring pagpahingahin ang ating frontliners.
B. Kaya kailangan nating mag-ingat at panatilihing malakas ang
ating katawan.
C. Kaya naman mas marami pa rin ang sumusuway kaysa sa mga
sumusunod.
D. Kaya pala napapagod na ang Barangay sa pagpapatupad ng
kautusang nito.
4. Ano ang tawag sa pormal na pakikipagtalo ng dalawang pangkat ng
kanilang mga katuwiran o opinyon ukol sa isang paksa?
A. debate C. talumpatian
B. flip-top D. spoken poetry

33. 5. Patulang debate tungkol sa paghahanap ng kalalakihan sa
nawawalang singsing ng dalaga.
A. Duplo C. Crisotan
B. Balagtasan D. Karagatan
6. Paligsahan sa pagtula na nilalahukan ng mga tinatawag na
bilyako at bilyaka.
A. Balagtasan C. Karagatan
B. Duplo D. Bukanegan
7. Sinasabing nakapagpapatalas ito ng isip dahil ang
pagmamatuwid o pagbibigay ng katuwiran ay daglian. Ito ay
ang __________.

34. A. Karagatan C. Balagtasan
B. Duplo D. Bukanegan
8. Sa larong ito ay pakakasalan ng dalaga ang sinomang
manalo dahil sa pagpapakita ng husay sa pagsagot sa
mga talinhaga.
A. Duplo C. Crisotan
B. Balagtasan D. Karagatan
9. Sa larong ito naman, ang grupong matatalo ay
makatatanggap ng parusa mula sa hari.
A. Karagatan C. Duplo
B. Balagtasan D. Bukanegan
10. Sa anong uri ng panitikan maaaring manggaling ang
saknong na ito?

35. A.Balagtasan C. Karagatan
B. Duplo D. Crisotan
Karagatang ito’y oo nga’t mababaw,
Mahirap lusungin nang hindi maalam,
Kaya kung sakaling ako’y masawi man,
Kamay mong sasagip yaong hinihintay.

36. Mga dyipni sa Pinas dapat na
nga bang sumailalim sa
modernisasyon?
Karagdagang Gawain
Panuto: Gumawa ng maiksing iskrip ng fliptop na nagpapahayag
ng iyong pangangatuwiran ukol sa paksang nakasulat sa loob ng
kahon.

37. Maraming Salamat!