Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Sistemi financiar i bazuar mbi tregun apo mbi bankat ? Cili është më i miri ?Xhino Brokaj
Sistemi financiar është, pa as më të voglin dyshim, katalizatori apo më saktë,
laboratori ku zhvillimet ekonomike marrin formën dhe trajtën e duhur. Nuk mund të
teprohet dhe të identifikohet ekonomia me sistemin financiar të një vendi. Por, nuk mund të neglizhohet dhe as të pakësohet roli i pazëvendësueshëm i sistemit financiar në zhvillimin dhe begatinë ekonomike të një ekonomie kombëtare. (Bundo, Luci, & Cane).
Ky përkufizim shpreh më së miri rolin kryesor të nje sistemi financiar për ekonominë e një vendi. Në botë sot njihen dy orjentime të mëdha të sistemit financiar , ai i orjentuar nga tregu dhe sistemi financiar i orjentuar nga bankat. Diskutime tëshumta , studime ekonometrike tëspecialistëve të fushës ,kanë dashur tëvendosin në piedestal njerin prej këtyre sistemeve , për ta glorifikuar dhepër ta cilësuar si një shembull për tu ndjekur me qëllim që të kemi rritje ekonomike në rang botëror. Me anë të kësaj detyre kursi , sigurisht nuk mund të pretendojmë të ndërtojmë një model ekonometrik për të arritur në konkuzione reale, por jemi përpjekur që të rishikojmëliteraturat dhe kërkimet shkencore tëprofesorëve të ndryshëm, në mënyrë që të ndërtojmë një kornizë të qartë të secilit prej sistemeve. Pse u krijuan dy të tillë?Ku qëndron dallimi mestë dyve ?Të kuptojmë nëse me të vërtetë njëri prej sistemeve është mëi mirë se tjetri ? Dhe nëse po , pse nuk aplikohet nga të gjithë vendet?!
Për ti dhënë shpjegim pyetjeve të lartpërmendura si dhe për të krijuar një ide të qartë tëproblematikës , paraqesim në vijim detyrën tonë të kursit .
2. Dallja nga kriza dhe nxitja e ekspansionit
ekonomik
Dallojme dy metoda te daljes nga kriza ekonomike:
a) Me iniciativen e kapitalit privat dhe
b) Me intervenimin e shtetit
a) Dalja nga kriza me iniciativen e kapitalit privat
u praktikua nga kriza e pare dhe deri te kriza e
vitit 1929-33, kur edhe kishte sukses kjo metode
Ne kohen e depresionit tregjet mbushen me
mallra, oferta e tyre eshte e madhe, kurse
kerkesa bjen ne piken me te ulet
3. Pronaret e firmave te shtyre nga
konkurrenca si edhe nga etja per fitime sa
me te larta detyrohen te nxjerrin nga
perdorimi makinat moralisht te
amortizuara dhe t’i zevendesojne me ato
më moderne
Ky zevendesim mundeson nje zhvillim te
metejshem dhe nje ngritje te produktivitetit
Kjo menyre e nxjerrjes se ekonomise nga
kriza dha fryt deri ne krizen e vitit 1929-33,
kur u paraqit domosdoshmeria e
intervenimit te shtetit
4. b) Intervenimi i shtetit
Gjithe potenciali luftarak i vendeve
kapitaliste nderluftuese menjehere pas
Luftes se I-re Boterore u orientua per
prodhim te mallrave ne treg
Mirepo, tregu as qe ishte i afte te
absorboje tere kete mall, çka e shkaktoi
krizen me te madhe boterore e cila pati
pasoja katastrofale per kapitalistet dhe
shtresat e gjera popullore
5. John Maynard Keynes
Emri i Kejnsit eshte i lidhur ngushtë me
teorine makroekonomike moderne
Ne krizen ek. te vitit 1929-33 erdhi ne
shprehje gjenialiteti i Kejnsit, ku nepermes te
kritikes shkencore qe i beri ekonomise politike
vulgare i revidoi parimet e doktrines “laisser
faire” dhe te mekanizmit te tregut te lire
Kejnsi parashtroi kerkesen per intervenimin e
shtetit ne ekonomi, prandaj edhe
konsiderohet si ideolog i kapitalizmit shtetëror
6. Nder shume shkrime te tij, vend te
vecante fitoi vepra me titull “The general
theory of Employment, Interes and Money
(Teoria e pergjithshme mbi punesimin,
kamaten dhe parane) me te cilen Kejnsi
beri nje kthese vendimtare ne zhvillimin e
mendimit ekonomik modern
7. Intervenimi i shtetit kishte per qellim:
Te ndikoje dhe te siguroje nje vellim te
domosdoshem investimesh per te ruajtur
nivelin e riprodhimit shoqeror. Keto
investime shteti u detyrua t’i siguroje nga
kapitali privat aksionar ose nga mjetet e veta
investive
Ne SHBA, sipas Planit New Dill te
Presidentit Ruzvelt, nxjerrja e ekonomise
nga kriza u be sidomos duke aktivizuar
investime joprodhuese(ndertimi i rrugeve,
urave, aeroporteve, etj.)
8. Ne kete menyre, nuk u prodhuan produkte te
reja qe te keqsonin gjendjen ne treg edhe
ashtu kritike. Ne anen tjeter fuqia punetore e
papune tani punesohet dhe ndikon ne rritjen
e kerkeses ne treg
Te orientoje investimet private apo
shteterore ne ato dege dhe veprimtari kyçe
te ekonomise, per te cilat nuk kishte
interesim kapitali privat, si, ne miniera,
energjetike, hekurudha etj. ku koeficienti i
rrotullimit te kapitalit ishte teper i ngadalshem
dhe norma e fitimit ishte me e ulet
9. Te ruaje dhe te nxis punesimin, qofte ne
veprimtari prodhuese apo joprodhuese
Me masa proteksioniste doganore te ruaje
ekonomine e vendit nga konkurenca e
jashtme, dhe duke stimuluar eksportin te
beje liferimin e mallrave te pashitura ne
tregjet e huaja
10. Per realizimin e qellimeve te cekura
shteti ndermori keto masa:
1.Masat fiskale-shteti permes tatimeve
merrte deri ne 90% te fitimeve te firmave,
poashtu shpalli huane shteterore per te
grumbulluar mjete monetare per realizimin
e qellimeve te parapara
2. Shtetezimi-I degeve kyçe te ekonomise
(komunikacioni, energjetika, minierat,etj.),
me ç’rast u formua sektori shtetror ne
ekonomi
11. 3. Politika e kreditimit dhe e normes se
kamates si instrumente te rendesishme
per orientimin e aktiviteteve ekonomike
dhe joekonomike
4. Porosite shteterore per produkte te
ndryshme (ushtarake, ndertimet e
infrastruktures, etj.)
5.Investimet joprodhuese ne ndertimin e
objekteve qe rrisin punesimin si dhe
fuqine blerese te shtresave te gjera
6. Subvencionimi i bujqesise dhe çmimet e
garantuara te produkteve bujqesore
12. 7. Militarizimi i ekonomise – apo shnderrimi
i industrise se konsumit te gjere ne
industri ushtarake per qellime lufte
Me ane te ketyre masave shteti arriti te
nxjerre ekonomine nga kriza, por jo edhe
t’i eliminoje pergjithmone, por vetem
perkohesisht