Financat nderkombetare,Politikat tregtare te BE-se

1. TEMA: TREGTIA
NDERKOMBETARE
UNIVERSITETI JOPUBLIK ‘LUARASI’
FAKULTETI EKONOMIK
DEGA:ADMINISTRIM-BIZNESI
PEDAGOGU UDHEHEQES: PUNOI:
ALTIN HOTI SILVANA NDOJ

2. PERMBAJTJE
 -Hyrje……………………………………………..….3-4
 *Marketingu nderkombetare…………………………………5
 *Perfititmet e tregtise nderkombetare………………....6
 *Ndikimi ne tregtine nderkombetare…………………...7
 *Financat nderkombetare………………………….………...8
 *Ekonomia e
tregut……………………………………………….9
 *Politikat tregtare te BE-
se…………………………………...10
 *Raport rendiment I Shqiperise me Be………….……...11
 *Rendimenti I disa
produkteve……………………………...12
 *Konkluzione mbi tregtine nderkombetare……………13

3. TREGTIA NDERKOMBETARE
 Tregtia ndërkombëtare është aktivitetet i këmbimit të mallrave
mes shteteve. Kjo degë ekonomike është e vjetër prej se janë
formuar shtetet. Në pjesën më të madhe ekonomia botërore
mund të identifikohet me këmbimin ndërkombëtar të mallrave,
të kapitalit, të ideve, të njerëzve. Tregtia ndërkombëtare ka
qenë në qendër të vëmendjes shekuj me radhë. Edhe sot, në
kushtet bashkëkohore, zë vend të rëndësishëm, sepse nëpërmjet
saj bashkohen popujt, shtetet, njerëzit. Krijohen përvoja dhe
njohuri, realizohen interesa, zgjerohen veprimtaritë. Tregtia
ndërkombëtare strukturoret me mTregadhësitë e eksportit dhe
të importit. Shitja e produkteve dhe e shërbimeve vendore në
tregjet e huaja quhet eksport. Ndërkaq, blerja e produkteve dhe
e shërbimeve nga vendet e ndryshme emërtohet import.

4. Eksportet dhe importet janë të dobishme për tregun, konsumatorët, ngase në masë të caktuar i
përmbushin pamjaftueshmëritë dhe kënaqësitë me produktet që nuk ekzistojnë, ose nuk janë të njëjta
për nga cilësia apo çmimi më produktet vendore. Lidhur me rëndësinë e tregtisë ndërkombëtare janë
zhvilluar teori dhe qasje të ndryshme. Epoka e merkantilizmit (ang. Merkatile = tregtim ) që zgjati
nga shek. XV deri XIX, karakterizohet me prioritetet e tregtisë së jashtme, prej ku vendit do t`i sillet
ar dhe argjend, që ishin mjete të pagesave dhe në këtë mënyrë shteti do të pasurohet. Këtë teori edhe
më vonë e mbështesin neomerkantilistët, d.m.th. ithtarët e teorisë së merkantilizmit. Ndërkaq, Adam
Smith, i cili quhet babai i ekonomisë moderne, në librin e tij “ Pasuria e Kombeve” të botuar në vitin
1776, i vë në pah nevojat e bashkëpunimit ekonomik mes vendeve, përkatësisht të këmbimit tregtar
mes dy apo më tepër vendeve.
SHEMBULL:
Produktin A Shqiperia e prodhon për 5 orë, ndërsa Suedia për 7 orë. Ndërsa produkti B në Shqiperi
prodhohet për 6 orë, në Suedi prodhohet për 3 orë.
Vendi Produkti A Produkti B Shqiperia 5 6 Suedia 7 3
Me këtë mund të konkludojmë se për produktin A përparësi ka Shqiperia, ngase për shkak të
produktivitetit të lartë kostoja është më e ulët dhe çmimi i shitjes, po ashtu do të jetë më i lirë. Suedia
në këtë kontekst do të ketë më tepër leverdi të blejë produktin A nga Shqiperia, me supozim se cilësia
do të jetë e nivelit të njëjtë në të dy vendet, kurse çmimi i produktit të importuar nga Shqiperia të jetë
më i ulët se sa çmimi i produktit të prodhuar në Suedi. Njëkohësisht, përparësi absolute ka firma
suedeze për produktin B, sepse produktiviteti është më i lartë 100% në krahasim më firmën Shqiptare.
Në këtë rast, leverdia për firmën kosovare është të importojë produktin përkatës nga firma suedeze se
sa të prodhojë në vend. Nga ky ilustrim mund të mësohet se tregtia ndërkombëtare mundëson realizim
të interesave të dy partnerëve.

5. MARKETINGU
NDERKOMBETARE
 Marketingu ndërkombëtar i tejkalon caqet e tregtisë
botërore, ngase për mbarëvajtje të këmbimeve
paraprakisht bënë kërkimet e nevojshme të tregut për t`i
identifikuar kërkesat e konsumatorëve dhe reagimet e tyre.
Në këtë mënyrë gjendet interesi dhe mundësia se ku mund
të eksportohet dhe çka mund të importohet. Eksporti mund
të jetë i efektshëm dhe masiv në saje të kushteve që
ekzistojnë në vendin eksportues, madje në racionalizimin
dhe në zvogëlimin e kostos. Disa kushte me përparësi
absolute duhet të konsiderohen dhunti e natyrës, të
përshtatura pa ndonjë sakrificë të madhe për këmbim të
suksesshëm të produkteve në vende të ndryshme. Kur ka
lloje të shumta të produkteve, oferta të panumërta,
përparësitë absolute ngelin të kufizuara kundrejt spektrit
dhe gamës se produkteve në kuptim të gjerë. Përparësitë
absolute krijohen nëpërmjet teknologjisë së sofistikuar,
moderne, menaxhimit të avancuar, njohurive shkencore
dhe motivimit për prodhim cilësor.

6. PERFITIMET E TREGTISE
NDERKOMBETARE
 Përfitimet reflektohen te prodhuesit, te punëtorët, te konsumatorët, te tregtarët.
Përfitimet e prodhuesve shfaqen nëpërmjet importeve dhe eksporteve. Shumë
firma varen për lëndë të para nga importi, si materiale të përditshme për
procesin e prodhimit. Varen nga importi i makinave dhe i teknologjive. Prandaj,
bashkëpunimi tregtar me firmat jashtë vendit mundëson shfrytëzimin e
kapaciteteve, shfrytëzimin e teknologjive moderne, njohuritë dhe metodat e
punës, menaxhimin e avancuar e të tjera. Shfrytëzimi i kapaciteteve është i
ndërlidhur në radhë të parë me tregun. Plasimi i produkteve dhe i shërbimeve
në tregjet e huaja e rrit efikasitetin e prodhimit, krijon aftësi konkurruese dhe
vëllimi i prodhimit mund të jetë më i madh, falë shfrytëzimit të kapaciteteve.
Në këtë mënyrë shtohen avantazhet e firmës. Përfitime kanë edhe të punësuarit
në firmë ngase suksesi i biznesit të firmës i favorizon edhe punëtorët, si në
pikëpamje të pagave më të larta dhe të kushteve të punës. Konsumatorët, po
ashtu i realizojnë përfitimet e veta. Nëpërmjet importeve konsumatori ka
mundësi të zgjedhë e të blejë lloje të produkteve, të cilat nuk do të kishte
mundësi t`i shijojë asnjëherë, ngase nuk prodhohen nëpër firmat e vendit. Është
fjala për produkte të rralla, ekskluzive e të tjera.

7. NDIKIMI NE TREGTINE NDERKOMBETARE
 Tregtia ndërkombëtare ndikon në integrime, në një pjesë të veprimtarisë
dhe të jetës, për të krijuar begati dhe mirëqenie sociale. Tregtarët janë
një kategori, që i gjejnë interesat e veta nëpërmjet këmbimit të mallrave
në të dy drejtimet, shitjet jashtë vendit dhe blerjet jashtë vendit. Bëhen
të specializuar dhe kanë informacione më të shumta, jo vetëm për një
treg, por edhe për më shumë tregje. Tregtia ndërkombëtare, ndonëse
përmban nivelin më të ulët të formave të bashkëpunimit me botën,
zhvillohet me hapa më të shpejtuar se sa çfarëdo forme tjetër në kuadrin
e marrëdhënieve ekonomike. Ajo i bënë shtetet më të varura dhe më të
përafërta, njëkohësisht. Për këmbimet tregtare ndërkombëtare
evidencohen të gjitha ndryshimet që ndodhin. Eksportet dhe importet e
evidencuara e përbëjnë bilancin tregtar. Bilanci tregtar i paraprin
bilancit të pagesave, si dhe pasqyrimeve të suficiteve dhe të deficiteve.
Rëndom, kur eksporti ka vëllim më të madh se sa importi, priten
realizime të suficiteve financiare. Dhe e kundërta, importi më i madh se
sa eksporti ( në vëllim ) është burim i deficiteve financiare.

8. FINANCAT NDERKOMBETARE
 Shtetet kanë valutë të caktuar të pagesave, e cila duhet
të valorizohet për t`i peshuar si duhet vlerat e
këmbimit të mallrave dhe të punëve të tjera ekonomike
ndërshtetërore. Ekzistojnë valuta të forta dhe jo të
forta, po ashtu shtetet kanë instrumente, që mund të
jenë efikase gjatë përdorimit, por ndodh që burokracia
t`i ngadalësojë dhe t`i pengojë proceset e pagesave. Në
sistemin e financave ndërkombëtare janë të njohura:
 1. tregu i valutave të këmbimit,
 2. kurset e këmbimit,
 3. bilanci i pagesave.

9. EKONOMIA E TREGUT
 Mjetet e prodhimit (makinat, fabrikat, dyqanet, fermat, burimet
natyrore ) janë kryesisht pronë private e individëve dhe e
firmave. Element kryesor i ekonomisë së tregut është prona
private. Individët dhe firmat kanë të drejtë të kenë pronë mjetet e
prodhimit. Në ekonomitë e tregut pronësia private i nxit njerëzit
për të përdorur pronën e tyre për të prodhuar produkte më të mira
dhe shërbime që sjellin fitim. Dëshira për të fituar, pra fitimi
është element i dytë shumë i rëndësishëm i ekonomisë së tregut.
Ajo i nxit ndërmarrjet për të prodhuar me shpenzime më të ulëta
dhe të jenë më konkurrente ne treg. Element tjetër i lirisë në
ekonominë e tregut është e drejta për lëvizje të lirë nga një
veprimtari në tjetrën ,apo nga një degë në degën tjetër, në vartësi
ku realizohet fitim më i madh, pra pa ndërhyrje të qeverisë apo
shtetit. Shpërndarja e burimeve dhe metodat e prodhimit
përcaktohen nga forca e tregut.

10. POLITIKAT TREGTARE TE BE-SE
 Politika tregtare e BE-se ceshtja e politikes te BE eshte
komplekse.Nga njera ane duhet pranuar se BE-ja vazhdonte kete
nje politike tregtare mbrojtese.Sic del edhe nga rishikimi I fundit
I politikes tregtare te BE ne kuader te OBT-se, ne periudhen mes
dy rishikimeve te politikes tregtare nuk eshte verejtur ndonje
perparim I ndjeshem persa I perket hapjes se tregut europian.
 Nga ana tjeter,eshte e qarte se BE-ja ka ndermarre nje politike te
qarte te reduktimit te mbeshtetjes se brendshme per produktet
bujqesore,duke shenuar kalimin nga nje politike mbrojtese te
produkteve specifike ne nje politike te zhvillimit te territorit.
Sipas politikes se re,po kalohet ne konceptin e nje pagese te
vetme ‘single payment’ e cila jepet per mbeshtetjen e te
ardhurave te fermereve por edhe per mbrojtjen e
mjedisit,zhvillim rural dhe objektivat te tjere.Politika e re do te
shoqerohet me nje reduktim te ndjeshem te mbeshtetjes per
bujqesine.

13. KONKLUZIONE MBI TREGTINE
NDERKOMBETARE
Avantazhi absolut shpreh aftesine e nje vendi per te prodhuar,me te
njejtat burime,nje sasi me te madhe produkti se sa vendet e
tjera.Avantazhi krahasues perfaqeson nje ligj,sipas te cilit nje vend
mund te specializohet ne prodhimin dhe eksportin e atyreve mallrave qe
mund t’I prodhoje me kosto relativsht me te uleta dhe te importoje ato
mallra qe mund t’I prodhoje me kosto relativisht me te larte.
 Ekziston vetem nje input –puna ne nje sasi te caktuar ne cdo vend,kjo
sasi inputi e kufizuar percakton maksimumin e kombinimeve te
produkteve qe mund te prodhohen
 Ekzistojne diferenca ne teknikat e prodhimit.Keto diferenca rezultojne
ne kosto te ndryshme relative te prodhimit ne vende te ndryshme.Kjo do
te thote se ka diferenca ne produktivitetin relative te punes
 Nuk ekziston ekonomia e shkalles qe vendos nje raport mes kostos se
prodhimit dhe sasise se prodhuar
 Burimet disponibel perdoren plotesisht
 Nuk ka kosto transporti apo kosto te tjera trasaksioni te tregtise
 Tregjet jan konkuruese