SlideShare a Scribd company logo
1 of 46
Download to read offline
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.1
Ch−¬ng 2
Kü thuËt chuyÓn m¹ch
I.I.I.I. Tæng quan :
ChuyÓn m¹ch lµ mét trong 3 thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¹ng th«ng tin (bao gåm : c¸c
thiÕt bÞ ®Çu cuèi, c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn vµ c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch).
• Môc ®Ých cña chuyÓn m¹ch :
ThiÕt lËp ®−êng truyÒn dÉn tõ nguån th«ng tin ®Õn ®Ých theo mét cÊu tróc cè ®Þnh
hoÆc biÕn ®éng th«ng qua c¸c m¹ng vµ c¸c trung t©m.
• C¸c ph−¬ng thøc chuyÓn m¹ch chÝnh :
- ChuyÓn m¹ch kªnh.
- ChuyÓn m¹ch tin.
- ChuyÓn m¹ch gãi.
I.2. ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Swithching) :
I.2.1. Kh¸i niÖm :
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi th«ng tin b»ng c¸ch cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp
cho hai ®èi t−îng sö dông.
H×nh 2-1 : ChuyÓn m¹ch kªnh.
Tïy theo yªu cÇu cña c¸c ®Çu vµo mµ khèi ®iÒu khiÓn sÏ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch
thiÕt lËp kªnh dÉn víi ®Çu kia. Kªnh dÉn nµy ®−îc duy tr× cho ®Õn khi ®èi t−îng sö dông vÉn
cßn cã nhu cÇu. Sau khi hÕt nhu cÇu th× kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng.
ViÖc thiÕt lËp chuyÓn m¹ch kªnh th«ng qua 3 giai ®o¹n sau :
ChuyÓn m¹ch
§iÒu khiÓn
.
.
.
.
§èi t−îng
sö dông
§èi t−îng
sö dông
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.2
− ThiÕt lËp kªnh dÉn : Tr−íc khi d÷ liÖu ®−îc truyÒn ®i, mét kªnh dÉn ®iÓm tíi ®iÓm
sÏ ®−îc thiÕt lËp. §©u tiªn, tæng ®µi (node) ph¸t hiÖn yªu cÇu cña ®èi t−îng, x¸c
®Þnh ®−êng truyÒn dÉn ®Õn ®èi t−îng kia, nÕu rçi, b¸o cho ®èi t−îng kia biÕt vµ
sau ®ã nèi th«ng gi÷a hai ®èi t−îng.
− Duy tr× kªnh dÉn (tuyÒn d÷ liÖu) : Duy tr× trong suèt thêi gian 2 ®èi t−îng trao ®æi
th«ng tin víi nhau, trong kho¶ng thêi gian nµy, tæng ®µi cßn truyÒn c¸c tÝn hiÖu
mang tÝnh b¸o hiÖu nh− : gi¸m s¸t cuéc nèi vµ tÝnh c−íc liªn l¹c.
− Gi¶i phãng kªnh dÉn : Kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng khi cã yªu cÇu cña mét trong
hai ®èi t−îng sö dông, kh«i phôc l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu.
I.2.2. §Æc ®iÓm :
− Thùc hiÖn sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hai ®èi t−îng b»ng kªnh dÉn trªn tróc thêi
gian thùc.
− §èi t−îng sö dông lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi tin. §iÒu nµy
lµm gi¶m hiÖu suÊt.
− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh«ng cao.
− Néi dung trao ®æi kh«ng cÇn ®Þa chØ.
− §−îc ¸p dông trong th«ng tin tho¹i. Khi l−u l−îng trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh
t¨ng lªn ®Õn mét møc nµo ®ã th× mét sè cuéc gäi cã thÓ bÞ kho¸ (blocked), m¹ng
tõ chèi mäi sù yªu cÇu nèi kÕt cho ®Õn khi t¶I trong m¹ng lµ gi¶m.
I.3. ChuyÓn m¹ch tin (Message Swithching) :
I.3.1. Kh¸i niÖm :
H×nh 2-2 : M¹ng chuyÓn m¹ch tin.
Lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi gi÷a c¸c b¶n tin (nh− ®iÖn tÝn, th− ®iÖn tö, file
cña m¸y tÝnh… ) gi÷a c¸c ®èi t−îng víi nhau ®−îc gäi lµ chuyÓn m¹ch tin.
ChuyÓn m¹ch tin kh«ng cÇn thiÕt lËp mét ®−êng dÉn dµnh riªng gi÷a hai tr¹m ®Çu
cuèi mµ mét b¶n tin ®−îc gëi tõ n¬i ph¸t tíi n¬i thu ®−îc Ên ®Þnh mét lé tr×nh tr−íc b»ng ®Þa
chØ n¬i nhËn mµ mçi trung t©m cã thÓ nhËn d¹ng chóng. T¹i mçi trung t©m chuyÓn m¹ch
(nodes chuyÓn m¹ch), b¶n tin ®−îc t¹m l−u vµo bé nhí, xö lý råi truyÒn sang trung t©m kh¸c
nÕu tuyÕn nµy rçi. Ph−¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph−¬ng ph¸p tÝch lòy trung gian hay “store-and-
1
4
2
5
7
6
3
C
D
A
E
F
B
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.3
forward”. Kh¶ n¨ng l−u l¹i cã thÓ trong thêi gian dµi do ®îi xö lý hay trung t©m tiÕp theo
ch−a s½n sµng nhËn.
Thêi gian trÔ gåm : thêi gian nhËn b¶n tin, thêi gian s¾p hµng chê vµ thêi gian xö lý
b¶n tin.VÝ dô : Thuª bao A muèn gëi 1 b¶n tin ®Õn thuª bao E, th× ®Þa chØ cña thuª bao E
®−îc g¸n vµo b¶n tin cña thuª bao A vµ gëi ®i ®Õn Node 4. Node 4 gëi b¶n tin vµ t×m nh¸nh
tiÕp theo (ch¼ng h¹n nh¸nh ®Õn Node 5) vµ b¶n tin ®−îc s¾p hµng vµ chê truyÒn ®Õn ®−êng
nèi 4-5. Khi ®−êng nèi nµy lµ rçi, b¶n tin ®−îc gëi ®Õn Node 5 vµ cø nh− thÕ, nã ®−îc gëi
®Õn 6 vµ ®Õn E. Nh− vËy, hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin lµ hÖ thèng lu«n gi÷ vµ gëi tiÕp th«ng
b¸o.
I.3.2. §Æc ®iÓm :
− ChuyÓn m¹ch tin kh«ng tån t¹i sù thiÕt lËp vµ cung cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp gi÷a 2
tr¹m ®Çu cuèi nªn thêi gian trÔ lín. Do ®ã, kh«ng cã sù liªn hÖ theo thêi gian
thùc.
− §èi t−îng sö dông kh«ng lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng
tin.
− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao.
− §Þa chØ cña thuª bao ®−îc g¸n vµo b¶n tin vµ b¶n tin ®−îc chuyÓn qua m¹ng tõ
node nµy qua node kh¸c. T¹i mçi node, b¶n tin ®−îc nhËn, t¹m gi÷ vµ truyÒn
sang node kh¸c bëi c¸c bé ®Öm cña m¸y tÝnh. Tøc lµ néi dung cã mang ®Þa chØ.
− Tèc ®é chuyÓn tin kh«ng phô thuéc vµo ®èi t−îng sö dông. HiÖu suÊt cao do
kªnh dÉn cã thÓ dïng chung cho nhiÒu ®èi t−îng sö dông kh¸c nhau. Tõ ®ã,
dung l−îng tæng céng cña kªnh dÉn yªu cÇu kh«ng cao, nã chñ yÕu phô thuéc
vµo yªu cÇu sö dông cña c¸c ®èi t−îng.
− §−îc ¸p dông cho truyÒn sè liÖu, ch÷ viÕt, h×nh ¶nh. Khi l−u l−îng trong m¹ng
chuyÓn m¹ch tin cao, nã vÉn chÊp nhËn c¸c yªu cÇu nèi kÕt míi nh−ng thêi gian
truyÒn dÉn cã thÓ dµi, ®é trÔ lín. Mét hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin cã thÓ gëi mét
th«ng b¸o ®Õn nhiÒu ®Ých kh¸c nhau. §iÒu nµy chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thùc
hiÖn ®−îc.
I.4. ChuyÓn m¹ch gãi :
I.4.1. Kh¸i niÖm :
ChuyÓn m¹ch gãi lîi dông −u ®iÓm cña chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi,
®ång thêi kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña hai läai chuyÓn m¹ch nµy.
M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thÝch hîp ®Ó truyÒn sè liÖu, bëi v× nã ®−îc thiÕt kÕ
®Ó phôc vô nh÷ng yªu cÇu t−¬ng ®èi th−a h¬n so víi trÞ sè thêi gian t−¬ng ®èi lín (trung b×nh
3 ®Õn 4 phót). §èi víi c¸c b¶n tin rÊt ng¾n th× m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh l¹i cµng kh«ng thÝch
hîp vµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Víi l−u l−îng truyÒn sè liÖu ë chÕ ®é ®µm tho¹i víi c¸c hÖ sè
häat ®éng thÊp th× c¸c chøc n¨ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng cßn phï hîp n÷a. ChÕ ®é lµm
viÖc tèt nhÊt cña m¹ng lóc bÊy giê lµ khi c¸c yªu cÇu phôc vô ®−îc ®−a tíi theo tõng gãi
nhá, do ®ã phï hîp víi mét m¹ng chuyÓn m¹ch tin lín h¬n lµ chuyÕn m¹nh kªnh.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.4
§èi víi chuyÓn m¹ch tin th× toµn bé néi dung cña b¶n tin ®Òu ph¶i ®i qua c¸c trung
t©m chuyÓn m¹ch víi kÝch th−íc bÊt kú, nªn trung t©m chuyÓn m¹ch gièng nh− mét ®iÓm
d¹ng cæ chai, hËu qu¶ lµ trÔ ph¶n håi vµ th«ng l−îng cña m¹ng dÔ dµng bÞ suy gi¶m khi
l−îng th«ng tin ®Õn qu¸ lín. Tõ ®ã, viÖc sö dông ®−êng dÉn lµ kh«ng linh häat.
H×nh 2-3 :M¹ng chuyÓn m¹ch gãi.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éng gièng nh− m¹ng chuyÓn m¹ch tin nh−ng trong ®ã,
b¶n tin ®−îc c¾t ra thµnh tõng gãi nhá. Mçi gãi ®−îc g¾n cho mét tiªu ®Ò (header) chøa ®Þa
chØ vµ c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn kh¸c. C¸c gãi ®−îc gëi ®i trªn m¹ng theo nguyªn t¾c tÝch lòy
trung gian gièng nh− chuyÓn m¹ch tin. T¹i trung t©m nhËn tin, c¸c gãi ®−îc hîp thµnh mét
b¶n tin vµ ®−îc s¾p xÕp l¹i ®Ó ®−a tíi thiÕt bÞ nhËn sè liÖu.
§Ó chèng lçi, m¹ng chuyªn m¹ch gãi sö dông ph−¬ng thøc tù ®éng hái l¹i, nªn c¸c
gãi truyÒn tõ trung t©m nµy ®Õn trung t©m kh¸c thËt sù kh«ng cã lçi. Qu¸ trinh nµy ®ßi hái
c¸c trung t©m khi nhËn ®−îc c¸c gãi th× xö lý c¸c tÝn hiÖu kiÓm tra lçi chøa trong mçi gãi ®Ó
x¸c ®Þnh xem gãi ®ã cã lçi hay kh«ng, nÕu lçi th× nã sÏ ph¸t yªu cÇu ph¸t l¹i cho trung t©m
ph¸t.
I.4.2. §Æc ®iÓm :
§Æc ®iÓm chÝnh cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi chÝnh lµ ph−¬ng ph¸p sö dông kÕt hîp
tuyÕn truyÒn dÉn theo yªu cÇu. Mçi gãi ®−îc truyÒn ®i ngay sau khi ®−êng th«ng tin t−¬ng
øng ®−îc rçi. Nh− vËy, c¸c ®−êng truyÒn dÉn cã thÓ phèi hîp sö dông mét sè lín c¸c nguån
t−¬ng ®èi Ýt ho¹t ®éng.
Møc sö dông cña c¸c tuyÕn cao hay thÊp tïy thuéc vµ khèi l−îng bé nhí sö dông vµ
®ä phøc t¹p cña c¸c bé ®iÒu khiÓn t¹i c¸c trung t©m.
§é trÔ trung b×nh cña c¸c tuyÕn truyÒn dÉn phô thuéc vµo t¶i trong m¹ng.
Thêi gian trÔ liªn quan tíi viÖc tÝch lòy trung gian cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi rÊt nhá
so víi chuyÓn m¹ch tin. Th«ng tin tho¹i cã thÓ ®−îc thiÕt lËp chÝnh x¸c còng gièng nh− thiÕt
bÞ thiÕt lËp mét kªnh tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy ®Õn thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi kh«ng ®¶m b¶o cho viÖc l−u tr÷ th«ng tin ngo¹i trõ c¸c
tr−êng hîp ngÉu nhiªn xuÊt hiÖn viÖc nhËn l¹i c¸c gãi tõ trung t©m nµy sang trung t©m kh¸c.
Nã ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®¶m b¶o viÖc kÕt nèi qua tæng ®µi gi÷a 2 trung t©m, trong ®ã, 2 trung
A B C D
A B C D
M¸y thu d÷ liÖu
Trung t©m l−u
tr÷ trung gian
Nguån tin
A
B
C
D
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.5
t©m ®Òu tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh thiÕt lËp th«ng tin. Kh«ng l−u tr÷ ®Ó truyÒn nÕu ®Çu
cuèi kh«ng ho¹t ®éng hay bËn.
I.4.3. ¦u ®iÓm :
§é tin cËy cao :
§©y lµ mét m¹ng truyÒn tin rÊt tin cËy cã thÓ chän ®−êng b×nh th−êng kh¸c b»ng ®¬n
vÞ gãi ®Ó cã thÓ gäi thay thÕ ngay c¶ khi hÖ thèng chuyÓn m¹ch hay m¹ng chuyÓn m¹ch gãi
cã lçi v× ®· cã ®Þa chØ cña ®èi t¸c trong gãi ®−îc truyÒn ®i.
ChÊt l−îng cao :
V× chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éngtheo chÕ ®é truyÒn dÉn sè biÓu hiÖn b»ng 0 vµ 1, chÊt
l−îng truyÒn dÉn cña nã lµ tuyÖt h¶o. Nã còng cã thÓ thùc hiÖn truyÒn dÉn chÊt l−îng cao
b»ng c¸ch kiÓm tra xem cã lçi kh«ng trong khi truyÒn dÉn gãi gi÷a c¸c hÖ thèng chuyÓn
m¹ch vµ gi÷a thuª bao víi m¹ng.
Kinh tÕ :
HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi dïng c¸c ®−êng truyÒn tin tèc ®é cao ®Ó nèi víi c¸c hÖ
thèng chuyÓn m¹ch n»m trong m¹ng nh»m ghÐp kªnh c¸c gãi cña c¸c thuª bao kh¸c nhau
®Ó t¨ng tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ truyÒn dÉn cña c¸c ®−êng truyÒn dÉn.
C¸c dÞch vô bæ sung :
HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi cã thÓ cung cÊp nh÷ng dÞch vô bæ sung nh− trao ®æi
th«ng b¸o, th− ®iÖn tö vµ dÞch vô khÐp kÝn khi c¸c gãi ®−îc l−u tr÷ trong hÖ thèng chuyÓn
m¹ch. H¬n n÷a, mét dÞch vô lùa chän nhanh chãng ®−a d÷ liÖu vµo c¸c gãi yªu cÇu cuéc
tho¹i cña thuª bao chñ gäi, quay sè t¾t vµ c¸c dÞch vô thay thÕ tiÕp viªn cã thÓ ®−îc thùc
hiÖn.
II.II.II.II. ChuyÓn m¹ch kªnh :
II.1. Ph©n lo¹i :
Tïy thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña lÞch sö chuyÓn m¹ch còng nh− c¸ch thøc, tÝn hiÖu
mµ ta cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau (H×nh 2-4):
II.1.1. ChuyÓn m¹ch ph©n chia kh«ng gian (SDTS) :
(SDS : Space Division Type Switch)
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch cã c¸c ®Çu ra, ®Çu vµo ®−îc bè trÝ theo kh«ng gian (c¸ch
qu¶ng, thanh chÐo). ChuyÓn m¹ch ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch më ®ãng c¸c cæng ®iÖn tö hay
c¸c ®iÓm tiÕp xóc. ChuyÓn m¹ch nµy cã c¸c lo¹i sau:
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.6
• ChuyÓn m¹ch kiÓu chuyÓn ®éng truyÒn :
Thùc hiÖn chuyÓn m¹ch theo nguyªn t¾c vËn hµnh c¬ t−¬ng tù nh− chuyÓn m¹ch
xoay. Nã lùa chän d©y rçi trong qu¸ tr×nh dÉn truyÒn vµ tiÕn hµnh c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn
ë møc nhÊt ®Þnh.
Do ®¬n gi¶n nªn nã ®−îc sö dông réng r·i trong tæng ®µi ®Çu tiªn.
H×nh 2-4 : Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch.
Nh−îc: Tèc ®é thùc hiÖn chËm, tiÕp xóc mau mßn, thay ®æi h¹ng môc tiÕp xóc g©y
nªn sù rung ®éng c¬ häc.
• ChuyÓn m¹ch c¬ kiÓu ®ãng më :
§¬n gi¶n ho¸ thao t¸c c¬ häc thµnh thao t¸c më ®ãng. ChuyÓn m¹ch nµy kh«ng cã
chuyÓn m¹ch ®iÒu khiÓn lùa chän vµ ®−îc thùc hiÖn theo gi¶ thiÕt lµ m¹ch gäi vµ m¹ch gäi
vµ m¹ch ®iÒu khiÓn lµ hoµn toµn t¸ch riªng nhau.
¦u: Kh¶ n¨ng cung cÊp ®iÒu khiÓn linh ho¹t vµ ®−îc coi lµ chuyÓn m¹ch tiªu chuÈn.
• ChuyÓn m¹ch r¬ le ®iÖn tö :
Cã r¬ le ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.
§iÓm c¾t cã thÓ lùa chän theo h−íng cña dßng ®iÖn trong r¬ le. Do ®ã thùc hiÖn
nhanh h¬n kiÓu më ®ãng.
• ChuyÓn m¹ch ®iÖn tö kiÓu ph©n chia kh«ng gian :
Cã mét cæng ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.
Nh−îc : Kh«ng t−¬ng thÝch víi ph−¬ng ph¸p cò do ®é kh¸c nhau vÒ møc ®é tÝn hiÖu
hoÆc chi phÝ vµ c¸c ®Æc ®iÓm tho¹i kh¸ xÊu nh− mÊt tiÕng, xuyªn ©m.
II.1.2. ChuyÓn m¹ch ghÐp (MPTS):
(MTS : MultiPlexing Type Switch)
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch mµ th«ng tin cña c¸c cuéc gäi ®−îc ghÐp víi nhau trªn c¬ së
thêi gian hay tÇn sè trªn ®−êng truyÒn.
ChuyÓn m¹ch kªnh
ChuyÓn m¹ch ghÐp
ChuyÓn m¹ch kªnh ph©n
chia theo kh«ng gian
C/m c¬
kiÓu
®éng
truyÒn
ChuyÓn
m¹ch
®iÖn tö
C/m c¬
kiÓu
®ãng
më
ChuyÓn
m¹ch
r¬le
®iÖn tö
FDM TDM
FDMPCM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.7
• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo tÇn sè (FDM) :
Ph−¬ng ph¸p ph©n chia theo tÇn sè lµ t¸ch c¸c tÝn hiÖu cã c¸c tÇn sè cÇn thiÕt b»ng
c¸ch sö dông bé läc cã thÓ thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p nµy cã c¸c vÊn ®Ò kü thuËt nh− ph¸t sinh
c¸c lo¹i tÇn sè kh¸c nhau vµ trong viÖc cung cÊp ng¾t c¸c tÇn sè nµy còng nh− trong c¸c bé
läc cã thÓ thay ®æi. §ång thêi nã l¹i kh«ng kinh tÕ. Do ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc nghiªn cøu
trong thêi kú ®Çu cña sù ph¸p triÓn tæng ®µi nh−ng ch−a ®−îc sö dông réng r·i.
• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo thêi gian (TDM) :
Thùc hiÖn chuyÓn mach trªn c¬ së ghÐp kªnh theo thêi gian, ta cã thÓ ph©n thµnh
c¸c lo¹i :
− ChuyÓn m¹ch PAM.
− ChuyÓn m¹ch PCM.
ChuyÓn m¹ch PAM cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i biÕn ®æi A/D, nh−ng chØ
thÝch hîp trong tæng ®µi nhá hay võa do t¹p ©m, xuyªn ©m lín. ChuyÓn m¹ch PCM cã chÊt
l−îng truyÒn dÉn hÇu nh− kh«ng lÖ thuéc kho¶ng c¸ch, tÝnh më vµ kinh kÕ cao trong m¹ng
th«ng tin hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi IDN hay ISDN . Do ®ã ta xÐt chuyÓn m¹ch PCM ë
phÇn sau.
II.2. ChuyÓn m¹ch PCM :
Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch ghÐp ho¹t ®éng trªn c¬ së dån kªnh theo thêi gian vµ ®iÒu chÕ
xung m·.
Trong hÖ thèng tæng ®µi, chóng ta gÆp ph¶i mét sè thuËt ng÷ vÒ chuyÓn m¹ch nh− :
chuyÓn m¹ch, m¹ng chuyÓn m¹ch, trung t©m chuyÓn m¹ch, tr−êng chuyÓn m¹ch. §Ó tr¸nh
sù lÉn lén, chóng ta xÐt c¸c kh¸i niÖm sau :
ChuyÓn m¹ch : M« t¶ mét nguyªn tè chuyÓn m¹ch ®¬n gi¶n.
Tr−êng chuyÓn m¹ch : M« t¶ sù hîp thµnh cña mét nhãm c¸c chuyÓn m¹ch.
Trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) chøa tr−êng chuyÓn m¹ch.
Mét m¹ng chuyÓn m¹ch gåm c¸c trung t©m (nodes) chuyÓn m¹ch, c¸c thiÕt bÞ ®Çu
cuèi vµ hÖ thèng truyÒn dÉn.
H×nh 2-5 : Tr−êng chuyÓn m¹ch.
Tr−êng chuyÓn
m¹ch
Giao
tiÕp
®−êng
d©y
….
Giao
tiÕp
®−êng
d©y
…
§−êng
d©y tõ
tæng ®µi
§−êng
d©y tõ
tæng ®µi
§−êng
d©y ®Õn
thuª bao
§−êng d©y
®Õn thuª
bao
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.8
Mét tr−êng chuyÓn m¹ch sè cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a c¸c kªnh trong c¸c luång PCM
32. C¸c luång PCM ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch trªn c¸c buses hay highways. Nh− vËy,
chuyÓn m¹ch sè bao gåm sù truyÒn dÉn cña c¸c tõ PCM liªn quan ®Õn 1 kªnh trong 1 khe
thêi gian ë 1 bus ngâ vµo vµ 1 khe thêi gian ë bus ngâ ra.
ViÖc trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ph¸p vµ cã thÓ t¸ch
biÖt hoÆc phèi hîp nh− sau:
- ChuyÓn m¹ch thêi gian.
- ChuyÓn m¹ch kh«ng gian.
II.2.1. ChuyÓn m¹ch thêi gian (T) :
ChuyÓn m¹ch T vÒ c¬ b¶n lµ thùc hiÖn chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a c¸c khe thêi gian
kh¸c nhau trªn cïng mét tuyÕn PCM.
VÒ mÆt lý thuyÕt cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 ph−¬ng ph¸p sau:
• Dïng bé trÔ :
Nguyªn t¾c :
Trªn ®−êng truyÒn dÉn tÝn hiÖu, ta ®Æt c¸c ®¬n vÞ trÔ cã thêi gian trÔ b»ng 1 khe thêi
gian.
H×nh 2-6 Ph−¬ng ph¸p dïng bé trÔ.
H×nh 2-7 : ChuyÓn m¹ch gi÷a hai khe thêi gian A vµ B dïng bé trÔ.
Ma Ma
TSA
Qua n bé trÔ
TSA
TSBTSB
MbMb
TSBTSB
MbMb
TSATSA
Qua R-n bé trÔ
AT
AR
BR
BT
n-(B-A)
khe thêi
gian
(B-A)
khe thêi
gian
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.9
Gi¶ sö trong khung cã R khe thêi gian, trong ®ã cÇn trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe thêi
gian A vµ B Ta cho mÉu Ma (8 bit PCM) qua n bé trÔ th× ë ®Çu ra mÉu Ma sÏ cã mÆt ë khe
thêi gian TSB. Vµ mÉu Mb qua R-n bé trÔ sÏ cã mÆt ë thêi ®iÓm TSA. Nh− vËy viÖc trao ®æi
th«ng tin ®· ®−îc thùc hiªn.
Nh−îc : HiÖu qu¶ kÐm, gi¸ thµnh cao.
• Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm :
Dùa trªn c¬ së c¸c mÉu tiÕng nãi ®−îc ghi vµo c¸c bé nhí ®Öm BM vµ ®äc ra ë
nh÷ng thêi ®iÓm mong muèn. §Þa chØ cña « nhí trong BM ®Ó ghi hoÆc ®äc ®−îc cung cÊp
bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM.
H×nh 2-8 : Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm.
Th«ng tin ph©n kªnh thêi gian ®−îc ghi lÇn l−ît vµo c¸c tÕ bµo cña BM. NÕu b lµ sè
bÝt m· ho¸ mÉu tiÕng nãi, R sè khe thêi gian trong mét tuyÕn (khung) th× BM sÏ cã R « nhí
vµ dung l−îng bé nhí BM lµ b.R bits.
CM l−u c¸c ®Þa chØ cña BM ®Ó ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ghi, v× BM cã R ®Þa chØ, nªn dung
l−îng cña CM lµ R.log2R bits.
Trong ®ã, log2R biÓu thÞ sè bit trong 1 tõ ®Þa chØ vµ còng lµ sè ®−êng trong 1 bus.
ViÖc ghi ®äc vµo BM cã thÓ lµ tuÇn tù hoÆc ngÉu nhiªn. Nh− vËy, trong chuyÓn m¹ch
T cã hai kiÓu ®iÒu khiÓn lµ tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.
• §iÒu khiÓn tuÇn tù :
§iÒu khiÓn tuÇn tù lµ kiÓu ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã, viÖc ®äc ra hay ghi vµo c¸c ®Þa chØ
liªn tiÕp cña bé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù t−¬ng øng víi thø tù ngâ vµo cña c¸c khe thêi
gian.
Trong ®iÒu khiÓn tuÇn tù, mét bé ®Õm khe thêi gian ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØ
cña BM. Bé ®Õm nµy sÏ ®−îc tuÇn tù t¨ng lªn 1 sau thêi gian cña mét khe thêi gian.
• §iÒu khiÓn ngÉu nhiªn :
§iÒu khiÓn ngÉu nhiªn lµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã c¸c ®Þa chØ trong BM
kh«ng t−¬ng øng víi thø tù cña c¸c khe thêi gian mµ chóng ®−îc ph©n nhiÖm tõ tr−íc theo
viÖc ghi vµo vµ ®äc ra cña bé nhí ®iÒu khiÓn CM.
Tõ ®ã, chuyÓn m¹ch T cã hai lo¹i : Ghi vµo tuÇn tù, ®äc ra ngÉu nhiªn vµ Ghi ngÉu
vµo nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.
BM
CM
§äc raGhi vµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.10
A, §iÒu khiÓn ghi tuÇn tù B, §iÒu khiÓn ghi ngÉu nhiªn
H×nh 2-9 : §iÒu khiÓn tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.
Ghi tuÇn tù / ®äc ngÉu nhiªn :
Bé ®Õm khe thêi gian (Time slot counter) x¸c ®Þnh tuyÕn PCM vµo ®Ó ghi tÝn hiÖu vµo
bé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù, bé ®Õm khe thêi gian lµm viÖc ®ång bé víi tuyÕn PCM vµo,
nghÜa lµ viÖc ghi liªn tiÕp vµo c¸c « nhí trong bé nhí BM ®−îc ®¶m b¶o bëi sù t¨ng lªn mét
cña gi¸ trÞ cña bé ®Õm khe thêi gian. Bé nhí ®iÒu khiÓn CM ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ra cña BM
b»ng c¸ch cung cÊp c¸c ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM.
H×nh2-10 : Ghi tuÇn tù, ®äc ngÉu nhiªn.
C¸c kªnh th«ng tin sè ®−îc ghÐp víi nhau theo th¬i gian bëi bé MUX, sau ®ã, ®−a
®Õn bé chuyÓn ®æi tõ nèi tiÕp sang song song ®Ó ®−a ra c¸c tõ m· song song 8 bits (Mçi tõ
m· chiÕm 1 khe thêi gian). C¸c tõ m· nµy ®−îc ghi tuÇn tù vµo bé nhí BM do gi¸ trÞ cña bé
®Õm khe thêi gian t¨ng lÇn l−ît lªn 1 t−¬ng øng víi khe thêi gian ®Çu vµo. Xen kÎ víi qu¸
tr×nh ghi lµ qu¸ tr×nh ®äc th«ng tin tõ bé nhí BM víi c¸c ®Þa chØ do bé nhí ®iÒu khiÓn CM
A
B
C
…
N
N … C B A
§Õm khe
thêi gian
BM
N
C
B
…
A
N … C B A
CM
BM
B
A
S/PM
0
A
B
R-1
P/SD
BM
0
A
B
R-1
§Õm khe thêi gian
§Þa chØ ®äc
§Þa chØ ghi
in
out
CM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.11
cung cÊp. Th«ng tin sau khi ®äc ra khái BM, ®−îc chuyÓn ®æi tõ song song ra nèi tiÕp trë l¹i
vµ sau ®ã ®−îc t¸ch ra thµnh c¸c kªnh ®Ó ®−a ra ngoµi.
Nh− vËy, viÖc ghi ®äc BM thùc hiÖn 2 chu tr×nh sau :
- Ghi vµo BM « nhí cã ®Þa chØ do bé ®Õm khung cung cÊp (gäi lµ chu tr×nh ghi).
- §äc ra tõ BM tõ « nhí cã ®Þa chØ do CM cung cÊp (chu tr×nh ®äc).
§èi víi tÝn hiÖu tho¹i, fs = 8 KHz do ®ã cø 125 ms th× « nhí BM ghi ®äc 1 lÇn.
Sè kªnh cùc ®¹i Rmax=125/(TW+TR). trong ®ã TW vµ TR lµ thêi gian ghi vµ ®äc cña bé
nhí BM do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.
XÐt vÝ dô : hai khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi víi nhau, ®Þa chØ ghi vµo BM chÝnh
lµ sè thø tù cña khe thêi gian (ghi vµo tuÇn tù) trong mét khung. Khi ta muèn trao ®æi th«ng
tin gi÷a 2 khe A vµ B, ta cÇn ghi vµo CM gi¸ trÞ “A” vµo ng¨n nhí B vµ gi¸ trÞ “B” vµo ng¨n
nhí A.
T¹i TSA, khi bé ®Õm ®Õm ®Õn gi¸ trÞ “A” ( BM ®Õn « nhí A) : Trong chu tr×nh ghi, ®Þa
chØ ®−îc cung cÊp bëi bé ®Õm khe thêi gian vµ chu tr×nh ®äc ®−îc CM cung cÊp ®Þa chØ.
• Qu¸ tr×nh ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
Bé ®iÒu khiÓn ghi lÇn l−ît vµo c¸c « nhí cña BM cïng víi sù t¨ng lªn 1 cña bé ®Õm
khung. ë thêi ®iÓm TSA, mÉu MA ®−îc ghi vµo « nhí A vµ do CMA cã néi dung “B” nªn
nªn mÉu Mb ®−îc ®äc ra tõ « nhí B cña BM.
Trong thêi gian TSB, mÉu Mb ®−îc ghi vµo BMB vµ do « nhí CMB cã néi dung “A”
nªn mÉu Ma ®−îc ®äc ra tõ « nhí BMA.
Nh− vËy, ®· cã sù trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian A vµ B, qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn cho
®Õn khi cã sù thay ®æi cña CM.
Ghi ngÉu nhiªn/ ®äc ra tuÇn tù :
Bé nhí CM cung cÊp ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM trong chu tr×nh ghi cßn bé ®Õm
khe thêi gian cung cÊp ®Þa chØ cho viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí BM.
Gi¶ sö 2 khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× « nhí A trong CM
l−u gi¸ trÞ ‘B’ vµ « nhí B trong CM sÏ l−u gi¸ trÞ ‘A’.
• Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
Bé ®Õm khe thêi gian quÐt lÇn l−ît BM vµ CM vµ do ®ã, ë ®Çu ra néi dung trong c¸c
« nhí BM ®−îc ®äc ra lÇn l−ît.
Trong khe thêi gian TSA, Mb ®−îc ®äc ra vµ do CMA cã ®Þa chØ “B” nªn mÉu Ma
®−îc ghi vµo « nhí BMB .
Trong khe thêi gian TSB, Ma ®−îc ®äc ra vµ do CMB cã ®Þa chØ “A” nªn mÉu Mb
®−îc ghi vµo « nhí BMA.
Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin tõ BM lµ tuÇn tù vµ ghi vµo lµ do CM ®iÒu khiÓn vµ sù
trao ®æi th«ng tin gi÷a hai khe thêi gian A vµ B trªn cïng mét tuyÕn PCM ®· ®−îc thùc hiÖn.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.12
H×nh 2-11 : Ghi ngÉu nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.
• §Æc tÝnh cña chuyÓn m¹ch T:
Thêi gian trÔ phô thuéc vµo quan hÖ khe thêi gian vµo, khe thêi gian ra, tuyÕn PCM
vµo, tuyÕn PCM ra ... Nh−ng nã lu«n ®−îc gi÷ ë møc thuª bao kh«ng nhËn thÊy ®−îc v× thêi
gian trÔ nµy lu«n nhá h¬n thêi gian cña 1 khung cña tuyÕn PCM.
¦u ®iÓm næi bËt lµ tÝnh tiÕp th«ng hoµn toµn. Mçi kªnh ®−îc ph©n bè vµo mét khe
t−¬ng øng. Nh− vËy, bÊt kú ®Çu vµo nµo cung cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®Õn ngâ ra mong
muèn.
Ho¹t ®éng cña CM ®éc lËp víi tin tøc, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thªm c¸c bits ch½n lÎ,
b¸o hiÖu cïng víi c¸c byte mÉu tiÕng nãi.
Nh−îc : Sè l−îng kªnh bÞ h¹n chÕ bëi thêi gian truy cËp bé nhí. HiÖn nay, c«ng
nghÖ RAM ph¸t triÓn 1 cÊp T cã thÓ chuyÓn m¹ch 1024 kªnh.
• N©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch T :
GhÐp kªnh víi c¸c bits song song :
ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch cña tÇng T thùc hiÖn ph−¬ng thøc truyÒn
song song tÝn hiÖu sè cña 1 kªnh qua tÇng T.
Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch qua tÇng T víi viÖc ghi ®äc lÇn l−ît 8 bits/kªnh vµo bé nhí
®−îc thùc hiÖn nh− h×nh 2-12.
Ta nhËn thÊy r»ng, nÕu thêi gian truy xuÊt cña bé nhí lµ lín th× dung l−îng cña
chuyÓn m¹ch bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, tr−íc khi ®−a vµo tr−êng chuyÓn m¹ch, bao giê tÝn hiÖu còng
®−îc ghÐp kªnh vµ chuyÓn ®æi sang song song.
S/PM
0
A
B
R-1
P/SD
BM
0
A
B
R-1
§Õm khe thêi gian
§Þa chØ ghi
§Þa chØ ®äc
...
...
in
out
B
A
CM
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.13
H×nh 2-12 : Ghi / ®äc song song 8 bits.
§Ó ®¬n gi¶n, xÐt vÝ dô 1 khung chØ cã 2 kªnh. Nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy: Khi thùc hiÖn
biÕn ®æi khung tõ nèi tiÕp ra song song th× 8 bÝt sÏ cã 7 bÝt trèng. Kho¶ng thêi gian nµy t−¬ng
øng víi 7 bits ®−îc sö dông ®Ó truyÒn tÝn hiÖu c¸c kªnh kh¸c cña c¸c tuyÕn PCM kh¸c.
H×nh 2-13 : GhÐp 3 tuyÕn PCM S/P.
Qu¸ tr×nh ghÐp 6 tÝn hiÖu ë 3 tuyÕn PCM kh¸c nhau còng ®−îc m« t¶ trong h×nh trªn.
T¹i mçi bé S/P cã 1 ®Çu vµo vµ 8 ®Çu ra. Nh− vËy, ta cã 24 ®Çu ra khái 3 bé S/P
t−¬ng øng víi line0, line1, line2 vµ ®−îc ghÐp ë bé MUX.
T¹i ®Çu ra cña bé MUX, 6 tÝn hiÖu sè ®−îc ghÐp nh− trªn. Kho¶ng thêi gian trèng
øng víi 5 bits.
ViÖc thay ®æi khe thêi gian ë tr−êng hîp nµy ®−îc thùc hiÖn t¹i tÇng T mµ t¹i ®ã ë
®Çu ra vµ ®Çu vµo cã 8 ®−êng nèi vµ tÇng T cã 8 chuyÓn m¹ch T. T¹i mét nh¸nh chuyÓn
m¹ch T cã mét bit cña 8 bits song song trªn mét kªnh ®−îc ghi vµo.
• Th©m nhËp song song vµo tÇng chuyÓn m¹ch T :
TSW
®äc raghi vµo
8 bits
1 kªnh 1 kªnh
8 bits
kho¶ng trèng 5 bits
line0
S/P
1 frame
7 bÝt trèng
line0
S/P
kªnh 1 kªnh 2
line0
S/P
8 bits
1 khung
M
U
X
… …
……
……
……
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.14
§Ó t¨ng dung l−îng cho cÊp chuyÓn m¹ch T, ngoµi viÖc sö dông ph−¬ng thøc truyÒn
sè liÖu song song cßn kÕt hîp ph−¬ng thøc th©m nhËp song song vµo bé nhí.
Trong ph−¬ng ph¸p th©m nhËp lÇn l−ît th× sè lÇn th©m nhËp gÊp 2 lÇn sè khe thêi
gian trong mét khung tÝn hiÖu.
Ph−¬ng ph¸p th©m nhËp song song vµo tÇng T sÏ cho phÐp gi¶m sè lÇn th©m nhËp
gÇn b»ng n÷a so víi th©m nhËp truyÒn thèng. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy, bé nhí th«ng tin ®−îc
chia thµnh c¸c khèi (block). Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí cã thÓ ®ång thêi.
RAM ®−îc chia thµnh 16 khèi, mçi khèi gåm 256 ®Þa chØ. Nh− vËy, tæng dung l−îng
cña bé nhí T lµ 256*16 = 4096 ®Þa chØ.
XÐt vÝ dô m« t¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn m¹ch qua tÇng T theo ph−¬ng thøc : ghi
tuÇn tù, ®äc song song víi ph−¬ng ph¸p truy cËp bé nhí song song.
...
.
H×nh 2-14 : Th©m nhËp song song.
H×nh 2-15 : D÷ liÖu ®äc ra trong truy cËp song song.
ViÖc ghi vµo RAM thùc hiÖn trong kho¶ng 15 khe thêi gian theo nh÷ng ®Þa chØ x¸c
®Þnh tr−íc cña 16 block. Khi hoµn thµnh qu¸ tr×nh ghi vµo RAM ë TS15, qu¸ tr×nh ®äc ®−îc
thùc hiÖn ®ång thêi cho tÊt c¶ 16 khèi ë TS16.
§Þa chØ lÇn ®äc ®Çu tiªn cho khèi 1 lµ ®Þa chØ 1.
TÝn hiÖu sè ®äc ra tõ block 1 ®Õn block 16 ®−îc s¾p xÕp lÇn l−ît trªn tuyÕn PCM ra
cña tÇng T.
TiÕp tôc khe thø 17 ®Õn khe thø 31 lµ ghi vµo cã ®iÒu khiÓn vµ TS32 lµ ®äc ra toµn
bé 16 block ®ång thêi.
Nh− vËy, cã 15 khe ®Ó ghi vµ khe thø 16 lµ dïng ®Ó ®äc. Do ®ã, kh¶ n¨ng chuyÓn
m¹ch cña tÇng nµy trong 1 khung lµ 4096*15/16 = 3840 kªnh.
1
2
3
.
.
.
256
8 bits
Block 1
®äc ra
®ång thêi
Block 2
Block 16
.
.
…..
R256 ... R1 W15 ... W2 W1
1 khung
BlockBlock1
16 ... 2 1Block2
d÷ liÖu ®äc ®Çu tiªn ë
®Þa chØ 1Block 16
…
...
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.15
Sè lÇn th©m nhËp lµ 4096 lÇn.
§èi víi ph−¬ng thøc th©m nhËp truyÒn thèng th× víi 4096 lÇn th©m nhËp th× chØ cã
kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®−îc 2048 kªnh mµ th«i, nghÜa lµ ph−¬ng thøc th©m nhËp song
song ®· t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dung l−îng h¬n 15/32 lÇn so víi ph−¬ng thøc th©m nhËp
truyÒn thèng.
II.2.2. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ( S ) :
• Nguyªn lý :
H×nh 2-16 : S¬ ®å chuyÓn m¹ch kh«ng gian tiÕp th«ng hoµn toµn vµ kh«ng hoµn toµn.
Nguyªn lý lµm viÖc cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian dùa trªn c¬ së chuyÓn m¹ch kh«ng
gian dïng thanh chÐo. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè lµ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn viÖc trao ®æi
th«ng tin cïng mét khe thêi gian nh−ng ë hai tuyÕn PCM kh¸c nhau.
Trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng hoµn toµn, ta thÊy r»ng bÊt kú ®Çu vµo nµo
còng cã kh¶ n¨ng nèi víi ®Çu ra mong muèn, cßn trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng
kh«ng hoµn toµn th× chØ cã mét sè ®Çu vµo nµo ®ã th× míi cã kh¶ n¨ng nèi víi mét sè ®Çu ra
t−¬ng øng nµo ®ã mµ th«i. Th«ng th−¬ng, c¸c s¬ ®å tiÕp th«ng kh«ng hßa toµn ®−îc thiÕt kÕ
víi môc ®Ých kinh tÕ ë nh÷ng n¬i cã nhu cÇu trao ®æi th«ng tin kh«ng ®ång ®Òu.
Khi sè kªnh tho¹i lín, ta ph¶i ghÐp chung nhiÒu tuyÕn PCM. ViÖc ®Êu nèi gi÷a c¸c
kªnh kh«ng chØ lµ trao ®æi th«ng tin trªn c¸c tuyÕn khe thêi gian cña tuyÕn PCM mµ cßn trao
®æi gi÷a c¸c tuyÕn víi nhau. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm nhiÖm vô nèi m¹ch cho c¸c
tuyÕn PCM kh¸c nhau ë ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Nã t¹o ra mèi quan hÖ thêi gian thùc cho 1 hay
nhiÒu khe thêi gian.
XÐt mét chuyÓn m¹ch kh«ng gian PCM cã ma trËn mxn víi ngâ vµo vµ ngâ ra mang
c¸c tÝn hiÖu PCM. Sù nèi kÕt bÊt kú gi÷a c¸c khe thêi gian cña bus ngâ vµo víi khe thêi gian
t−¬ng øng ë ngâ ra ®−îc thùc hiÖn qua ®iÓm th«ng cña ma trËn chuyÓn m¹ch kh«ng gian
ph¶i ®−îc tiÕn hµnh trong suèt thêi gian cña khe thêi gian nµy vµ lÆp l¹i trong c¸c khung kÕ
tiÕp cho ®Õn khi cuéc gäi ®ã kÕt thóc. Trong thêi gian cßn l¹i trong thêi gian mét khung, ®iÓm
th«ng nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho mét cuéc gäi kh¸c cã liªn quan. Do ®ã viÖc ®iÒu khiÓn lµ
ph¶i theo 1 chu kú nµo ®ã tuú thuéc vµo thêi gian cuéc gäi. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖc nhê bé
nhí nèi kÕt CM côc bé kÕt hîp víi m¹ch chuyÓn m¹ch kh«ng gian.
N ®Çu
vµo
M ®Çu
ra
N ®Çu
vµo
M ®Çu
ra
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.16
H×nh 2-17 : ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè.
H×nh2-18 : ChuyÓn m¹ch S ma trËn 4*4.
ChuyÓn m¹ch gåm ma trËn m*n ®iÓm th«ng ®ãng / më lµ ®−îc ®iÒu khiÓn bëi CM.
Mçi ®Þa chØ nhÞ ph©n ®¸nh dÊu 1 ®iÓn th«ng thÝch hîp ®Ó thiÕt lËp nèi kÕt gi÷a ngâ ra vµ ngâ
vµo trªn bus. KÝch th−íc mçi tõ cña CM ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cÊt gi÷ ®Þa chØ nhÞ ph©n
cho 1 trong n ®iÓm th«ng vµ cã thÓ thªm 1 ®i¹ chØ ®Ó thÓ hiÖn r»ng mäi ®iÓm th«ng trong cét
lµ më. Nh− vËy gåm n+1 ®Þa chØ. VËy, mçi tõ CM gåm log2(n+1) bits.
Mçi bé nhí CM ph¶i l−u ®−îc toµn bé ®Þa chØ ®iÓm th«ng trong 1 khung vµ ®Ó CM
lµm viÖc mét c¸ch ®ång bé víi ma trËn chuyÓn m¹ch nªn c¸c « nhí cña CM sÏ t−¬ng øng
B
u
s
v
µ
o
1
2
3
…
…
n
1 2 3 ... m }bus ra
®iÓm th«ng
Bus ®Þa chØ
……………
…
1
W
Bé nhí ®iÒu khiÓn CM
…
CM-E CM-F CM-G CM-H
A
B
C
D
1 2
1 2 3
3
1
2
3
1
2
3
001
010
011
010
001
010
E F G H
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.17
víi thø tù c¸c khe thêi gian vµo, cho nªn, nã ph¶i cã Ýt nhÊt R « nhí (R lµ sè khe thêi gian
trong mét khung). Nh− vËy, ®Þa chØ cña ®iÓm th«ng sÏ ®−îc nèi trong khe thêi gian TS1 sÏ
®−îc l−u tr÷ trong « nhí ®Çu tiªn trong CM.
Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch xem xÐt néi dung cña tÕ bµo suèt khe thêi gian t−¬ng øng vµ
dïng ®Þa chØ nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm th«ng cña khe thêi gian nµy. Qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn nh−
vËy cho hÕt khung, tiÕp tôc cho hÕt mét cuéc gäi ®Ó sau ®ã trong CM cã sù thay ®æi vµ mäi
viÖc sÏ ®−îc tæ chøc l¹i.
Gi¶ sö cã mét ma trËn chuyÓn m¹ch PCM 4x4 víi 1 khung cã 3 khe thêi gian, vËy,
mçi CM cã 3 tÕ bµo. Mçi tõ 3 bits( log2(4+1)). T¹i mçi ®iÓm th«ng, ta ®Æt c¸c cæng AND vµ
cæng nµy ®−îc më hay ®ãng lµ do CM quyÕt ®Þnh.
- §Þa chØ ‘000’ biÓu thÞ mäi ®iÓm th«ng trªn cét lµ kh«ng ®−îc nèi.
- §Þa chØ ‘001’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng ®Çu tiªn (cao nhÊt) trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ ‘010’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø hai trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ ‘011’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø ba trªn cét lµ nèi.
- §Þa chØ ‘100’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng cuèi cïng (thÊp nhÊt) trªn cét lµ nèi.
Gi¶ sö, c¸c nhu cÇu trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian nh− sau :
- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busE.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busF.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busF.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busE.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busH.
- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busD nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busE.
• Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :
C¸c « nhí cña CM lµm viÖc ®ång bé víi c¸c khe thêi gian ngâ vµo.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS1 :
¤ nhí 1 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘001’ nªn ®iÓm th«ng ®Çu tiªn cña nã (A-E) ®ãng, c¸c tÝn
hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 1 cña CM-F cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-F) cña nã ®ãng vµ c¸c
tÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS2 :
¤ nhí 2 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× cña nã (B-E) ®ãng, c¸c tÝn
hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 2 cña CM-F cã gi¸ trÞ ‘001’ nªn ®iÓm th«ng thø nhÊt (A-F) cña nã ®ãng vµ c¸c
tÝn hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.
- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS3 :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.18
¤ nhí 3 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘011’ nªn ®iÓm th«ng thø ba cña nã (C-E) ®ãng, c¸c tÝn
hiÖu tõ ngâ vµo C ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.
¤ nhí 3 cña CM-H cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-H) cña nã ®ãng vµ c¸c
tÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra H.
Nh− vËy b»ng c¸ch sö dông bé nhí CM , ta cã thÓ t¹o ra 1 ma trËn chuyÓn m¹ch cã
thÓ lµ m*n hay n*n tuú vµo yªu cÇu.
• §iÒu khiÓn trong chuyÓn m¹ch S :
ViÖc x¸c ®Þnh ®iÓm chuyÓn m¹ch cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai c¸ch :
- §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo: X¸c ®Þnh ®Çu ra nµo sÏ nèi víi ®Çu vµo t−¬ng øng.
- §iÒu khiÓn theo ®Çu ra: X¸c ®Þnh ®Çu vµo nµo sÏ nèi víi ®Çu ra t−¬ng øng.
Trong chuyÓn m¹ch S ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra th× trªn c¸c cét ngâ ra sÏ cã c¸c bé
nhí CM vµ néi dung trong c¸c « nhí cña CM sÏ chän c¸c dßng ngâ vµo cho cét ngâ ra cña
nã. §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo th× mçi dßng sÏ cã mét bé nhí CM ®iÒu khiÓn vµ néi dung cña
nã sÏ x¸c ®Þnh c¸c cét ngâ ra cho dßng ngâ vµo cña nã.
H×nh 2-19 : §iÒu khiÓn theo ®Çu ra.
Theo nguyªn lý trªn, ®iÒu khiÓn ngâ ra cã thÓ sö dông c¸c bé ghÐp kªnh logic sè. Bé
ghÐp kªnh logic sè nµy cho phÐp nèi ®Õn ngâ ra cña nã tõ mét trong n ngâ vµo tïy thuéc
vµo ®Þa chØ nhÞ ph©n ®−îc cung cÊp bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM cña nã. Sè bits nhÞ ph©n yªu
cÇu cho n ®Çu vµo lµ log2n. Dung l−îng tæng céng cña bé nhí CM lµ :
CCM = R.log2n (víi R lµ sè khe thêi gian trong 1 khung).
NÕu chuyÓn m¹ch S cã m ®Çu ra th× dung l−îng bé nhí CM tæng céng cña nã sÏ lµ :
Σ CCM = m.R.log2n.
§iÒu khiÓn theo ®Çu vµo sö dông bé t¸ch kªnh logic sè, nã cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a
mét ngâ vµo víi 1 trong m ngâ ra theo ®Þa chØ nhÞ ph©n x¸c ®Þnh tr−íc trong CM ë n ngâ vµo.
Sè bits nhÞ ph©n yªu cÇu cho tæng dung l−îng cña bé nhí CM lµ :
MUX MUX MUX
CM-1 CM-2 CM-N
.........
...
...
...
1
..
.
2
N
1 2 M...
M ngâ ra
N ngâ
vµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.19
Σ CCM = n.R.log2m.
H×nh 2-20 : §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo.
ChuyÓn m¹ch T kh«ng thuËn lîi trong c¸c hÖ thèng tæng ®µi cã dung l−îng lín, tuy
nhiªn, chuyÓn m¹ch S dïng ®éc lËp lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Bëi v× nã chØ thùc hiÖn ®−îc sù
trao ®æi gi÷a c¸c tuyÕn kh¸c nhau cã cïng khe thêi gian, ®iÒu nµy kh«ng cã tÝnh thùc tÕ.
Trong thùc tÕ, ng−êi ta ghÐp chuyÓn m¹ch T vµ S ®Ó t¹o nªn c¸c tr−êng chuyÓn m¹ch cã
dung l−îng lín.
II.3. Phèi phÐp c¸c cÊp chuyÓn m¹ch:
Th«ng th−êng, chuyÓn m¹ch T chØ ®¸p øng ®−îc trong hÖ thèng tæng dµi cã dung l−îng lín
nhÊt lµ 512 kªnh giao th«ng, ®Ó n©ng cao dung l−îng chuyÓn m¹ch, ng−êi ta ph¶i phèi ghÐp gi÷a
cÊp S vµ cÊp T. Sù kÕt hîp kh¸c nhau dÉn ®Õn c¸c tr−êng chuyªn m¹ch cã tÝnh chÊt kh¸c nhau,
®ång thêi, ch¼ng nh÷ng nã lµm t¨ng dung l−îng hÖ thèng mµ cßn lµm gi¶m gi¸ thµnh thiÕt bÞ. Trong
c¸c tæng ®µi dung l−îng lín th−êng cã tr−êng chuyÓn m¹ch ghÐp gi÷a c¸c cÊp nh−:
Tæng ®µi Ph¸p: E10 B : TST.
E12 : TSSST.
Tæng ®µi Thôy §iÓn AXE : T, TST.
Tæng ®µi NhËt HTX10: TST.
Tæng ®µi ý Sitel : SSTSS.
II.3.1. ChuyÓn m¹ch ghÐp TS :
Nguyªn lý chuyÓn m¹ch TS ®«i khi cßn gäi lµ nguyªn lý nhí TS v× kh«ng cã chuyÓn
m¹ch kh«ng gian tr×nh bµy trªn thËt sù ®−îc ¸p dông.
C¸c kªnh ®−îc t¹o nhãm theo thêi gian thµnh N tuyÕn PCM vµ ®−îc ®−a ®Õn tr−êng
chuyÓn m¹ch. Trªn mçi tuyÕn PCM cã mét bé nhí th«ng tin BM víi R « nhí ®óng b»ng sè
kªnh trªn mét khung mçi tuyÕn.
Th«ng tin n»m trong c¸c khe thêi gian ®−îc ghi mét c¸ch tuÇn tù vµo bé nhí BM,
cßn ®äc ra do bé nhí ®iÒu khiÓn CM quyÕt ®Þnh.
DEMUX
CM-1
DEMUX
CM-1
DEMUX
CM-1
...
...
...
...
...
...
...
N
... ...
1
2
...
1 2 M
M ngâ ra
...
N ngâ vµo
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.20
H×nh 2-21 : ChuyÓn m¹ch TS.
Bé nhí CM ®−îc chia thµnh R khèi nhí, øng víi R kªnh mçi tuyÕn. Mçi khèi cã N «
nhí øng víi N tuyÕn ra. Dung l−îng cña CM lµ :
CCM=R.N khèi nhí.
Th«ng tin trong khèi nhí CM ®−îc quÐt lÇn l−ît ®ång thêi víi khe thêi gian néi bé.
Nh− vËy, trong thêi gian cña mét khe thêi gian ®−îc chia lµm N khe thêi gian néi bé nhá h¬n.
Cã nghÜa lµ, trong 1 khe thêi gian cã N « nhí cña b« nhí ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch CM ®äc
ra. Chóng cho biÕt cÇn ph¶i ®äc th«ng tin ra tõ « nhí nµo trong N « nhí cña bé nhí th«ng tin
BM.
Trong 1 khe thêi gian, c¸c thanh ghi ®Çu ra ®−îc n¹p 1 c¸ch lÇn l−ît. TÝn hiÖu ®iÒu
khiÓn ®äc bé nhí ra thanh ghi biÓu diÔn nh− h×nh 2-22.
NÕu mçi tuyÕn PCM cã R kªnh th× ®é réng khe thêi gian lµ 125/R, khi cã N tuyÕn thêi
gian ®äc bé nhí CM ph¶i nhá h¬n 125/(R*N) .
ChÝnh v× h¹n chÕ nµy mµ lo¹i chuyÓn m¹ch nµy chØ dïng cho tæng ®µi cã dung l−îng
nhá. Do ®ã ph¶i chän CM lµ lo¹i bé nhí cã thêi gian th©m nhËp nhá.
0
1
…
R-1
0
1
…
R-1
0
1
…
R-1
REG 0
REG 1
REG N-1
PCM1
……………………………
PCMN
0
…
N-1
0
…
N-1
0
…
N-1
Khe thêi gian
TS1
Khe thêi gian
TS0
Khe thêi gian
TSR-1
………………
…
…
…
PCM0
CM
1,R-1
0,1
§iÒu khiÓn thêi ®iÓm
®äc ra
…………
PCMN
PCM1
PCM0
Khe thêi gian néi bé 0
Khe thêi gian néi bé N-1
CMS
…
BM-0
BM-1
BM-N
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.21
Muèn trao ®æi th«ng tin gi÷a khe thêi gian 1 cña PCM0 víi khe th× gian R-1 cña
PCM1, ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn ®Êu nèi ghi gi¸ trÞ 1, R-1 vµo « nhí 0 cña vïng nhí øng víi khe
thêi gian 1 vµ ghi gi¸ tri 1,0 vµo « nhí cña vïng nhí øng víi khe thêi gian ra R-1.
Trong mét khe thêi gian, c¸c thanh ghi ë ®Çu ra ®−îc n¹p lÇn l−ît theo N khe thêi
gian néi bé. C¸c thanh ghi lµm viÖc nh− c¸c bé ®Öm hiÖu chØnh l¹i ®ång hå ®Ó ®ång bé víi
c¸c th«ng tin trªn N tuyÕn PCM ë ®Çu ra.
Trong khe thêi gian TS1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 0 (øng víi khe thêi gian néi bé 0);
gi¸ trÞ ‘1,R-1’ trong « nhí nµy sÏ ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM1, ®ång thêi
cã tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG0.
H×nh 2-22 : TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®äc ra thanh ghi.
Sau ®ã, trong khe thêi gian R-1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 1 (øng víi khe thêi gian néi
bé 1); gi¸ trÞ ‘0,1’ trong « nhí nµy ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM0, ®ång thêi
tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG1.
Nh− vËy, khe thêi gian cña PCM0 ®äc ra ë khe thêi gian R-1 REG 1 vµ khe thêi gian
R-1 cña PCM1 ®−îc ®äc ra ë khe thêi gian 1 ë REG 0. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe
thuéc 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.
Bé chuyÓn m¹ch nµy kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng t¾c nghÏn v× nã lu«n t×m ra 1 ®−êng
rçi dÉn ®Õn mét ngâ ra rçi. Tuy nhiªn, sè khe thêi gian néi bé tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn
m¹ch, do ®ã, tèc ®é bit còng tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn m¹ch, cã nghÜa lµ víi mét hÖ thèng
cã dung l−îng lín th× tèc ®é truy cËp bé nhí ph¶i rÊt nhanh.
II.3.2. ChuyÓn m¹ch STS :
Trong tr−êng chuyÓn m¹ch STS, c¸c khe thêi gian trªn c¸c tuyÕn PCM kh¸c nhau
cÇn trao ®æi th«ng tin sÏ ®uîc ®−a vÒ cïng mét tuyÕn nhê cÊp chän S1. Sau ®ã, cÊp T sÏ
ho¸n vÞ c¸c khe thêi gian nµy cho nhau vµ viÖc ph©n ®−êng l¹i lµ do cÊp S2 ®¶m nhiÖm.
ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ vµo S1 sÏ nèi bus ngâ vµo víi chuyÓn m¹ch T trong
suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ ra còng sÏ nèi kÕt chuyÓn
m¹ch T víi bus ngâ ra trong suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian.
XÐt sù trao ®æi th«ng tin gi÷a thuª bao A mang tin tøc Ma trong khe thêi gian TSr1 víi
thuª bao B mang tin tøc Mb trong khe thêi gian TSr2 cña c¸c tuyÕn PCMi vµ PCMj t−¬ng
øng. §Ó ®¬n gi¶n, ta xÐt s¬ ®å chuyÓn m¹ch cã 2 tuyÕn PCM ë ®Çu vµo còng nh− ®Çu ra.
N¹p REG0
N¹p REG1
N¹p REGN-1
Khe thêi gian néi bé
1 khe thêi gian
.
.
.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.22
H×nh 2-23 : Sù trao ®æi th«ng tin trong m¹ng STS.
§Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cña cÊp T vµ S, ng−êi ta còng sö dông bé nhí chuyÓn
m¹ch CMT vµ CMS nh− h×nh sau :
Trªn s¬ ®å nµy, bé nhí th«ng tin BM ®−îc sö dông kÐp. §Çu tiªn, ®Þa chØ ®−îc n¹p
vµo CMS, CMT ë ®Þa chØ A,B. Gi¶ sö t¹i BM, ë « nhí r ®· ®−îc n¹p th«ng tin Mb.
I
J
...
H×nh 2-24 : S¬ ®å nguyªn lý STS.
1 i j r 1 i j r 1 i j r 1 i j r
S S S S
T
T
…..……..……..……..…
…
…
…… …
…
…
DDMM
Tõ
Tõ B
i
J
…
r
r
…
r1
r2
Tíi A
Tíi B
CMS
BM
BM
r1
r2
CMT
r
i
j
i
j
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.23
Trong khe thêi gian TSr1, bé nhí CMS quÐt ®Õn « nhí r1, gi¸ trÞ i trong « nhí nµy sÏ
®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch S1 nèi víi ®−êng i ®Ó nhËn tÝn hiÖu Ma tõ thuª bao A vµ ghi vµo bé
nhí BM ë mét « nhí r nhÊt ®Þnh. Tin tøc Ma ®−îc chøa ë ®©y cho ®Õn khe thêi gian TSr2, lóc
®ã, do « nhí r2 cña CMT cã gi¸ trÞ ‘r’ nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM vµ do « nhí r2 cña
CMS cã gi¸ trÞ ‘j’ nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng j ®Ó ®−a th«ng tin vÒ ®Õn thuª bao B.
Còng trong khe thêi gian TSr2, do CMS cã gi¸ trÞ j nªn nã chØ ®Þnh nèi BM víi ®−êng j
ngâ vµo, tin tøc Mb ®−îc ghi vµo « nhí r cña BM. Tin tøc nµy ®−îc l−u ë ®©y cho ®Õn khe
thêi gian TSr1, lóc ®ã, do « nhí r1 cña CMT cã gi¸ trÞ ‘r’ nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM
vµ do « nhí r1 cña CMS cã gi¸ trÞ ‘i’ nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng i ®Ó ®−a th«ng tin
vÒ ®Õn thuª bao A.
Nh− vËy, viÖc ®Êu nèi th«ng tin Ma vµ Mb gi÷a 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.
ViÖc nghÏn m¹ch trong s¬ ®å STS phô thuéc vµo viÖc t×m ra 1 « nhí rçi trong bé nhí
chuyÓn m¹ch thêi gian. Cµng nhiÒu chuyÓn m¹ch thêi gian th× cµng gi¶m kh¶ n¨ng nghÏn
m¹ch.
II.3.3. ChuyÓn m¹ch TST :
H×nh 2-25 : CÊu tróc chuyÓn m¹ch TST.
C¸c tuyÕn PCM vµo ®−îc gi÷ l¹i tÇng vµo cña chuyÓn m¹ch T, cho ®Õn khi cßn ch−a
thÊy ®−êng rçi trªn ®−êng dÉn t−¬ng øng qua tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian tíi tÇng ra
t−¬ng øng cña chuyÓn m¹ch thêi gian. Vµ nã ®−îc gi÷ l¹i cho ®Õn khi b¾t ®Çu kho¶ng thêi
gian yªu cÇu thùc hiÖn th«ng tin ®· cho.
Gi¶ thiÕt tÇng chuyÓn m¹ch thêi gian lµ tiÕp th«ng hoµn toµn, th× khi thiÕt lËp cuéc
nèi trªn tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian cã thÓ sö dông kho¶ng thêi gian bÊt kú.
§iÓm quan träng cña tÇng chuyÓn m¹ch STS lµ tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm
viÖc víi sù ph©n chia thêi gian mét c¸ch ®éc lËp víi c¸c tuyÕn PCM vµo.
TM
TD S
Module 1
1
R
...
...
...
Module N
1
...
R
...
...
...
...
1 2 N...
Thanh dÉn ra
... ...
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.24
Sù phong to¶ trong s¬ ®å TST cã thÓ xuÊt hiÖn trong tr−êng hîp kh«ng cã c¸c
kho¶ng thêi gian rçi bªn trong tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian mµ trong suèt kho¶ng thêi gian
®ã cã tÇng nèi trung gian tíi c¸c tÇng ra cña chuyÓn m¹ch thêi gian cïng rçi ®ång thêi. X¸c
suÊt phong to¶ sÏ cùc tiÓu nÕu sè kho¶ng thêi gian cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®ñ lín.
CÊu tróc tÇng chuyÓn m¹ch STS th−êng ®−îc x©y dùng theo module, mçi module cã
2 cÊp chuyÓn m¹ch T vµo ra vµ 1 cÊp S. C¸c module liªn l¹c víi nhau b»ng c¸c thanh dÉn
ra ®−îc nèi vµo cÊp S.
¦u ®iÓm cña ph−¬ng ¸n nµy lµ c¸c module chuyÓn m¹ch ®éc lËp víi nhau nªn viÖc
më réng dung l−îng tæng ®µi cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch dÓ dµng. Dung l−îng tèi ®a cña
tr−êng chuyÓn m¹ch lµ do sè l−îng thanh dÉn quyÕt ®Þnh.
H×nh 2-26 : CÊu tróc module.
Ph−¬ng ¸n nµy sö dông réng r·i trong c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch cã dung l−îng nhá
®Õn trung b×nh tõ 16 ®Õn 32 module. Khi nèi víi dung l−îng cao sÏ vÊp ph¶i khã kh¨n vÒ
truyÒn dÉn vµ ®é trÔ truyÒn dÉn kh«ng ®ång ®Òu.
§Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nµy, ng−êi ta t¸ch S ra khái module t¹o nªn mét cÊp S
®éc lËp. TÊt c¶ c¸c module ®Òu th«ng qua 2 thanh dÉn nèi víi cÊp S. Khi ®ã ®é trÔ cña c¸c
thanh dÉn ®−îc coi nh− ®ång ®Òu.
§Ó kh¶o s¸t sù häat ®éng cña chuyÓn m¹ch TST, ta xÐt sù trao ®æi tin tøc gi÷a hai
thuª bao A víi tin tøc Ma trªn khe thêi gian TSr1 (thuéc module Tki) vµ thuª bao B mang tin
tøc Mb trªn khe thêi gian TSr2 (thuéc module TKj). Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 kªnh thuéc 2
module TKi vµ TKj qua cÊp chuyÓn m¹ch SM.
Mçi module cã 2 bé nhí th«ng tin BMT vµ BMR cÊt gi÷ th«ng tin ph¸t vµ thu. Mçi bé
nhí cã bé ®iÒu khiÓn thu vµ ph¸t t−¬ng øng.
ViÖc ®iÒu khiÓn cÊp chän trong chuyÓn m¹ch kh«ng gian SM do c¸c bé nhí CMS
®¶m nhiÖm.
TM
TD
Module 1
1
R
...
...
...
Module N
R
...
1
...
S S
... ...
...
Module S
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.25
§Ó thùc hiÖn viÖc ®ã, cÇn 1 khe thêi gian néi bé ®ang rçi vÒ phÝa A còng nh− vÒ phÝa
B cña chuyÓn m¹ch S. Gi¶ sö khe thêi gian rçi ®Çu tiªn ®−îc t×m thÊy lµ TSr, bé ®iÒu khiÓn
®Êu nèi thùc hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau :
Ghi gi¸ trÞ ‘r1’ vµo « nhí r cña CMTTi.
Ghi gi¸ trÞ ‘i’ vµo « nhí r cña CMSj.
Ghi gi¸ trÞ ‘r2’ vµo « nhí r cña CMTRj.
Gi¶ sö r1<r2, c¸c bé nhí ®−îc quÐt lÇn l−ît theo c¸c khe thêi gian néi bé. Th«ng tin
Ma, Mb ®−îc ghi lÇn l−ît ë bé nhí ph¸t BMTi vµ BMR j ë c¸c « nhí r1, r2 t−¬ng øng.
H×nh 2-27 : ChuyÓn m¹ch TST.
Trong khe thêi gian néi bé TSr, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r, khi c¸c bé nhí
®−îc quÐt ®Õn « nhí r, gi¸ trÞ ‘r1’ trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTi ®iªï khiÓn viÖc ®äc
th«ng tin trong Ma cÊt trong « nhí r1 trong BMTi sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ ‘i’ trong « nhí r
r1
0
r2
R-1
0
r+R/2
R-1
0
r
R
0
r
R-1
0
r1
R-1
0
r2
R-1
0
r+R/2
R-1
0
r+R/2
R-1
0
r
R-1
BM R i
BM T i
SMTKi
CMT T i CMTR i
SMj
SMi
CMS i
BM T j
BM R j
CMT T j CMT R j CMS j i ... j
Ma
Mb
Ma
Mb
0
r2
R-1
r1 j
ir2r2
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.26
cña CMSj ®iÒu khiÓn SMj chän ®−êng i ®Ó lÊy th«ng tin Ma ghi vµo bé nhí thu BMRj cña TKj.
§Þa chØ cña BMRj do CMTR j cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r2 cña BMRj. Nã ®−îc
®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r2, vµ h−íng th«ng tin tõ TKi ®Õn TKj ®· ®−îc thùc
hiÖn.
Tuy nhiªn, kh«ng cã ®−êng th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i. §Ó tæ chøc ®−îc ®−êng
th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i, cã 2 ph−¬ng thøc cã thÓ sö dông lµ :
- ThiÕt lËp ®−êng míi hoµn toµn ®éc lËp b»ng 1 khe thêi gian néi bé rçi nµo ®ã.
- ViÖc thiÕt lËp phô thuéc víi h−íng ban ®Çu.
Ph−¬ng thøc thø nhÊt t¹o nªn mét hÖ thèng mÒ dÎo h¬n, nh−ng ph−¬ng thøc thø hai
tiÕt kiÖm ®−îc phÇn cøng h¬n. Lîi dông tÝnh chÊt ®èi xøng cña chuyÓn m¹ch, nh− vËy, viÖc
chän ®−êng chØ cÇn tiÕn hµnh 1 lÇn lµ ®ñ.
Sö dông ph−¬ng thøc ®¶o pha, ®ã lµ : nÕu t×m ®−îc mét khe thêi gian néi bé ®ang rçi
cho h−íng tõ A ®Õn B lµ r th× ®−êng quay vÒ sÏ thùc hiÖn vµo ®óng khe thêi gian néi bé ë
n÷a khung thêi gian sau (r+R/2).
Nh− vËy, nÕu thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc ®¶o pha th× bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi thùc
hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau :
Ghi gi¸ trÞ ‘r2’ vµo « nhí r cña CMTTj.
Ghi gi¸ trÞ ‘j’ vµo « nhí r cña CMSi.
Ghi gi¸ trÞ ‘r1’ vµo « nhí r cña CMTRi.
Trong khe thêi gian néi bé TSr+R/2, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r+R/2, khi
c¸c bé nhí ®−îc quÐt ®Õn « nhí r+R/2, gi¸ trÞ ‘r2’ trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTj ®iÒu
khiÓn viÖc ®äc th«ng tin trong Mb cÊt trong « nhí r2 trong BMTj sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ ‘j’
trong « nhí r cña CMSi ®iÒu khiÓn SMi chän ®−êng j ®Ó lÊy th«ng tin Mb ghi vµo bé nhí thu
BMRi cña TKi. §Þa chØ cña BMRi do CMTRi cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r1 cña
BMRi. Nã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r1, vµ h−íng th«ng tin tõ TKj ®Õn TKi
®· ®−îc thùc hiÖn.
¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ 2 h−íng th«ng tin ®éc lËp nhau. Sau khi ®· ®−îc
x¸c ®Þnh h−íng tõ TKi ®Õn TKj th× viÖc x¸c ®Þnh theo h−íng ng−îc l¹i lµ kh«ng cÇn thiÕt.
Do ®ã, nã th−êng ®−îc sö dông ®Ó tiÕt kiÖm bé nhí; ta chØ cÇn sö dông 1 trong 2 bé
nhí CMTT hay CMTR( gäi chung lµ CMT). §Þa chØ ®äc BMT vµ ghi BMR ®−îc lÊy ra trong 2 «
nhí CMT, ®Þa chØ cña chóng th−êng c¸ch nhau mét kho¶ng R/2.
Kh¶ n¨ng nghÏn m¹ch phô thuéc vµo viÖc t×m cÆp khe thêi gian rçi cho ®−êng truyÒn
gi÷a 2 chuyÓn m¹ch thêi gian. X¸c suÊt t×m cÆp khe thêi gian rçi nµy lµ lín nÕu sè khe thêi
gian néi bé lµ lín. Kh¶ n¨ng tiÕp th«ng hoµn hoµn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng hai c¸ch :
- T¨ng gÊp ®«i tèc ®é bit néi bé (t¨ng sè khe thêi gian néi bé).
- ThiÕt lËp thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch trªn hai mÆt ph¼ng song song.
Tãm l¹i, c¶ hai ph−¬ng thøc ®Òu t¨ng gÊp ®«i thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.27
II.3.4. NhËn xÐt :
Tãm l¹i, khi xÐt vÒ ph−¬ng diÖn chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu khiÓn th× cÊp T lµ −u ®iÓm h¬n
c¶. Tuy nhiªn, nã bÞ h¹n chÕ vÒ dung l−îng. Do ®ã, ®èi víi nh÷ng ttæng ®µi cã dung l−îng
nhá, tæng ®µi ®Çu cuèi, tæng ®µi c¬ quan th−êng hay dïng chuyÓn m¹ch T.
Víi tæng ®µi cÊp cao h¬n, th−êng sö dông chuyÓn m¹ch ghÐp TST hay STS. M¹ch
STS cã kh¶ n¨ng chän nhiÒu ®−êng nèi kh¸c nhau cho 1 cuéc gäi. Cã nghÜa lµ STS cã ®é
tin cËy cao h¬n ST. ChuyÓn m¹ch STS th−êng dïng cho thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhá, cã tèc
®é lín.
M¹ng TST cã tÝnh chÊt chuyÓn m¹ch −u ®iÓm, kh¶ n¨ng chän ®−êng rçi nhiÒu h¬n,
cÊu tróc ®iÒu khiÓn ®¬n gi¶n.
Dùa vµo b¶ng nµy mµ ta cã thÓ sö dông lo¹i nµo ®ã cho tæng ®µi ®Ó thÝch øng. §èi
víi c¸c m¹ng lín, ng−êi ta sö dông ghÐp c¸c cÊp nhiÒu h¬n nh− TSST, SSTSS...
C¸c mÆt so s¸nh STS TST
§é tin cËy (+)
Gi¸ thµnh +1
+2
Kü thuËt chän ®−êng +
§é phøc t¹p +
M«i tr−êng ®ång bé +
III.III.III.III. ChuyÓn m¹ch gãi :
III.1. C¬ së m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
III.1.1. M« h×nh tæng thÓ :
H×nh 2-28 : M« h×nh tæng thÓ.
Node chuyÓn
m¹ch
ThiÕt bÞ ®Çu
cuèi
M¹ng
chuyÓn
m¹ch gãi
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.28
ThiÕt bÞ ®Çu cuèi : Sö dông c¸c dÞch vô do m¹ng cung cÊp.
C¸c node chuyÓn m¹ch gãi : T¹o tuyÕn cho c¸c gãi tin gi÷a c¸c tuyÕn nèi kh¸c nhau
cña m¹ng mµ chóng nèi tíi node chuyÓn m¹ch gãi nµy.
III.1.2. Tæ chøc ph©n líp cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
Sö dông m« h×nh 7 líp ISO OSI ®Ó m« t¶ h¸i niÖm ®−îc sö dông ë m¹ng chuyÓn
m¹ch gãi vµ chñ yÕu dùa trªn 3 líp bËc thÊp :
Líp H×nh thøc truyÒn
Líp 3 : Líp m¹ng Gãi
Líp 2 : Líp tuyÕn d÷ liÖu Khung
Líp1 : Líp vËt lý Bit
• Líp vËt lý :
Dµnh cho tuyÕn nèi vËt lý gi÷a thiÕt bÞ trong m¹ng. Th«ng tin trao ®æi d−íi d¹ng bit,
bao gåm c¸c th«ng tin vÒ sè liÖu, b¸o hiÖu (®iÒu khiÓn) dïng ®Ó ®iÒu khiÓn thao t¸c cña
tuyÕn nèi vµ x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i so thÓ sö dông cña tuyÕn, ®ång hå nhÞp ®Ó ghÐp nèi c¸c tÝn
hiÖu sè liÖu khi kh«i phôc cÊu tróc tin ph¸t ë m¸y thu. C¸c tÝn hiÖu nµy dïng ®Ó trao ®æi tin
tøc cÊp cao h¬n gi÷a hai thiÕt bÞ.
• Líp tuyÕn d÷ liÖu :
ChuyÓn tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ, theo ®ã, yªu cÇu b¶n tin ®−îc chuyÓn ®i kh«ng bi lçi vµ
theo 1 trinh tù chÝnh x¸c.
Ph¸t hiÖn lçi trong khung tuyÒn b»ng ph−¬ng ph¸p ARQ (Automatic Repeat
reQuest), bao gåm 3 ph−¬ng thøc :
- Ph−¬ng thøc dõng vµ chê :
Bªn ph¸t ph¸t 1 khung vµ ph¶i chê tõ phÝa thu. NÕu nhËn ®−îc sù x¸c nhËn lµ :
ACK : Bªn ph¸t tiÕp tôc ph¸t khung tiÕp theo.
NAK : Bªn ph¸t ph¸t l¹i khung ®· ph¸t.
- Ph−¬ng thøc quay lïi :
B©n ph¸t ph¸t liªn tôc tõng khung, nÕu nhËn ®−îc ACK th× tiÕp tôc ph¸t, nÕu lµ NAK
th× nã sÏ x¸c ®Þnh thø tù khung lçi ®ã vµ ph¸t l¹i liªn tôc khungnµy.
- Ph−¬ng thøc lÆp l¹i cã chän läc :
Ph¸t liªn tôc c¸c khung, nÕu lçi th× ph¸t l¹i khung bÞ lçi vµ tiÕp tôc c«ng viÖc ®ang dì
dang.
M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (X.25) th−êng dïng ph−¬ng thøc ‘kÝch cì cöa sæ 7’, tøc lµ
bªn ph¸t ph¸t 7 khung míi cÇn 1 khung x¸c nhËn tõ bªn thu.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.29
• Líp m¹ng :
Líp tuyÕn lµm c«ng viÖc s÷a lçi, ®iÒu khiÓn luång theo tuyÕn gi÷a hai thiÕt bÞ ®Êu
nèi víi nhau. Líp m¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho th«ng tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ mµ chóng kh«ng ®−îc
®Êu nèi trùc tiÕp víi nhau (nghÜa lµ qua m¹ng).
§Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi líp m¹ng gi÷a hai thiÕt bÞ, th× chóng cÇn cã kh¶ n¨ng thÝch øng
víi nhau. Th«ng th−êng,mçi thiÕt bÞ ®Êu nèi vµo m¹ng cã ®Þa chØ riªng, mçi thiÕt bÞ cã thÓ
dùa vµo ®Þa chØ cña thiÕt bÞ kh¸c mµ yªu cÇu thiÕt lËp th«ng tin gi÷a chóng.
Cã 2 c¸ch ®Ó x©y dùng líp m¹ng :
- Mçi thiÕt bÞ cã mét ®Þa chØ riªng.
- Dïng tuyÕn nèi gi÷a 2 thiÕt bÞ x©y dùng mét ®Þa chØ.
III.1.3. ThiÕt lËp tuyÕn nèi :
H×nh 2-29 : ThiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B.
XÐt mét qu¸ tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B nh− sau :
- Yªu cÇu gäi : Thuª bao A gëi mét gãi tin yªu cÇu gäi (Call Request) ®Õn node
chuyÓn m¹ch gãi S4. Gãi yªu cÇu gäi chøa ®Þa chØ cña thiÕt bÞ cÇn gäi. Trong
mét vµi giao thøc, gãi yªu cÇu gäi lu«n chøa ®Þa chØ cña thuª bao chñ gäi ®Ó biÕt
®−îc gèc cña cuéc gäi. Gãi tin xÕp hµng trong S4 vµ sau ®ã chuyÓn ®Õn c¸c
node kh¸c vµ cuèi cïng ®Õn S1.
- Gäi ®Õn : Gãi tin tõ S1 chuyÓn ®Õn thiÕt bÞ ®Ých B.
- TiÕp nhËn cuéc gäi : Sau khi nhËn ®−îc gãi tin thiÕt lËp, thuª bao B tiÕp nhËn
cuéc gäi b»ng c¸ch gëi mét gãi tin tiÕp nhËn (Call Accepted), gãi tin nµy ®−îc gëi
trë l¹i vÒ A cho biÕt B cã chÊp nhËn ph−¬ng tiÖn A yªu cÇu hay kh«ng.
- ChuyÓn tin : Ngay sau khi thiÕt lËp, ®Çu cuèi A nhËn ®−îc gãi tin chÊp nhËn tõ B,
qu¸ tr×nh chuyÓn tin b¾t ®Çu. Nõu chiÒu dµi b¶n tin lín h¬n kÝch th−íc mét gãi tin
th× b¶n tin ®ã sÏ ®−îc chia thµnh c¸c gãi tin cã kÝch th−íc cè ®Þnh råi truyÒn ®i.
- Gi¶i táa : NÕu B tõ chèi cuéc gäi, nã ph¸t ®i mét b¶n tin yªu cÇu gi¶i táa (Clear
Request) ®Ó b¸o cho thuª bao A biÕt lµ cuéc gäi kh«ng ®−îc tiÕp nhËn.
B
A
S2
S1
S4
S5
S3
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.30
III.1.4. Kªnh logic :
Trong viÖc truyÒn d÷ liÖu, qu¸ tr×nh tuyÒn tin gi÷a hai thuª bao kh«ng ®−îc thùc hiÖn
mét c¸ch tù ®éng ngay c¶ khi ®−êng th«ng tin ®· ®−îc kÕt nèi b»ng ®iÖn. Trong chuyÓn
m¹ch kªnh, chØ cã kªnh vËt lý ®−îc thiÕt lËp. Trong chuyÓn m¹ch gãi, kªnh nèi ®−îc thiÕt lËp
lµ kªnh logic. Kªnh logic cã thÓ lµ m¹ch ¶o (VC), m¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC), d÷ liÖu biÓu
(DG), chän nhanh (FS)… tïy theo ®Æt tÝnh dÞch vô cña chóng.
III.1.5. C¸c h×nh th¸i dÞch vô :
• M¹ch ¶o (VC : Virtual Circuit) :
Sù nèi logic cña m¹ch ®−îc thiÕt lËp tr−íc khi truyÒn c¸c gãi. §©y lµ cung ®o¹n s½n
sµng, sau ®ã lµ cung ®o¹n chuyÓn sè liÖu khi kªnh (m¹ch) ¶o ®· ®−îc thiÕt lËp vµ cuèi cïng
lµ cung ®o¹n gi¶i phãng cuéc gäi ¶o.
Nh− vËy, kªnh ¶o ®−îc xem lµ kªnh logic sau khi ®· ®−îc thiÕt lËp vµ duy tr× ®Õn khi
gi¶i phãng cuéc gäi.
BÝ dô, thuª bao A gëi 1 hay nhiÒu gãi ®Õn B, ®Çu tiªn, nã truyÒn Call Request tíi
node S4, t¹i ®©y, S4 sö dông “b¶ng t¹o tuyÕn” ®Ó quyÕt ®Þnh chuyÓn gãi tíi node kÕ tiÕp nµo
(ch¼ng h¹n node S2). Qu¸ tr×nh nµy l¹i tiÕp tôc x¶y ra trong S2 ®Ó ®Õn ®−îc S1. S1 gëi gãi
yªu cÇu gäi ®Õn B vµ B tr¶ lêi b»ng gãi chÊp nhËn cuéc gäi theo h−íng ng−îc l¹i. B©y giê,
d÷ liÖu tõ A ®Õn B ®−îc truyÒn theo con ®−êng trªn mµ kh«ng ph¶i tiÕn hµnh t×m ®−êng cho
mçi gãi n÷a. Kªnh ¶o nµy ®−îc xãa b»ng gãi Clear Request.
Cïng mét thêi gian, 1 node chuyÓn m¹ch cã thÓ cã nhiÒu VC ®Õn node chuyÓn
m¹ch kh¸c.
• M¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC : Permanent Virtual Circuit) :
M¹ch ¶o vÜnh viÔn lµ ph−¬ng thøc thiÕt lËp m¹ch ¶o cè ®Þnh gi÷a hai thuª bao.
VÒ mÆt logic cã thÓ so s¸nh víi ®−êng d©y cho thuª trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh,
vµ kiÓu chuyÓn m¹ch nµy kh«ng cÇn thiÕt lËp hay gi¶i phãng cuéc gäi qua m¹ng.
§èi víi nh÷ng m¹ng sö dông viÖc ®Þnh tuyÕn theo kiÓu m¹ch nµy th× chøc n¨ng ®Þnh
tuyÕn t¹i líp m¹ng bao gåm hai phÇn :
- §Þnh tuyÕn khi m¹ch ¶o ®−îc khëi t¹o vµ ®¶m b¶o gãi tin ®i ®Õn tuyÕn ®· chän.
Nãi chung, thuËt to¸n ®Þnh tuyÕn sÏ phô thuéc vµ h×nh th¸i dÞch vô cña ng−êi sö
dông.
- §iÒu khiÓn luång hay ®iÒu khiÓn t¾c ngo·n trong tr−êng hîp t¶i ®−a vµo qu¸ kh¶
n¨ng phôc vô cña m¹ng.
• D÷ liÖu biÓu (DG : DataGram) :
Kh«ng nh− nh÷ng kªnh ¶o tr−íc ®ay, ®©y lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng cÇn thiÕt lËp 1 kªnh
logic gi÷a hai thuª bao. Thuª bao chñ gäi chØ cÇn gëi mét gãi kÌm theo ®Þa chØ cña thuª bao
bÞ gäi vµ dùa vµo ®Þa chØ ®ã, m¹ng sÏ chuyÓn nã ®Õn cuéc gäi ®Ých. Vµ nh− vËy, kh¶ n¨ng
c¸c gãi sÏ truyÒn b»ng nh÷ng con ®−êng kh¸c nhau.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.31
Ph−¬ng ph¸p nµy thuËn lîi cho nh÷ng b¶n tin rÊt ng¾n. Tuy nhiªn, nã cã mét sè
nh−îc ®iÓm sau :
- Khã ph¸t hiÖn vµ söa lçi trªn ®−êng truyÒn.
- Kh«ng cã kh¶ n¨ng b¶o mËt.
- Mçi gãi ®Òu ph¶i mang ®Þa chØ ®Ých, ®«i khi chiÕm mét kÝch th−íc ®¸ng kÓ.
• Chän nhanh (FS : Fast Selection) :
§©y lµ sù kÕt hîp gi÷a VC vµ DG, víi nguyªn t¾c sau :
- Gãi ®Çu tiªn ®−îc truyÒn theo DG (cã ®Þa chØ ®Ých), ®ång thêi yªu cÇu thiÕt lËp
kªnh ¶o VC.
- Nªu b¶n tin ng¾n th× kÕt thóc lu«n viÖc truyÒn d÷ liÖu.
- NÕu b¶n tin dµi th× duy tr× kªnh ¶o vµ chuyÓn sang VC.
III.1.6. Ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :
• §Þnh tuyÕn cè ®Þnh :
§©y lµ ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn ®¬n gi¶n nhÊt, trong ®ã, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch gãi cña
m¹ng chøa c¸c b¶ng ®Þnh tuyÕn cè ®Þnh ch»m cung cÊp cho chóng tÊt c¶ c¸c th«ng tin cÇn
thiÕt ®Ó ph©n h−íng c¸c gãi qua m¹ng.
Thùc ra, b¶ng t¹o tuyÕn nµy ®· ®−îc cÊu t¹o s½n vµ ®−îc n¹p vµo c¸c node chuyÓn
m¹ch gãi khi m¹ng ®−îc cÊu tróc lÇn ®Çu. Nõu cã mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi míi ®−îc ®−a vµo
m¹ng th× b¶ng t¹o tuyÕn nµy ph¶i ®−îc cËp nhËt ®Ó ph©n tuyÕn cè ®Þnh cho thiÕt bÞ ®ã.
Nãi chung, c¸c b¶ng t¹o tuyÕn ë mçi node chuyÓn m¹ch lµ khµc nhau. Do ®ã, ë c¸c
m¹ng lín, qu¶n lý nhiÒu tËp hîp b¶ng t¹o tuyÕn trë thµnh mét c«ng viÖc khã nhäc cho ng−êi
®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý m¹ng.
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ng−êi ta chia khu vùc nh− trong m¹ng ®iÖn thäai. §Þa chØ
cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi chøa mét sè th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn.
¦u ®iÓm : ®¬n gi¶n.
Nh−îc ®iÓm : C¸c b¶ng t¹o tuyÕn cÇn ®−îc thiÕt lËp nh©n c«ng, ®ång thêi qu¸ tr×nh
thiÕt lËp chóng cÇn ph¶i biÕt kh¸ râ vÒ t×nh h×nh m¹ng vµ l−u l−îng t¶i.
Tuy nhiªn, sù ph©n chia t¶i cho c¸c h−íng ghÐp cã thÓ t¹o chøc n¨ng tù ®éng c¾t
khi cã lçi trong m¹ng. Ngoµi ra, ng−êi ta cã thÓ sö dông b¶ng t¹o h−íng phô, ®Ò phßng khi
h−íng chÝnh cã sù cè. Tuy nhiªn, gi¶i ph¸p trªn lµ rÊt phøc t¹p.
• §Þnh tuyÕn ®éng :
§èi víi ph−¬ng thøc nµy, c¸c thiÕt bÞ chuyÓn m¹hcgäi cã thÓ ®−a ra nh÷ng quyÕt
®Þnh t¹o h−íng vµ dùa vµo tr¹ng th¸i cña m¹ng khi chuyÓn m¹ch cho c¸c gãi.
Mét sè m¹ng cã møc ®é hiÖu dông rÊt quan träng, cã nghÜa lµ thêi gian sö dông
®−êng nèi gi÷a c¸c thiÕt bÞ cµng nhiÒu cµng tèt. Nh− vËy, muèn t¨ng ®é hiÖu dông th× m¹ng
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.32
cÇn cã kh¶ n¨ng tù ®éng sö dông tuyÕn phô gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi trong tr−êng hîp cã
sù cè tuyÕn hoÆc node chuyÓn m¹ch.
MÆt kh¸c, ®Ó sö dông m¹ng tèi −u, cÇn t¸ch l−u l−îng cho c¸c h−íng kh¸c nhau
(hay cßn gäi lµ ph©n t¶i). Vµ nh− vËy, ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒu
chØnh luång t¶i cho mçi h−íng ®Ó ®¶m b¶o sö dông tèi da c¸c tuyÕn vµ thêi gian tÓ c¸c gãi
tin lµ thÊp nhÊt. Muèn vËy, c¸c node chuyÓn m¹ch gãi ph¶i t¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh th«ng minh
khi chuyÓn m¹hc cho tõng gãi ë mçi t×nh huèng.
Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng nµy lµ ®¬n gi¶n, nhÊt lµ mçi node chuyÓn m¹hc cña
m¹ng chØ hiÓu biÕt vÒ t¶i cña tuyÕn vµ t¹ng th¸i cña c¸c tuyÕn ®Êu nèi trùc tiÕp vµo node.
Chóng kh«ng cÇn ph¶i biÕt tr¹ng th¸i cña mäi tuyÕn vµ c¸c node chuyÓn m¹hc kh¸c trong
m¹ng.
Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®«ng ®−îc l−u toµn bé trong mçi node chuyÓn m¹ch, nã
®−îc sö dông h÷u hiÖu trong m¹ng X.25.
III.2. Giao thøc X.25 :
III.2.1. Kh¸i niÖm chung :
Giao thøc lµ mét tËp hîp c¸c quy t¾c, quy −íc mµ c¸c thùc thÓ tham gia tuyÒn th«ng
tin trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o m¹ng ho¹t ®éng tèt.
Giao thøc CCITT X.25 (84) :
§©y lµ giao thøc quan träng nhÊt trong c¸c giao thøc chuyÓn m¹ch gãi. 84 thÓ hiÖn
n¨nm xuÊt b¶n cña tµi liÖu khuyÓn nghÞ X.25 nµy.
T−¬ng øng víi 3 líp cÊp thÊp cña m« h×nh 7 líp OSI, X25 cã 3 cÊp lµ :
X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý.
X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu.
X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng.
III.2.2. X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý :
CÊp vËt lý cña giao thøc nµy x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò nh− b¸o hiÖu ®iÖn vµ kiÓu cña c¸c
bé ®Êu chuyÓn ®−îc sö dông. Nã cho phÐp 2 kiÓu giao tiÕp chÝnh lµ X.21 vµ X.21bis. Nã
còng cho phÐp giao tiÕp nèi tiÕp V khi cÇn.
III.2.3. X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu :
Cung cÊp 1 ®−êng th«ng tin ®iÒu khiÓn, ®ång thêi ®¶m b¶o kh«ng cã lçi gi÷a hai ®Çu
cuèi cña tuyÕn liªn l¹c. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho cÊp cao h¬n còng nh− cÊp d−íi ®Ó ®iÒu khiÓn
luång.
Cã hai kiÓu giao thøc X.25 cÊp 2 :
+ LAP (Link Access Procedure : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn).
+ LAPB (Link Access Procedure Balanced : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn c©n b»ng).
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.33
LAPB hoµn thiÖn h¬n LAP mét Ýt vµ lµ kiÓu ®−îc sö dông réng r·i hiÖn nay.
LAPB cã hai kiÓu giao thóc :
- SLP (Single Link Procedure : ThÓ thøc ®¬n tuyÕn) : Giao thøc gi÷a DTE vµ TCE
dïng mét uyÕn th«ng tin.
- MLP (Multi Link Procedure : ThÓ thøc ®a tuyÕn) : Cho phÐp sö dông ®a tuyÕn
liªn l¹c gi÷a DTE vµ DCE. NÕu mét trong c¸c tuyÕn cã sù cè th× c¸c tuyÕn khsc
®−îc sö dông mµ kh«ng bÞ mÊt sè liÖu. §iÒu nµy cho phÐp ph©n t¶i gi÷a c¸c
tuyÕn vµ tù ®éng kh¾c phôc lçi cho mét hoÆc nhiÒu tuyÕn.
• ThÓ thøc khung LAPB :
1!8 1!8 1!8/16 1!N.8 16!1 1!8
F A C INFO FCS F
01111110 8 bits 8/16 bits N.8 bits 16 bits 8 bits
- Tr−êng cê F (Flag) :
Gåm mét byte 8 bits, khi c¸c khung ch−a ®−îc ph¸t ®i th× c¸c bóyt cê F ®−îc chuyÓn
®i d−íi d¹ng tæ hîp bits “01111110”. Cê b¾t ®Çu cña mét khung vµ kÕt thóc cña mét khung
kh¸c. VËy, gi÷a hai khung chØ cã duy nhÊt 1 cê.
§Ó tr¸nh sù pháng t¹o tÝn hiÖu cê cña th«ng tin, ng−êi ta sö dông ph−¬ng ph¸p sau :
Khi ph¸t hiÖn th«ng tin cã 5 bits “1” liªn tiÕp th× ng−êi ta chÌn vµo ®ã 1 bit “0” ngay
sau bit “1” thø 5 ®ã vµ khi thu, ng−êi ta ph¸t hiÖn ra vµ lo¹i bá bit “0” nµy.
- Tr−êng ®Þa chØ A (Address) :
Cã kÝch th−íc 1 byte chøa ®Þa chØ gãi tin. Vïng nµy cã thÓ lµ “00000011” (®Þa chØ A)
hoÆc “00000001” (®Þa chØ B). C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÖt nhê gi¸ trÞ tr−êng nµy.
Trong qu¸ tr×nh ®¸o øng, ®Þa chØ lu«n lµ ®Þa chØ cña tr¹m thø cÊp. NÕu DCE ph¸t lÖnh th×
dïng ®Þa chØ A cßn DTE ph¸t lªnh th× dïng ®Þa chØ B.
- Tr−êng ®iÒu khiÓn C (Control) :
X¸c ®Þnh xem khung chøa nh÷ng g×, kÝch th−íc th«ng th−êng lµ 8 bits, nh−ng nÕu cã
sù thay ®æi vÒ giao thøc th× cã thÓ lµ 16 bits.
- Tr−êng th«ng tin INFO (Information) :
Dïng ®Ó chuyÓn tin tøc cÊp cao h¬n (cÊp m¹ng).
- Tr−êng FCS (Frame Check Stream) :
Chøa d·y kiÓm ta khung ®Ó ph¸t hiÖn lçi trong khung truyÒn. Bªn thu sÏ dïng tr−êng
nµy ®Ó kiÓm tra khung ch»m ®¶m b¶o néi dung khung thu ®−îc lµ kh«ng cã lçi.
• C¸c kiÓu khung LAPB :
KiÓu khung LAPB ®−îc x¸c ®Þnh ë tr−êng ®iÒu khiÓn.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.34
Giao thøc LAPB x¸c ®Þch mét kiÓu khung chÝnh thèng ®−îc dïng ®Ó chuyÓn tin theo
giao thøc LAPB vµ giao thøc cao h¬n.
Chñ yÕu cã hai kiÓu khung, ®ã lµ khung lÖnh vµ khung ®¸p øng. Khung ®¸p øng
dïng ®Ó x¸c nhËn céng viÖc thu khung lÖnh.
VÝ dô : Khung I lµ khung lÖnh, sau khi thu ®−îc mét khung I hay nhiÒu khung I th×
mét ®¸p øng cÇn ®−îc chuyÓn ®i ®Ó x¸c ®Þnh r»ng khung hoÆc c¸c khung ®· thu lµ chÝnh
x¸c.
ThÓ thøc LÖnh §¸p øng M∙ hãa
ChuyÓn tin I (tin) 0 N(S) P N(R)
RR (s½n sµng thu) RR (s½n sµng thu) 1 0 0 0 P/F N(R)
RNR (ch−a s½n sµng
thu)
RNR (ch−a s½n sµng thu) 1 0 1 0 P/F N(R)Gi¸m s¸t (S)
REJ (kh«ng chÊp nhËn) REJ (kh«ng chÊp nhËn) 1 0 0 1 P/F N(R)
SABM (thiÕt lËp ph−¬ng
thøc c©n b»ng kh«ng
®ång bé)
1 1 1 1 P 1 0 0
DISC (gi¶i táa tuyÕn
nèi)
1 1 0 0 P 0 1 0
DM (ph−¬ng thøc kh«ng
®Êu nèi)
1 1 1 1 F 0 0 0
UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh
sè)
1 1 0 0 F 1 1 0
Kh«ng ®¸nh
sè (U)
FRMR (kh«ng chÊp nhËn
khung)
1 1 1 0 F 0 0 1
C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÕt nhê tr−êng A cña khung. §¸p øng cña lÖnh
thu ®−îc lu«n cã cïng tr−êng A cña lÖnh nµy. NÕu DCE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ A. NÕu
DTE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ B vµ ë cÊp tuyÕn sè liÖu th× ®©y lµ sù kh¸c biÖt gi÷a DTE vµ
DCE.
• Khung I : Khung tin, lµ mét khung lÖnh, nã dïng ®Ó chuyÓn tin cho giao thøc cÊp cao
h¬n.
• Khung S : Khung gi¸m s¸t, lµ khung lÖnh hoÆc khung ®¸p øng. Nã liªn quan ®Õn viÖc
®iÒu khiÓn luång cho khung tin (I) vµ kh¾c phôc lçi tuyÕn th«ng tin do háng khung.
• Khung U : Lµ khung kh«ng ®¸nh sè v× chóng kh«ng chøa c¸c ®Þa chØ d·y. C¸c khung nµy
®−îc dïng khëi x−íng chän tuyÕn (SABM, SABME, DISC, DM, UA) vµ b¸o c¸o nh÷ng
ph¹m vi giao thøc.
- Khung lÖnh SABM (Set Asynchronous Balanced Mode : thiÕt lËp ph−¬ng thøc
c©n b»ng kh«ng ®ång bé) vµ SABME (Set Asynchronous Balanced Mode
Extended : thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé më réng) : Dïng ®Ó
thiÕt lËp tuyÕn vµo tr¹ng th¸i chuyÓn tin (tøc lµ t¹ng th¸i tèi cao). Sù kh¸c biÖt
gi÷a hai lÖnh nµy lµ SABM ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc th«ng th−êng (víi kÝch
cì cöa sæ tèi ®a lµ 7) vµ SABME ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc më réng (kÝch cì
cöa sæ tèi ®a lµ 127).
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.35
- Khung lÖnh DISC (Disconect : gi¶i táa) : Dïng ®Ó ®−a tuyÕn vÒ tr¹ng th¸i thÊp, ë
mét chõng mùc nµo ®ã, nã ng−îc víi SABM vµ SABME.
- Khung ®¸p øng DM (Disconect Mode : ph−¬ng thøc gi¶i táa) : Dïng ®Ó tr¶ lêi cho
tr¹ng SABM vµ SABME ®· thu nÕu m¸y ph¸t DM kh«ng muèn ®ua tuyÕn vµo
tr¹ng th¸i chuyÓn tin.
- §¸p øng UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh sè) : Dïng ®Ó kh¼ng ®Þnh lÖnh DISC hoÆc
SABM thu ®−îc.
- §¸p øng FRMR (kh«ng chÊp nhËn khung) : Dïng ®Ó chØ thÞ lÖnh sau cïng hoÆc
®¸p øng sau cïng kh«ng hîp lÖ vÒ mÆt nµo ®ã. FRMR mang th«ng tin m« t¶ lý
do.
• C¸c tr−êng N(R) vµ N(S) :
Côm N(R) do bé ph¸t khung sè liÖu sö dông ®Ó b¸o cho m¸y thu sè thø tù cña
khung tiÕp theo mµ m¸y thu ®ang ®îi. C¸c khung RR vµ RNR dïng côm nµy ®Ó kh¼ng ®Þnh
c«ng viÖc thu c¸c khung tin cã thø tù tíi N(R). Khung REJ dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i c¸c
khung tin cã thø tù b¾t ®Çu tõ N(R).
Côm N(S) dïng ®Ó chØ sè thø tù cña mét khung tin.
• Bit P (Poll/Final) :
Bit P (Poll/final : ®Çu / cuèi) ®−îc sö dông chung ®Ó chØ thÞ mét khung ®· ®−îc ph¸t
l¹i.
Khi sö dông mét lÖnh th× bit nµy lµ bit ®Çu, cßn khi sö dông mét ®¸p øng th× bit nµy
gäi lµ bit cuèi. Khi mét ®¸p øng ®−îc t¹o ra cho mét lÖnh th× bit cuèi ph¶i b»ng bit ®Çu cña
lÖnh.
Tæng qu¸t: Lóc ®Çu ph¸t mét lÖnh th× bit ®Çu b»ng ‘0’. Khi lªnh ®· ®−îc ph¸t ®i, cÇn
cã mét ®¸p øng. NÕu kh«ng thu ®−îc ®¸p øng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh th× lÖnh
sÏ ®−îc ph¸t l¹i. LÇn nµy bit ®Çu ®−îc lËp (‘1’).
Kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nµy lµ T1, ®ã lµ 1 trong c¸ctham sè ®Ó cÊu h×nh tuyÕn ®Æc
biÖt.
• Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu :
Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu cã hai cung ®o¹n chÝnh : cung ®o¹n lËp tuyÕn vµ cung
®o¹n chuyÓn tin. C¸c cung ®o¹n nµy ®−îc chia thµnh c¸c tr¹ng th¸i tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm
h×nh th¸i cña giao thøc. V× vËy, giao thøc nµy ®−îc x¸c ®Þnh theo b¶ng tr¹ng th¸i. §iÒu nµy
cã nghÜa lµ nÕu biÕn cè x¶y ra theo tr¹ng th¸i nµy th× lµm nh− vËy vµ chuyÓn sang tr¹ng th¸i
míi ®ã. B¶ng tr¹ng th¸i chØ cÇn thiÕt cho nh÷ng ng−êi thùc hiÖn tr¹ng th¸i, v× vËy chngs ta
kh«ng quan t©m ®Õn b¶ng tr¹ng th¸i.
Thao t¸c ®èi víi DTE vµ DCE lµ nh− nhau, v× vËy, chóng ta sö dông thuËt ng÷ DXE.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.36
• Cung ®o¹n lËp tuyÕn :
Lµ cung ®o¹n khi mét DXE míi ®−îc khëi ®éng. §èi víi tr¹ng th¸i nµy, phæ biÕn nhÊt
lµ ph¸t DISC theo chu kú víi ý nghÜa “t«i ®ang vµo cuéc”. Nªu kh«ng nhËn ®−îc ®¸p øng
trong kho¶ng thêi gian T1 th× DISC ®−îc ph¸t lÇn n÷a nh−ng cã lËp bit P. Nã ®−îc viÕt lµ
DISC(P).
NÕu mét DXE thu 1 DISC hay DISC(P) muèn khëi ®éng tuyÕn, nã tr¶ lêi b»ng 1 UA
hay UA(F) (lµ mét UA cã thiÕt lËp bit cuèi F). DXE thu ®−îc UA hoÆc UA(F) sÏ chê 1 kho¶ng
thêi gian T3. NÕu trong kho¶ng thêi gian nµy thu ®−îc 1 SABM hhoÆc SABME th× ®¸p øng
UA ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. Nªu lµ 1 SABM(P) hay
SABME(P) nhËn ®−îc th× 1 UA(F) ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn còng chuyÓn sang cung ®o¹n
chuyÓn tin. L−u ý : nÕu sù chËm trÔ h¬n x¶y ra th× cã nghÜa lµ SABM hay SABME ®· bÞ mÊt,
v× sù thiÕt lËp bit ®Çu chØ thÞ r»ng khung ®· ®−îc ph¸t ®i.
H×nh 2-30 : ThiÕt lËp tuyÕn.
• Cung ®o¹n chuyÓn tin :
H×nh 2-31 : ThiÕt lËp tuyÕn sau khi gi¶i táa.
Ph¸t DISC
Ph¸t DISC(P)
Ph¸t DISC(P)
DCEDTE
T1
T1
Ph¸t DISC
DCEDTE
Ph¸t UA(F)
Thu DISC
Thu UA(F)
Ph¸t SABM
Thu SABM
Ph¸t UA(F)
Thu UA(F)
Ph¸t DISC
Thu DISC
Ph¸t UA
Thu UA
Tr¹ng th¸i thiÕt lËp
Tr¹ng th¸i chuyÓn tin
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.37
Trong cung ®o¹n chuyÓn tin I, c¸c khung RR, RNR, REJ ®−îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓn
c«ng viÖc chuyÓn giao sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n qua tuyÕn. NÕu thu ®−îc 1 khung I
chuÈn x¸c vµ DXE cã thÓ tiÕp nhËn n÷a th× nã tr¶ lêi cho khing I nµy b»ng mét khung ®¸p
øng RR. NÕu DXE kh«ng thÓ tiÕp nhËn n÷a, nã tr¶ lêi b»ng khung ®¸p øng RNR, b¸o cho
DXE kia biÕt nã ®ang bËn vµ kh«ng thÓ tiÕp nhËn Ýt nhÊt trong thêi ®iÓm nµy. §¸p øng REJ
dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i 1 hay nhiÒu khung I mµ nã nghÜ lµ ®· bÞ mÊt (cã thÓ bÞ lo¹i bá do lçi
FCS sinh ra trong khi thu).
C¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó tr¶ lêi khung I vµ c¸c ®¸p øng. D¹ng lÖnh cña
c¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó hái DXE kia vÒ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña nã, hoÆc b¸o cho
nã nÕu tr¹ng th¸i DXE ®· thay ®æi. Khi sö dông lµ lÖnh th× lu«n cã sù thiÕt lËp bit ®Çu. V× vËy,
c¸c ®¸p øng t¹o ra ë bªn kia lu«n thiÕt lËp bit cuèi.
H×nh 2-32 : VÝ dô sö dông RR(P).
Gi¶ sö mét DXE ®· tr¶ lêi cho khung tin b»ng mét ®¸p øng RNR do nã kh«ng thÓ
tiÕp nhËn sè liÖu ®−îc n÷a. Khi l¹i cã thÓ tiÕp nhËn, nã cã thÓ ph¸t lÖnh RR(P) cho DXE kia,
th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i míi cña nã. Sau ®ã, DXE thu cã thÓ tr¶ lêi b»ng mét ®¸p øng RR(F),
RNR(F) hay REJ(F) tïy thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nã vµ cã thÓ ph¸t tiÕp tôc khung I. C¶ DTE
vµ DCE cã thÓ chuyÓn sang tr¹ng th¸i thiÕt lËp nhê ph¸t lÖnh DISC bÊt kú lóc nµo. NÕu mét
DXE ®ßi hái phôc håi tuyÕn th× nã ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, vµ ®iÒu nµy còng cã thÓ
x¶y ra ë bÊt kú lóc nµo. Phi¸ thu ph¸t 1 UA ®Ó tr¶ lêi tuyÕn trë l¹i cung ®o¹n chuyÓn tin.
• Tr¹ng th¸i tõ chèi khung :
X¶y ra khi thu mét khung kh«ng hîp lÖ. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 khung ®· kh«ng ®−îc thu
nhËn cïng víi ®Þa chØ A hoÆc B ë tr−êng ®Þa chØ A vµ kh«ng cã lçi FCS, nh−ng néi dung cña
khung vÉn kh«ng chuÈn x¸c hoÆc kh«ng t−¬ng øng víi tr¹ng th¸i cña m¸y thu. §ay lµ tr¹ng
th¸i t−¬ng ®èi trÇn träng, cã thÓ hiÖn sù vi ph¹m giao thøc vµ cÇn ph¶i t¸i lËp tuyÕn. MÆc dï
tuyÕn cã thÓ t¸i lËp ngay sau khi ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, nh−ng kh«ng thÓ b¸o cho
DXE kia biÕt v× sao ph¶i khëi ®éng. V× vËy, khi 1 DXE thu 1 khung kh«ng hîp lÖ th× nã ph¸t
®¸p øng FRMR ®Ó b¸o cho DXE kia biÕt c¸i g× ®· bÞ sai.
Ph¸t khung I
DCEDTE
Ph¸t ®¸p øng RNR
Thu khung I
Thu ®¸p øng RNR
Ph¸t lÖnh RR(P)
Thu lÖnh RR(P)
Ph¸t ®¸p øng
RR(F)
Thu ®¸p øng
RR(F) Ph¸t khung I
Thu khung I
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.38
§¸p øng FRMR lµ mét bit ®Æt biÖt v× nã lµ mét ®¸p øng duy nhÊt cã thÓ ph¸t ®i ®Ó tr¶
lêi mét ®¸p øng “tèt-cã ph¶i kh«ng?” Ngay ë tr¹ng th¸i tõ chèi khung, tuyÕn cã thÓ ®−îc t¸i
khëi ®éng b»ng 1 lÖnh SABM hoÆc SABME.
• C¸c tham sè hÖ thèng :
C¸c tham sè hÖ thèng lµ c¸c tham sè cÊu h×nh, nã x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh nµo ®ã
cña sù thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu.
§¹i l−îng T1 lµ kho¶ng thêi gian m¸y ph¸t khung lÖnh chê mét ®¸p øng tr−íc khi
ph¸t mét lÖnh cã g¾n bit ®Çu. §«i khi gäi lµ thêi gian t¸i thö. T1 ph¶i lín h¬n thêi gian dïng
®Ó ph¸t mét khung cã ®é dµi cùc ®¹i. Nã tïy thuéc vµo tèc ®é ph¸t c¸c bit theo tuyÕn th«ng
tin vµ kho¶ng trÔ xö lý ë m¸y thu.
T2 ®−îc x¸c ®Þnh nh− thêi gian cùc ®¹i cÇn dïng khi m¸y thu thu mét khung vµ ph¸t
®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu khung nµy. Nã lu«n nhá h¬n T1. §iÒu nµy thùc tÕ thÝch hîp ®Ó
ph¸t ®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu 1 khung cµng sím cµng tèt.
Kho¶ng ®Þnh thêi gian T3 x¸c ®Þnh mét DXE ph¶i chê bao l©u ®èi víi lÖnh thiÕt lËp
tuyÕn tr−íc khi b¾t ®Çu ph¸t ®i c¸c DISC ë cung ®o¹n lËp tuyÕn. Gi¸ trÞ nµy lµ T1.N2.
N2 lµ sè lÇn cùc ®¹i ®Ó mét khung lÖnh ®−îc ph¸t l¹i tr−íc khi tuyÕn ®−îc t¸i khëi
®éng.
Thùc chÊt, nÕu T1 ®· hÕt N2 lÇn th× m¸y ph¸t tõ bá vµ t¸i khëi ®éng tuyÕn b»ng
SABM hoÆc SABME.
N1 lµ sè bit cùc ®¹i cã thÓ cã trong khung I. Nã bao gåm c¸c côm F,A, C, INFO vµ
FCS. VÝ dô, nÕu kÝch cì côm I cùc ®¹i cho mét tuyÕn lµ 128bytes th× N1 sÏ lµ 1064. Tham
sè hÖ thèng k lµ sè l−îng cùc ®¹i c¸c khung I ®¸nh sè tuÇn tù mµ mét DXE cã thÓ ph¸t ®i
nh−ng kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt cø lÇn nµo, tøc lµ kÝch cì cöa sæ.
III.2.4. X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng :
X.25 cÊp 2 t¹o ra ph−¬ng thøc ®Ó chuyÓn giao tin tøc cÊp cao h¬n (trong c¸c khung
tin) gi÷a hai ®Çu cuèi cña tuyÕn th«ng tin ®¶m b¶o chuÈn x¸c, ®ång thêi nã cßn cã nhiÖm vô
®iÒu khiÓn l−u l−îng chuyÓn sè liÖu.
X.25 cÊp 3 t¹o ra sè liÖu ®−îc ph¸t ®i trong c¸c khung tin. §¬n vÞ sè liÖu ë cÊp m¹ng
lµ gãi.
H×nh 2-33 : CÊp m¹ng ®−a gãi vµo khung cÊp tuyÕn.
Gãi cÊp 3
F A C INFO FCS F
CÊp m¹ng
CÊp tuyÕn
Gãi
Khung
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.39
Giao thøc cÊp m¹ng trªn c¬ së x¸c ®Þnh thao t¸c gäi ¶o qua giao thøc cÊp tuyÕn. Mçi
cuéc gäi ¶o ®−îc líp m¹ng t¹o ra cho giao thøc cÊp cao h¬n lµ 1 tuyÕn cã ®iÒu khiÓn theo
luång gi÷a DXE néi h¹t vµ mét DXE xa qua m¹ng.
H×nh 2-34 : DXE giao tiÕp tíi m¹ng.
• Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng :
Mét gãi cÊp m¹ng cã cïng khu«ng mÉu víi phÇn ®Çu ®Ò (header) 3 bytes.
Côm nhËn d¹ng khu«ng mÉu GFI lµ khèi 4 bits ®−îc dïng ®Ó chØ thÞ khu«ng mÉu
chumng cho phÇn cßn l¹i cña ®Çu ®Ò.
Côm thø hai cña byte ®Çu lµ ®Þa chØ nhãm kªnh logic (LCGN), nã kÐo sang c¶ byte
thø hai t¹o thµnh kªnh logic (LCN) víi tæng céng 12bits dïng ®Ó nhËn d¹ng cho tõng cuéc
gäi ¶o riªng.
Côm nhËn d¹ng kiÓu gãi PTI : ®Þnh ra chøc n¨ng cña gãi.
GFI+LCGN LCN PTI
PhÇn cßn l¹i cña
gãi
1 byte 1byte 1byte
H×nh 2-35 : Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng.
• C¸c kiÓu gãi cÊp m¹ng :
Mét gãi cã thÓ gäi tªn kh¸c nhau tïy thuéc vµo DCE hay DTE ph¸t nã ®i. Trong c¶
hai tr−êng hîp, m· hãa côm PTI lµ gièng nhau v× khi chuyÓn tíi ®ã th× c¸c gãi ®Òu gièng
nhau.
Kh¸c víi cÊp tuyÕn sè liÖu, DCE ë ®©y cã thÓ lµm mét sè viÖc mµ DTE kh«ng thÓ
lµm, v× vËy, trong líp nµy, sù ph©n biÕt DCE vµ DTE lµ quan träng.
• C¸c gãi thiÕt lËp vµ xãa cuéc gäi :
Gãi gäi vµo vµ yªu cÇu gäi dïng ®Ó thiÕt lËp mét cuéc gäi ¶o gi÷a DXE ph¸t gãi nµy
vµ DXE thu gãi nµy. Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi hay cuéc gäi ®−îc tiÕp nhËn ®−îc dïng
®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc chØ cuéc gäi vµo ®Ó chØ thÞ r»ng cuéc thö nèi ®−îc tiÕp
nhËn vµ b©y giê, cuéc gäi ®−îc tiÕn hµnh.
Gãi yªu cÇu gi¶i táa biÓu thÞ gi¶i táa ®−îc dïng ®Ó kÕt thóc mét tuyÕn nèi ®ang lµm
viÖc hoÆc ®Ó tõ chèi mét yªu cÇu thiÕt lËp gäi (tøc lµ ®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc gäi
vµo).
DXE
DXE
M¹ng bÊt kúX.25 cÊp 2,3
X.25 cÊp 2,3
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.40
Gãi x¸c nhËn gi¶i táa dïng ®Ó x¸c nhËn ®· thu ®−îc gãi chØ thÞ gi¶i to¶ tr−íc ®ã hoÆc
yªu cÇu gi¶i táa.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
0 0 0 0 1 0 1 1
4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi
(C¸c) ®Þa chØ DTE
5
0 0 0 0
ChiÒu dµi m· dÞch vô
C¸c dÞch vô
Sè liÖu thuª bao gäi
H×nh 2-36 : Gãi gäi vµo, yªu cÇu gäi.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
0 0 0 0 1 0 1 1
4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi
(C¸c) ®Þa chØ DTE
5
0 0 0 0
ChiÒu dµi m· dÞch vô
C¸c dÞch vô
Sè liÖu thuª bÞ gäi
H×nh 2-37 : Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi, ®−îc tiÕp nhËn.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi3
0 0 0 1 0 0/1 1 0/1
4 Nguyªn nh©n gi¶i táa
5 M· ph¸n ®o¸n lçi
6 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi
(C¸c) ®Þa chØ DTE
7
0 0 0 0
ChiÒu dµi dÞch vô
C¸c dÞch vô
Sè liÖu thuª bao xãa
H×nh 2-38 : Gãi chØ thÞ xãa, gãi yªu cÇu xãa/gãi x¸c nhËn xãa.
• C¸c gãi sè liÖu vµ ng¾t :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.41
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
Q D 0 1
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
P(R) M P(S) 0
C¸c
Bytes
3
Sè liÖu thuª bao
A, module 8.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
Q D 1 0
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
3 P(S) 0
P(R) M
C¸c
Bytes
4
Sè liÖu thuª bao
B, module 128.
D :bit x¸c nhËn phÇn ph¸t; Q :bit ®Þnh tiªu chuÈn; M : bit t¨ng sè liÖu
H×nh 2-39 : Gãi sè liÖu.
C¸c gãi sè liÖu ®−îc dïng ®Ó chuyÓn sè liÖu cho giao thøc cÊp cao h¬n gi÷a 2 DXE
®Êu nèi víi nhau bëi cuéc gäi ¶o. Gãi ng¾t ®−îc dïng ®Ó chuyÓn mét phÇn nhá sè liÖu (tèi
®a 32 bytes) gi÷a 2 DXE víi ®é −u tiªn rÊt cao. Gãi ng¾t cã kh¶ n¨ng nh¶y qua c¸c gãi sè
liÖu vµ kh«ng phô thuéc vµo sù ®iÒu khiÓn l−u l−îng cÊp m¹ng.
Gãi x¸c nhËn ng¾t ®−îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh viÖc thu mét gãi ng¾t. ChØ cã thÓ cã mét
giã ng¾t kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt kú lÇn nµo.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
0 0 1 0 0 0/1 1 1
C¸c
Bytes
4 Sè liÖu thuª ng¾t
H×nh 2-40 : Gãi ng¾t/gãi x¸c nhËn ng¾t.
• C¸c gãi ®iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp :
C¸c gãi RR, RNR ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu c¸c gãi sè liÖu. RR khi m¸y thu cã
thÓ thu thªm c¸c gãi sè liÖu, RNR khi m¸y thu t¹m thêi bËn, kh«ng thÓ thu thªm.
Gãi REJ cã thÓ ®−îc DTE sö dông ®Ó yªu cÇu chuyÓn c¸c gãi sè liÖu. DÞch vô REJ
kh«ng nhÊt thiÕt hæ trî cho tÊt c¶ c¸c DCE v× thùc tÕ nã kh«ng cÇn thao t¸c chuÈn cña nghi
thøc. Sö dông gãi REJ víi ngô ý lµ 1 gãi sè liÖu ®· thu ®−îc chuÈn x¸c bëi cÊp tuyÕn sè liÖu
®· bÞ DTE lµm mÊt v× mét lý do nµo ®ã, cã thÓ do nã bÞ ®Èy ra khái vïng nhí ®Öm dµnh cho
gãi tin thu ®−îc.
Gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu t¸i lËp dïng ®Ó chuyÓn cuéc gäi ¶o vÒ t¹ng th¸i tr−íc cña
nã khi cuéc gäi ®−îc thiÕt lËp lóc ban ®Çu. Toµn bé c¸c viÖc ch−a gi¶i quyÕt xong cña sè
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.42
liÖu bÞ vøt bá,c¸c ®Þa chØ d·y ®−îc lËp ‘0’ vµ c¸c tr¹ng th¸i ®iÒu khiÓn luång bÞ xãa. Gãi nµy
th¬ng sö dông khi lçi giao thøc ®−îc ph¸t hiÖn hoÆc ®iÒu g× ®ã ®Ó xãa sè liÖu bÞ “m¾c kÑt” ë
mét cuéc gäi mµ kh«ng cÇn ph¶i xãa cuéc gäi hiÖn thêi.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
0 0 0 1
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
C¸c
Bytes
3 P(R)
0/0/0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1
A, module 8.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
NhËn d¹ng thÓ thøc chung1
0 0 1 0
§Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
0 0 0 0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1
C¸c
Bytes
4 P(R) D
B, module 128.
H×nh 2-41 : Gãi RR/RNR/REJ.
Gãi x¸c nhËn t¸i lËp ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu cña gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu
t¸i lËp vµ nhê vËy, thÓ thøc t¸i lËp ®−îc thùc hiÖn.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic
2 §Þa chØ kªnh logic
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
0 0 0 1 1 0/1 1 1
C¸c
Bytes
4 Lý do t¸i lËp
5 M· ®o¸n lçi
H×nh 2-42 : GãichØ thÞ t¸i lËi, yªu cÇu t¸i lËp/x¸c nhËn t¸i lËp.
• Gãi t¸i khëi ®éng :
Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng , yªu cÇu t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó xãa ®i tÊt c¶ c¸c cuéc
gäi ¶o ®ang xóc tiÕn vµ chuyÓn toµn bé t¶i cÊp m¹ng vÒ tr¹ng th¸i khëi ®Çu cña nã. Gãi nµy
lµ gãi ®Çu tiªn ®−îc cÊp m¹ng ph¸t ®i khi cÊp tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn
tin.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0
2 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi
3
1 1 1 1 1 0 1 1
4 Nguyªn nh©n t¸i khëi ®éng
C¸c
Bytes
5 M· ph¸n ®o¸n lçi
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.43
A, Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng, gãi yªu cÇu t¸i khëi ®éng.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0
2 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi
C¸c
Bytes
3
1 1 1 1 1 1 1 1
B, Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng.
H×nh 2-43 : C¸c gãi t¸i khëi ®éng.
Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn c«ng viÖc thu mét gãi chØ thÞ t¸i
khëi ®éng, yªu cÇu t¸i khëi ®éng vµ ®Ó chØ thÞ r»ng cÊp m¹ng hiÖn ®ang ho¹t ®éng.
KiÓu gãi Byte 3 (PTI)
Tõ DCE !!!! DTE Tõ DTE !!!! DCE
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2
1
ThiÕt lËp vµ gi¶i táa cuéc gäi
Gäi vµo Yªu cÇu gäi 0 0 0 0 1 0 1 1
§Êu nèi cuéc gäi TiÕp nhËn cuéc gäi 0 0 0 0 1 1 1 1
ChØ thÞ gi¶i táa Yªu cÇu gi¶i táa 0 0 0 1 0 0 1 1
X¸c nhËn gi¶i táa DCE X¸c nhËn gi¶i táa DTE 0 0 0 1 0 1 1 1
Sè liÖu vµ ng¾t
Sè liÖu DCE Sè liÖu DTE X X X X X X X 0
Ng¾t cña DCE Ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 0 1 1
X¸c nhËn ng¾t cña DCE X¸c nhËn ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 1 1 1
§iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp
DCE RR(module 8) DTE RR(module 8) X X X 0 0 0 0 1
DCE RR(module 128) DTE RR(module 128) 0 0 0 0 0 0 0 1
DCE RNR(module 8) DTE RNR(module 8) X X X 0 0 1 0 1
DCE RNR(module 128) DTE RNR(module 128) 0 0 0 0 0 1 0 1
DTE REJ(module 8) X X X 0 1 0 0 1
DTE REJ(module 128) 0 0 0 0 1 0 0 1
ChØ thÞ t¸i lËp Yªu cÇu t¸i lËp 0 0 0 1 1 0 1 1
X¸c nhËn t¸i lËp DCE X¸c nhËn t¸i lËp DTE 0 0 0 1 1 1 1 1
T¸i khëi ®éng
ChØ thÞ t¸i khëi déng Yªu cÇu t¸i khëi ®éng 1 1 1 1 1 0 1 1
X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DCE X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DTE 1 1 1 1 1 1 1 1
Ph¸n ®o¸n
Ph¸n ®o¸n 1 1 1 1 0 0 0 1
§¨ng ký
Yªu cÇu ®¨ng ký 1 1 1 1 0 0 1 1
X¸c nhËn ®¨ng ký 1 1 1 1 0 1 1 1
H×nh 2-44 : C¸c trÞ sè cña côm m∙ PTI.
• C¸c gãi ph¸n ®o¸n lçi vµ ®¨ng ký dÞch vô :
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.44
Gãi ph¸n ®o¸n lçi do DCE ph¸t cho DTE khi thu mét gãi tin bÞ lçi trÇm träng.
VÝ dô : Khi thu mét gãi cã tr−êng GFI kh«ng chuÈn x¸c, DCE vã thÓ ph¸t mét gãi
ph¸n ®o¸n lçi cho DTE, gãi nµy chøa m· ph¸n ®o¸n lçi thÝch hîp. Kh«ng ph¶i toµn bé c¸c
DCE ®Òu t¹o ra gãi ph¸n ®o¸n lçi.
Gãi yªu cÇu ®¨ng ký dÞch vô cã thÓ ®−îc DTE ph¸t ®i cho DCE ®Ó yªu cÇu ®−îc sö
dông hay kh«ng sö dông mét sè dÞch vô nµo ®ã trong kho¶ng thêi gian nµo ®ã.
Gãi x¸c nhËn ®¨ng ký do DCE ph¸t cho DTE ®Ó tr¶ lêi cho mét gãi yªu cÇu ®¨ng ký
dÞch vô tõ DTE.
C¸c bits
8 7 6 5 4 3 2 1
1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0
2 0 0 0 0 0 0 0 0
NhËn d¹ng kiÓu gãi3
1 1 1 1 0 0/1 1 1
4 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE ChiÒu dµi ®Þa chØ DCE
§Þa chØ DCE vµ DTE
0 0 0 0
0 ChiÒu dµi ®¨ng ký
§¨ng ký
H×nh 2-45 : Gãi yªu cÇu ®¨ng ký/gãi x¸c nhËn ®¨ng ký.
• C¸c ®Þa chØ d∙y cÊp m¹ng :
Còng nh− cÊp tuyÕn sè liÖu, c¸c kiÓu gãi x¸c ®Þnh ®Òu mang theo nã c¸c ®Þa chØ d·y.
C¸c ®Þa chØ nµy (chØ sè thø tù) ®−îc dïng ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c gãi sè liÖu ®−îc chuyÓn ®i
kh«ng bÞ mÊt vµ theo mét thø tù chuÈn x¸c. Cã hai lo¹i ®Þa chØ d·y ®−îc t¶i ®i, ®ã lµ ®Þa chØ
d·y P(S) vµ ®Þa chØ d·y P(R).
§Þa chØ d·y P(S) chØ ®−îc m¹ng cho c¸c gãi sè liÖu vµ dïng ®Ó nhËn d¹ng tõng gãi
sè liÖu riªng.
§Þa chØ d·y P(R) ®−îc mang theo ë gãi sè liÖu, gãi RR, gãi RNR vµ gãi REJ. Vïng
m· P(R) ë c¸c gãi nµy chuyÓn ®Þa chØ d·y ë gãi sè liÖu tiÕp theo mµ m¸y ph¸t sÏ chuyÓn cho
m¸y thu.
Gièng nh− ë cÊp tuyÕn sè liÖu cã hÖ thèng ®¸nh sè d·y th«ng dông, nã sö dông côm
3 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!7 vµ hÖ thèng më réng 7 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!127.
• Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu :
Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu ®−îc chøa trong côm GFI. Bit Q chØ xuÊt hiÖn trong
c¸c gãi sè liÖu vµ ®−îc dïng ®Ó ph©n biÖt gãi sè liÖu theo hai lo¹i kh¸c nhau : c¸c gãi sè liÖu
th«ng th−êng vµ c¸ gãi sè liÖu “®Þnh phÈm chÊt”. C¸c gãi sè liÖu “®Þnh phÈm chÊt th−êng
®−îc sö dông ®Ó cho phÐp chuyÓn th«ng tin ®iÒu khiÓn giao thøc cÊp cao h¬n mµ kh«ng
¶nh h−ëng tíi sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n mµ chóng ®−îc ph¸t ®i ë c¸c gãi sè liÖu th«ng
th−êng.
Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn
Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö
Trang 2.45
Bit D lµ bit x¸c ®Þnh chuyÓn giao. BÝt nµy cã thÓ xuÊt hiÖn ë c¸c gãi thiÕt lËp gäi
nh−ng thùc tÕ, chøc n¨ng cña nã chØ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao c¸c gãi sè liÖu.
Bit 5 vµ 6 cña tr−êng GFI ®−îc sö dông ®Ó chØ hÖ thèng ®¸nh sè d·y nµo ®−îc sö
dông. HÖ thèng ®¸nh sè d·y më réng lµ mét trong c¸c kiÓu tù chän, gäi lµ kiÓu ®Æt tr−íc.
Tøc lµ hÖ thèng ®¸nh sè ®−îc dïng ph¶i cÇn ®−îc quyÕt ®Þnh khi tuyÕn X.25 ®−îc thiÕt lËp.
Tßan bé c¸c cuéc gäi ¶o trªn tuyÕn cÇn ph¶i sö dông hÖ thèng ®¸nh sè nµy ®· ®−îc ®Æt
tr−íc nã. NÕu dÞch vô ®¨ng ký cã hiÖu lùc th× nã cã thÓ chuyÓn ®æi hÖ thèng ®¸nh sè hiÖn
thêi theo h÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. PhÇn lín c¸c tr−êng hîp sö dông hÖ thèng ®¸nh sè
th«ng th−êng v× chØ cÇn rÊt Ýt ®iÒu bæ sung bæ trî cho hÖ thèng ®¸nh sè më réng.
Byte 1, c¸c bits
8 7 6 5
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi thiÕt lËp
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Gãi gi¶i táa, ®iÒu khiÓn luång,
ng¾t, t¸i lËp, t¸i khëi ®éng, ®¨ng
ký vµ ph¸n ®o¸n
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi sè liÖu
HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0
Më réng nhËn d¹ng khu«n mÉu th«ng th−êng 0 0 1 1
Dïng cho c¸c øng dông kh¸c X X 0 0
H×nh 2-46 : TrÞ sè cña côm m∙ GFI.
KKhhoo EEbbooookk mmiiễễnn pphhíí
eebbooookkffrreeee224477..bbllooggssppoott..ccoomm
CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu HHộộii tthhảảoo//TThhaamm lluuậậnn
tthhuuvviieenntthhaammlluuaann..bbllooggssppoott..ccoomm
CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu GGiiááoo ttrrììnnhh--BBààii ggiiảảnngg
ggiiaaoottrriinnhh224477..bbllooggssppoott..ccoomm
CCHHIIAA SSẺẺ TTRRII TTHHỨỨCC

More Related Content

What's hot

Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.comNhững bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.comThế Giới Tinh Hoa
 
Lean 6 Sigma Số 62
Lean 6 Sigma Số 62Lean 6 Sigma Số 62
Lean 6 Sigma Số 62IESCL
 
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người nataliej4
 
Lược sử Phật Thích Ca
Lược sử  Phật Thích CaLược sử  Phật Thích Ca
Lược sử Phật Thích CaNguyenHoang92002
 
Hiệp khánh hành - 75
Hiệp khánh hành - 75Hiệp khánh hành - 75
Hiệp khánh hành - 75Thao Le
 
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet namMot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet namanh hieu
 
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cả
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cảMuc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cả
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cảViệt Long Plaza
 
Marketing căn bản Chuong 3
Marketing căn bản Chuong 3Marketing căn bản Chuong 3
Marketing căn bản Chuong 3Cangpt
 
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vnVicko.,JSC
 
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm nataliej4
 
Lean 6 Sigma Số 41
Lean 6 Sigma Số 41Lean 6 Sigma Số 41
Lean 6 Sigma Số 41IESCL
 
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
 Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.intranbinhkb
 

What's hot (17)

Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.comNhững bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 10truonghocso.com
 
404
404404
404
 
Lean 6 Sigma Số 62
Lean 6 Sigma Số 62Lean 6 Sigma Số 62
Lean 6 Sigma Số 62
 
Bg Knbh Chuan Hv
Bg Knbh Chuan HvBg Knbh Chuan Hv
Bg Knbh Chuan Hv
 
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người
Các Lý Thuyết Phát Triển Tâm Lý Người
 
Lược sử Phật Thích Ca
Lược sử  Phật Thích CaLược sử  Phật Thích Ca
Lược sử Phật Thích Ca
 
Hiệp khánh hành - 75
Hiệp khánh hành - 75Hiệp khánh hành - 75
Hiệp khánh hành - 75
 
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet namMot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
 
Toan cau-hoa-va-nhung-mat-trai-2
Toan cau-hoa-va-nhung-mat-trai-2Toan cau-hoa-va-nhung-mat-trai-2
Toan cau-hoa-va-nhung-mat-trai-2
 
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cả
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cảMuc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cả
Muc dich-cao-ca-phan-1, mục đích cao cả
 
Marketing căn bản Chuong 3
Marketing căn bản Chuong 3Marketing căn bản Chuong 3
Marketing căn bản Chuong 3
 
408
408408
408
 
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn
5 Ngày làm việc đầu tiên tại Cộng đồng kinh doanh Hocduong.vn
 
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm
Bài Tập Tình Huống Tâm Lý Học Lứa Tuổi Và Tâm Lý Học Sư Phạm
 
Nc Xmen
Nc XmenNc Xmen
Nc Xmen
 
Lean 6 Sigma Số 41
Lean 6 Sigma Số 41Lean 6 Sigma Số 41
Lean 6 Sigma Số 41
 
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
 Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
 

Similar to Chương 2 - Kênh vô tuyến di động

Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểu
Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểuChương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểu
Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểuKien Thuc
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngonanthao1
 
Chương 1 - Khái quát về thông tin di động
Chương 1 - Khái quát về thông tin di độngChương 1 - Khái quát về thông tin di động
Chương 1 - Khái quát về thông tin di độngKien Thuc
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtvanliemtb
 
Giáo trình môn học thiết kế nhanh
Giáo trình môn học thiết kế nhanhGiáo trình môn học thiết kế nhanh
Giáo trình môn học thiết kế nhanhViet Nam
 
Tong quan ve tong dai
Tong quan ve tong daiTong quan ve tong dai
Tong quan ve tong daivanliemtb
 
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn học
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn họcDạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn học
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn họcjackjohn45
 
[123doc] thiet-ke-mach-dieu-tan-analog
[123doc]   thiet-ke-mach-dieu-tan-analog[123doc]   thiet-ke-mach-dieu-tan-analog
[123doc] thiet-ke-mach-dieu-tan-analogNgo Gia HAi
 
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNguye
 
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNguye
 
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng Ngoại
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng NgoạiTài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng Ngoại
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng NgoạiMr Giap
 
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giường
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giườngThiết kế hệ truyền động cho máy bào giường
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giườngHuynh Loc
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamCAM BA THUC
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamCAM BA THUC
 

Similar to Chương 2 - Kênh vô tuyến di động (20)

Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểu
Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểuChương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểu
Chương 4 - Các mạng vô tuyến di động tiêu biểu
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngon
 
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOTLuận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
 
Chương 1 - Khái quát về thông tin di động
Chương 1 - Khái quát về thông tin di độngChương 1 - Khái quát về thông tin di động
Chương 1 - Khái quát về thông tin di động
 
An toanbaomatthongtin
An toanbaomatthongtinAn toanbaomatthongtin
An toanbaomatthongtin
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvt
 
Giáo trình môn học thiết kế nhanh
Giáo trình môn học thiết kế nhanhGiáo trình môn học thiết kế nhanh
Giáo trình môn học thiết kế nhanh
 
Tong quan ve tong dai
Tong quan ve tong daiTong quan ve tong dai
Tong quan ve tong dai
 
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn học
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn họcDạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn học
Dạy tích hợp giáo dục môi trường trong các môn học
 
[123doc] thiet-ke-mach-dieu-tan-analog
[123doc]   thiet-ke-mach-dieu-tan-analog[123doc]   thiet-ke-mach-dieu-tan-analog
[123doc] thiet-ke-mach-dieu-tan-analog
 
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
 
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan banNhung bai van chon loc lop 10 phan ban
Nhung bai van chon loc lop 10 phan ban
 
In
InIn
In
 
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng Ngoại
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng NgoạiTài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng Ngoại
Tài Liệu Điều Khiển Từ Xa Bằng Hồng Ngoại
 
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giường
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giườngThiết kế hệ truyền động cho máy bào giường
Thiết kế hệ truyền động cho máy bào giường
 
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOTLuận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham kham
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham kham
 
Truyenhinhso
TruyenhinhsoTruyenhinhso
Truyenhinhso
 
Truyenhinhso
TruyenhinhsoTruyenhinhso
Truyenhinhso
 

More from Kien Thuc

Phật học vấn đáp
Phật học vấn đápPhật học vấn đáp
Phật học vấn đápKien Thuc
 
33 vị tổ Ấn - Hoa
33 vị tổ Ấn - Hoa33 vị tổ Ấn - Hoa
33 vị tổ Ấn - HoaKien Thuc
 
Phật giáo cố sự đại toàn
Phật giáo cố sự đại toànPhật giáo cố sự đại toàn
Phật giáo cố sự đại toànKien Thuc
 
nien giam thong ke tom tat 2014
nien giam thong ke tom tat 2014nien giam thong ke tom tat 2014
nien giam thong ke tom tat 2014Kien Thuc
 
Kỹ thuật đánh cầu lông
Kỹ thuật đánh cầu lôngKỹ thuật đánh cầu lông
Kỹ thuật đánh cầu lôngKien Thuc
 
Chương 5 - Giao tiếp kết cuối
Chương 5 - Giao tiếp kết cuốiChương 5 - Giao tiếp kết cuối
Chương 5 - Giao tiếp kết cuốiKien Thuc
 
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di động
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di độngChương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di động
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di độngKien Thuc
 
[Giáo án] Thông tin Di động
[Giáo án] Thông tin Di động[Giáo án] Thông tin Di động
[Giáo án] Thông tin Di độngKien Thuc
 
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tin
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tinGiáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tin
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tinKien Thuc
 
850 từ cơ bản trong tiếng Anh
850 từ cơ bản trong tiếng Anh850 từ cơ bản trong tiếng Anh
850 từ cơ bản trong tiếng AnhKien Thuc
 
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet nam
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet namThuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet nam
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet namKien Thuc
 
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)Kien Thuc
 
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...Kien Thuc
 
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...Kien Thuc
 
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)Kien Thuc
 
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...Kien Thuc
 
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Kien Thuc
 
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thức
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thứcCNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thức
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thứcKien Thuc
 
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)Kien Thuc
 
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)Kien Thuc
 

More from Kien Thuc (20)

Phật học vấn đáp
Phật học vấn đápPhật học vấn đáp
Phật học vấn đáp
 
33 vị tổ Ấn - Hoa
33 vị tổ Ấn - Hoa33 vị tổ Ấn - Hoa
33 vị tổ Ấn - Hoa
 
Phật giáo cố sự đại toàn
Phật giáo cố sự đại toànPhật giáo cố sự đại toàn
Phật giáo cố sự đại toàn
 
nien giam thong ke tom tat 2014
nien giam thong ke tom tat 2014nien giam thong ke tom tat 2014
nien giam thong ke tom tat 2014
 
Kỹ thuật đánh cầu lông
Kỹ thuật đánh cầu lôngKỹ thuật đánh cầu lông
Kỹ thuật đánh cầu lông
 
Chương 5 - Giao tiếp kết cuối
Chương 5 - Giao tiếp kết cuốiChương 5 - Giao tiếp kết cuối
Chương 5 - Giao tiếp kết cuối
 
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di động
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di độngChương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di động
Chương 3 - Các Kỹ thuật cơ bản trong thông tin vô tuyến di động
 
[Giáo án] Thông tin Di động
[Giáo án] Thông tin Di động[Giáo án] Thông tin Di động
[Giáo án] Thông tin Di động
 
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tin
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tinGiáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tin
Giáo trình Phân tích, thiết kế hệ thống thông tin
 
850 từ cơ bản trong tiếng Anh
850 từ cơ bản trong tiếng Anh850 từ cơ bản trong tiếng Anh
850 từ cơ bản trong tiếng Anh
 
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet nam
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet namThuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet nam
Thuc trang va giai phap ve phat trien nhan luc viet nam
 
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)
Ảnh hưởng của dân số đến phát triển kinh tế ở tỉnh Kon Tum (Hồ Thị Hòa)
 
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường cho học sinh...
 
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...
Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đường của...
 
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)
Hội thảo Khoa học: Tổ chức Bộ máy Nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 (5-2014)
 
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...
Quyền sở hữu trí tuệ - một điều kiện cho phát triển kinh tế tri thức ở Việt N...
 
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
 
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thức
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thứcCNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thức
CNTT - Động lực phát triển trong nền kinh tế tri thức
 
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)
Vai trò của khoa học cơ bản trong nền kinh tế tri thức (GS. VS. Nguyễn Văn Đạo)
 
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)
Kinh tế tri thức và vấn đề lựa chọn mô hình phát triển ở Việt Nam (các luận đề)
 

Recently uploaded

Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfCampbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfTrnHoa46
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...hoangtuansinh1
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh lí
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh líKiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh lí
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh líDr K-OGN
 
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoáCác điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoámyvh40253
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdf
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdfchuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdf
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdfVyTng986513
 
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIGIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIĐiện Lạnh Bách Khoa Hà Nội
 
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................TrnHoa46
 
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptx
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptxpowerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptx
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptxAnAn97022
 
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
sách sinh học đại cương   -   Textbook.pdfsách sinh học đại cương   -   Textbook.pdf
sách sinh học đại cương - Textbook.pdfTrnHoa46
 
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfChuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfhoangtuansinh1
 

Recently uploaded (20)

Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfCampbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
 
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh lí
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh líKiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh lí
Kiểm tra chạy trạm lí thuyết giữa kì giải phẫu sinh lí
 
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoáCác điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdf
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdfchuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdf
chuong-7-van-de-gia-dinh-trong-thoi-ky-qua-do-len-cnxh.pdf
 
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...
Sáng kiến “Sử dụng ứng dụng Quizizz nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệ...
 
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIGIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
 
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...
TỔNG HỢP ĐỀ THI CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN NĂM ...
 
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................
 
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptx
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptxpowerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptx
powerpoint lịch sử đảng cộng sản việt nam.pptx
 
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
sách sinh học đại cương   -   Textbook.pdfsách sinh học đại cương   -   Textbook.pdf
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
 
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
 
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfChuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
 

Chương 2 - Kênh vô tuyến di động

  • 1. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.1 Ch−¬ng 2 Kü thuËt chuyÓn m¹ch I.I.I.I. Tæng quan : ChuyÓn m¹ch lµ mét trong 3 thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¹ng th«ng tin (bao gåm : c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi, c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn vµ c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch). • Môc ®Ých cña chuyÓn m¹ch : ThiÕt lËp ®−êng truyÒn dÉn tõ nguån th«ng tin ®Õn ®Ých theo mét cÊu tróc cè ®Þnh hoÆc biÕn ®éng th«ng qua c¸c m¹ng vµ c¸c trung t©m. • C¸c ph−¬ng thøc chuyÓn m¹ch chÝnh : - ChuyÓn m¹ch kªnh. - ChuyÓn m¹ch tin. - ChuyÓn m¹ch gãi. I.2. ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Swithching) : I.2.1. Kh¸i niÖm : Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi th«ng tin b»ng c¸ch cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp cho hai ®èi t−îng sö dông. H×nh 2-1 : ChuyÓn m¹ch kªnh. Tïy theo yªu cÇu cña c¸c ®Çu vµo mµ khèi ®iÒu khiÓn sÏ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch thiÕt lËp kªnh dÉn víi ®Çu kia. Kªnh dÉn nµy ®−îc duy tr× cho ®Õn khi ®èi t−îng sö dông vÉn cßn cã nhu cÇu. Sau khi hÕt nhu cÇu th× kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng. ViÖc thiÕt lËp chuyÓn m¹ch kªnh th«ng qua 3 giai ®o¹n sau : ChuyÓn m¹ch §iÒu khiÓn . . . . §èi t−îng sö dông §èi t−îng sö dông
  • 2. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.2 − ThiÕt lËp kªnh dÉn : Tr−íc khi d÷ liÖu ®−îc truyÒn ®i, mét kªnh dÉn ®iÓm tíi ®iÓm sÏ ®−îc thiÕt lËp. §©u tiªn, tæng ®µi (node) ph¸t hiÖn yªu cÇu cña ®èi t−îng, x¸c ®Þnh ®−êng truyÒn dÉn ®Õn ®èi t−îng kia, nÕu rçi, b¸o cho ®èi t−îng kia biÕt vµ sau ®ã nèi th«ng gi÷a hai ®èi t−îng. − Duy tr× kªnh dÉn (tuyÒn d÷ liÖu) : Duy tr× trong suèt thêi gian 2 ®èi t−îng trao ®æi th«ng tin víi nhau, trong kho¶ng thêi gian nµy, tæng ®µi cßn truyÒn c¸c tÝn hiÖu mang tÝnh b¸o hiÖu nh− : gi¸m s¸t cuéc nèi vµ tÝnh c−íc liªn l¹c. − Gi¶i phãng kªnh dÉn : Kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng khi cã yªu cÇu cña mét trong hai ®èi t−îng sö dông, kh«i phôc l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu. I.2.2. §Æc ®iÓm : − Thùc hiÖn sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hai ®èi t−îng b»ng kªnh dÉn trªn tróc thêi gian thùc. − §èi t−îng sö dông lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi tin. §iÒu nµy lµm gi¶m hiÖu suÊt. − Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. − Néi dung trao ®æi kh«ng cÇn ®Þa chØ. − §−îc ¸p dông trong th«ng tin tho¹i. Khi l−u l−îng trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh t¨ng lªn ®Õn mét møc nµo ®ã th× mét sè cuéc gäi cã thÓ bÞ kho¸ (blocked), m¹ng tõ chèi mäi sù yªu cÇu nèi kÕt cho ®Õn khi t¶I trong m¹ng lµ gi¶m. I.3. ChuyÓn m¹ch tin (Message Swithching) : I.3.1. Kh¸i niÖm : H×nh 2-2 : M¹ng chuyÓn m¹ch tin. Lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi gi÷a c¸c b¶n tin (nh− ®iÖn tÝn, th− ®iÖn tö, file cña m¸y tÝnh… ) gi÷a c¸c ®èi t−îng víi nhau ®−îc gäi lµ chuyÓn m¹ch tin. ChuyÓn m¹ch tin kh«ng cÇn thiÕt lËp mét ®−êng dÉn dµnh riªng gi÷a hai tr¹m ®Çu cuèi mµ mét b¶n tin ®−îc gëi tõ n¬i ph¸t tíi n¬i thu ®−îc Ên ®Þnh mét lé tr×nh tr−íc b»ng ®Þa chØ n¬i nhËn mµ mçi trung t©m cã thÓ nhËn d¹ng chóng. T¹i mçi trung t©m chuyÓn m¹ch (nodes chuyÓn m¹ch), b¶n tin ®−îc t¹m l−u vµo bé nhí, xö lý råi truyÒn sang trung t©m kh¸c nÕu tuyÕn nµy rçi. Ph−¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph−¬ng ph¸p tÝch lòy trung gian hay “store-and- 1 4 2 5 7 6 3 C D A E F B
  • 3. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.3 forward”. Kh¶ n¨ng l−u l¹i cã thÓ trong thêi gian dµi do ®îi xö lý hay trung t©m tiÕp theo ch−a s½n sµng nhËn. Thêi gian trÔ gåm : thêi gian nhËn b¶n tin, thêi gian s¾p hµng chê vµ thêi gian xö lý b¶n tin.VÝ dô : Thuª bao A muèn gëi 1 b¶n tin ®Õn thuª bao E, th× ®Þa chØ cña thuª bao E ®−îc g¸n vµo b¶n tin cña thuª bao A vµ gëi ®i ®Õn Node 4. Node 4 gëi b¶n tin vµ t×m nh¸nh tiÕp theo (ch¼ng h¹n nh¸nh ®Õn Node 5) vµ b¶n tin ®−îc s¾p hµng vµ chê truyÒn ®Õn ®−êng nèi 4-5. Khi ®−êng nèi nµy lµ rçi, b¶n tin ®−îc gëi ®Õn Node 5 vµ cø nh− thÕ, nã ®−îc gëi ®Õn 6 vµ ®Õn E. Nh− vËy, hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin lµ hÖ thèng lu«n gi÷ vµ gëi tiÕp th«ng b¸o. I.3.2. §Æc ®iÓm : − ChuyÓn m¹ch tin kh«ng tån t¹i sù thiÕt lËp vµ cung cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp gi÷a 2 tr¹m ®Çu cuèi nªn thêi gian trÔ lín. Do ®ã, kh«ng cã sù liªn hÖ theo thêi gian thùc. − §èi t−îng sö dông kh«ng lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng tin. − Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao. − §Þa chØ cña thuª bao ®−îc g¸n vµo b¶n tin vµ b¶n tin ®−îc chuyÓn qua m¹ng tõ node nµy qua node kh¸c. T¹i mçi node, b¶n tin ®−îc nhËn, t¹m gi÷ vµ truyÒn sang node kh¸c bëi c¸c bé ®Öm cña m¸y tÝnh. Tøc lµ néi dung cã mang ®Þa chØ. − Tèc ®é chuyÓn tin kh«ng phô thuéc vµo ®èi t−îng sö dông. HiÖu suÊt cao do kªnh dÉn cã thÓ dïng chung cho nhiÒu ®èi t−îng sö dông kh¸c nhau. Tõ ®ã, dung l−îng tæng céng cña kªnh dÉn yªu cÇu kh«ng cao, nã chñ yÕu phô thuéc vµo yªu cÇu sö dông cña c¸c ®èi t−îng. − §−îc ¸p dông cho truyÒn sè liÖu, ch÷ viÕt, h×nh ¶nh. Khi l−u l−îng trong m¹ng chuyÓn m¹ch tin cao, nã vÉn chÊp nhËn c¸c yªu cÇu nèi kÕt míi nh−ng thêi gian truyÒn dÉn cã thÓ dµi, ®é trÔ lín. Mét hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin cã thÓ gëi mét th«ng b¸o ®Õn nhiÒu ®Ých kh¸c nhau. §iÒu nµy chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thùc hiÖn ®−îc. I.4. ChuyÓn m¹ch gãi : I.4.1. Kh¸i niÖm : ChuyÓn m¹ch gãi lîi dông −u ®iÓm cña chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi, ®ång thêi kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña hai läai chuyÓn m¹ch nµy. M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thÝch hîp ®Ó truyÒn sè liÖu, bëi v× nã ®−îc thiÕt kÕ ®Ó phôc vô nh÷ng yªu cÇu t−¬ng ®èi th−a h¬n so víi trÞ sè thêi gian t−¬ng ®èi lín (trung b×nh 3 ®Õn 4 phót). §èi víi c¸c b¶n tin rÊt ng¾n th× m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh l¹i cµng kh«ng thÝch hîp vµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Víi l−u l−îng truyÒn sè liÖu ë chÕ ®é ®µm tho¹i víi c¸c hÖ sè häat ®éng thÊp th× c¸c chøc n¨ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng cßn phï hîp n÷a. ChÕ ®é lµm viÖc tèt nhÊt cña m¹ng lóc bÊy giê lµ khi c¸c yªu cÇu phôc vô ®−îc ®−a tíi theo tõng gãi nhá, do ®ã phï hîp víi mét m¹ng chuyÓn m¹ch tin lín h¬n lµ chuyÕn m¹nh kªnh.
  • 4. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.4 §èi víi chuyÓn m¹ch tin th× toµn bé néi dung cña b¶n tin ®Òu ph¶i ®i qua c¸c trung t©m chuyÓn m¹ch víi kÝch th−íc bÊt kú, nªn trung t©m chuyÓn m¹ch gièng nh− mét ®iÓm d¹ng cæ chai, hËu qu¶ lµ trÔ ph¶n håi vµ th«ng l−îng cña m¹ng dÔ dµng bÞ suy gi¶m khi l−îng th«ng tin ®Õn qu¸ lín. Tõ ®ã, viÖc sö dông ®−êng dÉn lµ kh«ng linh häat. H×nh 2-3 :M¹ng chuyÓn m¹ch gãi. M¹ng chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éng gièng nh− m¹ng chuyÓn m¹ch tin nh−ng trong ®ã, b¶n tin ®−îc c¾t ra thµnh tõng gãi nhá. Mçi gãi ®−îc g¾n cho mét tiªu ®Ò (header) chøa ®Þa chØ vµ c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn kh¸c. C¸c gãi ®−îc gëi ®i trªn m¹ng theo nguyªn t¾c tÝch lòy trung gian gièng nh− chuyÓn m¹ch tin. T¹i trung t©m nhËn tin, c¸c gãi ®−îc hîp thµnh mét b¶n tin vµ ®−îc s¾p xÕp l¹i ®Ó ®−a tíi thiÕt bÞ nhËn sè liÖu. §Ó chèng lçi, m¹ng chuyªn m¹ch gãi sö dông ph−¬ng thøc tù ®éng hái l¹i, nªn c¸c gãi truyÒn tõ trung t©m nµy ®Õn trung t©m kh¸c thËt sù kh«ng cã lçi. Qu¸ trinh nµy ®ßi hái c¸c trung t©m khi nhËn ®−îc c¸c gãi th× xö lý c¸c tÝn hiÖu kiÓm tra lçi chøa trong mçi gãi ®Ó x¸c ®Þnh xem gãi ®ã cã lçi hay kh«ng, nÕu lçi th× nã sÏ ph¸t yªu cÇu ph¸t l¹i cho trung t©m ph¸t. I.4.2. §Æc ®iÓm : §Æc ®iÓm chÝnh cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi chÝnh lµ ph−¬ng ph¸p sö dông kÕt hîp tuyÕn truyÒn dÉn theo yªu cÇu. Mçi gãi ®−îc truyÒn ®i ngay sau khi ®−êng th«ng tin t−¬ng øng ®−îc rçi. Nh− vËy, c¸c ®−êng truyÒn dÉn cã thÓ phèi hîp sö dông mét sè lín c¸c nguån t−¬ng ®èi Ýt ho¹t ®éng. Møc sö dông cña c¸c tuyÕn cao hay thÊp tïy thuéc vµ khèi l−îng bé nhí sö dông vµ ®ä phøc t¹p cña c¸c bé ®iÒu khiÓn t¹i c¸c trung t©m. §é trÔ trung b×nh cña c¸c tuyÕn truyÒn dÉn phô thuéc vµo t¶i trong m¹ng. Thêi gian trÔ liªn quan tíi viÖc tÝch lòy trung gian cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi rÊt nhá so víi chuyÓn m¹ch tin. Th«ng tin tho¹i cã thÓ ®−îc thiÕt lËp chÝnh x¸c còng gièng nh− thiÕt bÞ thiÕt lËp mét kªnh tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy ®Õn thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c. M¹ng chuyÓn m¹ch gãi kh«ng ®¶m b¶o cho viÖc l−u tr÷ th«ng tin ngo¹i trõ c¸c tr−êng hîp ngÉu nhiªn xuÊt hiÖn viÖc nhËn l¹i c¸c gãi tõ trung t©m nµy sang trung t©m kh¸c. Nã ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®¶m b¶o viÖc kÕt nèi qua tæng ®µi gi÷a 2 trung t©m, trong ®ã, 2 trung A B C D A B C D M¸y thu d÷ liÖu Trung t©m l−u tr÷ trung gian Nguån tin A B C D
  • 5. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.5 t©m ®Òu tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh thiÕt lËp th«ng tin. Kh«ng l−u tr÷ ®Ó truyÒn nÕu ®Çu cuèi kh«ng ho¹t ®éng hay bËn. I.4.3. ¦u ®iÓm : §é tin cËy cao : §©y lµ mét m¹ng truyÒn tin rÊt tin cËy cã thÓ chän ®−êng b×nh th−êng kh¸c b»ng ®¬n vÞ gãi ®Ó cã thÓ gäi thay thÕ ngay c¶ khi hÖ thèng chuyÓn m¹ch hay m¹ng chuyÓn m¹ch gãi cã lçi v× ®· cã ®Þa chØ cña ®èi t¸c trong gãi ®−îc truyÒn ®i. ChÊt l−îng cao : V× chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éngtheo chÕ ®é truyÒn dÉn sè biÓu hiÖn b»ng 0 vµ 1, chÊt l−îng truyÒn dÉn cña nã lµ tuyÖt h¶o. Nã còng cã thÓ thùc hiÖn truyÒn dÉn chÊt l−îng cao b»ng c¸ch kiÓm tra xem cã lçi kh«ng trong khi truyÒn dÉn gãi gi÷a c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch vµ gi÷a thuª bao víi m¹ng. Kinh tÕ : HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi dïng c¸c ®−êng truyÒn tin tèc ®é cao ®Ó nèi víi c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch n»m trong m¹ng nh»m ghÐp kªnh c¸c gãi cña c¸c thuª bao kh¸c nhau ®Ó t¨ng tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ truyÒn dÉn cña c¸c ®−êng truyÒn dÉn. C¸c dÞch vô bæ sung : HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi cã thÓ cung cÊp nh÷ng dÞch vô bæ sung nh− trao ®æi th«ng b¸o, th− ®iÖn tö vµ dÞch vô khÐp kÝn khi c¸c gãi ®−îc l−u tr÷ trong hÖ thèng chuyÓn m¹ch. H¬n n÷a, mét dÞch vô lùa chän nhanh chãng ®−a d÷ liÖu vµo c¸c gãi yªu cÇu cuéc tho¹i cña thuª bao chñ gäi, quay sè t¾t vµ c¸c dÞch vô thay thÕ tiÕp viªn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn. II.II.II.II. ChuyÓn m¹ch kªnh : II.1. Ph©n lo¹i : Tïy thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña lÞch sö chuyÓn m¹ch còng nh− c¸ch thøc, tÝn hiÖu mµ ta cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau (H×nh 2-4): II.1.1. ChuyÓn m¹ch ph©n chia kh«ng gian (SDTS) : (SDS : Space Division Type Switch) Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch cã c¸c ®Çu ra, ®Çu vµo ®−îc bè trÝ theo kh«ng gian (c¸ch qu¶ng, thanh chÐo). ChuyÓn m¹ch ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch më ®ãng c¸c cæng ®iÖn tö hay c¸c ®iÓm tiÕp xóc. ChuyÓn m¹ch nµy cã c¸c lo¹i sau:
  • 6. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.6 • ChuyÓn m¹ch kiÓu chuyÓn ®éng truyÒn : Thùc hiÖn chuyÓn m¹ch theo nguyªn t¾c vËn hµnh c¬ t−¬ng tù nh− chuyÓn m¹ch xoay. Nã lùa chän d©y rçi trong qu¸ tr×nh dÉn truyÒn vµ tiÕn hµnh c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ë møc nhÊt ®Þnh. Do ®¬n gi¶n nªn nã ®−îc sö dông réng r·i trong tæng ®µi ®Çu tiªn. H×nh 2-4 : Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch. Nh−îc: Tèc ®é thùc hiÖn chËm, tiÕp xóc mau mßn, thay ®æi h¹ng môc tiÕp xóc g©y nªn sù rung ®éng c¬ häc. • ChuyÓn m¹ch c¬ kiÓu ®ãng më : §¬n gi¶n ho¸ thao t¸c c¬ häc thµnh thao t¸c më ®ãng. ChuyÓn m¹ch nµy kh«ng cã chuyÓn m¹ch ®iÒu khiÓn lùa chän vµ ®−îc thùc hiÖn theo gi¶ thiÕt lµ m¹ch gäi vµ m¹ch gäi vµ m¹ch ®iÒu khiÓn lµ hoµn toµn t¸ch riªng nhau. ¦u: Kh¶ n¨ng cung cÊp ®iÒu khiÓn linh ho¹t vµ ®−îc coi lµ chuyÓn m¹ch tiªu chuÈn. • ChuyÓn m¹ch r¬ le ®iÖn tö : Cã r¬ le ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo. §iÓm c¾t cã thÓ lùa chän theo h−íng cña dßng ®iÖn trong r¬ le. Do ®ã thùc hiÖn nhanh h¬n kiÓu më ®ãng. • ChuyÓn m¹ch ®iÖn tö kiÓu ph©n chia kh«ng gian : Cã mét cæng ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo. Nh−îc : Kh«ng t−¬ng thÝch víi ph−¬ng ph¸p cò do ®é kh¸c nhau vÒ møc ®é tÝn hiÖu hoÆc chi phÝ vµ c¸c ®Æc ®iÓm tho¹i kh¸ xÊu nh− mÊt tiÕng, xuyªn ©m. II.1.2. ChuyÓn m¹ch ghÐp (MPTS): (MTS : MultiPlexing Type Switch) Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch mµ th«ng tin cña c¸c cuéc gäi ®−îc ghÐp víi nhau trªn c¬ së thêi gian hay tÇn sè trªn ®−êng truyÒn. ChuyÓn m¹ch kªnh ChuyÓn m¹ch ghÐp ChuyÓn m¹ch kªnh ph©n chia theo kh«ng gian C/m c¬ kiÓu ®éng truyÒn ChuyÓn m¹ch ®iÖn tö C/m c¬ kiÓu ®ãng më ChuyÓn m¹ch r¬le ®iÖn tö FDM TDM FDMPCM
  • 7. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.7 • ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo tÇn sè (FDM) : Ph−¬ng ph¸p ph©n chia theo tÇn sè lµ t¸ch c¸c tÝn hiÖu cã c¸c tÇn sè cÇn thiÕt b»ng c¸ch sö dông bé läc cã thÓ thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p nµy cã c¸c vÊn ®Ò kü thuËt nh− ph¸t sinh c¸c lo¹i tÇn sè kh¸c nhau vµ trong viÖc cung cÊp ng¾t c¸c tÇn sè nµy còng nh− trong c¸c bé läc cã thÓ thay ®æi. §ång thêi nã l¹i kh«ng kinh tÕ. Do ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc nghiªn cøu trong thêi kú ®Çu cña sù ph¸p triÓn tæng ®µi nh−ng ch−a ®−îc sö dông réng r·i. • ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo thêi gian (TDM) : Thùc hiÖn chuyÓn mach trªn c¬ së ghÐp kªnh theo thêi gian, ta cã thÓ ph©n thµnh c¸c lo¹i : − ChuyÓn m¹ch PAM. − ChuyÓn m¹ch PCM. ChuyÓn m¹ch PAM cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i biÕn ®æi A/D, nh−ng chØ thÝch hîp trong tæng ®µi nhá hay võa do t¹p ©m, xuyªn ©m lín. ChuyÓn m¹ch PCM cã chÊt l−îng truyÒn dÉn hÇu nh− kh«ng lÖ thuéc kho¶ng c¸ch, tÝnh më vµ kinh kÕ cao trong m¹ng th«ng tin hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi IDN hay ISDN . Do ®ã ta xÐt chuyÓn m¹ch PCM ë phÇn sau. II.2. ChuyÓn m¹ch PCM : Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch ghÐp ho¹t ®éng trªn c¬ së dån kªnh theo thêi gian vµ ®iÒu chÕ xung m·. Trong hÖ thèng tæng ®µi, chóng ta gÆp ph¶i mét sè thuËt ng÷ vÒ chuyÓn m¹ch nh− : chuyÓn m¹ch, m¹ng chuyÓn m¹ch, trung t©m chuyÓn m¹ch, tr−êng chuyÓn m¹ch. §Ó tr¸nh sù lÉn lén, chóng ta xÐt c¸c kh¸i niÖm sau : ChuyÓn m¹ch : M« t¶ mét nguyªn tè chuyÓn m¹ch ®¬n gi¶n. Tr−êng chuyÓn m¹ch : M« t¶ sù hîp thµnh cña mét nhãm c¸c chuyÓn m¹ch. Trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) chøa tr−êng chuyÓn m¹ch. Mét m¹ng chuyÓn m¹ch gåm c¸c trung t©m (nodes) chuyÓn m¹ch, c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ hÖ thèng truyÒn dÉn. H×nh 2-5 : Tr−êng chuyÓn m¹ch. Tr−êng chuyÓn m¹ch Giao tiÕp ®−êng d©y …. Giao tiÕp ®−êng d©y … §−êng d©y tõ tæng ®µi §−êng d©y tõ tæng ®µi §−êng d©y ®Õn thuª bao §−êng d©y ®Õn thuª bao
  • 8. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.8 Mét tr−êng chuyÓn m¹ch sè cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a c¸c kªnh trong c¸c luång PCM 32. C¸c luång PCM ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch trªn c¸c buses hay highways. Nh− vËy, chuyÓn m¹ch sè bao gåm sù truyÒn dÉn cña c¸c tõ PCM liªn quan ®Õn 1 kªnh trong 1 khe thêi gian ë 1 bus ngâ vµo vµ 1 khe thêi gian ë bus ngâ ra. ViÖc trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ph¸p vµ cã thÓ t¸ch biÖt hoÆc phèi hîp nh− sau: - ChuyÓn m¹ch thêi gian. - ChuyÓn m¹ch kh«ng gian. II.2.1. ChuyÓn m¹ch thêi gian (T) : ChuyÓn m¹ch T vÒ c¬ b¶n lµ thùc hiÖn chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a c¸c khe thêi gian kh¸c nhau trªn cïng mét tuyÕn PCM. VÒ mÆt lý thuyÕt cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 ph−¬ng ph¸p sau: • Dïng bé trÔ : Nguyªn t¾c : Trªn ®−êng truyÒn dÉn tÝn hiÖu, ta ®Æt c¸c ®¬n vÞ trÔ cã thêi gian trÔ b»ng 1 khe thêi gian. H×nh 2-6 Ph−¬ng ph¸p dïng bé trÔ. H×nh 2-7 : ChuyÓn m¹ch gi÷a hai khe thêi gian A vµ B dïng bé trÔ. Ma Ma TSA Qua n bé trÔ TSA TSBTSB MbMb TSBTSB MbMb TSATSA Qua R-n bé trÔ AT AR BR BT n-(B-A) khe thêi gian (B-A) khe thêi gian
  • 9. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.9 Gi¶ sö trong khung cã R khe thêi gian, trong ®ã cÇn trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe thêi gian A vµ B Ta cho mÉu Ma (8 bit PCM) qua n bé trÔ th× ë ®Çu ra mÉu Ma sÏ cã mÆt ë khe thêi gian TSB. Vµ mÉu Mb qua R-n bé trÔ sÏ cã mÆt ë thêi ®iÓm TSA. Nh− vËy viÖc trao ®æi th«ng tin ®· ®−îc thùc hiªn. Nh−îc : HiÖu qu¶ kÐm, gi¸ thµnh cao. • Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm : Dùa trªn c¬ së c¸c mÉu tiÕng nãi ®−îc ghi vµo c¸c bé nhí ®Öm BM vµ ®äc ra ë nh÷ng thêi ®iÓm mong muèn. §Þa chØ cña « nhí trong BM ®Ó ghi hoÆc ®äc ®−îc cung cÊp bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM. H×nh 2-8 : Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm. Th«ng tin ph©n kªnh thêi gian ®−îc ghi lÇn l−ît vµo c¸c tÕ bµo cña BM. NÕu b lµ sè bÝt m· ho¸ mÉu tiÕng nãi, R sè khe thêi gian trong mét tuyÕn (khung) th× BM sÏ cã R « nhí vµ dung l−îng bé nhí BM lµ b.R bits. CM l−u c¸c ®Þa chØ cña BM ®Ó ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ghi, v× BM cã R ®Þa chØ, nªn dung l−îng cña CM lµ R.log2R bits. Trong ®ã, log2R biÓu thÞ sè bit trong 1 tõ ®Þa chØ vµ còng lµ sè ®−êng trong 1 bus. ViÖc ghi ®äc vµo BM cã thÓ lµ tuÇn tù hoÆc ngÉu nhiªn. Nh− vËy, trong chuyÓn m¹ch T cã hai kiÓu ®iÒu khiÓn lµ tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn. • §iÒu khiÓn tuÇn tù : §iÒu khiÓn tuÇn tù lµ kiÓu ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã, viÖc ®äc ra hay ghi vµo c¸c ®Þa chØ liªn tiÕp cña bé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù t−¬ng øng víi thø tù ngâ vµo cña c¸c khe thêi gian. Trong ®iÒu khiÓn tuÇn tù, mét bé ®Õm khe thêi gian ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØ cña BM. Bé ®Õm nµy sÏ ®−îc tuÇn tù t¨ng lªn 1 sau thêi gian cña mét khe thêi gian. • §iÒu khiÓn ngÉu nhiªn : §iÒu khiÓn ngÉu nhiªn lµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã c¸c ®Þa chØ trong BM kh«ng t−¬ng øng víi thø tù cña c¸c khe thêi gian mµ chóng ®−îc ph©n nhiÖm tõ tr−íc theo viÖc ghi vµo vµ ®äc ra cña bé nhí ®iÒu khiÓn CM. Tõ ®ã, chuyÓn m¹ch T cã hai lo¹i : Ghi vµo tuÇn tù, ®äc ra ngÉu nhiªn vµ Ghi ngÉu vµo nhiªn, ®äc ra tuÇn tù. BM CM §äc raGhi vµo
  • 10. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.10 A, §iÒu khiÓn ghi tuÇn tù B, §iÒu khiÓn ghi ngÉu nhiªn H×nh 2-9 : §iÒu khiÓn tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn. Ghi tuÇn tù / ®äc ngÉu nhiªn : Bé ®Õm khe thêi gian (Time slot counter) x¸c ®Þnh tuyÕn PCM vµo ®Ó ghi tÝn hiÖu vµo bé nhí BM mét c¸ch tuÇn tù, bé ®Õm khe thêi gian lµm viÖc ®ång bé víi tuyÕn PCM vµo, nghÜa lµ viÖc ghi liªn tiÕp vµo c¸c « nhí trong bé nhí BM ®−îc ®¶m b¶o bëi sù t¨ng lªn mét cña gi¸ trÞ cña bé ®Õm khe thêi gian. Bé nhí ®iÒu khiÓn CM ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ra cña BM b»ng c¸ch cung cÊp c¸c ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM. H×nh2-10 : Ghi tuÇn tù, ®äc ngÉu nhiªn. C¸c kªnh th«ng tin sè ®−îc ghÐp víi nhau theo th¬i gian bëi bé MUX, sau ®ã, ®−a ®Õn bé chuyÓn ®æi tõ nèi tiÕp sang song song ®Ó ®−a ra c¸c tõ m· song song 8 bits (Mçi tõ m· chiÕm 1 khe thêi gian). C¸c tõ m· nµy ®−îc ghi tuÇn tù vµo bé nhí BM do gi¸ trÞ cña bé ®Õm khe thêi gian t¨ng lÇn l−ît lªn 1 t−¬ng øng víi khe thêi gian ®Çu vµo. Xen kÎ víi qu¸ tr×nh ghi lµ qu¸ tr×nh ®äc th«ng tin tõ bé nhí BM víi c¸c ®Þa chØ do bé nhí ®iÒu khiÓn CM A B C … N N … C B A §Õm khe thêi gian BM N C B … A N … C B A CM BM B A S/PM 0 A B R-1 P/SD BM 0 A B R-1 §Õm khe thêi gian §Þa chØ ®äc §Þa chØ ghi in out CM
  • 11. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.11 cung cÊp. Th«ng tin sau khi ®äc ra khái BM, ®−îc chuyÓn ®æi tõ song song ra nèi tiÕp trë l¹i vµ sau ®ã ®−îc t¸ch ra thµnh c¸c kªnh ®Ó ®−a ra ngoµi. Nh− vËy, viÖc ghi ®äc BM thùc hiÖn 2 chu tr×nh sau : - Ghi vµo BM « nhí cã ®Þa chØ do bé ®Õm khung cung cÊp (gäi lµ chu tr×nh ghi). - §äc ra tõ BM tõ « nhí cã ®Þa chØ do CM cung cÊp (chu tr×nh ®äc). §èi víi tÝn hiÖu tho¹i, fs = 8 KHz do ®ã cø 125 ms th× « nhí BM ghi ®äc 1 lÇn. Sè kªnh cùc ®¹i Rmax=125/(TW+TR). trong ®ã TW vµ TR lµ thêi gian ghi vµ ®äc cña bé nhí BM do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh. XÐt vÝ dô : hai khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi víi nhau, ®Þa chØ ghi vµo BM chÝnh lµ sè thø tù cña khe thêi gian (ghi vµo tuÇn tù) trong mét khung. Khi ta muèn trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe A vµ B, ta cÇn ghi vµo CM gi¸ trÞ “A” vµo ng¨n nhí B vµ gi¸ trÞ “B” vµo ng¨n nhí A. T¹i TSA, khi bé ®Õm ®Õm ®Õn gi¸ trÞ “A” ( BM ®Õn « nhí A) : Trong chu tr×nh ghi, ®Þa chØ ®−îc cung cÊp bëi bé ®Õm khe thêi gian vµ chu tr×nh ®äc ®−îc CM cung cÊp ®Þa chØ. • Qu¸ tr×nh ®−îc tiÕn hµnh nh− sau : Bé ®iÒu khiÓn ghi lÇn l−ît vµo c¸c « nhí cña BM cïng víi sù t¨ng lªn 1 cña bé ®Õm khung. ë thêi ®iÓm TSA, mÉu MA ®−îc ghi vµo « nhí A vµ do CMA cã néi dung “B” nªn nªn mÉu Mb ®−îc ®äc ra tõ « nhí B cña BM. Trong thêi gian TSB, mÉu Mb ®−îc ghi vµo BMB vµ do « nhí CMB cã néi dung “A” nªn mÉu Ma ®−îc ®äc ra tõ « nhí BMA. Nh− vËy, ®· cã sù trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian A vµ B, qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn cho ®Õn khi cã sù thay ®æi cña CM. Ghi ngÉu nhiªn/ ®äc ra tuÇn tù : Bé nhí CM cung cÊp ®Þa chØ cña c¸c « nhí cña BM trong chu tr×nh ghi cßn bé ®Õm khe thêi gian cung cÊp ®Þa chØ cho viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí BM. Gi¶ sö 2 khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× « nhí A trong CM l−u gi¸ trÞ ‘B’ vµ « nhí B trong CM sÏ l−u gi¸ trÞ ‘A’. • Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®−îc tiÕn hµnh nh− sau : Bé ®Õm khe thêi gian quÐt lÇn l−ît BM vµ CM vµ do ®ã, ë ®Çu ra néi dung trong c¸c « nhí BM ®−îc ®äc ra lÇn l−ît. Trong khe thêi gian TSA, Mb ®−îc ®äc ra vµ do CMA cã ®Þa chØ “B” nªn mÉu Ma ®−îc ghi vµo « nhí BMB . Trong khe thêi gian TSB, Ma ®−îc ®äc ra vµ do CMB cã ®Þa chØ “A” nªn mÉu Mb ®−îc ghi vµo « nhí BMA. Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin tõ BM lµ tuÇn tù vµ ghi vµo lµ do CM ®iÒu khiÓn vµ sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hai khe thêi gian A vµ B trªn cïng mét tuyÕn PCM ®· ®−îc thùc hiÖn.
  • 12. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.12 H×nh 2-11 : Ghi ngÉu nhiªn, ®äc ra tuÇn tù. • §Æc tÝnh cña chuyÓn m¹ch T: Thêi gian trÔ phô thuéc vµo quan hÖ khe thêi gian vµo, khe thêi gian ra, tuyÕn PCM vµo, tuyÕn PCM ra ... Nh−ng nã lu«n ®−îc gi÷ ë møc thuª bao kh«ng nhËn thÊy ®−îc v× thêi gian trÔ nµy lu«n nhá h¬n thêi gian cña 1 khung cña tuyÕn PCM. ¦u ®iÓm næi bËt lµ tÝnh tiÕp th«ng hoµn toµn. Mçi kªnh ®−îc ph©n bè vµo mét khe t−¬ng øng. Nh− vËy, bÊt kú ®Çu vµo nµo cung cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®Õn ngâ ra mong muèn. Ho¹t ®éng cña CM ®éc lËp víi tin tøc, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thªm c¸c bits ch½n lÎ, b¸o hiÖu cïng víi c¸c byte mÉu tiÕng nãi. Nh−îc : Sè l−îng kªnh bÞ h¹n chÕ bëi thêi gian truy cËp bé nhí. HiÖn nay, c«ng nghÖ RAM ph¸t triÓn 1 cÊp T cã thÓ chuyÓn m¹ch 1024 kªnh. • N©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch T : GhÐp kªnh víi c¸c bits song song : ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch cña tÇng T thùc hiÖn ph−¬ng thøc truyÒn song song tÝn hiÖu sè cña 1 kªnh qua tÇng T. Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch qua tÇng T víi viÖc ghi ®äc lÇn l−ît 8 bits/kªnh vµo bé nhí ®−îc thùc hiÖn nh− h×nh 2-12. Ta nhËn thÊy r»ng, nÕu thêi gian truy xuÊt cña bé nhí lµ lín th× dung l−îng cña chuyÓn m¹ch bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, tr−íc khi ®−a vµo tr−êng chuyÓn m¹ch, bao giê tÝn hiÖu còng ®−îc ghÐp kªnh vµ chuyÓn ®æi sang song song. S/PM 0 A B R-1 P/SD BM 0 A B R-1 §Õm khe thêi gian §Þa chØ ghi §Þa chØ ®äc ... ... in out B A CM
  • 13. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.13 H×nh 2-12 : Ghi / ®äc song song 8 bits. §Ó ®¬n gi¶n, xÐt vÝ dô 1 khung chØ cã 2 kªnh. Nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy: Khi thùc hiÖn biÕn ®æi khung tõ nèi tiÕp ra song song th× 8 bÝt sÏ cã 7 bÝt trèng. Kho¶ng thêi gian nµy t−¬ng øng víi 7 bits ®−îc sö dông ®Ó truyÒn tÝn hiÖu c¸c kªnh kh¸c cña c¸c tuyÕn PCM kh¸c. H×nh 2-13 : GhÐp 3 tuyÕn PCM S/P. Qu¸ tr×nh ghÐp 6 tÝn hiÖu ë 3 tuyÕn PCM kh¸c nhau còng ®−îc m« t¶ trong h×nh trªn. T¹i mçi bé S/P cã 1 ®Çu vµo vµ 8 ®Çu ra. Nh− vËy, ta cã 24 ®Çu ra khái 3 bé S/P t−¬ng øng víi line0, line1, line2 vµ ®−îc ghÐp ë bé MUX. T¹i ®Çu ra cña bé MUX, 6 tÝn hiÖu sè ®−îc ghÐp nh− trªn. Kho¶ng thêi gian trèng øng víi 5 bits. ViÖc thay ®æi khe thêi gian ë tr−êng hîp nµy ®−îc thùc hiÖn t¹i tÇng T mµ t¹i ®ã ë ®Çu ra vµ ®Çu vµo cã 8 ®−êng nèi vµ tÇng T cã 8 chuyÓn m¹ch T. T¹i mét nh¸nh chuyÓn m¹ch T cã mét bit cña 8 bits song song trªn mét kªnh ®−îc ghi vµo. • Th©m nhËp song song vµo tÇng chuyÓn m¹ch T : TSW ®äc raghi vµo 8 bits 1 kªnh 1 kªnh 8 bits kho¶ng trèng 5 bits line0 S/P 1 frame 7 bÝt trèng line0 S/P kªnh 1 kªnh 2 line0 S/P 8 bits 1 khung M U X … … …… …… ……
  • 14. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.14 §Ó t¨ng dung l−îng cho cÊp chuyÓn m¹ch T, ngoµi viÖc sö dông ph−¬ng thøc truyÒn sè liÖu song song cßn kÕt hîp ph−¬ng thøc th©m nhËp song song vµo bé nhí. Trong ph−¬ng ph¸p th©m nhËp lÇn l−ît th× sè lÇn th©m nhËp gÊp 2 lÇn sè khe thêi gian trong mét khung tÝn hiÖu. Ph−¬ng ph¸p th©m nhËp song song vµo tÇng T sÏ cho phÐp gi¶m sè lÇn th©m nhËp gÇn b»ng n÷a so víi th©m nhËp truyÒn thèng. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy, bé nhí th«ng tin ®−îc chia thµnh c¸c khèi (block). Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí cã thÓ ®ång thêi. RAM ®−îc chia thµnh 16 khèi, mçi khèi gåm 256 ®Þa chØ. Nh− vËy, tæng dung l−îng cña bé nhí T lµ 256*16 = 4096 ®Þa chØ. XÐt vÝ dô m« t¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn m¹ch qua tÇng T theo ph−¬ng thøc : ghi tuÇn tù, ®äc song song víi ph−¬ng ph¸p truy cËp bé nhí song song. ... . H×nh 2-14 : Th©m nhËp song song. H×nh 2-15 : D÷ liÖu ®äc ra trong truy cËp song song. ViÖc ghi vµo RAM thùc hiÖn trong kho¶ng 15 khe thêi gian theo nh÷ng ®Þa chØ x¸c ®Þnh tr−íc cña 16 block. Khi hoµn thµnh qu¸ tr×nh ghi vµo RAM ë TS15, qu¸ tr×nh ®äc ®−îc thùc hiÖn ®ång thêi cho tÊt c¶ 16 khèi ë TS16. §Þa chØ lÇn ®äc ®Çu tiªn cho khèi 1 lµ ®Þa chØ 1. TÝn hiÖu sè ®äc ra tõ block 1 ®Õn block 16 ®−îc s¾p xÕp lÇn l−ît trªn tuyÕn PCM ra cña tÇng T. TiÕp tôc khe thø 17 ®Õn khe thø 31 lµ ghi vµo cã ®iÒu khiÓn vµ TS32 lµ ®äc ra toµn bé 16 block ®ång thêi. Nh− vËy, cã 15 khe ®Ó ghi vµ khe thø 16 lµ dïng ®Ó ®äc. Do ®ã, kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch cña tÇng nµy trong 1 khung lµ 4096*15/16 = 3840 kªnh. 1 2 3 . . . 256 8 bits Block 1 ®äc ra ®ång thêi Block 2 Block 16 . . ….. R256 ... R1 W15 ... W2 W1 1 khung BlockBlock1 16 ... 2 1Block2 d÷ liÖu ®äc ®Çu tiªn ë ®Þa chØ 1Block 16 … ...
  • 15. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.15 Sè lÇn th©m nhËp lµ 4096 lÇn. §èi víi ph−¬ng thøc th©m nhËp truyÒn thèng th× víi 4096 lÇn th©m nhËp th× chØ cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®−îc 2048 kªnh mµ th«i, nghÜa lµ ph−¬ng thøc th©m nhËp song song ®· t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dung l−îng h¬n 15/32 lÇn so víi ph−¬ng thøc th©m nhËp truyÒn thèng. II.2.2. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ( S ) : • Nguyªn lý : H×nh 2-16 : S¬ ®å chuyÓn m¹ch kh«ng gian tiÕp th«ng hoµn toµn vµ kh«ng hoµn toµn. Nguyªn lý lµm viÖc cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian dùa trªn c¬ së chuyÓn m¹ch kh«ng gian dïng thanh chÐo. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè lµ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn viÖc trao ®æi th«ng tin cïng mét khe thêi gian nh−ng ë hai tuyÕn PCM kh¸c nhau. Trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng hoµn toµn, ta thÊy r»ng bÊt kú ®Çu vµo nµo còng cã kh¶ n¨ng nèi víi ®Çu ra mong muèn, cßn trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng kh«ng hoµn toµn th× chØ cã mét sè ®Çu vµo nµo ®ã th× míi cã kh¶ n¨ng nèi víi mét sè ®Çu ra t−¬ng øng nµo ®ã mµ th«i. Th«ng th−¬ng, c¸c s¬ ®å tiÕp th«ng kh«ng hßa toµn ®−îc thiÕt kÕ víi môc ®Ých kinh tÕ ë nh÷ng n¬i cã nhu cÇu trao ®æi th«ng tin kh«ng ®ång ®Òu. Khi sè kªnh tho¹i lín, ta ph¶i ghÐp chung nhiÒu tuyÕn PCM. ViÖc ®Êu nèi gi÷a c¸c kªnh kh«ng chØ lµ trao ®æi th«ng tin trªn c¸c tuyÕn khe thêi gian cña tuyÕn PCM mµ cßn trao ®æi gi÷a c¸c tuyÕn víi nhau. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm nhiÖm vô nèi m¹ch cho c¸c tuyÕn PCM kh¸c nhau ë ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Nã t¹o ra mèi quan hÖ thêi gian thùc cho 1 hay nhiÒu khe thêi gian. XÐt mét chuyÓn m¹ch kh«ng gian PCM cã ma trËn mxn víi ngâ vµo vµ ngâ ra mang c¸c tÝn hiÖu PCM. Sù nèi kÕt bÊt kú gi÷a c¸c khe thêi gian cña bus ngâ vµo víi khe thêi gian t−¬ng øng ë ngâ ra ®−îc thùc hiÖn qua ®iÓm th«ng cña ma trËn chuyÓn m¹ch kh«ng gian ph¶i ®−îc tiÕn hµnh trong suèt thêi gian cña khe thêi gian nµy vµ lÆp l¹i trong c¸c khung kÕ tiÕp cho ®Õn khi cuéc gäi ®ã kÕt thóc. Trong thêi gian cßn l¹i trong thêi gian mét khung, ®iÓm th«ng nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho mét cuéc gäi kh¸c cã liªn quan. Do ®ã viÖc ®iÒu khiÓn lµ ph¶i theo 1 chu kú nµo ®ã tuú thuéc vµo thêi gian cuéc gäi. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖc nhê bé nhí nèi kÕt CM côc bé kÕt hîp víi m¹ch chuyÓn m¹ch kh«ng gian. N ®Çu vµo M ®Çu ra N ®Çu vµo M ®Çu ra
  • 16. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.16 H×nh 2-17 : ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè. H×nh2-18 : ChuyÓn m¹ch S ma trËn 4*4. ChuyÓn m¹ch gåm ma trËn m*n ®iÓm th«ng ®ãng / më lµ ®−îc ®iÒu khiÓn bëi CM. Mçi ®Þa chØ nhÞ ph©n ®¸nh dÊu 1 ®iÓn th«ng thÝch hîp ®Ó thiÕt lËp nèi kÕt gi÷a ngâ ra vµ ngâ vµo trªn bus. KÝch th−íc mçi tõ cña CM ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cÊt gi÷ ®Þa chØ nhÞ ph©n cho 1 trong n ®iÓm th«ng vµ cã thÓ thªm 1 ®i¹ chØ ®Ó thÓ hiÖn r»ng mäi ®iÓm th«ng trong cét lµ më. Nh− vËy gåm n+1 ®Þa chØ. VËy, mçi tõ CM gåm log2(n+1) bits. Mçi bé nhí CM ph¶i l−u ®−îc toµn bé ®Þa chØ ®iÓm th«ng trong 1 khung vµ ®Ó CM lµm viÖc mét c¸ch ®ång bé víi ma trËn chuyÓn m¹ch nªn c¸c « nhí cña CM sÏ t−¬ng øng B u s v µ o 1 2 3 … … n 1 2 3 ... m }bus ra ®iÓm th«ng Bus ®Þa chØ …………… … 1 W Bé nhí ®iÒu khiÓn CM … CM-E CM-F CM-G CM-H A B C D 1 2 1 2 3 3 1 2 3 1 2 3 001 010 011 010 001 010 E F G H
  • 17. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.17 víi thø tù c¸c khe thêi gian vµo, cho nªn, nã ph¶i cã Ýt nhÊt R « nhí (R lµ sè khe thêi gian trong mét khung). Nh− vËy, ®Þa chØ cña ®iÓm th«ng sÏ ®−îc nèi trong khe thêi gian TS1 sÏ ®−îc l−u tr÷ trong « nhí ®Çu tiªn trong CM. Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch xem xÐt néi dung cña tÕ bµo suèt khe thêi gian t−¬ng øng vµ dïng ®Þa chØ nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm th«ng cña khe thêi gian nµy. Qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn nh− vËy cho hÕt khung, tiÕp tôc cho hÕt mét cuéc gäi ®Ó sau ®ã trong CM cã sù thay ®æi vµ mäi viÖc sÏ ®−îc tæ chøc l¹i. Gi¶ sö cã mét ma trËn chuyÓn m¹ch PCM 4x4 víi 1 khung cã 3 khe thêi gian, vËy, mçi CM cã 3 tÕ bµo. Mçi tõ 3 bits( log2(4+1)). T¹i mçi ®iÓm th«ng, ta ®Æt c¸c cæng AND vµ cæng nµy ®−îc më hay ®ãng lµ do CM quyÕt ®Þnh. - §Þa chØ ‘000’ biÓu thÞ mäi ®iÓm th«ng trªn cét lµ kh«ng ®−îc nèi. - §Þa chØ ‘001’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng ®Çu tiªn (cao nhÊt) trªn cét lµ nèi. - §Þa chØ ‘010’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø hai trªn cét lµ nèi. - §Þa chØ ‘011’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø ba trªn cét lµ nèi. - §Þa chØ ‘100’ biÓu thÞ ®iÓm th«ng cuèi cïng (thÊp nhÊt) trªn cét lµ nèi. Gi¶ sö, c¸c nhu cÇu trao ®æi gi÷a c¸c khe thêi gian nh− sau : - Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busE. - Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busF. - Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busF. - Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busE. - Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busH. - Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busD nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busE. • Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch ®−îc tiÕn hµnh nh− sau : C¸c « nhí cña CM lµm viÖc ®ång bé víi c¸c khe thêi gian ngâ vµo. - Trong thêi gian cña khe thêi gian TS1 : ¤ nhí 1 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘001’ nªn ®iÓm th«ng ®Çu tiªn cña nã (A-E) ®ãng, c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy. ¤ nhí 1 cña CM-F cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-F) cña nã ®ãng vµ c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F. - Trong thêi gian cña khe thêi gian TS2 : ¤ nhí 2 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× cña nã (B-E) ®ãng, c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy. ¤ nhí 2 cña CM-F cã gi¸ trÞ ‘001’ nªn ®iÓm th«ng thø nhÊt (A-F) cña nã ®ãng vµ c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F. - Trong thêi gian cña khe thêi gian TS3 :
  • 18. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.18 ¤ nhí 3 cña CM-E cã gi¸ trÞ ‘011’ nªn ®iÓm th«ng thø ba cña nã (C-E) ®ãng, c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo C ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy. ¤ nhí 3 cña CM-H cã gi¸ trÞ ‘010’ nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-H) cña nã ®ãng vµ c¸c tÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra H. Nh− vËy b»ng c¸ch sö dông bé nhí CM , ta cã thÓ t¹o ra 1 ma trËn chuyÓn m¹ch cã thÓ lµ m*n hay n*n tuú vµo yªu cÇu. • §iÒu khiÓn trong chuyÓn m¹ch S : ViÖc x¸c ®Þnh ®iÓm chuyÓn m¹ch cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai c¸ch : - §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo: X¸c ®Þnh ®Çu ra nµo sÏ nèi víi ®Çu vµo t−¬ng øng. - §iÒu khiÓn theo ®Çu ra: X¸c ®Þnh ®Çu vµo nµo sÏ nèi víi ®Çu ra t−¬ng øng. Trong chuyÓn m¹ch S ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra th× trªn c¸c cét ngâ ra sÏ cã c¸c bé nhí CM vµ néi dung trong c¸c « nhí cña CM sÏ chän c¸c dßng ngâ vµo cho cét ngâ ra cña nã. §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo th× mçi dßng sÏ cã mét bé nhí CM ®iÒu khiÓn vµ néi dung cña nã sÏ x¸c ®Þnh c¸c cét ngâ ra cho dßng ngâ vµo cña nã. H×nh 2-19 : §iÒu khiÓn theo ®Çu ra. Theo nguyªn lý trªn, ®iÒu khiÓn ngâ ra cã thÓ sö dông c¸c bé ghÐp kªnh logic sè. Bé ghÐp kªnh logic sè nµy cho phÐp nèi ®Õn ngâ ra cña nã tõ mét trong n ngâ vµo tïy thuéc vµo ®Þa chØ nhÞ ph©n ®−îc cung cÊp bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM cña nã. Sè bits nhÞ ph©n yªu cÇu cho n ®Çu vµo lµ log2n. Dung l−îng tæng céng cña bé nhí CM lµ : CCM = R.log2n (víi R lµ sè khe thêi gian trong 1 khung). NÕu chuyÓn m¹ch S cã m ®Çu ra th× dung l−îng bé nhí CM tæng céng cña nã sÏ lµ : Σ CCM = m.R.log2n. §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo sö dông bé t¸ch kªnh logic sè, nã cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a mét ngâ vµo víi 1 trong m ngâ ra theo ®Þa chØ nhÞ ph©n x¸c ®Þnh tr−íc trong CM ë n ngâ vµo. Sè bits nhÞ ph©n yªu cÇu cho tæng dung l−îng cña bé nhí CM lµ : MUX MUX MUX CM-1 CM-2 CM-N ......... ... ... ... 1 .. . 2 N 1 2 M... M ngâ ra N ngâ vµo
  • 19. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.19 Σ CCM = n.R.log2m. H×nh 2-20 : §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo. ChuyÓn m¹ch T kh«ng thuËn lîi trong c¸c hÖ thèng tæng ®µi cã dung l−îng lín, tuy nhiªn, chuyÓn m¹ch S dïng ®éc lËp lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Bëi v× nã chØ thùc hiÖn ®−îc sù trao ®æi gi÷a c¸c tuyÕn kh¸c nhau cã cïng khe thêi gian, ®iÒu nµy kh«ng cã tÝnh thùc tÕ. Trong thùc tÕ, ng−êi ta ghÐp chuyÓn m¹ch T vµ S ®Ó t¹o nªn c¸c tr−êng chuyÓn m¹ch cã dung l−îng lín. II.3. Phèi phÐp c¸c cÊp chuyÓn m¹ch: Th«ng th−êng, chuyÓn m¹ch T chØ ®¸p øng ®−îc trong hÖ thèng tæng dµi cã dung l−îng lín nhÊt lµ 512 kªnh giao th«ng, ®Ó n©ng cao dung l−îng chuyÓn m¹ch, ng−êi ta ph¶i phèi ghÐp gi÷a cÊp S vµ cÊp T. Sù kÕt hîp kh¸c nhau dÉn ®Õn c¸c tr−êng chuyªn m¹ch cã tÝnh chÊt kh¸c nhau, ®ång thêi, ch¼ng nh÷ng nã lµm t¨ng dung l−îng hÖ thèng mµ cßn lµm gi¶m gi¸ thµnh thiÕt bÞ. Trong c¸c tæng ®µi dung l−îng lín th−êng cã tr−êng chuyÓn m¹ch ghÐp gi÷a c¸c cÊp nh−: Tæng ®µi Ph¸p: E10 B : TST. E12 : TSSST. Tæng ®µi Thôy §iÓn AXE : T, TST. Tæng ®µi NhËt HTX10: TST. Tæng ®µi ý Sitel : SSTSS. II.3.1. ChuyÓn m¹ch ghÐp TS : Nguyªn lý chuyÓn m¹ch TS ®«i khi cßn gäi lµ nguyªn lý nhí TS v× kh«ng cã chuyÓn m¹ch kh«ng gian tr×nh bµy trªn thËt sù ®−îc ¸p dông. C¸c kªnh ®−îc t¹o nhãm theo thêi gian thµnh N tuyÕn PCM vµ ®−îc ®−a ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch. Trªn mçi tuyÕn PCM cã mét bé nhí th«ng tin BM víi R « nhí ®óng b»ng sè kªnh trªn mét khung mçi tuyÕn. Th«ng tin n»m trong c¸c khe thêi gian ®−îc ghi mét c¸ch tuÇn tù vµo bé nhí BM, cßn ®äc ra do bé nhí ®iÒu khiÓn CM quyÕt ®Þnh. DEMUX CM-1 DEMUX CM-1 DEMUX CM-1 ... ... ... ... ... ... ... N ... ... 1 2 ... 1 2 M M ngâ ra ... N ngâ vµo
  • 20. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.20 H×nh 2-21 : ChuyÓn m¹ch TS. Bé nhí CM ®−îc chia thµnh R khèi nhí, øng víi R kªnh mçi tuyÕn. Mçi khèi cã N « nhí øng víi N tuyÕn ra. Dung l−îng cña CM lµ : CCM=R.N khèi nhí. Th«ng tin trong khèi nhí CM ®−îc quÐt lÇn l−ît ®ång thêi víi khe thêi gian néi bé. Nh− vËy, trong thêi gian cña mét khe thêi gian ®−îc chia lµm N khe thêi gian néi bé nhá h¬n. Cã nghÜa lµ, trong 1 khe thêi gian cã N « nhí cña b« nhí ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch CM ®äc ra. Chóng cho biÕt cÇn ph¶i ®äc th«ng tin ra tõ « nhí nµo trong N « nhí cña bé nhí th«ng tin BM. Trong 1 khe thêi gian, c¸c thanh ghi ®Çu ra ®−îc n¹p 1 c¸ch lÇn l−ît. TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®äc bé nhí ra thanh ghi biÓu diÔn nh− h×nh 2-22. NÕu mçi tuyÕn PCM cã R kªnh th× ®é réng khe thêi gian lµ 125/R, khi cã N tuyÕn thêi gian ®äc bé nhí CM ph¶i nhá h¬n 125/(R*N) . ChÝnh v× h¹n chÕ nµy mµ lo¹i chuyÓn m¹ch nµy chØ dïng cho tæng ®µi cã dung l−îng nhá. Do ®ã ph¶i chän CM lµ lo¹i bé nhí cã thêi gian th©m nhËp nhá. 0 1 … R-1 0 1 … R-1 0 1 … R-1 REG 0 REG 1 REG N-1 PCM1 …………………………… PCMN 0 … N-1 0 … N-1 0 … N-1 Khe thêi gian TS1 Khe thêi gian TS0 Khe thêi gian TSR-1 ……………… … … … PCM0 CM 1,R-1 0,1 §iÒu khiÓn thêi ®iÓm ®äc ra ………… PCMN PCM1 PCM0 Khe thêi gian néi bé 0 Khe thêi gian néi bé N-1 CMS … BM-0 BM-1 BM-N
  • 21. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.21 Muèn trao ®æi th«ng tin gi÷a khe thêi gian 1 cña PCM0 víi khe th× gian R-1 cña PCM1, ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn ®Êu nèi ghi gi¸ trÞ 1, R-1 vµo « nhí 0 cña vïng nhí øng víi khe thêi gian 1 vµ ghi gi¸ tri 1,0 vµo « nhí cña vïng nhí øng víi khe thêi gian ra R-1. Trong mét khe thêi gian, c¸c thanh ghi ë ®Çu ra ®−îc n¹p lÇn l−ît theo N khe thêi gian néi bé. C¸c thanh ghi lµm viÖc nh− c¸c bé ®Öm hiÖu chØnh l¹i ®ång hå ®Ó ®ång bé víi c¸c th«ng tin trªn N tuyÕn PCM ë ®Çu ra. Trong khe thêi gian TS1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 0 (øng víi khe thêi gian néi bé 0); gi¸ trÞ ‘1,R-1’ trong « nhí nµy sÏ ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM1, ®ång thêi cã tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG0. H×nh 2-22 : TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®äc ra thanh ghi. Sau ®ã, trong khe thêi gian R-1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 1 (øng víi khe thêi gian néi bé 1); gi¸ trÞ ‘0,1’ trong « nhí nµy ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM0, ®ång thêi tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG1. Nh− vËy, khe thêi gian cña PCM0 ®äc ra ë khe thêi gian R-1 REG 1 vµ khe thêi gian R-1 cña PCM1 ®−îc ®äc ra ë khe thêi gian 1 ë REG 0. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe thuéc 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn. Bé chuyÓn m¹ch nµy kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng t¾c nghÏn v× nã lu«n t×m ra 1 ®−êng rçi dÉn ®Õn mét ngâ ra rçi. Tuy nhiªn, sè khe thêi gian néi bé tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn m¹ch, do ®ã, tèc ®é bit còng tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn m¹ch, cã nghÜa lµ víi mét hÖ thèng cã dung l−îng lín th× tèc ®é truy cËp bé nhí ph¶i rÊt nhanh. II.3.2. ChuyÓn m¹ch STS : Trong tr−êng chuyÓn m¹ch STS, c¸c khe thêi gian trªn c¸c tuyÕn PCM kh¸c nhau cÇn trao ®æi th«ng tin sÏ ®uîc ®−a vÒ cïng mét tuyÕn nhê cÊp chän S1. Sau ®ã, cÊp T sÏ ho¸n vÞ c¸c khe thêi gian nµy cho nhau vµ viÖc ph©n ®−êng l¹i lµ do cÊp S2 ®¶m nhiÖm. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ vµo S1 sÏ nèi bus ngâ vµo víi chuyÓn m¹ch T trong suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ ra còng sÏ nèi kÕt chuyÓn m¹ch T víi bus ngâ ra trong suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian. XÐt sù trao ®æi th«ng tin gi÷a thuª bao A mang tin tøc Ma trong khe thêi gian TSr1 víi thuª bao B mang tin tøc Mb trong khe thêi gian TSr2 cña c¸c tuyÕn PCMi vµ PCMj t−¬ng øng. §Ó ®¬n gi¶n, ta xÐt s¬ ®å chuyÓn m¹ch cã 2 tuyÕn PCM ë ®Çu vµo còng nh− ®Çu ra. N¹p REG0 N¹p REG1 N¹p REGN-1 Khe thêi gian néi bé 1 khe thêi gian . . .
  • 22. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.22 H×nh 2-23 : Sù trao ®æi th«ng tin trong m¹ng STS. §Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cña cÊp T vµ S, ng−êi ta còng sö dông bé nhí chuyÓn m¹ch CMT vµ CMS nh− h×nh sau : Trªn s¬ ®å nµy, bé nhí th«ng tin BM ®−îc sö dông kÐp. §Çu tiªn, ®Þa chØ ®−îc n¹p vµo CMS, CMT ë ®Þa chØ A,B. Gi¶ sö t¹i BM, ë « nhí r ®· ®−îc n¹p th«ng tin Mb. I J ... H×nh 2-24 : S¬ ®å nguyªn lý STS. 1 i j r 1 i j r 1 i j r 1 i j r S S S S T T …..……..……..……..… … … …… … … … DDMM Tõ Tõ B i J … r r … r1 r2 Tíi A Tíi B CMS BM BM r1 r2 CMT r i j i j
  • 23. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.23 Trong khe thêi gian TSr1, bé nhí CMS quÐt ®Õn « nhí r1, gi¸ trÞ i trong « nhí nµy sÏ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch S1 nèi víi ®−êng i ®Ó nhËn tÝn hiÖu Ma tõ thuª bao A vµ ghi vµo bé nhí BM ë mét « nhí r nhÊt ®Þnh. Tin tøc Ma ®−îc chøa ë ®©y cho ®Õn khe thêi gian TSr2, lóc ®ã, do « nhí r2 cña CMT cã gi¸ trÞ ‘r’ nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM vµ do « nhí r2 cña CMS cã gi¸ trÞ ‘j’ nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng j ®Ó ®−a th«ng tin vÒ ®Õn thuª bao B. Còng trong khe thêi gian TSr2, do CMS cã gi¸ trÞ j nªn nã chØ ®Þnh nèi BM víi ®−êng j ngâ vµo, tin tøc Mb ®−îc ghi vµo « nhí r cña BM. Tin tøc nµy ®−îc l−u ë ®©y cho ®Õn khe thêi gian TSr1, lóc ®ã, do « nhí r1 cña CMT cã gi¸ trÞ ‘r’ nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM vµ do « nhí r1 cña CMS cã gi¸ trÞ ‘i’ nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng i ®Ó ®−a th«ng tin vÒ ®Õn thuª bao A. Nh− vËy, viÖc ®Êu nèi th«ng tin Ma vµ Mb gi÷a 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn. ViÖc nghÏn m¹ch trong s¬ ®å STS phô thuéc vµo viÖc t×m ra 1 « nhí rçi trong bé nhí chuyÓn m¹ch thêi gian. Cµng nhiÒu chuyÓn m¹ch thêi gian th× cµng gi¶m kh¶ n¨ng nghÏn m¹ch. II.3.3. ChuyÓn m¹ch TST : H×nh 2-25 : CÊu tróc chuyÓn m¹ch TST. C¸c tuyÕn PCM vµo ®−îc gi÷ l¹i tÇng vµo cña chuyÓn m¹ch T, cho ®Õn khi cßn ch−a thÊy ®−êng rçi trªn ®−êng dÉn t−¬ng øng qua tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian tíi tÇng ra t−¬ng øng cña chuyÓn m¹ch thêi gian. Vµ nã ®−îc gi÷ l¹i cho ®Õn khi b¾t ®Çu kho¶ng thêi gian yªu cÇu thùc hiÖn th«ng tin ®· cho. Gi¶ thiÕt tÇng chuyÓn m¹ch thêi gian lµ tiÕp th«ng hoµn toµn, th× khi thiÕt lËp cuéc nèi trªn tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian cã thÓ sö dông kho¶ng thêi gian bÊt kú. §iÓm quan träng cña tÇng chuyÓn m¹ch STS lµ tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm viÖc víi sù ph©n chia thêi gian mét c¸ch ®éc lËp víi c¸c tuyÕn PCM vµo. TM TD S Module 1 1 R ... ... ... Module N 1 ... R ... ... ... ... 1 2 N... Thanh dÉn ra ... ...
  • 24. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.24 Sù phong to¶ trong s¬ ®å TST cã thÓ xuÊt hiÖn trong tr−êng hîp kh«ng cã c¸c kho¶ng thêi gian rçi bªn trong tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian mµ trong suèt kho¶ng thêi gian ®ã cã tÇng nèi trung gian tíi c¸c tÇng ra cña chuyÓn m¹ch thêi gian cïng rçi ®ång thêi. X¸c suÊt phong to¶ sÏ cùc tiÓu nÕu sè kho¶ng thêi gian cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®ñ lín. CÊu tróc tÇng chuyÓn m¹ch STS th−êng ®−îc x©y dùng theo module, mçi module cã 2 cÊp chuyÓn m¹ch T vµo ra vµ 1 cÊp S. C¸c module liªn l¹c víi nhau b»ng c¸c thanh dÉn ra ®−îc nèi vµo cÊp S. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ¸n nµy lµ c¸c module chuyÓn m¹ch ®éc lËp víi nhau nªn viÖc më réng dung l−îng tæng ®µi cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch dÓ dµng. Dung l−îng tèi ®a cña tr−êng chuyÓn m¹ch lµ do sè l−îng thanh dÉn quyÕt ®Þnh. H×nh 2-26 : CÊu tróc module. Ph−¬ng ¸n nµy sö dông réng r·i trong c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch cã dung l−îng nhá ®Õn trung b×nh tõ 16 ®Õn 32 module. Khi nèi víi dung l−îng cao sÏ vÊp ph¶i khã kh¨n vÒ truyÒn dÉn vµ ®é trÔ truyÒn dÉn kh«ng ®ång ®Òu. §Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nµy, ng−êi ta t¸ch S ra khái module t¹o nªn mét cÊp S ®éc lËp. TÊt c¶ c¸c module ®Òu th«ng qua 2 thanh dÉn nèi víi cÊp S. Khi ®ã ®é trÔ cña c¸c thanh dÉn ®−îc coi nh− ®ång ®Òu. §Ó kh¶o s¸t sù häat ®éng cña chuyÓn m¹ch TST, ta xÐt sù trao ®æi tin tøc gi÷a hai thuª bao A víi tin tøc Ma trªn khe thêi gian TSr1 (thuéc module Tki) vµ thuª bao B mang tin tøc Mb trªn khe thêi gian TSr2 (thuéc module TKj). Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 kªnh thuéc 2 module TKi vµ TKj qua cÊp chuyÓn m¹ch SM. Mçi module cã 2 bé nhí th«ng tin BMT vµ BMR cÊt gi÷ th«ng tin ph¸t vµ thu. Mçi bé nhí cã bé ®iÒu khiÓn thu vµ ph¸t t−¬ng øng. ViÖc ®iÒu khiÓn cÊp chän trong chuyÓn m¹ch kh«ng gian SM do c¸c bé nhí CMS ®¶m nhiÖm. TM TD Module 1 1 R ... ... ... Module N R ... 1 ... S S ... ... ... Module S
  • 25. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.25 §Ó thùc hiÖn viÖc ®ã, cÇn 1 khe thêi gian néi bé ®ang rçi vÒ phÝa A còng nh− vÒ phÝa B cña chuyÓn m¹ch S. Gi¶ sö khe thêi gian rçi ®Çu tiªn ®−îc t×m thÊy lµ TSr, bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi thùc hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau : Ghi gi¸ trÞ ‘r1’ vµo « nhí r cña CMTTi. Ghi gi¸ trÞ ‘i’ vµo « nhí r cña CMSj. Ghi gi¸ trÞ ‘r2’ vµo « nhí r cña CMTRj. Gi¶ sö r1<r2, c¸c bé nhí ®−îc quÐt lÇn l−ît theo c¸c khe thêi gian néi bé. Th«ng tin Ma, Mb ®−îc ghi lÇn l−ît ë bé nhí ph¸t BMTi vµ BMR j ë c¸c « nhí r1, r2 t−¬ng øng. H×nh 2-27 : ChuyÓn m¹ch TST. Trong khe thêi gian néi bé TSr, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r, khi c¸c bé nhí ®−îc quÐt ®Õn « nhí r, gi¸ trÞ ‘r1’ trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTi ®iªï khiÓn viÖc ®äc th«ng tin trong Ma cÊt trong « nhí r1 trong BMTi sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ ‘i’ trong « nhí r r1 0 r2 R-1 0 r+R/2 R-1 0 r R 0 r R-1 0 r1 R-1 0 r2 R-1 0 r+R/2 R-1 0 r+R/2 R-1 0 r R-1 BM R i BM T i SMTKi CMT T i CMTR i SMj SMi CMS i BM T j BM R j CMT T j CMT R j CMS j i ... j Ma Mb Ma Mb 0 r2 R-1 r1 j ir2r2
  • 26. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.26 cña CMSj ®iÒu khiÓn SMj chän ®−êng i ®Ó lÊy th«ng tin Ma ghi vµo bé nhí thu BMRj cña TKj. §Þa chØ cña BMRj do CMTR j cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r2 cña BMRj. Nã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r2, vµ h−íng th«ng tin tõ TKi ®Õn TKj ®· ®−îc thùc hiÖn. Tuy nhiªn, kh«ng cã ®−êng th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i. §Ó tæ chøc ®−îc ®−êng th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i, cã 2 ph−¬ng thøc cã thÓ sö dông lµ : - ThiÕt lËp ®−êng míi hoµn toµn ®éc lËp b»ng 1 khe thêi gian néi bé rçi nµo ®ã. - ViÖc thiÕt lËp phô thuéc víi h−íng ban ®Çu. Ph−¬ng thøc thø nhÊt t¹o nªn mét hÖ thèng mÒ dÎo h¬n, nh−ng ph−¬ng thøc thø hai tiÕt kiÖm ®−îc phÇn cøng h¬n. Lîi dông tÝnh chÊt ®èi xøng cña chuyÓn m¹ch, nh− vËy, viÖc chän ®−êng chØ cÇn tiÕn hµnh 1 lÇn lµ ®ñ. Sö dông ph−¬ng thøc ®¶o pha, ®ã lµ : nÕu t×m ®−îc mét khe thêi gian néi bé ®ang rçi cho h−íng tõ A ®Õn B lµ r th× ®−êng quay vÒ sÏ thùc hiÖn vµo ®óng khe thêi gian néi bé ë n÷a khung thêi gian sau (r+R/2). Nh− vËy, nÕu thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc ®¶o pha th× bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi thùc hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo c¸c bé nhí nh− sau : Ghi gi¸ trÞ ‘r2’ vµo « nhí r cña CMTTj. Ghi gi¸ trÞ ‘j’ vµo « nhí r cña CMSi. Ghi gi¸ trÞ ‘r1’ vµo « nhí r cña CMTRi. Trong khe thêi gian néi bé TSr+R/2, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r+R/2, khi c¸c bé nhí ®−îc quÐt ®Õn « nhí r+R/2, gi¸ trÞ ‘r2’ trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTj ®iÒu khiÓn viÖc ®äc th«ng tin trong Mb cÊt trong « nhí r2 trong BMTj sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ ‘j’ trong « nhí r cña CMSi ®iÒu khiÓn SMi chän ®−êng j ®Ó lÊy th«ng tin Mb ghi vµo bé nhí thu BMRi cña TKi. §Þa chØ cña BMRi do CMTRi cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r1 cña BMRi. Nã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r1, vµ h−íng th«ng tin tõ TKj ®Õn TKi ®· ®−îc thùc hiÖn. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ 2 h−íng th«ng tin ®éc lËp nhau. Sau khi ®· ®−îc x¸c ®Þnh h−íng tõ TKi ®Õn TKj th× viÖc x¸c ®Þnh theo h−íng ng−îc l¹i lµ kh«ng cÇn thiÕt. Do ®ã, nã th−êng ®−îc sö dông ®Ó tiÕt kiÖm bé nhí; ta chØ cÇn sö dông 1 trong 2 bé nhí CMTT hay CMTR( gäi chung lµ CMT). §Þa chØ ®äc BMT vµ ghi BMR ®−îc lÊy ra trong 2 « nhí CMT, ®Þa chØ cña chóng th−êng c¸ch nhau mét kho¶ng R/2. Kh¶ n¨ng nghÏn m¹ch phô thuéc vµo viÖc t×m cÆp khe thêi gian rçi cho ®−êng truyÒn gi÷a 2 chuyÓn m¹ch thêi gian. X¸c suÊt t×m cÆp khe thêi gian rçi nµy lµ lín nÕu sè khe thêi gian néi bé lµ lín. Kh¶ n¨ng tiÕp th«ng hoµn hoµn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng hai c¸ch : - T¨ng gÊp ®«i tèc ®é bit néi bé (t¨ng sè khe thêi gian néi bé). - ThiÕt lËp thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch trªn hai mÆt ph¼ng song song. Tãm l¹i, c¶ hai ph−¬ng thøc ®Òu t¨ng gÊp ®«i thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch.
  • 27. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.27 II.3.4. NhËn xÐt : Tãm l¹i, khi xÐt vÒ ph−¬ng diÖn chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu khiÓn th× cÊp T lµ −u ®iÓm h¬n c¶. Tuy nhiªn, nã bÞ h¹n chÕ vÒ dung l−îng. Do ®ã, ®èi víi nh÷ng ttæng ®µi cã dung l−îng nhá, tæng ®µi ®Çu cuèi, tæng ®µi c¬ quan th−êng hay dïng chuyÓn m¹ch T. Víi tæng ®µi cÊp cao h¬n, th−êng sö dông chuyÓn m¹ch ghÐp TST hay STS. M¹ch STS cã kh¶ n¨ng chän nhiÒu ®−êng nèi kh¸c nhau cho 1 cuéc gäi. Cã nghÜa lµ STS cã ®é tin cËy cao h¬n ST. ChuyÓn m¹ch STS th−êng dïng cho thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhá, cã tèc ®é lín. M¹ng TST cã tÝnh chÊt chuyÓn m¹ch −u ®iÓm, kh¶ n¨ng chän ®−êng rçi nhiÒu h¬n, cÊu tróc ®iÒu khiÓn ®¬n gi¶n. Dùa vµo b¶ng nµy mµ ta cã thÓ sö dông lo¹i nµo ®ã cho tæng ®µi ®Ó thÝch øng. §èi víi c¸c m¹ng lín, ng−êi ta sö dông ghÐp c¸c cÊp nhiÒu h¬n nh− TSST, SSTSS... C¸c mÆt so s¸nh STS TST §é tin cËy (+) Gi¸ thµnh +1 +2 Kü thuËt chän ®−êng + §é phøc t¹p + M«i tr−êng ®ång bé + III.III.III.III. ChuyÓn m¹ch gãi : III.1. C¬ së m¹ng chuyÓn m¹ch gãi : III.1.1. M« h×nh tæng thÓ : H×nh 2-28 : M« h×nh tæng thÓ. Node chuyÓn m¹ch ThiÕt bÞ ®Çu cuèi M¹ng chuyÓn m¹ch gãi
  • 28. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.28 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi : Sö dông c¸c dÞch vô do m¹ng cung cÊp. C¸c node chuyÓn m¹ch gãi : T¹o tuyÕn cho c¸c gãi tin gi÷a c¸c tuyÕn nèi kh¸c nhau cña m¹ng mµ chóng nèi tíi node chuyÓn m¹ch gãi nµy. III.1.2. Tæ chøc ph©n líp cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi : Sö dông m« h×nh 7 líp ISO OSI ®Ó m« t¶ h¸i niÖm ®−îc sö dông ë m¹ng chuyÓn m¹ch gãi vµ chñ yÕu dùa trªn 3 líp bËc thÊp : Líp H×nh thøc truyÒn Líp 3 : Líp m¹ng Gãi Líp 2 : Líp tuyÕn d÷ liÖu Khung Líp1 : Líp vËt lý Bit • Líp vËt lý : Dµnh cho tuyÕn nèi vËt lý gi÷a thiÕt bÞ trong m¹ng. Th«ng tin trao ®æi d−íi d¹ng bit, bao gåm c¸c th«ng tin vÒ sè liÖu, b¸o hiÖu (®iÒu khiÓn) dïng ®Ó ®iÒu khiÓn thao t¸c cña tuyÕn nèi vµ x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i so thÓ sö dông cña tuyÕn, ®ång hå nhÞp ®Ó ghÐp nèi c¸c tÝn hiÖu sè liÖu khi kh«i phôc cÊu tróc tin ph¸t ë m¸y thu. C¸c tÝn hiÖu nµy dïng ®Ó trao ®æi tin tøc cÊp cao h¬n gi÷a hai thiÕt bÞ. • Líp tuyÕn d÷ liÖu : ChuyÓn tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ, theo ®ã, yªu cÇu b¶n tin ®−îc chuyÓn ®i kh«ng bi lçi vµ theo 1 trinh tù chÝnh x¸c. Ph¸t hiÖn lçi trong khung tuyÒn b»ng ph−¬ng ph¸p ARQ (Automatic Repeat reQuest), bao gåm 3 ph−¬ng thøc : - Ph−¬ng thøc dõng vµ chê : Bªn ph¸t ph¸t 1 khung vµ ph¶i chê tõ phÝa thu. NÕu nhËn ®−îc sù x¸c nhËn lµ : ACK : Bªn ph¸t tiÕp tôc ph¸t khung tiÕp theo. NAK : Bªn ph¸t ph¸t l¹i khung ®· ph¸t. - Ph−¬ng thøc quay lïi : B©n ph¸t ph¸t liªn tôc tõng khung, nÕu nhËn ®−îc ACK th× tiÕp tôc ph¸t, nÕu lµ NAK th× nã sÏ x¸c ®Þnh thø tù khung lçi ®ã vµ ph¸t l¹i liªn tôc khungnµy. - Ph−¬ng thøc lÆp l¹i cã chän läc : Ph¸t liªn tôc c¸c khung, nÕu lçi th× ph¸t l¹i khung bÞ lçi vµ tiÕp tôc c«ng viÖc ®ang dì dang. M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (X.25) th−êng dïng ph−¬ng thøc ‘kÝch cì cöa sæ 7’, tøc lµ bªn ph¸t ph¸t 7 khung míi cÇn 1 khung x¸c nhËn tõ bªn thu.
  • 29. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.29 • Líp m¹ng : Líp tuyÕn lµm c«ng viÖc s÷a lçi, ®iÒu khiÓn luång theo tuyÕn gi÷a hai thiÕt bÞ ®Êu nèi víi nhau. Líp m¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho th«ng tin gi÷a c¸c thiÕt bÞ mµ chóng kh«ng ®−îc ®Êu nèi trùc tiÕp víi nhau (nghÜa lµ qua m¹ng). §Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi líp m¹ng gi÷a hai thiÕt bÞ, th× chóng cÇn cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi nhau. Th«ng th−êng,mçi thiÕt bÞ ®Êu nèi vµo m¹ng cã ®Þa chØ riªng, mçi thiÕt bÞ cã thÓ dùa vµo ®Þa chØ cña thiÕt bÞ kh¸c mµ yªu cÇu thiÕt lËp th«ng tin gi÷a chóng. Cã 2 c¸ch ®Ó x©y dùng líp m¹ng : - Mçi thiÕt bÞ cã mét ®Þa chØ riªng. - Dïng tuyÕn nèi gi÷a 2 thiÕt bÞ x©y dùng mét ®Þa chØ. III.1.3. ThiÕt lËp tuyÕn nèi : H×nh 2-29 : ThiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B. XÐt mét qu¸ tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B nh− sau : - Yªu cÇu gäi : Thuª bao A gëi mét gãi tin yªu cÇu gäi (Call Request) ®Õn node chuyÓn m¹ch gãi S4. Gãi yªu cÇu gäi chøa ®Þa chØ cña thiÕt bÞ cÇn gäi. Trong mét vµi giao thøc, gãi yªu cÇu gäi lu«n chøa ®Þa chØ cña thuª bao chñ gäi ®Ó biÕt ®−îc gèc cña cuéc gäi. Gãi tin xÕp hµng trong S4 vµ sau ®ã chuyÓn ®Õn c¸c node kh¸c vµ cuèi cïng ®Õn S1. - Gäi ®Õn : Gãi tin tõ S1 chuyÓn ®Õn thiÕt bÞ ®Ých B. - TiÕp nhËn cuéc gäi : Sau khi nhËn ®−îc gãi tin thiÕt lËp, thuª bao B tiÕp nhËn cuéc gäi b»ng c¸ch gëi mét gãi tin tiÕp nhËn (Call Accepted), gãi tin nµy ®−îc gëi trë l¹i vÒ A cho biÕt B cã chÊp nhËn ph−¬ng tiÖn A yªu cÇu hay kh«ng. - ChuyÓn tin : Ngay sau khi thiÕt lËp, ®Çu cuèi A nhËn ®−îc gãi tin chÊp nhËn tõ B, qu¸ tr×nh chuyÓn tin b¾t ®Çu. Nõu chiÒu dµi b¶n tin lín h¬n kÝch th−íc mét gãi tin th× b¶n tin ®ã sÏ ®−îc chia thµnh c¸c gãi tin cã kÝch th−íc cè ®Þnh råi truyÒn ®i. - Gi¶i táa : NÕu B tõ chèi cuéc gäi, nã ph¸t ®i mét b¶n tin yªu cÇu gi¶i táa (Clear Request) ®Ó b¸o cho thuª bao A biÕt lµ cuéc gäi kh«ng ®−îc tiÕp nhËn. B A S2 S1 S4 S5 S3
  • 30. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.30 III.1.4. Kªnh logic : Trong viÖc truyÒn d÷ liÖu, qu¸ tr×nh tuyÒn tin gi÷a hai thuª bao kh«ng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch tù ®éng ngay c¶ khi ®−êng th«ng tin ®· ®−îc kÕt nèi b»ng ®iÖn. Trong chuyÓn m¹ch kªnh, chØ cã kªnh vËt lý ®−îc thiÕt lËp. Trong chuyÓn m¹ch gãi, kªnh nèi ®−îc thiÕt lËp lµ kªnh logic. Kªnh logic cã thÓ lµ m¹ch ¶o (VC), m¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC), d÷ liÖu biÓu (DG), chän nhanh (FS)… tïy theo ®Æt tÝnh dÞch vô cña chóng. III.1.5. C¸c h×nh th¸i dÞch vô : • M¹ch ¶o (VC : Virtual Circuit) : Sù nèi logic cña m¹ch ®−îc thiÕt lËp tr−íc khi truyÒn c¸c gãi. §©y lµ cung ®o¹n s½n sµng, sau ®ã lµ cung ®o¹n chuyÓn sè liÖu khi kªnh (m¹ch) ¶o ®· ®−îc thiÕt lËp vµ cuèi cïng lµ cung ®o¹n gi¶i phãng cuéc gäi ¶o. Nh− vËy, kªnh ¶o ®−îc xem lµ kªnh logic sau khi ®· ®−îc thiÕt lËp vµ duy tr× ®Õn khi gi¶i phãng cuéc gäi. BÝ dô, thuª bao A gëi 1 hay nhiÒu gãi ®Õn B, ®Çu tiªn, nã truyÒn Call Request tíi node S4, t¹i ®©y, S4 sö dông “b¶ng t¹o tuyÕn” ®Ó quyÕt ®Þnh chuyÓn gãi tíi node kÕ tiÕp nµo (ch¼ng h¹n node S2). Qu¸ tr×nh nµy l¹i tiÕp tôc x¶y ra trong S2 ®Ó ®Õn ®−îc S1. S1 gëi gãi yªu cÇu gäi ®Õn B vµ B tr¶ lêi b»ng gãi chÊp nhËn cuéc gäi theo h−íng ng−îc l¹i. B©y giê, d÷ liÖu tõ A ®Õn B ®−îc truyÒn theo con ®−êng trªn mµ kh«ng ph¶i tiÕn hµnh t×m ®−êng cho mçi gãi n÷a. Kªnh ¶o nµy ®−îc xãa b»ng gãi Clear Request. Cïng mét thêi gian, 1 node chuyÓn m¹ch cã thÓ cã nhiÒu VC ®Õn node chuyÓn m¹ch kh¸c. • M¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC : Permanent Virtual Circuit) : M¹ch ¶o vÜnh viÔn lµ ph−¬ng thøc thiÕt lËp m¹ch ¶o cè ®Þnh gi÷a hai thuª bao. VÒ mÆt logic cã thÓ so s¸nh víi ®−êng d©y cho thuª trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh, vµ kiÓu chuyÓn m¹ch nµy kh«ng cÇn thiÕt lËp hay gi¶i phãng cuéc gäi qua m¹ng. §èi víi nh÷ng m¹ng sö dông viÖc ®Þnh tuyÕn theo kiÓu m¹ch nµy th× chøc n¨ng ®Þnh tuyÕn t¹i líp m¹ng bao gåm hai phÇn : - §Þnh tuyÕn khi m¹ch ¶o ®−îc khëi t¹o vµ ®¶m b¶o gãi tin ®i ®Õn tuyÕn ®· chän. Nãi chung, thuËt to¸n ®Þnh tuyÕn sÏ phô thuéc vµ h×nh th¸i dÞch vô cña ng−êi sö dông. - §iÒu khiÓn luång hay ®iÒu khiÓn t¾c ngo·n trong tr−êng hîp t¶i ®−a vµo qu¸ kh¶ n¨ng phôc vô cña m¹ng. • D÷ liÖu biÓu (DG : DataGram) : Kh«ng nh− nh÷ng kªnh ¶o tr−íc ®ay, ®©y lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng cÇn thiÕt lËp 1 kªnh logic gi÷a hai thuª bao. Thuª bao chñ gäi chØ cÇn gëi mét gãi kÌm theo ®Þa chØ cña thuª bao bÞ gäi vµ dùa vµo ®Þa chØ ®ã, m¹ng sÏ chuyÓn nã ®Õn cuéc gäi ®Ých. Vµ nh− vËy, kh¶ n¨ng c¸c gãi sÏ truyÒn b»ng nh÷ng con ®−êng kh¸c nhau.
  • 31. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.31 Ph−¬ng ph¸p nµy thuËn lîi cho nh÷ng b¶n tin rÊt ng¾n. Tuy nhiªn, nã cã mét sè nh−îc ®iÓm sau : - Khã ph¸t hiÖn vµ söa lçi trªn ®−êng truyÒn. - Kh«ng cã kh¶ n¨ng b¶o mËt. - Mçi gãi ®Òu ph¶i mang ®Þa chØ ®Ých, ®«i khi chiÕm mét kÝch th−íc ®¸ng kÓ. • Chän nhanh (FS : Fast Selection) : §©y lµ sù kÕt hîp gi÷a VC vµ DG, víi nguyªn t¾c sau : - Gãi ®Çu tiªn ®−îc truyÒn theo DG (cã ®Þa chØ ®Ých), ®ång thêi yªu cÇu thiÕt lËp kªnh ¶o VC. - Nªu b¶n tin ng¾n th× kÕt thóc lu«n viÖc truyÒn d÷ liÖu. - NÕu b¶n tin dµi th× duy tr× kªnh ¶o vµ chuyÓn sang VC. III.1.6. Ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi : • §Þnh tuyÕn cè ®Þnh : §©y lµ ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn ®¬n gi¶n nhÊt, trong ®ã, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch gãi cña m¹ng chøa c¸c b¶ng ®Þnh tuyÕn cè ®Þnh ch»m cung cÊp cho chóng tÊt c¶ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ph©n h−íng c¸c gãi qua m¹ng. Thùc ra, b¶ng t¹o tuyÕn nµy ®· ®−îc cÊu t¹o s½n vµ ®−îc n¹p vµo c¸c node chuyÓn m¹ch gãi khi m¹ng ®−îc cÊu tróc lÇn ®Çu. Nõu cã mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi míi ®−îc ®−a vµo m¹ng th× b¶ng t¹o tuyÕn nµy ph¶i ®−îc cËp nhËt ®Ó ph©n tuyÕn cè ®Þnh cho thiÕt bÞ ®ã. Nãi chung, c¸c b¶ng t¹o tuyÕn ë mçi node chuyÓn m¹ch lµ khµc nhau. Do ®ã, ë c¸c m¹ng lín, qu¶n lý nhiÒu tËp hîp b¶ng t¹o tuyÕn trë thµnh mét c«ng viÖc khã nhäc cho ng−êi ®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý m¹ng. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ng−êi ta chia khu vùc nh− trong m¹ng ®iÖn thäai. §Þa chØ cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi chøa mét sè th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn. ¦u ®iÓm : ®¬n gi¶n. Nh−îc ®iÓm : C¸c b¶ng t¹o tuyÕn cÇn ®−îc thiÕt lËp nh©n c«ng, ®ång thêi qu¸ tr×nh thiÕt lËp chóng cÇn ph¶i biÕt kh¸ râ vÒ t×nh h×nh m¹ng vµ l−u l−îng t¶i. Tuy nhiªn, sù ph©n chia t¶i cho c¸c h−íng ghÐp cã thÓ t¹o chøc n¨ng tù ®éng c¾t khi cã lçi trong m¹ng. Ngoµi ra, ng−êi ta cã thÓ sö dông b¶ng t¹o h−íng phô, ®Ò phßng khi h−íng chÝnh cã sù cè. Tuy nhiªn, gi¶i ph¸p trªn lµ rÊt phøc t¹p. • §Þnh tuyÕn ®éng : §èi víi ph−¬ng thøc nµy, c¸c thiÕt bÞ chuyÓn m¹hcgäi cã thÓ ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh t¹o h−íng vµ dùa vµo tr¹ng th¸i cña m¹ng khi chuyÓn m¹ch cho c¸c gãi. Mét sè m¹ng cã møc ®é hiÖu dông rÊt quan träng, cã nghÜa lµ thêi gian sö dông ®−êng nèi gi÷a c¸c thiÕt bÞ cµng nhiÒu cµng tèt. Nh− vËy, muèn t¨ng ®é hiÖu dông th× m¹ng
  • 32. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.32 cÇn cã kh¶ n¨ng tù ®éng sö dông tuyÕn phô gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi trong tr−êng hîp cã sù cè tuyÕn hoÆc node chuyÓn m¹ch. MÆt kh¸c, ®Ó sö dông m¹ng tèi −u, cÇn t¸ch l−u l−îng cho c¸c h−íng kh¸c nhau (hay cßn gäi lµ ph©n t¶i). Vµ nh− vËy, ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒu chØnh luång t¶i cho mçi h−íng ®Ó ®¶m b¶o sö dông tèi da c¸c tuyÕn vµ thêi gian tÓ c¸c gãi tin lµ thÊp nhÊt. Muèn vËy, c¸c node chuyÓn m¹ch gãi ph¶i t¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh th«ng minh khi chuyÓn m¹hc cho tõng gãi ë mçi t×nh huèng. Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng nµy lµ ®¬n gi¶n, nhÊt lµ mçi node chuyÓn m¹hc cña m¹ng chØ hiÓu biÕt vÒ t¶i cña tuyÕn vµ t¹ng th¸i cña c¸c tuyÕn ®Êu nèi trùc tiÕp vµo node. Chóng kh«ng cÇn ph¶i biÕt tr¹ng th¸i cña mäi tuyÕn vµ c¸c node chuyÓn m¹hc kh¸c trong m¹ng. Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®«ng ®−îc l−u toµn bé trong mçi node chuyÓn m¹ch, nã ®−îc sö dông h÷u hiÖu trong m¹ng X.25. III.2. Giao thøc X.25 : III.2.1. Kh¸i niÖm chung : Giao thøc lµ mét tËp hîp c¸c quy t¾c, quy −íc mµ c¸c thùc thÓ tham gia tuyÒn th«ng tin trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o m¹ng ho¹t ®éng tèt. Giao thøc CCITT X.25 (84) : §©y lµ giao thøc quan träng nhÊt trong c¸c giao thøc chuyÓn m¹ch gãi. 84 thÓ hiÖn n¨nm xuÊt b¶n cña tµi liÖu khuyÓn nghÞ X.25 nµy. T−¬ng øng víi 3 líp cÊp thÊp cña m« h×nh 7 líp OSI, X25 cã 3 cÊp lµ : X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý. X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu. X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng. III.2.2. X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý : CÊp vËt lý cña giao thøc nµy x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò nh− b¸o hiÖu ®iÖn vµ kiÓu cña c¸c bé ®Êu chuyÓn ®−îc sö dông. Nã cho phÐp 2 kiÓu giao tiÕp chÝnh lµ X.21 vµ X.21bis. Nã còng cho phÐp giao tiÕp nèi tiÕp V khi cÇn. III.2.3. X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu : Cung cÊp 1 ®−êng th«ng tin ®iÒu khiÓn, ®ång thêi ®¶m b¶o kh«ng cã lçi gi÷a hai ®Çu cuèi cña tuyÕn liªn l¹c. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho cÊp cao h¬n còng nh− cÊp d−íi ®Ó ®iÒu khiÓn luång. Cã hai kiÓu giao thøc X.25 cÊp 2 : + LAP (Link Access Procedure : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn). + LAPB (Link Access Procedure Balanced : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn c©n b»ng).
  • 33. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.33 LAPB hoµn thiÖn h¬n LAP mét Ýt vµ lµ kiÓu ®−îc sö dông réng r·i hiÖn nay. LAPB cã hai kiÓu giao thóc : - SLP (Single Link Procedure : ThÓ thøc ®¬n tuyÕn) : Giao thøc gi÷a DTE vµ TCE dïng mét uyÕn th«ng tin. - MLP (Multi Link Procedure : ThÓ thøc ®a tuyÕn) : Cho phÐp sö dông ®a tuyÕn liªn l¹c gi÷a DTE vµ DCE. NÕu mét trong c¸c tuyÕn cã sù cè th× c¸c tuyÕn khsc ®−îc sö dông mµ kh«ng bÞ mÊt sè liÖu. §iÒu nµy cho phÐp ph©n t¶i gi÷a c¸c tuyÕn vµ tù ®éng kh¾c phôc lçi cho mét hoÆc nhiÒu tuyÕn. • ThÓ thøc khung LAPB : 1!8 1!8 1!8/16 1!N.8 16!1 1!8 F A C INFO FCS F 01111110 8 bits 8/16 bits N.8 bits 16 bits 8 bits - Tr−êng cê F (Flag) : Gåm mét byte 8 bits, khi c¸c khung ch−a ®−îc ph¸t ®i th× c¸c bóyt cê F ®−îc chuyÓn ®i d−íi d¹ng tæ hîp bits “01111110”. Cê b¾t ®Çu cña mét khung vµ kÕt thóc cña mét khung kh¸c. VËy, gi÷a hai khung chØ cã duy nhÊt 1 cê. §Ó tr¸nh sù pháng t¹o tÝn hiÖu cê cña th«ng tin, ng−êi ta sö dông ph−¬ng ph¸p sau : Khi ph¸t hiÖn th«ng tin cã 5 bits “1” liªn tiÕp th× ng−êi ta chÌn vµo ®ã 1 bit “0” ngay sau bit “1” thø 5 ®ã vµ khi thu, ng−êi ta ph¸t hiÖn ra vµ lo¹i bá bit “0” nµy. - Tr−êng ®Þa chØ A (Address) : Cã kÝch th−íc 1 byte chøa ®Þa chØ gãi tin. Vïng nµy cã thÓ lµ “00000011” (®Þa chØ A) hoÆc “00000001” (®Þa chØ B). C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÖt nhê gi¸ trÞ tr−êng nµy. Trong qu¸ tr×nh ®¸o øng, ®Þa chØ lu«n lµ ®Þa chØ cña tr¹m thø cÊp. NÕu DCE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ A cßn DTE ph¸t lªnh th× dïng ®Þa chØ B. - Tr−êng ®iÒu khiÓn C (Control) : X¸c ®Þnh xem khung chøa nh÷ng g×, kÝch th−íc th«ng th−êng lµ 8 bits, nh−ng nÕu cã sù thay ®æi vÒ giao thøc th× cã thÓ lµ 16 bits. - Tr−êng th«ng tin INFO (Information) : Dïng ®Ó chuyÓn tin tøc cÊp cao h¬n (cÊp m¹ng). - Tr−êng FCS (Frame Check Stream) : Chøa d·y kiÓm ta khung ®Ó ph¸t hiÖn lçi trong khung truyÒn. Bªn thu sÏ dïng tr−êng nµy ®Ó kiÓm tra khung ch»m ®¶m b¶o néi dung khung thu ®−îc lµ kh«ng cã lçi. • C¸c kiÓu khung LAPB : KiÓu khung LAPB ®−îc x¸c ®Þnh ë tr−êng ®iÒu khiÓn.
  • 34. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.34 Giao thøc LAPB x¸c ®Þch mét kiÓu khung chÝnh thèng ®−îc dïng ®Ó chuyÓn tin theo giao thøc LAPB vµ giao thøc cao h¬n. Chñ yÕu cã hai kiÓu khung, ®ã lµ khung lÖnh vµ khung ®¸p øng. Khung ®¸p øng dïng ®Ó x¸c nhËn céng viÖc thu khung lÖnh. VÝ dô : Khung I lµ khung lÖnh, sau khi thu ®−îc mét khung I hay nhiÒu khung I th× mét ®¸p øng cÇn ®−îc chuyÓn ®i ®Ó x¸c ®Þnh r»ng khung hoÆc c¸c khung ®· thu lµ chÝnh x¸c. ThÓ thøc LÖnh §¸p øng M∙ hãa ChuyÓn tin I (tin) 0 N(S) P N(R) RR (s½n sµng thu) RR (s½n sµng thu) 1 0 0 0 P/F N(R) RNR (ch−a s½n sµng thu) RNR (ch−a s½n sµng thu) 1 0 1 0 P/F N(R)Gi¸m s¸t (S) REJ (kh«ng chÊp nhËn) REJ (kh«ng chÊp nhËn) 1 0 0 1 P/F N(R) SABM (thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé) 1 1 1 1 P 1 0 0 DISC (gi¶i táa tuyÕn nèi) 1 1 0 0 P 0 1 0 DM (ph−¬ng thøc kh«ng ®Êu nèi) 1 1 1 1 F 0 0 0 UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh sè) 1 1 0 0 F 1 1 0 Kh«ng ®¸nh sè (U) FRMR (kh«ng chÊp nhËn khung) 1 1 1 0 F 0 0 1 C¸c lÖnh vµ c¸c ®¸p øng ®−îc ph©n biÕt nhê tr−êng A cña khung. §¸p øng cña lÖnh thu ®−îc lu«n cã cïng tr−êng A cña lÖnh nµy. NÕu DCE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ A. NÕu DTE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ B vµ ë cÊp tuyÕn sè liÖu th× ®©y lµ sù kh¸c biÖt gi÷a DTE vµ DCE. • Khung I : Khung tin, lµ mét khung lÖnh, nã dïng ®Ó chuyÓn tin cho giao thøc cÊp cao h¬n. • Khung S : Khung gi¸m s¸t, lµ khung lÖnh hoÆc khung ®¸p øng. Nã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu khiÓn luång cho khung tin (I) vµ kh¾c phôc lçi tuyÕn th«ng tin do háng khung. • Khung U : Lµ khung kh«ng ®¸nh sè v× chóng kh«ng chøa c¸c ®Þa chØ d·y. C¸c khung nµy ®−îc dïng khëi x−íng chän tuyÕn (SABM, SABME, DISC, DM, UA) vµ b¸o c¸o nh÷ng ph¹m vi giao thøc. - Khung lÖnh SABM (Set Asynchronous Balanced Mode : thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé) vµ SABME (Set Asynchronous Balanced Mode Extended : thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé më réng) : Dïng ®Ó thiÕt lËp tuyÕn vµo tr¹ng th¸i chuyÓn tin (tøc lµ t¹ng th¸i tèi cao). Sù kh¸c biÖt gi÷a hai lÖnh nµy lµ SABM ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc th«ng th−êng (víi kÝch cì cöa sæ tèi ®a lµ 7) vµ SABME ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc më réng (kÝch cì cöa sæ tèi ®a lµ 127).
  • 35. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.35 - Khung lÖnh DISC (Disconect : gi¶i táa) : Dïng ®Ó ®−a tuyÕn vÒ tr¹ng th¸i thÊp, ë mét chõng mùc nµo ®ã, nã ng−îc víi SABM vµ SABME. - Khung ®¸p øng DM (Disconect Mode : ph−¬ng thøc gi¶i táa) : Dïng ®Ó tr¶ lêi cho tr¹ng SABM vµ SABME ®· thu nÕu m¸y ph¸t DM kh«ng muèn ®ua tuyÕn vµo tr¹ng th¸i chuyÓn tin. - §¸p øng UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh sè) : Dïng ®Ó kh¼ng ®Þnh lÖnh DISC hoÆc SABM thu ®−îc. - §¸p øng FRMR (kh«ng chÊp nhËn khung) : Dïng ®Ó chØ thÞ lÖnh sau cïng hoÆc ®¸p øng sau cïng kh«ng hîp lÖ vÒ mÆt nµo ®ã. FRMR mang th«ng tin m« t¶ lý do. • C¸c tr−êng N(R) vµ N(S) : Côm N(R) do bé ph¸t khung sè liÖu sö dông ®Ó b¸o cho m¸y thu sè thø tù cña khung tiÕp theo mµ m¸y thu ®ang ®îi. C¸c khung RR vµ RNR dïng côm nµy ®Ó kh¼ng ®Þnh c«ng viÖc thu c¸c khung tin cã thø tù tíi N(R). Khung REJ dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i c¸c khung tin cã thø tù b¾t ®Çu tõ N(R). Côm N(S) dïng ®Ó chØ sè thø tù cña mét khung tin. • Bit P (Poll/Final) : Bit P (Poll/final : ®Çu / cuèi) ®−îc sö dông chung ®Ó chØ thÞ mét khung ®· ®−îc ph¸t l¹i. Khi sö dông mét lÖnh th× bit nµy lµ bit ®Çu, cßn khi sö dông mét ®¸p øng th× bit nµy gäi lµ bit cuèi. Khi mét ®¸p øng ®−îc t¹o ra cho mét lÖnh th× bit cuèi ph¶i b»ng bit ®Çu cña lÖnh. Tæng qu¸t: Lóc ®Çu ph¸t mét lÖnh th× bit ®Çu b»ng ‘0’. Khi lªnh ®· ®−îc ph¸t ®i, cÇn cã mét ®¸p øng. NÕu kh«ng thu ®−îc ®¸p øng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh th× lÖnh sÏ ®−îc ph¸t l¹i. LÇn nµy bit ®Çu ®−îc lËp (‘1’). Kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nµy lµ T1, ®ã lµ 1 trong c¸ctham sè ®Ó cÊu h×nh tuyÕn ®Æc biÖt. • Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu : Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu cã hai cung ®o¹n chÝnh : cung ®o¹n lËp tuyÕn vµ cung ®o¹n chuyÓn tin. C¸c cung ®o¹n nµy ®−îc chia thµnh c¸c tr¹ng th¸i tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña giao thøc. V× vËy, giao thøc nµy ®−îc x¸c ®Þnh theo b¶ng tr¹ng th¸i. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu biÕn cè x¶y ra theo tr¹ng th¸i nµy th× lµm nh− vËy vµ chuyÓn sang tr¹ng th¸i míi ®ã. B¶ng tr¹ng th¸i chØ cÇn thiÕt cho nh÷ng ng−êi thùc hiÖn tr¹ng th¸i, v× vËy chngs ta kh«ng quan t©m ®Õn b¶ng tr¹ng th¸i. Thao t¸c ®èi víi DTE vµ DCE lµ nh− nhau, v× vËy, chóng ta sö dông thuËt ng÷ DXE.
  • 36. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.36 • Cung ®o¹n lËp tuyÕn : Lµ cung ®o¹n khi mét DXE míi ®−îc khëi ®éng. §èi víi tr¹ng th¸i nµy, phæ biÕn nhÊt lµ ph¸t DISC theo chu kú víi ý nghÜa “t«i ®ang vµo cuéc”. Nªu kh«ng nhËn ®−îc ®¸p øng trong kho¶ng thêi gian T1 th× DISC ®−îc ph¸t lÇn n÷a nh−ng cã lËp bit P. Nã ®−îc viÕt lµ DISC(P). NÕu mét DXE thu 1 DISC hay DISC(P) muèn khëi ®éng tuyÕn, nã tr¶ lêi b»ng 1 UA hay UA(F) (lµ mét UA cã thiÕt lËp bit cuèi F). DXE thu ®−îc UA hoÆc UA(F) sÏ chê 1 kho¶ng thêi gian T3. NÕu trong kho¶ng thêi gian nµy thu ®−îc 1 SABM hhoÆc SABME th× ®¸p øng UA ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. Nªu lµ 1 SABM(P) hay SABME(P) nhËn ®−îc th× 1 UA(F) ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn còng chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. L−u ý : nÕu sù chËm trÔ h¬n x¶y ra th× cã nghÜa lµ SABM hay SABME ®· bÞ mÊt, v× sù thiÕt lËp bit ®Çu chØ thÞ r»ng khung ®· ®−îc ph¸t ®i. H×nh 2-30 : ThiÕt lËp tuyÕn. • Cung ®o¹n chuyÓn tin : H×nh 2-31 : ThiÕt lËp tuyÕn sau khi gi¶i táa. Ph¸t DISC Ph¸t DISC(P) Ph¸t DISC(P) DCEDTE T1 T1 Ph¸t DISC DCEDTE Ph¸t UA(F) Thu DISC Thu UA(F) Ph¸t SABM Thu SABM Ph¸t UA(F) Thu UA(F) Ph¸t DISC Thu DISC Ph¸t UA Thu UA Tr¹ng th¸i thiÕt lËp Tr¹ng th¸i chuyÓn tin
  • 37. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.37 Trong cung ®o¹n chuyÓn tin I, c¸c khung RR, RNR, REJ ®−îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓn c«ng viÖc chuyÓn giao sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n qua tuyÕn. NÕu thu ®−îc 1 khung I chuÈn x¸c vµ DXE cã thÓ tiÕp nhËn n÷a th× nã tr¶ lêi cho khing I nµy b»ng mét khung ®¸p øng RR. NÕu DXE kh«ng thÓ tiÕp nhËn n÷a, nã tr¶ lêi b»ng khung ®¸p øng RNR, b¸o cho DXE kia biÕt nã ®ang bËn vµ kh«ng thÓ tiÕp nhËn Ýt nhÊt trong thêi ®iÓm nµy. §¸p øng REJ dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i 1 hay nhiÒu khung I mµ nã nghÜ lµ ®· bÞ mÊt (cã thÓ bÞ lo¹i bá do lçi FCS sinh ra trong khi thu). C¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó tr¶ lêi khung I vµ c¸c ®¸p øng. D¹ng lÖnh cña c¸c khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó hái DXE kia vÒ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña nã, hoÆc b¸o cho nã nÕu tr¹ng th¸i DXE ®· thay ®æi. Khi sö dông lµ lÖnh th× lu«n cã sù thiÕt lËp bit ®Çu. V× vËy, c¸c ®¸p øng t¹o ra ë bªn kia lu«n thiÕt lËp bit cuèi. H×nh 2-32 : VÝ dô sö dông RR(P). Gi¶ sö mét DXE ®· tr¶ lêi cho khung tin b»ng mét ®¸p øng RNR do nã kh«ng thÓ tiÕp nhËn sè liÖu ®−îc n÷a. Khi l¹i cã thÓ tiÕp nhËn, nã cã thÓ ph¸t lÖnh RR(P) cho DXE kia, th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i míi cña nã. Sau ®ã, DXE thu cã thÓ tr¶ lêi b»ng mét ®¸p øng RR(F), RNR(F) hay REJ(F) tïy thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nã vµ cã thÓ ph¸t tiÕp tôc khung I. C¶ DTE vµ DCE cã thÓ chuyÓn sang tr¹ng th¸i thiÕt lËp nhê ph¸t lÖnh DISC bÊt kú lóc nµo. NÕu mét DXE ®ßi hái phôc håi tuyÕn th× nã ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, vµ ®iÒu nµy còng cã thÓ x¶y ra ë bÊt kú lóc nµo. Phi¸ thu ph¸t 1 UA ®Ó tr¶ lêi tuyÕn trë l¹i cung ®o¹n chuyÓn tin. • Tr¹ng th¸i tõ chèi khung : X¶y ra khi thu mét khung kh«ng hîp lÖ. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 khung ®· kh«ng ®−îc thu nhËn cïng víi ®Þa chØ A hoÆc B ë tr−êng ®Þa chØ A vµ kh«ng cã lçi FCS, nh−ng néi dung cña khung vÉn kh«ng chuÈn x¸c hoÆc kh«ng t−¬ng øng víi tr¹ng th¸i cña m¸y thu. §ay lµ tr¹ng th¸i t−¬ng ®èi trÇn träng, cã thÓ hiÖn sù vi ph¹m giao thøc vµ cÇn ph¶i t¸i lËp tuyÕn. MÆc dï tuyÕn cã thÓ t¸i lËp ngay sau khi ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, nh−ng kh«ng thÓ b¸o cho DXE kia biÕt v× sao ph¶i khëi ®éng. V× vËy, khi 1 DXE thu 1 khung kh«ng hîp lÖ th× nã ph¸t ®¸p øng FRMR ®Ó b¸o cho DXE kia biÕt c¸i g× ®· bÞ sai. Ph¸t khung I DCEDTE Ph¸t ®¸p øng RNR Thu khung I Thu ®¸p øng RNR Ph¸t lÖnh RR(P) Thu lÖnh RR(P) Ph¸t ®¸p øng RR(F) Thu ®¸p øng RR(F) Ph¸t khung I Thu khung I
  • 38. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.38 §¸p øng FRMR lµ mét bit ®Æt biÖt v× nã lµ mét ®¸p øng duy nhÊt cã thÓ ph¸t ®i ®Ó tr¶ lêi mét ®¸p øng “tèt-cã ph¶i kh«ng?” Ngay ë tr¹ng th¸i tõ chèi khung, tuyÕn cã thÓ ®−îc t¸i khëi ®éng b»ng 1 lÖnh SABM hoÆc SABME. • C¸c tham sè hÖ thèng : C¸c tham sè hÖ thèng lµ c¸c tham sè cÊu h×nh, nã x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh nµo ®ã cña sù thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu. §¹i l−îng T1 lµ kho¶ng thêi gian m¸y ph¸t khung lÖnh chê mét ®¸p øng tr−íc khi ph¸t mét lÖnh cã g¾n bit ®Çu. §«i khi gäi lµ thêi gian t¸i thö. T1 ph¶i lín h¬n thêi gian dïng ®Ó ph¸t mét khung cã ®é dµi cùc ®¹i. Nã tïy thuéc vµo tèc ®é ph¸t c¸c bit theo tuyÕn th«ng tin vµ kho¶ng trÔ xö lý ë m¸y thu. T2 ®−îc x¸c ®Þnh nh− thêi gian cùc ®¹i cÇn dïng khi m¸y thu thu mét khung vµ ph¸t ®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu khung nµy. Nã lu«n nhá h¬n T1. §iÒu nµy thùc tÕ thÝch hîp ®Ó ph¸t ®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu 1 khung cµng sím cµng tèt. Kho¶ng ®Þnh thêi gian T3 x¸c ®Þnh mét DXE ph¶i chê bao l©u ®èi víi lÖnh thiÕt lËp tuyÕn tr−íc khi b¾t ®Çu ph¸t ®i c¸c DISC ë cung ®o¹n lËp tuyÕn. Gi¸ trÞ nµy lµ T1.N2. N2 lµ sè lÇn cùc ®¹i ®Ó mét khung lÖnh ®−îc ph¸t l¹i tr−íc khi tuyÕn ®−îc t¸i khëi ®éng. Thùc chÊt, nÕu T1 ®· hÕt N2 lÇn th× m¸y ph¸t tõ bá vµ t¸i khëi ®éng tuyÕn b»ng SABM hoÆc SABME. N1 lµ sè bit cùc ®¹i cã thÓ cã trong khung I. Nã bao gåm c¸c côm F,A, C, INFO vµ FCS. VÝ dô, nÕu kÝch cì côm I cùc ®¹i cho mét tuyÕn lµ 128bytes th× N1 sÏ lµ 1064. Tham sè hÖ thèng k lµ sè l−îng cùc ®¹i c¸c khung I ®¸nh sè tuÇn tù mµ mét DXE cã thÓ ph¸t ®i nh−ng kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt cø lÇn nµo, tøc lµ kÝch cì cöa sæ. III.2.4. X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng : X.25 cÊp 2 t¹o ra ph−¬ng thøc ®Ó chuyÓn giao tin tøc cÊp cao h¬n (trong c¸c khung tin) gi÷a hai ®Çu cuèi cña tuyÕn th«ng tin ®¶m b¶o chuÈn x¸c, ®ång thêi nã cßn cã nhiÖm vô ®iÒu khiÓn l−u l−îng chuyÓn sè liÖu. X.25 cÊp 3 t¹o ra sè liÖu ®−îc ph¸t ®i trong c¸c khung tin. §¬n vÞ sè liÖu ë cÊp m¹ng lµ gãi. H×nh 2-33 : CÊp m¹ng ®−a gãi vµo khung cÊp tuyÕn. Gãi cÊp 3 F A C INFO FCS F CÊp m¹ng CÊp tuyÕn Gãi Khung
  • 39. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.39 Giao thøc cÊp m¹ng trªn c¬ së x¸c ®Þnh thao t¸c gäi ¶o qua giao thøc cÊp tuyÕn. Mçi cuéc gäi ¶o ®−îc líp m¹ng t¹o ra cho giao thøc cÊp cao h¬n lµ 1 tuyÕn cã ®iÒu khiÓn theo luång gi÷a DXE néi h¹t vµ mét DXE xa qua m¹ng. H×nh 2-34 : DXE giao tiÕp tíi m¹ng. • Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng : Mét gãi cÊp m¹ng cã cïng khu«ng mÉu víi phÇn ®Çu ®Ò (header) 3 bytes. Côm nhËn d¹ng khu«ng mÉu GFI lµ khèi 4 bits ®−îc dïng ®Ó chØ thÞ khu«ng mÉu chumng cho phÇn cßn l¹i cña ®Çu ®Ò. Côm thø hai cña byte ®Çu lµ ®Þa chØ nhãm kªnh logic (LCGN), nã kÐo sang c¶ byte thø hai t¹o thµnh kªnh logic (LCN) víi tæng céng 12bits dïng ®Ó nhËn d¹ng cho tõng cuéc gäi ¶o riªng. Côm nhËn d¹ng kiÓu gãi PTI : ®Þnh ra chøc n¨ng cña gãi. GFI+LCGN LCN PTI PhÇn cßn l¹i cña gãi 1 byte 1byte 1byte H×nh 2-35 : Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng. • C¸c kiÓu gãi cÊp m¹ng : Mét gãi cã thÓ gäi tªn kh¸c nhau tïy thuéc vµo DCE hay DTE ph¸t nã ®i. Trong c¶ hai tr−êng hîp, m· hãa côm PTI lµ gièng nhau v× khi chuyÓn tíi ®ã th× c¸c gãi ®Òu gièng nhau. Kh¸c víi cÊp tuyÕn sè liÖu, DCE ë ®©y cã thÓ lµm mét sè viÖc mµ DTE kh«ng thÓ lµm, v× vËy, trong líp nµy, sù ph©n biÕt DCE vµ DTE lµ quan träng. • C¸c gãi thiÕt lËp vµ xãa cuéc gäi : Gãi gäi vµo vµ yªu cÇu gäi dïng ®Ó thiÕt lËp mét cuéc gäi ¶o gi÷a DXE ph¸t gãi nµy vµ DXE thu gãi nµy. Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi hay cuéc gäi ®−îc tiÕp nhËn ®−îc dïng ®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc chØ cuéc gäi vµo ®Ó chØ thÞ r»ng cuéc thö nèi ®−îc tiÕp nhËn vµ b©y giê, cuéc gäi ®−îc tiÕn hµnh. Gãi yªu cÇu gi¶i táa biÓu thÞ gi¶i táa ®−îc dïng ®Ó kÕt thóc mét tuyÕn nèi ®ang lµm viÖc hoÆc ®Ó tõ chèi mét yªu cÇu thiÕt lËp gäi (tøc lµ ®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc gäi vµo). DXE DXE M¹ng bÊt kúX.25 cÊp 2,3 X.25 cÊp 2,3
  • 40. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.40 Gãi x¸c nhËn gi¶i táa dïng ®Ó x¸c nhËn ®· thu ®−îc gãi chØ thÞ gi¶i to¶ tr−íc ®ã hoÆc yªu cÇu gi¶i táa. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 0 0 0 0 1 0 1 1 4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi (C¸c) ®Þa chØ DTE 5 0 0 0 0 ChiÒu dµi m· dÞch vô C¸c dÞch vô Sè liÖu thuª bao gäi H×nh 2-36 : Gãi gäi vµo, yªu cÇu gäi. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 0 0 0 0 1 0 1 1 4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi (C¸c) ®Þa chØ DTE 5 0 0 0 0 ChiÒu dµi m· dÞch vô C¸c dÞch vô Sè liÖu thuª bÞ gäi H×nh 2-37 : Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi, ®−îc tiÕp nhËn. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi3 0 0 0 1 0 0/1 1 0/1 4 Nguyªn nh©n gi¶i táa 5 M· ph¸n ®o¸n lçi 6 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi (C¸c) ®Þa chØ DTE 7 0 0 0 0 ChiÒu dµi dÞch vô C¸c dÞch vô Sè liÖu thuª bao xãa H×nh 2-38 : Gãi chØ thÞ xãa, gãi yªu cÇu xãa/gãi x¸c nhËn xãa. • C¸c gãi sè liÖu vµ ng¾t :
  • 41. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.41 C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung1 Q D 0 1 §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic P(R) M P(S) 0 C¸c Bytes 3 Sè liÖu thuª bao A, module 8. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung1 Q D 1 0 §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic 3 P(S) 0 P(R) M C¸c Bytes 4 Sè liÖu thuª bao B, module 128. D :bit x¸c nhËn phÇn ph¸t; Q :bit ®Þnh tiªu chuÈn; M : bit t¨ng sè liÖu H×nh 2-39 : Gãi sè liÖu. C¸c gãi sè liÖu ®−îc dïng ®Ó chuyÓn sè liÖu cho giao thøc cÊp cao h¬n gi÷a 2 DXE ®Êu nèi víi nhau bëi cuéc gäi ¶o. Gãi ng¾t ®−îc dïng ®Ó chuyÓn mét phÇn nhá sè liÖu (tèi ®a 32 bytes) gi÷a 2 DXE víi ®é −u tiªn rÊt cao. Gãi ng¾t cã kh¶ n¨ng nh¶y qua c¸c gãi sè liÖu vµ kh«ng phô thuéc vµo sù ®iÒu khiÓn l−u l−îng cÊp m¹ng. Gãi x¸c nhËn ng¾t ®−îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh viÖc thu mét gãi ng¾t. ChØ cã thÓ cã mét giã ng¾t kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt kú lÇn nµo. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 0 0 1 0 0 0/1 1 1 C¸c Bytes 4 Sè liÖu thuª ng¾t H×nh 2-40 : Gãi ng¾t/gãi x¸c nhËn ng¾t. • C¸c gãi ®iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp : C¸c gãi RR, RNR ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu c¸c gãi sè liÖu. RR khi m¸y thu cã thÓ thu thªm c¸c gãi sè liÖu, RNR khi m¸y thu t¹m thêi bËn, kh«ng thÓ thu thªm. Gãi REJ cã thÓ ®−îc DTE sö dông ®Ó yªu cÇu chuyÓn c¸c gãi sè liÖu. DÞch vô REJ kh«ng nhÊt thiÕt hæ trî cho tÊt c¶ c¸c DCE v× thùc tÕ nã kh«ng cÇn thao t¸c chuÈn cña nghi thøc. Sö dông gãi REJ víi ngô ý lµ 1 gãi sè liÖu ®· thu ®−îc chuÈn x¸c bëi cÊp tuyÕn sè liÖu ®· bÞ DTE lµm mÊt v× mét lý do nµo ®ã, cã thÓ do nã bÞ ®Èy ra khái vïng nhí ®Öm dµnh cho gãi tin thu ®−îc. Gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu t¸i lËp dïng ®Ó chuyÓn cuéc gäi ¶o vÒ t¹ng th¸i tr−íc cña nã khi cuéc gäi ®−îc thiÕt lËp lóc ban ®Çu. Toµn bé c¸c viÖc ch−a gi¶i quyÕt xong cña sè
  • 42. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.42 liÖu bÞ vøt bá,c¸c ®Þa chØ d·y ®−îc lËp ‘0’ vµ c¸c tr¹ng th¸i ®iÒu khiÓn luång bÞ xãa. Gãi nµy th¬ng sö dông khi lçi giao thøc ®−îc ph¸t hiÖn hoÆc ®iÒu g× ®ã ®Ó xãa sè liÖu bÞ “m¾c kÑt” ë mét cuéc gäi mµ kh«ng cÇn ph¶i xãa cuéc gäi hiÖn thêi. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung1 0 0 0 1 §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi C¸c Bytes 3 P(R) 0/0/0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1 A, module 8. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung1 0 0 1 0 §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 0 0 0 0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1 C¸c Bytes 4 P(R) D B, module 128. H×nh 2-41 : Gãi RR/RNR/REJ. Gãi x¸c nhËn t¸i lËp ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu cña gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu t¸i lËp vµ nhê vËy, thÓ thøc t¸i lËp ®−îc thùc hiÖn. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic 2 §Þa chØ kªnh logic NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 0 0 0 1 1 0/1 1 1 C¸c Bytes 4 Lý do t¸i lËp 5 M· ®o¸n lçi H×nh 2-42 : GãichØ thÞ t¸i lËi, yªu cÇu t¸i lËp/x¸c nhËn t¸i lËp. • Gãi t¸i khëi ®éng : Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng , yªu cÇu t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó xãa ®i tÊt c¶ c¸c cuéc gäi ¶o ®ang xóc tiÕn vµ chuyÓn toµn bé t¶i cÊp m¹ng vÒ tr¹ng th¸i khëi ®Çu cña nã. Gãi nµy lµ gãi ®Çu tiªn ®−îc cÊp m¹ng ph¸t ®i khi cÊp tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 NhËn d¹ng kiÓu gãi 3 1 1 1 1 1 0 1 1 4 Nguyªn nh©n t¸i khëi ®éng C¸c Bytes 5 M· ph¸n ®o¸n lçi
  • 43. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.43 A, Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng, gãi yªu cÇu t¸i khëi ®éng. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 NhËn d¹ng kiÓu gãi C¸c Bytes 3 1 1 1 1 1 1 1 1 B, Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng. H×nh 2-43 : C¸c gãi t¸i khëi ®éng. Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn c«ng viÖc thu mét gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng, yªu cÇu t¸i khëi ®éng vµ ®Ó chØ thÞ r»ng cÊp m¹ng hiÖn ®ang ho¹t ®éng. KiÓu gãi Byte 3 (PTI) Tõ DCE !!!! DTE Tõ DTE !!!! DCE C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 ThiÕt lËp vµ gi¶i táa cuéc gäi Gäi vµo Yªu cÇu gäi 0 0 0 0 1 0 1 1 §Êu nèi cuéc gäi TiÕp nhËn cuéc gäi 0 0 0 0 1 1 1 1 ChØ thÞ gi¶i táa Yªu cÇu gi¶i táa 0 0 0 1 0 0 1 1 X¸c nhËn gi¶i táa DCE X¸c nhËn gi¶i táa DTE 0 0 0 1 0 1 1 1 Sè liÖu vµ ng¾t Sè liÖu DCE Sè liÖu DTE X X X X X X X 0 Ng¾t cña DCE Ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 0 1 1 X¸c nhËn ng¾t cña DCE X¸c nhËn ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 1 1 1 §iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp DCE RR(module 8) DTE RR(module 8) X X X 0 0 0 0 1 DCE RR(module 128) DTE RR(module 128) 0 0 0 0 0 0 0 1 DCE RNR(module 8) DTE RNR(module 8) X X X 0 0 1 0 1 DCE RNR(module 128) DTE RNR(module 128) 0 0 0 0 0 1 0 1 DTE REJ(module 8) X X X 0 1 0 0 1 DTE REJ(module 128) 0 0 0 0 1 0 0 1 ChØ thÞ t¸i lËp Yªu cÇu t¸i lËp 0 0 0 1 1 0 1 1 X¸c nhËn t¸i lËp DCE X¸c nhËn t¸i lËp DTE 0 0 0 1 1 1 1 1 T¸i khëi ®éng ChØ thÞ t¸i khëi déng Yªu cÇu t¸i khëi ®éng 1 1 1 1 1 0 1 1 X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DCE X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DTE 1 1 1 1 1 1 1 1 Ph¸n ®o¸n Ph¸n ®o¸n 1 1 1 1 0 0 0 1 §¨ng ký Yªu cÇu ®¨ng ký 1 1 1 1 0 0 1 1 X¸c nhËn ®¨ng ký 1 1 1 1 0 1 1 1 H×nh 2-44 : C¸c trÞ sè cña côm m∙ PTI. • C¸c gãi ph¸n ®o¸n lçi vµ ®¨ng ký dÞch vô :
  • 44. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.44 Gãi ph¸n ®o¸n lçi do DCE ph¸t cho DTE khi thu mét gãi tin bÞ lçi trÇm träng. VÝ dô : Khi thu mét gãi cã tr−êng GFI kh«ng chuÈn x¸c, DCE vã thÓ ph¸t mét gãi ph¸n ®o¸n lçi cho DTE, gãi nµy chøa m· ph¸n ®o¸n lçi thÝch hîp. Kh«ng ph¶i toµn bé c¸c DCE ®Òu t¹o ra gãi ph¸n ®o¸n lçi. Gãi yªu cÇu ®¨ng ký dÞch vô cã thÓ ®−îc DTE ph¸t ®i cho DCE ®Ó yªu cÇu ®−îc sö dông hay kh«ng sö dông mét sè dÞch vô nµo ®ã trong kho¶ng thêi gian nµo ®ã. Gãi x¸c nhËn ®¨ng ký do DCE ph¸t cho DTE ®Ó tr¶ lêi cho mét gãi yªu cÇu ®¨ng ký dÞch vô tõ DTE. C¸c bits 8 7 6 5 4 3 2 1 1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 NhËn d¹ng kiÓu gãi3 1 1 1 1 0 0/1 1 1 4 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE ChiÒu dµi ®Þa chØ DCE §Þa chØ DCE vµ DTE 0 0 0 0 0 ChiÒu dµi ®¨ng ký §¨ng ký H×nh 2-45 : Gãi yªu cÇu ®¨ng ký/gãi x¸c nhËn ®¨ng ký. • C¸c ®Þa chØ d∙y cÊp m¹ng : Còng nh− cÊp tuyÕn sè liÖu, c¸c kiÓu gãi x¸c ®Þnh ®Òu mang theo nã c¸c ®Þa chØ d·y. C¸c ®Þa chØ nµy (chØ sè thø tù) ®−îc dïng ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c gãi sè liÖu ®−îc chuyÓn ®i kh«ng bÞ mÊt vµ theo mét thø tù chuÈn x¸c. Cã hai lo¹i ®Þa chØ d·y ®−îc t¶i ®i, ®ã lµ ®Þa chØ d·y P(S) vµ ®Þa chØ d·y P(R). §Þa chØ d·y P(S) chØ ®−îc m¹ng cho c¸c gãi sè liÖu vµ dïng ®Ó nhËn d¹ng tõng gãi sè liÖu riªng. §Þa chØ d·y P(R) ®−îc mang theo ë gãi sè liÖu, gãi RR, gãi RNR vµ gãi REJ. Vïng m· P(R) ë c¸c gãi nµy chuyÓn ®Þa chØ d·y ë gãi sè liÖu tiÕp theo mµ m¸y ph¸t sÏ chuyÓn cho m¸y thu. Gièng nh− ë cÊp tuyÕn sè liÖu cã hÖ thèng ®¸nh sè d·y th«ng dông, nã sö dông côm 3 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!7 vµ hÖ thèng më réng 7 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!127. • Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu : Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu ®−îc chøa trong côm GFI. Bit Q chØ xuÊt hiÖn trong c¸c gãi sè liÖu vµ ®−îc dïng ®Ó ph©n biÖt gãi sè liÖu theo hai lo¹i kh¸c nhau : c¸c gãi sè liÖu th«ng th−êng vµ c¸ gãi sè liÖu “®Þnh phÈm chÊt”. C¸c gãi sè liÖu “®Þnh phÈm chÊt th−êng ®−îc sö dông ®Ó cho phÐp chuyÓn th«ng tin ®iÒu khiÓn giao thøc cÊp cao h¬n mµ kh«ng ¶nh h−ëng tíi sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n mµ chóng ®−îc ph¸t ®i ë c¸c gãi sè liÖu th«ng th−êng.
  • 45. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 2.45 Bit D lµ bit x¸c ®Þnh chuyÓn giao. BÝt nµy cã thÓ xuÊt hiÖn ë c¸c gãi thiÕt lËp gäi nh−ng thùc tÕ, chøc n¨ng cña nã chØ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao c¸c gãi sè liÖu. Bit 5 vµ 6 cña tr−êng GFI ®−îc sö dông ®Ó chØ hÖ thèng ®¸nh sè d·y nµo ®−îc sö dông. HÖ thèng ®¸nh sè d·y më réng lµ mét trong c¸c kiÓu tù chän, gäi lµ kiÓu ®Æt tr−íc. Tøc lµ hÖ thèng ®¸nh sè ®−îc dïng ph¶i cÇn ®−îc quyÕt ®Þnh khi tuyÕn X.25 ®−îc thiÕt lËp. Tßan bé c¸c cuéc gäi ¶o trªn tuyÕn cÇn ph¶i sö dông hÖ thèng ®¸nh sè nµy ®· ®−îc ®Æt tr−íc nã. NÕu dÞch vô ®¨ng ký cã hiÖu lùc th× nã cã thÓ chuyÓn ®æi hÖ thèng ®¸nh sè hiÖn thêi theo h÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. PhÇn lín c¸c tr−êng hîp sö dông hÖ thèng ®¸nh sè th«ng th−êng v× chØ cÇn rÊt Ýt ®iÒu bæ sung bæ trî cho hÖ thèng ®¸nh sè më réng. Byte 1, c¸c bits 8 7 6 5 HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi thiÕt lËp HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0 HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Gãi gi¶i táa, ®iÒu khiÓn luång, ng¾t, t¸i lËp, t¸i khëi ®éng, ®¨ng ký vµ ph¸n ®o¸n HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0 HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1C¸c gãi sè liÖu HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0 Më réng nhËn d¹ng khu«n mÉu th«ng th−êng 0 0 1 1 Dïng cho c¸c øng dông kh¸c X X 0 0 H×nh 2-46 : TrÞ sè cña côm m∙ GFI.
  • 46. KKhhoo EEbbooookk mmiiễễnn pphhíí eebbooookkffrreeee224477..bbllooggssppoott..ccoomm CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu HHộộii tthhảảoo//TThhaamm lluuậậnn tthhuuvviieenntthhaammlluuaann..bbllooggssppoott..ccoomm CCơơ ssởở DDữữ lliiệệuu GGiiááoo ttrrììnnhh--BBààii ggiiảảnngg ggiiaaoottrriinnhh224477..bbllooggssppoott..ccoomm CCHHIIAA SSẺẺ TTRRII TTHHỨỨCC