Het ING Economisch Bureau analyseert de overheidshervormingen en biedt inzicht in hun impact nu en in 2025

1. DE STILLE VERBOUWING
VAN PENSIOEN, ZORG, WERK EN WONEN
Een analyse door het ING Economisch Bureau
Onze overheid is klaar voor de toekomst. Nu wij nog.
De Nederlandse overheid zet economische hervormingen in gang. Pensioen, zorg, werk en wonen worden flink gerenoveerd.
De invoering gaat geleidelijk, maar het uiteindelijke effect is groot. De gemiddelde belastingen en premies dalen en de
economie kan er extra door groeien. Tegelijk schuiven risico’s van het collectief naar het individu. Wie overziet het nog?
Het ING Economisch Bureau laat zien wat de belangrijkste veranderingen zijn en hoe ze mensen raken.
PENSIOEN
WERK
De belangrijkste hervormingen samengevat:
PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen
ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen
WERK
WONEN
Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering
Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen
Wat zijn de gevolgen voor de overheidsbegroting?
ZORG
WONEN
De overheid bespaart in 2015 door de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen al 5,5 miljard euro.
Dat is een groot bedrag. De renovatie is dan eigenlijk nog maar net begonnen, want veel maatregelen worden
geleidelijk ingevoerd. Op termijn is het effect daarom nog veel groter: ruim vier keer zo veel als in 2015. Dat is bijna
negen procent van de hele de Rijksbegroting.
HET SALDO VAN
DE OVERHEID KOMT
24 MILJARD EURO
BEGROTING
PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen
Vroeger stond de pensioenleeftijd vast. Voortaan staat vast hoe lang iemand gemiddeld pensioen mag verwachten.
Dat betekent dat iemand die dit jaar met pensioen ging nog ongeveer 20 jaar pensioen voor de boeg heeft. Straks
gaat iedereen met pensioen op het moment dat hij of zij naar verwachting nog 18 jaar en drie maanden pensioen voor
de boeg heeft. De duur van het pensioen is dus voor alle generaties gelijk. Hoe hoger de levensverwachting, hoe
langer dus de loopbaan. Per saldo werken mensen langer en zijn ze korter met pensioen. Per gewerkt jaar hoeven ze
daarom minder geld opzij te zetten voor hun pensioen.
40 JAAR
WERKEN
OUDE SITUATIE
25 JAAR 65 JAAR
PENSIOEN
NIEUWE SITUATIE
meer jaren werken minder jaren pensioen
+4 jaar - 4jaar
= meer tijd om te
sparen voor pensioen
44 JAAR
= minder tijd
om te spenderen
25 JAAR 69 JAAR
Ouderen die vooral verzorging nodig
hebben blijven voortaan thuis wonen
Ouderen die zorg krijgen en vermogen
hebben betalen meer zelf voor die zorg
WERK
ca. 30% en alleen nieuwe gevallen
De wijkverpleegkundige en mensen om ze
heen organiseren de zorg die ze nodig hebben
Ouderen die hulp in de huishouding
krijgen betalen of organiseren die
voortaan veel vaker zelf
Kinderen zorgen meer voor hun
ouders en hun erfenis wordt kleiner
Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering
Ontslagvergoeding omlaag
OUDE SITUATIE
NIEUWE SITUATIE
via kantonrechter
belasting
direct eraf
Vrijwel iedereen ontslagvergoeding
OUDE SITUATIE
NIEUWE SITUATIE
Werkloosheidsuitkering stopt eerder
OUDE SITUATIE
NIEUWE SITUATIE
Iedere baan accepteren na:
OUDE SITUATIE
NIEUWE SITUATIE
24
MND
38
MND
6
MND
12
MND
WONEN Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen
Ontwikkeling van de huurprijzen
EURO’S
Ontwikkeling van de netto rentelasten
EURO’S
zonder beleid
inkomen tot 33.000 €
inkomen tussen 33.000 - 43.000 €
inkomen meer dan 43.000 €
In 2013 en 2014 mochten verhuurders van
sociale huurwoningen eenmalig een extra
huurverhoging toepassen. Hoe hoger het
inkomen, hoe hoger de extra huurverhoging.
Geleidelijk vermindert de hypotheekrenteaftrek
voor mensen met een inkomen boven 52.000 euro.
De netto rentelast die mensen per maand betalen
neemt daardoor toe.
Huurverhoging
Hogere eigen bijdrage zorg
Lagere ontslagvergoeding
LAAG INKOMEN HOOG INKOMEN
Minder hypotheekrenteaftrek
OUD
JONG
= 20.000 mensen = €250
Langer thuis wonen
Meer mantelzorg verlenen
Langer werken
Kortere ww-duur
veel mensen veel euro’s
12.000 euro
536.000 mensen van 65 of 66 en ontvangen geen AOW uitkering
ter waarde van 24.000 euro
100.000 mensen krijgen zorg thuis en lopen onbetaalde zorg mis
ter waarde van 3900 euro
700.000 mensen verrichten extra mantelzorg
ter waarde van 1200 euro
600.000 mensen betalen of organiseren zelf huishoudelijke hulp
2.300 euro
130.000 mensen (met vermogen) betalen extra mee aan hun zorg
50.000 euro
50.000 mensen ontvangen een ontslagvergoeding die lager is
20.000 euro
40.000 mensen hebben geen recht op een WW-uitkering
225 euro
2.500.000 mensen betalen meer huur
600 euro
2.250.000 mensen betalen netto meer rente door de verlaagde hypotheekrenteaftrek
= 20.000 mensen = €250
2025
veel mensen veel euro’s
Bedragen zijn geschatte gemiddelde bedragen per persoon per jaar in 2025
2,5
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ING Nederland, Afdeling Externe Communicatie,
06 - 2200 16 18 Reinier.Steffens@ing.nl. Voor het laatste nieuws: ing.nl/Prinsjesdag of @INGnl_economie
TIJD
TIJD
© 2014 ING Economisch Bureau
Effect in 2015 Op lange termijn
Huren en hypotheekaftrek
Korter WW
Langdurige zorg
Dit is een voorbeeld en geldt voor iemand die geboren is in 1975
Huurwoning
Koopwoning
Langer doorwerken
‘75
BETER UIT
HET SALDO VAN
DE OVERHEID KOMT
5,5 MILJARD EURO
BETER UIT
4 MILJARD
3 MILJARD
5 MILJARD
12 MILJARD 1
1
1
Verplicht aflossen,
verplicht vermogen opbouwen
22 JAAR
18 JAAR
PENSIOEN
WERKEN
ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen
GROEPEN Wie raakt het?
Veel maatregelen verschuiven financiële risico’s van het collectief naar het individu. Het inkomen wordt minder zeker
en de uitgaven voor zorg en wonen worden hoger en onzekerder. De meeste effecten raken mensen op het moment
dat ze ouder zijn. De financiële effecten zijn groter naarmate het inkomen toeneemt. Het leven verandert meer voor
mensen met lagere inkomens.
IMPACT Hoeveel mensen merken de gevolgen en hoe groot zijn die?
De gevolgen van de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen zijn groot. Uiteindelijk merkt in 2025 bijna iedere
Nederlander de gevolgen. Sommige maatregelen raken veel mensen voor relatief kleine bedragen, andere wat
minder mensen maar voor een groot bedrag.
Pensioen, zorg, werk en wonen worden hervormd. De overheidsfinanciën komen op orde en de economie krijgt de ruimte om
harder te groeien. Financiële risico's verschuiven van het collectief naar het individu. Bijna iedereen zal worden geraakt door deze
hervormingen. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Zet dan voor jezelf de gevolgen op een rij.