1. HUBUNGAN
ETNIK
MahyuddinKhalid&AshrofZaki, UiTM emkay@salam.uitm.edu.my

2. PEMBENTUKAN MASYARAKAT MALAYSIA
Kesultanan Melaka Penjajahan Belanda Penjajahan Portugis
Persekutuan Malaysia
Penjajahan British Penjajahan Jepun Kemedekaan
2

3. PENGENALAN
PLURAL &
PLURALITI
2.1 Hasil Pembelajaran
• Menjelaskan
2.2 pembentukan pluraliti
PENJAJAHAN
Alam Melayu
• Menyatakan kesan
PLURALITI 2.3 KANDUNGAN BAB 2 penjajahan dan
MELAKA
pembentukan
PLURAL
masyarakat pluralistik
2.4
PENJAJAHAN • Menghuraikan
pembentukan
PLURALISTIK masyarakat pluralistik
2.5
PASCAMERDEKA selepas era penjajahan
3

4. Asia Tenggara semasa pra-Eropah merupakan tempat
pertemuan pelbagai tamadun dan budaya utama dunia yang
PLURAL &
didorong oleh serampang tiga mata iaitu:
PLURALITI •Ketuhanan (God/ Gospel)
•Kekayaan (Gold)
•Kemenangan (Glory)
PENJAJAHAN
Kerajaan Majapahit dan Srivijaya yang mengamalkan Buddha
bertapak di Nusantara sejak tahun 700m.
PLURALITI
MELAKA •Kerajaan Maritim Asia Tenggara menjadi pusat pertemuan pelbagai bangsa
pada era “Zaman Perdagangan” sejak abad ke-5 M.
PLURAL •Melibatkan interaksi pelbagai budaya seperti Arab pra-Islam, Hinduisme,
PENJAJAHAN Buddhisme, Arab Islam, dan Eropah.
Kesultanan Melayu Melaka diasaskan pada 1400m dengan
PLURALISTIK
kedatangan Parameswara dari Srivijaya.
PASCAMERDEKA
•Melaka menjadi pusat kemasyarakatan dan perkembangan Islam di Alam
Melayu
•Islam membawa idealogi yang rasional, radikal dan progresif dalam aspek
kehidupan – pemerintahan dan pentadbiran –di Alam Melayu
4

5. PLURALITI & MASYARAKAT PLURALISTIK
PLURAL &
PLURALITI
Pluraliti budaya di Tanah Melayu merupakan
hasil pertemuan dan pertembungan budaya
PENJAJAHAN
besar dunia yang melahirkan fenomena sosial
yang Istimewa di Alam Melayu
PLURALITI
MELAKA
PLURAL
PENJAJAHAN
PLURALISTIK 2 konsep utama ciri-ciri masyarakat Asia
PASCAMERDEKA Tenggara:
Pluraliti Masyarakat Pluralisti
• Bercirikan semula jadi, tanpa • Bercirikan pemaksaan dan
paksaan dan fleksibel perbezaan
5

6. PERBANDINGAN PLURALITI & PLURALISTIK
PLURAL &
PLURALITI PERSAMAAN
Mewujudkan masyarakat pelbagai bangsa
PENJAJAHAN
seperti Melayu, Cina, India, Eropah dll
PLURALITI Pluraliti Pluralistik
MELAKA
• Semula jadi tanpa • Secara paksaan
PLURAL paksaan • Demi kepentingan
PENJAJAHAN • Sukarela mencari ekonomi dan politik
kehidupan dan kekayaan Inggeris
PLURALISTIK • Disertai ahli keluarga • Tidak disertai keluarga
PASCAMERDEKA
• Menjamin ketenangan • Tidak pernah melupakan
pemikiran dan perasaan negara asal
6

7. KESAN PLURALITI & PLURALISTIK
PLURAL &
PLURALITI
PLURALITI PLURALISTIK
PENJAJAHAN
Mewujudkan interaksi yang Gagal berasimilasi dengan
harmoni dengan penduduk, penduduk, alam sekitar dan
alam sekitar dan sistem sistem
PLURALITI
MELAKA
Mewujudkan kelompok
Sanggup berkahwin dengan
masyarakat dengan sistem
PLURAL penduduk tempatan
tersendiri
PENJAJAHAN
Terasing dengan kelompok lain
PLURALISTIK Mengamalkan budaya
walaupun di tempat yang
PASCAMERDEKA seharian orang Melayu
sama
Amalan dan adat resam
Gagal mengenali antara satu
pendatang diterima oleh
sama lain
penduduk tempatan
7

8. GARIS MASA MASYARAKAT
PLURAL &
PLURALITI
Kedatangan
Pluraliti Penjajah Masyarakat
PENJAJAHAN • Abad 13M-15M Pluralistik
• Kesultanan •1957
Melaka •Kemerdekaan
PLURALITI • Tanpa Paksaan •Pluraliti Baru
MELAKA
PLURAL
PENJAJAHAN
Masyarakat
PLURALISTIK Plural
PASCAMERDEKA
•1511M-1957M
•Penjajahan Eropah
& Inggeris
•Paksaan
8

9. KONSEP MASYARAKAT
PLURAL &
PLURALITI Pluraliti
• Kemajmukan atau pun kepelbagaian & berasimilasi
PENJAJAHAN
Masyarakat Plural
• Mereka bergaul tetapi tidak bergabung
PLURALITI
• Setiap kelompok mempunyai agama, kebudayaan, bahasa,
MELAKA
pemikiran dan cara hidup masing-masing. Sebagai individu
mereka bertemu tetapi hanya di pasar iaitu semasa berjual
PLURAL beli
PENJAJAHAN • Masyarakat majmuk wujud dengan komuniti yang berlainan,
tinggal sebelah menyebelah tetapi berasingan dalam unit
PLURALISTIK politik yang sama. Malahan dalam bidang ekonomi terdapat
PASCAMERDEKA pembahagian buruh mengikut bangsa (J.S.Furnivall 1948)
Masyarakat Pluralistik
• Kemajmukan yang bersifat paksaan
9

10. PENJAJAHAN EROPAH & INGGERIS
PLURAL &
PLURALITI
Portugis & Belanda
•Kuasa-kuasa Eropah seperti Portugis dan Belanda
PENJAJAHAN menekankan penjajahan berbentuk Imperialisme di
dalam misi-misi kedatangan mereka
PLURALITI
MELAKA
PLURAL
PENJAJAHAN
Inggeris
•Titik pemisah di antara pluraliti dan masyarakat plural
PLURALISTIK ialah dengan ketibaan penjajah Inggeris ke Asia
PASCAMERDEKA Tenggara khususnya Tanah Melayu.
•Inggeris pula menggunakan „senjata‟ serampang dua
mata di dalam misi-misi kedatangan mereka iaitu
penjajahan berbetuk Imperialisme dan Kolonialisme.
10

11. IMPERIALISME & KOLONIALISME
PLURAL &
PLURALITI
PENJAJAHAN IMPERIALISME Menjajah secara fizikal Menjajah secara fizikal &
Kekayaan muka bumi spt mental
bijih timah dan emas diambil Memperkenalkan sistem
PLURALITI demi kepentingan ekonomi sosial, politik dan agama
MELAKA negara mereka sendiri mereka kepada penduduk
Imperialisme British tempatan
membawa masuk buruh dari Kolonialisme British
KOLONIALISME
PLURAL China dan India untuk menjajah dan mengawal
PENJAJAHAN mengusahakan lombong kehidupan masyarakat
dan ladang getah peribumi yang ramai
dengan jumlah mereka
PLURALISTIK yang sedikit
PASCAMERDEKA
11

12. PLURALITI ALAM MELAYU
PLURAL &
PLURALITI Masyarakat
• Berlaku hasil penghijrahan dari dalam wilayah (dalam
PENJAJAHAN kalangan etnik Melayu sendiri) dan juga dari luar yang
melibatkan etnik lain spt Cina, Arab,India & berlaku
asimilasi.
PLURALITI • Menetap di Kepulauan Melayu atau Nusantara dan
MELAKA berpindah-randah dari satu pulau ke pulau yang lain
dengan bebasnya untuk berniaga, berperang, berkahwin
dan sebagainya
PLURAL • Mewujudkan unsur akomodasi dalam kehidupan
PENJAJAHAN bermasyarakat.
PLURALISTIK Diplomatik
PASCAMERDEKA
• Wujud hubungan peradaban antara Alam Melayu dan
China serta India
• Mencapai zaman kemuncaknya pada waktu
pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka
12

13. PLURALITI ALAM MELAYU
PLURAL &
PLURALITI Keagamaan
PENJAJAHAN • Alam Melayu terkenal sebagai pusat
penyebaran Buddha di bawah
PLURALITI
pemerintahan Srivijaya
MELAKA • Konsep Hinduisme dan Buddhisme dari aspek
sosial dan kebudayaan seperti adat
PLURAL perkahwinan dan soal pentadbiran negara.
PENJAJAHAN
PLURALISTIK Ilmu & Pemikiran
PASCAMERDEKA
• Epistemologi ilmu pengetahuan Alam Melayu
berasaskan metafizik (alam ghaib) dan
animisme.
13

14. PLURALITI ZAMAN KESULTANAN MELAYU MELAKA
14

15. PLURALITI ZAMAN KESULTANAN MELAYU MELAKA
PLURAL & PEMERINTAHAN PERDAGANGAN
PLURALITI Perlembagaan Melaka Perdagangan rancak hasil
dilaksana berdasarkan Islam sistem pemerintahan terbuka
PENJAJAHAN (Kanun Melaka & Undang- dan pentadbiran pelabuhan
undang Laut Melaka) yang sangat cekap.
Zaman keemasan dan Panglima dan laksamana
PLURALITI
kemuncak keagungan Melaka proaktif mengawal
MELAKA
kerajaan Melayu. keselamatan dari ancaman
perompak dan lanun.
PLURAL
PENJAJAHAN Tempat pertemuan pedagang Tahap keselamatan yang
(The Venice of The East). tinggi di Selat Melaka.
PLURALISTIK Pemerintahan diplomasi & Kepulauan Melayu terkenal
PASCAMERDEKA terbuka. dengan rempah ratus yang
dianggap barang mewah.
Sultan/pembesar mempunyai
misi & visi yang hebat.
15

16. PLURALITI ZAMAN KESULTANAN MELAYU MELAKA
PLURAL &
PLURALITI KEPENDUDUKAN KEBUDAYAAN
Proses penghijrahan berlaku
Keterbukaan pemerintah
PENJAJAHAN secara alamiah/ semulajadi
empayar Melaka
tanpa ada paksaan.
PLURALITI Melaka maju sbg pelabuhan
Para pedagang tidak
MELAKA utama dunia, hasil rempah ratus
memerlukan pasport & visa
sebagai daya tarikan,
sebagai pengenalan diri.
PLURAL keselamatan Selat Melaka
PENJAJAHAN
Interaksi aktif di kalangan Melaka menjadi kota
pelbagai bangsa dan kaum metropolitan serta kota multi
PLURALISTIK di Melaka. budaya
PASCAMERDEKA
16

17. MASYARAKAT PLURAL ZAMAN PENJAJAHAN
17

18. MASYARAKAT PLURAL ZAMAN PENJAJAHAN
Masyarakat Asia Tenggara secara semula jadinya hidup dalam
PLURAL &
kepluralitian - tanpa paksaan oleh mana-mana kuasa.
PLURALITI
Kuasa kolonial memusnahkan ciri pluraliti dan keharmonian etnik
PENJAJAHAN
Penjajah memperkenalkan sistem baru yang memperkukuhkan
satu komuniti yang dikenali sebagai masyarakat plural dalam
PLURALITI peristilahan Furnivall.
MELAKA
Pembentukan masyarakat terjadi secara paksaan dan perbezaan
PLURAL fungsi ekonomi.
PENJAJAHAN • Melayu - terlibat dalam sektor pentadbiran di bawah British dan
menjalankan pertanian saradiri di luar bandar mengikut keselesaan
PLURALISTIK masyarakat tersebut.
PASCAMERDEKA • Masyarakat migran China & India, dibawa masuk untuk tujuan ekonomi
penjajah
Pengasingan yang terancang menyebabkan ketiga-tiga
masyarakat ini lebih selesa menjalani hidup mengikut adat resam
dan tradisi etnik masing-masing.
18

19. MASYARAKAT PLURAL ZAMAN PENJAJAHAN
PLURAL &
PLURALITI PRINSIP
Pemisahan negara dari agama
PENJAJAHAN • Pentadbiran negara oleh penjajah
• Hal ehwal Islam dan adat istiadat Melayu diletakkan
di bawah Sultan.
PLURALITI • Ini berbeza dengan sistem di zaman sebelum Inggeris
MELAKA
di mana tiada pengasingan kuasa berlaku kerana
Raja dan Sultan mempunyai kuasa mutlak.
PLURAL Pengagihan kuasa
PENJAJAHAN • Kehakiman, Eksekutif dan Perundangan
• Setiap pihak hanya menjalankan bidang kuasa
PLURALISTIK masing-masing dan tidak boleh bercampuraduk.
PASCAMERDEKA
Sistem Federalisme
• Wujud sistem persekutuan berlapis
• Persekutuan Tanah Melayu dan Persekutuan Malaysia
19

20. MASYARAKAT PLURAL ZAMAN PENJAJAHAN
PLURAL &
PLURALITI DASAR
Ilmu
• Kerangka ilmu berasaskan metodologi nasionalisme iaitu
PENJAJAHAN proses pembinaan ilmu berasaskan wilayah sesebuah
negara.
• Ilmu kolonial yang berasaskan sains moden yang bersifat
PLURALITI rasional dan saintifik telah mencorakkan dasar pentadbiran,
MELAKA ekonomi dan pendidikan penjajah
Pentadbiran
PLURAL • Sistem pentadbiran yang memisahkan di antara negara dan
PENJAJAHAN agama.
Ekonomi
PLURALISTIK • Berubah dari pertanian sara diri kepada sistem ekonomi
PASCAMERDEKA perindustrian dan perdagangan (sistem ekonomi kapitalis).
Pendidikan
• Dwi-sistem iaitu pendidikan agama dan pendidikan sekular.
20

21. MASYARAKAT PLURAL ZAMAN PENJAJAHAN
PLURAL &
PLURALITI
SISTEM DAN STRUKTUR
SEBELUM PENJAJAHAN SELEPAS PENJAJAHAN
PENJAJAHAN Struktur kerajaan yang
Pemisahan di antara agama
mencantumkan aspek
dan negara
agama dan negara
PLURALITI
MELAKA
Raja merujuk kepada
penasihat agama untuk Negara ditadbir oleh pentadbir
membuat keputusan penting sekular
PLURAL negara.
PENJAJAHAN
Agamawan dan raja saling Hal ehwal agama diletakkan di
berperanan di dalam sistem bawah kuasa Sultan-Sultan
PLURALISTIK kerajaan tersebut.
PASCAMERDEKA
Melayu
Kerajaan yang peranan Kerajaan yang telah
agama dan negara saling memisahkan di antara negara
bertautan (KERAJAAN) dan agama (kerajaan)
21

22. MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA
22

23. MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA
Masyarakat pluralistik
PLURAL &
PLURALITI • Masyarakat yg terdiri
daripada pelbagai etnik,
bahasa, kebudayaan,
kepercayaan, adat,
PENJAJAHAN istiadat, tempat tinggal
dan sebagainya.
PLURALITI
MELAKA
Kesinambungan
PLURAL masyarakat plural
PENJAJAHAN zaman penjajah
PLURALISTIK
PASCAMERDEKA
Merupakan satu
fenomena sosial
yang terhasil selepas
kedatangan Eropah
ke Tanah Melayu
23

24. MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA
PLURAL & POLITIK PERLEMBAGAAN
PLURALITI
Politik dipengaruhi aspek Sumber segala perundangan
etnik dan mengamalkan dan panduan asas kepada
PENJAJAHAN demokrasi secara berkesan pelaksanaan sistem politik
Kerjasama parti-parti politik 2 peringkat kontrak sosial;
PLURALITI – Barisan Nasional (1974) 1. Zaman Pluraliti
MELAKA Perjanjian Antara Wakil Raja (Sang
Sapurba) & Wakil Rakyat (Demang
Lebar Daun)
PLURAL Hubungan politik bersifat 2. Zaman Masyarakat
PENJAJAHAN utilitarian dan hubungan Pluralistik
jaringan silang budaya Perjanjian antara kaum-Kaum di
PLURALISTIK merentasi etnik. Malaysia
PASCAMERDEKA
Dasar-dasar kerajaan Perlembagaan berlandaskan
mengukuhkan kerjasama kontrak sosial antara kaum
dan hubungan harmoni
antara etnik.
24

25. MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA
PENDIDIKAN
PLURAL &
PLURALITI Zaman penjajahan British terdapat 3 peringkat pendidikan:
•Inggeris ; rendah dan menengah
•Melayu ; rendah dan agama
•Vernakular ; Cina dan Tamil
PENJAJAHAN
Sistem pendidikan kebangsaan pascamerdeka berasaskan
•keseragaman kurikulum
PLURALITI •sukatan mata pelajaran
MELAKA •orientasi
Penyata Razak (1956) & Penyata Rahman Talib (1960) bermatlamat:
•Menyatukan etnik-etnik di bawah satu sistem pendidikan dengan menggunakan
PLURAL
bahasa pengantar tunggal
PENJAJAHAN
Akta Pendidikan 1957:
•Sekolah pelbagai aliran dan pengajaran menggunakan bahasa ibunda
PLURALISTIK •Sekolah Cina dan Tamil wajib mengajar Bahasa Melayu.
PASCAMERDEKA •Pengajaran subjek tertentu seperti Geografi dan Sejarah yang berteraskan Malaysia.
•Kurikulum tidak lagi berteraskan negara asal
Dasar pendidikan mempunyai matlamat jangka panjang dalam membentuk sektor
ekonomi di Malaysia.
25

26. MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA
PLURAL &
PLURALITI EKONOMI
Mengamalkan sistem ekonomi dualisme:
1. Sistem ekonomi moden:perdagangan dan perusahaan moden,
PENJAJAHAN tertumpu di bandar, pengurusan dan organisasi moden
2. Sistem ekonomi pertanian; komoditi padi dan perikanan, tertumpu
di luar bandar dan didominasi Melayu
PLURALITI
MELAKA Rancangan pembangunan ekonomi negara digiatkan bagi
mengatasi masalah sosioekonomi dan sosiopolitik.
PLURAL •Rancangan pramerdeka
PENJAJAHAN •Rancangan selepas merdeka
•Perancangan dalam DEB
•Dasar-Dasar Pembangunan Negara
PLURALISTIK
PASCAMERDEKA
Dasar-dasar pembangunan negara dirangka bagi mewujudkan
keseimbangan ekonomi.
26

27. PENGUKUHAN
 Jelaskan TIGA (3) bentuk proses asimilasi pelbagai etnik
PLURAL & dalam masyarakat Melayu Islam di Melaka.
PLURALITI  Bincangkan TIGA (3) faktor utama menjadikan Melaka
sebagai kota metropolitan.
PENJAJAHAN  Huraikan EMPAT (4) elemen utama yang membuktikan
Kerajaan Melayu Melaka sebagai sebuah kerajaan Islam.
 Huraikan EMPAT (4) elemen penting yang berkait rapat
PLURALITI
dengan pembentukan masyarakat pluralistik selepas
MELAKA
merdeka.
 Huraikan EMPAT (4) faktor penyumbang kepada pluraliti di
PLURAL
Zaman Kesultanan Melayu Melaka pada abad ke-15M.
PENJAJAHAN
 Jelaskan TIGA (3) faktor pembentukan pluraliti di Malaysia.
PLURALISTIK  Huraikan TIGA (3) bentuk asimililasi antara golongan
PASCAMERDEKA imigran dengan masyarakat Malaysia.
 Bincangkan EMPAT (4) langkah yang perlu di ambil bagi
menangani krisis masyrakat pluralistik di Malaysia
27