1. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
ACİL TIP AD.
BEŞEVLER
ANKARA
31/03/2009

2.  Dünyada kanserden daha fazla ölüme neden olmaktadır.
 Kontamine su,yiyeceklerin alınması,kontamine toprakta yalınayak
dolaşmak,enfekte böceklerin ısırıkları sonucu insanlara
bulaşmaktadır.
 Sanayileşmiş ülkelerde sıklığı artmaktadır.
 Göç ve turistik seyahatler önemli etkendir.
 Yılda milyonlarca insan az gelişmiş ülkelere seyahat etmektedir.

3.  Yılda I milyar dan fazla insan ülkesinin sınırıı geçtiği düşünülürse
enfeksiyonun yaygınlığı hakında fikir verir.
 Dünya genelinde WHO’na göre 3.5 milyar insanın enfekte,450 milyon
insanın da smptomatik olduğu ve bu sayı gittikçe artmaktadır.
 Morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir.
 Günümüzde dünyada 250-300 milyon insan enfekte oluyor,yılda 2-2.5
milyon insan ölmektedir.

4.  Az gelişmiş ülkelerden göç almak,az gelişmiş ülkelere gitmek
enfeksiyon riskini artırmaktadır.
 HIV ile enfekte hastalarda paraziter enfeksiyon oranı yüksek.
 Criptosporidium ve giardia turist ishallerinin ve immun baskılanmış
hastaların önemli ishal nedenidir.
 Dünyada içme suyu kontaminasyonu nedeniyle ölümlere neden
olmaktadır.

5.  Toplu yaşanan yerlerde ,günlük bakım merkezlerinde kişiden
kişiye,şehir içme suyu ile bulaşmaktadır.
 Kişisel temizlik,suyun klorlanması,iyodinizasyonu,ozonizasyonu ve
filtrasyon ileönemli derecede bulaş engellenmektedir.
 Helmintler;Nematodes,Cestodes,Trematodes olarak üç alt grupta
incelenir.

6.  Ascaris 1.3 milyar olgu
 Trichuris 902 milyon
 Shistosoma 200 milyon olgu
 Filaria 120 milyon
 Taeniya saginata 45 milyon
 Paraganimus 20 milyon
 Oncocerca 18 milyon
 Leishmania 12 milyon
 Taenia solium 3 milyon
 Tripanosoma brucei 55 milyon
 Triponosoma cruzei 18 milyon

7.  Dikatli alınmalı.
 Yüksek riskli bölgelere seyahat sorgulanmalı.
 Ilık iklim, sanitizasyonun kötü olduğu, kalabalık, düşük
sosyoekonomik düzey ve yetersiz beslenme de sorgulanmalı.
 Erişkinlere göre çocuklarda enfeksiyon riski daha fazla dır.

8.  Hastada nedeni açıklanamayan ateş,karın ağrısı,ishal,deride
ülserasyon, döküntü,eozinofili varlığında hasta iyi sorgulanmalı.
 Geçirdiyi enfeksiyon sorulmalı,
 Cinsel temas sorgulanmalı,
 Seyahat öncesi ilaç almış mı?(Antimalaryal , Antidiyaretik gibi).

9.  Kan transfüzyonu;Plasmodium,Toxoplazma,Triponozoma,Babesia.
 İV ilaç kullanımı;Plasmodium.
 Homosexüeller;Entomoeba,Giardia Criptosporidium,.
 İmmünsüpresehastalar;Toxoplasma,Pnomocystis,Strongyloides,Crypt
osporidiumMicrosporidium,İsospora,Cyclospora.
 Hipogammaglobulinemia;Giardia,Cryptosporidium.

10.  Toplu yaşanan yerler;Himenolepis nana,entomoebe
histolitika,Giardia.
 Günlük bakım merkezleri;Giardia ,Cryptosporidum.
 Az pişmiş balık;Diphyllobotrium.
 Domuz eti;Tenia Solium,Trichineela Spiralis.
 Et;Tenia Saginata,Toxoplasma.

11.  İnvazif yada sistemik enfeksiyonlara neden olurlar.
 İsospora;barsak mukozasına etki ederek enterokolit olur.
 Toksoplazma;barsak duvarını geçerek ağır sistemik enfeksiyonlara
neden olur.
 Trichinella spiralis ;miyokardı tutar.
 Amebiazis;barsak ve sistemik enfeksiyonlarına neden olur.
 Entomoeba;asemptomatik kist,hepatik apseye neden olur.

12.  Organizmalar farklı virulansa sahiptir.
 Günlük bakım merkezlerinde salgınlara neden olurlar.
 Giardia ve Criptosporidiumlar;10-1000 organizma enfeksiyon
oluşturur.
 Vibrio colera ve Salmonella 100.000-100.000.000 organizma
enfeksiyona neden olur.

13.  Semptomlar nonsipesifiktir.akut-kronik yada belirsiz olabilir.
 Latent peryot ile kliniğin ortaya çıkması uzun sürer.
 Hafif başağrısı,ateş,öksürük,kırıklık gibi,
 Hayatı tehdit eden komplikasyonlar;kanlı kusma,hemoptizi,melena,
intestinal obstruksiyon gibi,
 Bazen tipik semptomlar görülebilir.

14.  Karın ağrısı;parazitlerin çoğunda görülür.
 Anemi;diphyllobothrium,plasmodium,leichmania,trichuris.
 Astım;ascaris,srongyloides,toxocara.
 Conjunctivitis-keratitis;onchocerca volvulus trichinella,tripanosoma.
 İshal;parazitlerin çoğu yapar.

15.  Ödem;fasciola,filarya,trichinella,triiypanosoma.
 Eosinofili;parazitlerin çoğu.
 Ateş;parazitlerin çoğu.Plasmodium,L.donovani gibi.
 Hematüri;schistosoma
 Hemoptizi;paragonimus,ekinokokus,ascaris
 Hepatomegali;L.donovani,plasmodium,shistosoma gibi çoğu parazit.
 İntestinal obstrüksiyon;ascaris,diphyllobotrium,tenia ,strongiloides.

16.  Sarılık;C.sinensis,plasmodium
 Menenjit;acantomoeba,P.palciparum naeglerid,primer
amebik meningoensefalit ;trişinella,toxocara,triponosoma.
 Miyokardiyal;taenia,trichinella,trypanosoma cruzi
 Bulantı –kusma;entomoeba giardia gibi

17.  Pnomoni;ascaris,flarya,strongiloides,paraganimus westermani
 Kaşıntı;enterobius,trichuris,o.volvulus,dientamoeba
 Nöbet;trişinella,hymenolepis,paragonymus,ecinococus,cycticercus
 Deride ülser;dracunculus medinensis,L.donovani
 Ürtiker;dracunculus,ascaris,fasiola,trişinella,strongyloides
 Splenomegali;plasmodium,toxoplazma,babesia.

18.  İnflamatuar olmayan ,toksinlerle ince barsak üst kısmında
absorbsiyonu bozarak ishale neden olurlar.(giardia,cryptosporisia).
 İnflamatuar ishal;kolonda cytotoksin ile invazif süreç sonucu dizanteri
(kanlı ishal) /salmonella,shigella,campilobacter,clostridum).
 İshalin birkaç günden uzun sürmesi,kanlı olması,hafif ateş ,kilo kaybı
olması hastanın yakından takibi gerekir.
 10 günden uzun sürerse parazit düşünülmelidir.

19.  Gaitada Beyaz Küre bakısı;inflamatuar süreçte ne sensitif nede
sipesifiktir.
 Gaitada yumurta ,parazit saptanması önemlidir.
 Kist,trofozoit,larva,yumurta ve erişkin helmint saptanır.
 Üç gün arka arkaya alınmış üç numunenin incelenmesi ile konur.
 Bizmut,baryum,antidiaretik ilaç içmemiş ve maden yağı
içirilmemelidir.Alınmış ise bir hafta önce kesilmiş olmalıdır.

20.  Mümkün ise gaitanın hemen bakılması bir saatten uzun süre
bekletilecekse formalin veya polivinil alkol ile bekletilmeli.
 Şekilli gaitada saptanma olasılığı düşükür.
 Duodenal sıvıda,giardia,cyptosoridium,strangiloides larvaları
saprtanır.(Entero test).
 Stranyloides de Baerman Testi ypılır.

21.  Enterobius Vermikularis;perianal band yapıştırma.
 Shistosoma Hematobium;ürüner sistem filtre.
 Cryptosporidium,İsospora ,Cyclospora;asit fast boya.
 Mycrosporida;modifiye tricrome boya.
 Giardia ve Cryptosporidum da gaitada ELİSA yöntemi ile antijen
aranır.

22.  İmmündiagnostik assay;gaitada yumurta ve parazit aramaktan daha
sensitif ve daha ucuzdur.
 Şüphelenilen parazit için tetkik istenmeli.
 Plasmodium,babesa,microflaria,wuchareria da giemza boyası ile
periferik kandan ince ve kalın yayma.

23.  P.Falcifarum,Cerebral Malarya,Acanthomoeba,Negleria gibi SSS
tutulumu düşünülüyorsa LP ypılarak BOS incelenir.
 Pneomosystis Carini;AC filminde karakteristik görüntü,hipoksemi ve
LDH yüksekliyi saptanır.
 Toxoplazma;beyin BT de karakteristik görüntü,yüksek seum anikor
üzeyi saptanır.
 Beyin biyopsisine nadiren bşvurulur.

24.  Nematodlar(Yuvarlak Kurt)
 Silindirk, segmantasyon göstermeyen, uzun beyaz kurtlardır.
 Bulaş; yumurtaların alınmasıyla (ascaris ve enterobius)
 Deriden penatrasyonla necator, Ancilostoma, strongiloides)
 Böcek ısırıkları ile Vuchereria

25.  Dünya üzerinde yaygın görülür. Yumurta alındıktan sonra larva haline
gelir ve akciyere göç eder.
 Pulmoner hipersensitivite veya intestinal komplikasyon görülebilir.
 Hastada; ateş, öksürük, nesef darlığı, hemoptizi, eozinofili görülür.
 Barsak ve safta kanallarında tıkanıklık bildirilmiştir.
 Akciyer grafisinde eozinofilik pneomonitis (loefler sendromu) görülür.

26.  Gayta da yumurta arasıra erişkin kurt görülmesi ile konur.
 ELISA, indirekt hemaglutinasyon testleri gibi serolojik testler
yardımcıdır.

27.  TEDAVİ; mebandazol, albendazol yada pirantel pamoate
 İntestinal obstruksiyonların cerrahi girişim gerektirebilir.
 Özellikle cocuklarda bildirilmiştir.

28.  Erişkin kurt; çekum appendiks, ileum ve cıkan kolonda yumurta
alındıktan sonra yerleşir.
 Gebe kurt özellikle geceleri anuse gelir ve kaşıntıya neden olur.
 Kaşıntı sonrası el -ağız yoluyla yasta kendi kendini enfekte eder.

29.  Vajinit ve enürezise neden olabilir
 Sonbahar ve kışta sık görülür.
 TANI; anuse selofan yapışan bant ile konur, tüm aile muayane edilir.
 Pirantel pomaat, albendazol yada mebandazol kullanılır.
 İki hafta sonra tekrarlanır.

30.  Necator(Kancalı Kurt); ABD de göçmenlerde daha sık görülmekte,
iklimin sıcak olduğu yerlerde daha sık görülür.
 Feceste ve bulaşmış toprakta bulunur, bundan dolayı yalın ayak
dolaşmamak lazım.
 Her kurt günde 0.03-0.2ml kan emmektedir.
 Kronik anemiye neden olmaktadır.
 Enfecte cocuklarda da toprak yeme iştahı görülür.

31.  Hastada; çksürük, hafif ateş, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, iştahsızlık,
eozinofili, gaytada kan pozitifliği görülür.
 Çok sayıda gayta tetkiki ile tanı konur.
 Yumurta-erişkin kurt saptanır.
Tedavi: Mebandazol, Albendazol yada pirantel pamoat verilir.

32.  İnce barsak mukozasına yerleşir.
 Doğrudan deriden girer, allerjik durumlara neden olur, kaşıntı ve
kızarıklık görülür.
 Akciyere göç sırasında öksürük, nefes darlığı ve pnomoniye neden
olur.
 Barsak fazında karın ağrısı ,ishal, kanlı mukuslu ishal ve eozinofili
görülür.
 Otoenfeksiyon görülür.

33.  Yaşlılarda, immun supresivf hastalarda ölümcül enfeksiyona neden
olur.
 TANI: gaita da larvaların saptanması bazen duodenal sıvıda bakılır
 ELISA TESTİ kullanılabilir.
 Üst GIS de muayanede deforme bulbus görülebilir . P.Ulcus ile
karıştırılır.
 TEDAVİ: Thiabendazol yada ivermectin.

34.  Enfeksiyon oyunçağı cocuklarda daha sık görülür.
 Erişkin kurt çekumda bulunur.
 Hastada iştahsızlık, uykusuzluk, karın ağrısı(sağ üst kadran ağrısı)
ateş kanlı ishal, kilo kaybı eozsinofili, hipokrom micrositik anemi

35.  Cocuklarda; kolit ve rectum prolabsusuna neden olur.
 TANI: klinik bulgular ve gaita da yumurta saptanmasıyla konur.
 TEDAVİ: mebandazol veya albendazol seçkin ilaçtır.

36.  Enfelte domuzlardan bulaşır.
 Enfeksiyon erken döneminde akut myokardit, enterit,
bronkopnomoni ve non supürativ menejit.
 İlk olarak cizgili kaslarda görülür.
 İnvasyon yerinde semptom görülür.

37.  Bulantı kusma ,ishal, ateş ,kaşıntı ,periorbital ödem, splinter hemoraji,
mialgi, kas spazmı, ense sertliği, baş ağrısı psikiatrik bozukluk.
 Lab.: Lokositoz, eozinofili, CK yüksekliği ve EKG değişikliği,
 TANI: lateks aglutinasyon (deri testi) etkilemiş kastan dört hafta sonra
biyopsi etkili olur.

38.  GIS fazından sonra gayta tetkiki yararsızdır. Cizgili kaslarda kist kalini
alır.
 Ayırıcı tanıda salmonella, stafilokok gıda zehirlenmesi şigella ve
amebiaziz.
 İntestinal faz için albendazol yada mebandazol etkili, kislere etkisizdır.
 Ağır enfeksiyonlar; SSS enfeksiyonu ve miokardit görülebilir.
 Olguların çoüu hafiftir tıbbı tedavi gerektirmez.

39.  İnsanların feçesinde yumurta formu bulunur.
 Feçesde; Clanarchis, Fasiola.
 İdrarda; şistozoma hematobium.
 Balgamda; paragonimus .

40. SCHİSTOSOMA
 Deriden geçer, kaşıntı ve kızarıklık oluşturur
 Erişkin form venöz sistemde bulunur
 Akut hastalıkta ateş, lenfadenopati, hepatomegali,
siplenomegali(katayama ateşi) görülür.

41.  Karaciyerde kronik değişiklikler portal hipertansiyona neden olur.
 Mesanede ise obstruktif hidroüreter.
 Hastada ishal, karın ağrısı, melana, hepatosiplenomegali, hematemez,
geç dönemde asit ve karaciyer yetmezliği görülür.

42.  S.Hematobium; dizuri ve hematuriye neden olur.
 TANI: immuofloresan antikorlar pozitif, gaytada yumurta saptanır
 Rektal biopsi ile doğrulanır.
 TEDAVİ: prazikuantel

43. CESTODES(Yassı Kurt)
 Segmantasyon gösterir, praglotid içerir.
 TAENİA: T.Solium
 Orta amerika ve ortadoğudan göç edenlerde bazen karşılaşılıyor.

44. T.SAGİNATA
 Daha sık görülür, az pişmiş et ile bulaşır.
 Erişkin kurt ince bağırsakta yerleşir, Asemptomatik olabilir.
 Bulantı, kusma, baş ağrısı, karın ağrısı, kaşıntı, kabızlık, ishal, bağırsak
tıkanıklığı görülebilir.
 T.solium larva formunun enfeksiyonuna CYSTİCERCOSİS denir. Ciddi
bir enfeksiyon olup ölümcül olabilir.

45.  Tenia kistleri cilt altı doku, göz, beyin, kalp, nöbet ve
hidrosefaliye neden olabilir.
 Düz grafide kalsifikasyonlar kist düşündürür.
 Beyin BT de menings ve beyin paramkiminde saptanır.
 TANI: gaitada gebe proglotid saptanır. ELISA testi,
hemaglütinasyon testi faydalıdır.

46.  TEDAVİ:
 İntestinal form için adult dönemde prazikuantel, doku formu için
larva dönemine albendazol
 Diphyllobathrium: az pişmiş veya çiğ balık tüketilen yerlerde görülür.
 Enfekte insanlarda B-12 vitamin eksikliğine bağlı Pernisiöz anemi
saptanır.
 Tedavi: prazikuantel albendazol

47. Tintinally
Stapczynsky
Kelen

48. Dr.Cumali DOĞRU