Focus op Kleinschalig wonen 22-9-2016

1. HACCP en huiselijkheid; “een lastige
combinatie?”
Anne-Marie Looman, zorgondernemer Vivent Het Andere Wonen
Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid Voedingscentrum

2. www.waardigheidentrots.nl
Visie vanuit Waardigheid en Trots
Liefdevolle zorg voor onze ouderen, verbetering van de kwaliteit
van de langdurige zorg
Doelen:
1. Wegnemen van de risico’s op korte termijn
2. Centraal stellen van de relatie tussen de cliënt, zijn naasten en de
professional t.b.v. liefdevolle zorg
Samengevat is de visie:
• kwaliteit door de ogen van de cliënt,
• de deuren wagenwijd open binnen de Langdurige Zorg
• open voor mantelzorgers,
• trotse zorgverleners
• ruim baan voor goede verpleeghuizen met ambitie

3. www.waardigheidentrots.nl
Reden deelname aan W&T/HACCP
Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP)
Regelruimte alleen is niet genoeg, maar helpt wel
Voor fundamentele verandering is meer nodig dan aanpassing van regelgeving.
Hoe borgen we de voedselveiligheid en blijft de focus op leven en wonen?
Wonen binnen Vivent Het Andere Wonen moet zijn zoals thuis, maar dan professioneel
• Toepassen HACCP knellend, in het bieden van huiselijkheid, sfeer
• Beeld van overbodige registratie en controle, ontbreken van gezond verstand
• Onvoldoende kennis bij medewerkers en dan?
• Onduidelijkheid in toepassing van de code
Zorgaanbieders
Amsta, De Hoven, De Leyhoeve, Opella, RSZK, WVO Zorg, Vivent Het Andere Wonen,
Zorgverlening Het Baken.

4. www.waardigheidentrots.nl
Waarop wilden we een antwoord?
Wetgeving
HACCP is een wettelijke verplichting, registreren een wettelijke eis?
Duidelijkheid in rollen van controlerende instanties, raakvlak IGZ
(infectiepreventie en Hygiëne)
Risico’s
1. Hoe gaan we om met de risico’s in het kader van de HACCP?
2. Wat zijn de risico’s?
3. Welke? en hoe passen we de Hygiënecode toe?
4. Hoe borgen we voedselveiligheid voor onze bewoners?
5. Wat heeft de professional nodig aan kennis en competenties?

5. www.waardigheidentrots.nl
Betrokkenheid Voedingscentrum
Beheerder Hygiënecode woonvormen en Hygiënecode
zorginstellingen & Defensie
- In opdracht van ActiZ, GGZ Nederland, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
(NVZ), Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), Ministerie van Defensie
Wetgeving
- HACCP is een wettelijke verplichting voor iedereen die voedsel produceert en verstrekt
aan derden*
- In Nederland is deze wetgeving per sector vertaald in een Hygiënecode.
- De NVWA houdt toezicht op de naleving van de EU wetgeving en zo op de
Hygiënecode
* Europese Hygiënewetgeving (Vo. 852/2004)

6. www.waardigheidentrots.nl
Enkele hulpmiddelen
Meer info: www.voedingscentrum.nl/hygienecode

7. www.waardigheidentrots.nl
Hygiënecode: waar komen we vandaan?
Kadercode
Tijdsbalk
Herziening tussentijdse
aanpassing
Herziening
- zorginstelling
- Woonvormen
Hygiëneplan
Woonvormen
uitbrengmaaltijden
Herziening
Hygiënecode
woonvormen
Herziening
Hygiënecode
zorginstellingen
- digitaal
1996 1998 2001 2004 2007 2008 2014

8. www.waardigheidentrots.nl
Belangrijkste bevindingen werkgroep HACCP
- Grote diversiteit in praktijksituaties (meer of minder risico)
- Geen registratieplicht vanuit de Hygiënecode woonvormen, maar
soms (eigen) keuze organisatie om het wel te doen
- Definitie ‘wat is woonvorm’ is onduidelijk en niet altijd goed
toepasbaar
- Hoe om te gaan met situaties die buiten de scope vallen (bijv.
dagbesteding)

9. www.waardigheidentrots.nl
Belangrijkste wijziging Hygiënecode woonvormen
- De definitie van een woonvorm is verruimd
- De mate van zelfredzaamheid is geen voorwaarde meer
- Duidelijker aangegeven dat het om ‘eenvoudige’ processen gaat
- Complexe processen  gebruik maken van Hygiënecode zorginstellingen &
Defensie
- Dagbesteding valt ook onder woonvorm
- Duidelijker aangegeven dat er geen registratieplicht is
- Meer nadruk op bewustwording & Training

10. www.waardigheidentrots.nl
Hygiëne is en blijft belangrijk!

11. www.waardigheidentrots.nl
Terugblik eerste half jaar
Hygiëne code voor voedingsverzorging in woonvormen aangepast
(juli 2016)
• definitie van een kleinschalige woonvorm is verduidelijkt, huiselijkheid staat voorop
• voor kleinschalige woonvormen geen verplichting om registraties bij te houden.
• de rolverdeling tussen IGZ en NVWA is verduidelijk, NVWA houdt toezicht op de
keuken en het hygiënisch bereiden van voedsel, IGZ houdt toezicht op
infectiepreventie.
• proces uiteengerafeld en afgezet tegen de wet HACCP
Doelstellingen themagroep helder
Veilig eten en drinken (voedselveiligheid) staat voorop daar is geen discussie over. Het
doel van de deelnemende instellingen en VWS is vooral om de huiselijkheid in
kleinschalige woonvormen voorop te stellen.
Daarnaast is er behoefte aan minder regeldruk en registraties in de kleinschalige
woonvormen.

12. www.waardigheidentrots.nl
Doelen komende jaar
Werken aan bewustwording
Wanneer we in staat zij om medewerkers de nodige deskundigheid en
verantwoordelijkheid te geven met betrekking tot eten en drinken zal ook de
(ervaren) druk van de inspecterende instanties minder worden.
Auditeren
Door middel van collegiale toetsing kunnen vaststellen of er sprake is van veilig
eten en drinken in de woonvorm
Bouwen aan een toolkit
Een spel, een e-learning module met hygiënecode als basis
Duidelijkheid creëren en laagdrempelig beschikbaar
De Hygiënecode vormt de enige basis,

13. www.waardigheidentrots.nl
Bedankt voor uw aandacht!