CILAT JANË PROBLEMET ?
Ajri, toka, ujërat e lumenjve, liqeneve, deteve e oqeaneve, ujërat nëntokësore dhe gjithçka ku jeton dhe ndikon tek njeriu përbëjnë mjedisin rrethues.Sot zhvillimi i vrullshëm ekonomik i botës e civilizimi i saj, krahas progresit të madh që kanë sjellë, kanë ndërhyrë edhe në dëmtimin, ku më shumë e ku më pak, të mjedisit tonë rrethues.Sot, mjedisi ku zhvillohet aktiviteti i botës së gjallë, është shumë i ndotur me produkte e mbeturina të shumëllojshme, ndër to vendin kryesorë e zënë mbetjet kimike apo siç i njohim ndryshe, kimikatet dhe mbetjet radioaktive.Të gjitha këto dëmtojnë e shkatërrojnë pa dallim bimët, kafshët edhe vetë njeriun.Natyrë me anë të proceseve dekompozuese që shkaktoheshin ose përshpejtoheshin nga dukuri natyrore, si ato atmosferike, tokësore, diellore etj, bëjnë të mundur eliminimin e këtyre mbeturina ndotëse. Sot vihet re gjithmonë e më shumë përdorimi pa kufi i plehrave kimike nga bujku, i cili me teprime të tilla pretendon të rrisi pjellorinë e tokës. Por bima nuk thith të gjithën.Një pjese e mirë që mbetet e paasimiluar, me anë të ujit të reshjeve apo vaditjeve depërton në brendësi të tokës dhe ndot ujërat nëntokësore, ato të burimeve, liqeneve, lumenjve.Plehrat dhe hedhja e tyre vend e pa vend, dëmtojnë rëndë mjedisin rrethues, dëmtojnë rëndë shëndetin e vetë fajtorit i cili është njeriu.
SI TË VEPROJMË PËR TA NDALUAR ? Shumë njerëz ankohen për të ndaluar këtë “rrëmujë“ që është bërë në rruzullin tokësor ,por nuk iu intereson . Një gjë është shumë e qartë. Natyra ndotet shumë lehtë, por pastrohet me shumë vështirësi.Njerëzit duhen të ndërgjegjësohen, duhet të apelojnë për të mbajtur pastër ambientin e tyre. Detyra parësore e tij është mënjanimi i ndotjeve.Kujdesi ndaj mjedisit është obligim njerëzor për të evituar katastrofat ekologjike. Jo vetëm nëShqipëri , por dhe në vende të tjera të botës duhen të vendosen sa më shumë tabela ku të tregojnë : “ Një veprim i gabuar , një rrezik i madh për jetën “. Por shumë t domosdoshme janë edhe koshat ku njerëzit të hedhin mbeturinat sepse ndryshe ato hidhen vënd e pa vënd . Pra , njeriu duhet të jetojë në harmoni me natyrën, duhet të kujdeset për atë, dhe të shfrytëzojë me efikasitet të mirat e saj, përndryshe natyra e ndëshkon atë dhe brezat që do të vijnë.
Ngrohja globale i referohet rritjes së temperaturës në planetin Tokë në një periudhë të caktuar. Një tjetër kuptim i ngrohjes globale është ai i një hipoteze sipas të cilës ngrohja e Tokës vjen si pasojë e përdorimit nga njeriu të lëndëve fosile.
Ndryshimet klimatike në Tokë kanë ndodhur me cikle të caktuara gjatë gjithë historisë së planetit, përfshirë ardhjen dhe largimin e akullnajave në epokat e akullta përkatëse.
CILAT JANË PROBLEMET ?
Ajri, toka, ujërat e lumenjve, liqeneve, deteve e oqeaneve, ujërat nëntokësore dhe gjithçka ku jeton dhe ndikon tek njeriu përbëjnë mjedisin rrethues.Sot zhvillimi i vrullshëm ekonomik i botës e civilizimi i saj, krahas progresit të madh që kanë sjellë, kanë ndërhyrë edhe në dëmtimin, ku më shumë e ku më pak, të mjedisit tonë rrethues.Sot, mjedisi ku zhvillohet aktiviteti i botës së gjallë, është shumë i ndotur me produkte e mbeturina të shumëllojshme, ndër to vendin kryesorë e zënë mbetjet kimike apo siç i njohim ndryshe, kimikatet dhe mbetjet radioaktive.Të gjitha këto dëmtojnë e shkatërrojnë pa dallim bimët, kafshët edhe vetë njeriun.Natyrë me anë të proceseve dekompozuese që shkaktoheshin ose përshpejtoheshin nga dukuri natyrore, si ato atmosferike, tokësore, diellore etj, bëjnë të mundur eliminimin e këtyre mbeturina ndotëse. Sot vihet re gjithmonë e më shumë përdorimi pa kufi i plehrave kimike nga bujku, i cili me teprime të tilla pretendon të rrisi pjellorinë e tokës. Por bima nuk thith të gjithën.Një pjese e mirë që mbetet e paasimiluar, me anë të ujit të reshjeve apo vaditjeve depërton në brendësi të tokës dhe ndot ujërat nëntokësore, ato të burimeve, liqeneve, lumenjve.Plehrat dhe hedhja e tyre vend e pa vend, dëmtojnë rëndë mjedisin rrethues, dëmtojnë rëndë shëndetin e vetë fajtorit i cili është njeriu.
SI TË VEPROJMË PËR TA NDALUAR ? Shumë njerëz ankohen për të ndaluar këtë “rrëmujë“ që është bërë në rruzullin tokësor ,por nuk iu intereson . Një gjë është shumë e qartë. Natyra ndotet shumë lehtë, por pastrohet me shumë vështirësi.Njerëzit duhen të ndërgjegjësohen, duhet të apelojnë për të mbajtur pastër ambientin e tyre. Detyra parësore e tij është mënjanimi i ndotjeve.Kujdesi ndaj mjedisit është obligim njerëzor për të evituar katastrofat ekologjike. Jo vetëm nëShqipëri , por dhe në vende të tjera të botës duhen të vendosen sa më shumë tabela ku të tregojnë : “ Një veprim i gabuar , një rrezik i madh për jetën “. Por shumë t domosdoshme janë edhe koshat ku njerëzit të hedhin mbeturinat sepse ndryshe ato hidhen vënd e pa vënd . Pra , njeriu duhet të jetojë në harmoni me natyrën, duhet të kujdeset për atë, dhe të shfrytëzojë me efikasitet të mirat e saj, përndryshe natyra e ndëshkon atë dhe brezat që do të vijnë.
Ngrohja globale i referohet rritjes së temperaturës në planetin Tokë në një periudhë të caktuar. Një tjetër kuptim i ngrohjes globale është ai i një hipoteze sipas të cilës ngrohja e Tokës vjen si pasojë e përdorimit nga njeriu të lëndëve fosile.
Ndryshimet klimatike në Tokë kanë ndodhur me cikle të caktuara gjatë gjithë historisë së planetit, përfshirë ardhjen dhe largimin e akullnajave në epokat e akullta përkatëse.
C’eshte mjedisi? Mjedisi është burimi kryesor i jetës në Tokë dhe për këtë arsye duhet ruajtur dhe përdorur me kujdes. Mjedisi sot përdoret në mënyrë të pabarabartë në vende të ndryshme të botës dhe kërcënohet nga faktorë të shumtë. Mbrojtja e tij është një domosdoshmëri jo vetëm për brezat e sotëm, por edhe për brezat e ardhshëm. Mjedisi apo ambienti, është tërësia e rrethanave përreth një organizmi ose shume organizmave, kombinimin I kushteve atmosferike me jeten e gjallesave, zhvillimin, dhe mbijetesën e organizmave. Mjedisi mund te perkufizohet edhe si teresia e elementeve biotike dhe abiotike ne Toke. Lidhja e njeriut me natyren Lidhjet e njeriut me natyren jane mijeravjecare, dhe se fundi roli i mjedisit ne jeten e individit eshte me teper i karakerit ekonomiko-social, se sa i karakterit fizik qe ka qene shekuj me pare. Mjedisi dhe burimet natyrore jane aspekte shume te rendesishme per paqen, pasi kur burimet natyrore behen te pamjaftueshme atehere ne luftojme per to.Dhe kjo lloj lufte per te kompensuar pamjaftueshmerine ekonomiko-sociale te mjedisit ka dy rruge: grabitjen me force te pasurive natyrore te te tjereve dhe shtimin ne menyre te natyrshme te tyre, ne ato raste kur eshte e mundur nje gje e tille. Shtimi i gjelberimit nepermjet mbjelljeve te reja dhe ruajtja e gjendjes natyrore te vendeve turistike jane nje aspekt i shtimit ne menyre te natyrshme te pasurive natyrore dhe permiresimit te klimes mjedisore ne pergjithesi. Por, edhe lufta per te grabitur pasurite e te tjereve mund te konsiderohet nje veprim jo dhe aq cnjerezor sa shkaterrimi dhe shperfillja brutale e avantazheve mjedisore qe te ka falur natyra. Por ne kohet e sotshme njerzit nuk dine ta mirembajne mjedisin.Njeriu duhet te jetoje ne mjedis te paster e jo te ndotur nga mbeturinat.Ne mjedis ajri eshte kryesor dhe nese ai eshte i ndotur nuk e kemi shendetin e mire.
ANALIZE ..."ZONJA BOVARI "
Ema Bovari është një vajzë provinciale që lexon shume libra romantikë dhe ka marrë një formim konservator në manastir. Për shkak të letërsisë romantike që lexonte, Ema bën zgjedhjet e gabuara në jetë, humbet lidhjet me realitetin dhe shndërrohet në një viktimë të pasioneve të saj, të cilat e orientojnë drejt aventurave të pafundta. Ema dëshiron ndryshimin në jetën e saj, por problemi qëndron me faktin se ajo është heroinë pasive: nuk vepron vetë për të dalë nga monotonia, por varet prej personazheve të tjerë.
#MesueseAurela
C’eshte mjedisi? Mjedisi është burimi kryesor i jetës në Tokë dhe për këtë arsye duhet ruajtur dhe përdorur me kujdes. Mjedisi sot përdoret në mënyrë të pabarabartë në vende të ndryshme të botës dhe kërcënohet nga faktorë të shumtë. Mbrojtja e tij është një domosdoshmëri jo vetëm për brezat e sotëm, por edhe për brezat e ardhshëm. Mjedisi apo ambienti, është tërësia e rrethanave përreth një organizmi ose shume organizmave, kombinimin I kushteve atmosferike me jeten e gjallesave, zhvillimin, dhe mbijetesën e organizmave. Mjedisi mund te perkufizohet edhe si teresia e elementeve biotike dhe abiotike ne Toke. Lidhja e njeriut me natyren Lidhjet e njeriut me natyren jane mijeravjecare, dhe se fundi roli i mjedisit ne jeten e individit eshte me teper i karakerit ekonomiko-social, se sa i karakterit fizik qe ka qene shekuj me pare. Mjedisi dhe burimet natyrore jane aspekte shume te rendesishme per paqen, pasi kur burimet natyrore behen te pamjaftueshme atehere ne luftojme per to.Dhe kjo lloj lufte per te kompensuar pamjaftueshmerine ekonomiko-sociale te mjedisit ka dy rruge: grabitjen me force te pasurive natyrore te te tjereve dhe shtimin ne menyre te natyrshme te tyre, ne ato raste kur eshte e mundur nje gje e tille. Shtimi i gjelberimit nepermjet mbjelljeve te reja dhe ruajtja e gjendjes natyrore te vendeve turistike jane nje aspekt i shtimit ne menyre te natyrshme te pasurive natyrore dhe permiresimit te klimes mjedisore ne pergjithesi. Por, edhe lufta per te grabitur pasurite e te tjereve mund te konsiderohet nje veprim jo dhe aq cnjerezor sa shkaterrimi dhe shperfillja brutale e avantazheve mjedisore qe te ka falur natyra. Por ne kohet e sotshme njerzit nuk dine ta mirembajne mjedisin.Njeriu duhet te jetoje ne mjedis te paster e jo te ndotur nga mbeturinat.Ne mjedis ajri eshte kryesor dhe nese ai eshte i ndotur nuk e kemi shendetin e mire.
ANALIZE ..."ZONJA BOVARI "
Ema Bovari është një vajzë provinciale që lexon shume libra romantikë dhe ka marrë një formim konservator në manastir. Për shkak të letërsisë romantike që lexonte, Ema bën zgjedhjet e gabuara në jetë, humbet lidhjet me realitetin dhe shndërrohet në një viktimë të pasioneve të saj, të cilat e orientojnë drejt aventurave të pafundta. Ema dëshiron ndryshimin në jetën e saj, por problemi qëndron me faktin se ajo është heroinë pasive: nuk vepron vetë për të dalë nga monotonia, por varet prej personazheve të tjerë.
#MesueseAurela
Ndotja e mjedisit dhe ndikimi i saj në biodiversitet Darla Evangjeli
Njohja mbi llojet e ndotjes të mjedisit
Njohja e ligjeve të konferencave ndërkombëtare për mbrojtjen e mjedisit.
Pasojat e ndotjes në biodiversitet
Masat mbrojtëse për mjedisin dhe ruajtjen e llojeve nga autoritetet vëndase dhe nga ministria e mjedisit .
3. PREZANTIMI
Termi “Biodiversiteti” është supozua për herë të parë nga Walter
G. Rosen në vitin 1986.
Biosfera përbëhet nga një koleksion kompleks të organizmave të
panumërta, të njohura si Biodiversiteti, të cilat përbëjnë
mbështetjen kryesore të jetës për mbijetesën e racës njerëzore.
Diversiteti biologjik, shkurtuar si “biodiversiteti”, përfaqëson
tërësinë e formave të ndryshme të jetës, si kërpudhat njëqelizore,
protozoarët, bakteret, dhe organizmat shumëqelizore të tilla si
bimët, peshqit dhe gjitarët në nivele të ndryshme biologjike, duke
përfshirë habitatet dhe ekosistemet.
8. KONCEPTI DHE LLOJET E BIODIVERSITETI
Biodiversiteti është shumëllojshmëria e formave të jetës
në tokë dhe të ndërvarësisë thelbësore e të gjitha
gjallesave.
Siç përcaktohet në Konventën për Diversitetin Biologjik
e nënshkruar në Rio De Zhanero (Brazil) në vitin 1992
nga 154 vende, Biodiversiteti u përcaktua si “varieteti
mes organizmave të gjallë nga të gjitha burimet, duke
përfshirë, ndër të tjera, tokësore, detare dhe ekosisteme
të tjera ujore dhe komplekset ekologjike në të cilën zona
bën pjesë.
9. Janë tre lloje të Biodiversitetit
Diversitet llojesh
Diversitet Ekosistetmi
Diversitet gjenesh
10. Shpërndarja e Biodiversitetit
Diversiteti i Florës dhe Faunës
varet nga:
o Klima
o Lartësia
o Toka
o Prania e specieve të tjera
Shumica e biodiversitetit janë të
përqendruara në rajonin Tropikal.
11. BIODIVERSITETI AND BALANCA E NATURËS
Niveli Tropik: Eleminimi i specieve nga niveli tropik mund të
shkaktojë shkatërrimin e ekosistemit, si dhe të biodiversitetit
Bimët në pyll Dreri Luani
Ekosistemi Kompleks: Në një ekosistem kompleks që ka disa nivele
tropike, humbja e një ose më shumë specieve nuk shkakton ndonjë
problem serioz, sepse ka alternativa në dispozicion.
Llojet në formë Harku: Eleminimi i një specie (kryesisht grabitqar)
shkakton rritjen dhe shtimin e presë dhe për pasojë rritjen e
biodiversitetit
Plotësueshmëria “Nish”: Diferenca mes të specieve në kërkesat e tyre
për burime të ndryshme do të shkaktojë ndërveprimin plotësuese në
mënyrë që një specie mund të marrë më shumë burime
12. Shërbimet ekologjike:
Bilancimi i natyrës
Produktiviteti biologjik
Rregullimi i klimës
Shpërbërja e mbeturinave
Pastrimi i ajrit dhe ujit
Detoksifikmi i tokës dhe sedimenteve
Stabilizimi i tokës nga erozioni
Thithja e karbonit
Mirëmbajtja e pjellorisë së tokës
13. ÇFARË E KËRCËNON BIODIVERSITETIN
Shkaqet natyrore:
a) Zona e ngushtë gjeografike
b) Popullsia e ulët
c) Shkalla e ulët riprodhimit
d) Fatkeqësitë natyrore
Shkaqet njërëzore:
1. Ndryshim të habitatit
2. Mbishfrytëzimi i specieve
të caktuara
15. PROBLEMET E KOHËVE TË FUNDIT ME
BIODIVERSITETIN
Rreth 75 % e diversitetit gjenetik të bimëve ka humbur në
shekullin e kaluar.
Disa shkencëtarë vlerësojnë se deri në 3 lloje zhduken në orë dhe
20.000 zhdukje ndodhin çdo vit.
Afërsisht një e treta e sistemeve korale në botë janë shkatërruar
ose janë shumë të degraduar.
Rreth 24 % e gjitarëve dhe 12 % e llojeve të shpendëve janë
aktualisht të kërcënuar globalisht.
Më shumë se 50 % e kënetave të botës janë tharë dhe popullatat e
specieve ujore dhe ligatinore kanë rënë me 50 % në mes viteve
1970 dhe 1999.
16. Pse duhet ta ruajmë Biodiversitetin
Është bërë e qartë se biodiversiteti është themeli i
ekzistencës sonë në Tokë. Është gjithashtu e
rëndësishme ruajtja e biodiversitetit për hir të vetë
kuriozitetit tonë dhe vlerësimit estetik. Ilaçet kanë
origjinë nga bimët e egra, duke përfshirë këtu
penicilinën, aspirinën, etj. Që kanë shpëtuar miliona
jetë njerëzish dhe që lehtësojnë vuajtjet e mëdha.40%
e të gjitha recetave për ilaçet kanë origjinën nga
bimët dhe kafshët. Askush nuk e di se sa shumë kura
presin të zbulohen, të fshehura në speciet shumë pak
të studiuara të Tokës.
17. • Ka rreth 80.000 lloje të bimëve të ngrënshme
të njohura në Tokë, por 90% e ushqimit në
botë vjen nga 20 të këtyre llojeve.
Biodiversiteti është sistemi mbështetës i jeës
së planetit tonë - ne varemi nga ai për ajrin që
thithim, ushqimin që hamë, dhe kemi ujin që
pimë. Lidhjet midis biodiversitetit dhe të
ardhmes tonë të qëndrueshme bëhen të
dukshme sa më shumë që ne afrohemi drejt
saj. Ne duhet të ruajmë biodiversitetin pasi jeta
jonë varet nga ai!
19. KONVENTAT E BIODIVERSITETIT
Konventa e parë për biodiversitetin u organizua në Rio De Zhanero, Brazil nga 5
qershori deri në 14 qershor, të vitit 1992 e quajtur si të Konferenca e Kombeve të
Bashkuara mbi Mjedisin dhe Zhvillimin (UNCED), i njohur ndryshe si Samiti i
Rios për të ruajtur ekuilibrin ekologjik dhe për pasurimin e biodiversitetit.
Marrëveshja mbi biodiversitetin e nënshkruar nga 150 vende, përfshinte tre pika
kryesore:
1.Për të siguruar ruajtjen e biodiversitetit
2.Përdorimin e qëndrueshëm të biodiversitetit
3.Shpërndarja racionale dhe e barabartë të fitimit nga përdorimi i burimeve gjenetike.
20. Konventa e dytë u organizua në Johanesburg në
vitin 2002 e quajtur Samiti Botëror për Zhvillim
të Qëndrueshëm (WSSD), ku menaxhimi i
qëndrueshëm i ekosistemit dhe biodiversitetit
ishte çështja kryesore.
21. PËRFUNDIME
Biodiversiteti është jeta jonë. Nëse biodiversiteti ka
humbur në këtë normë dhe vazhdon kështu, atëherë në të
ardhmen e afërt, mbijetesa e njeriut do të kërcënohet. Pra,
kjo është detyra jonë morale: të ruajmë biodiversitetin dhe
mjedisin tonë. Mirëmbajtja afatgjatë e llojeve dhe
menaxhimi i tyre kërkon përpjekje bashkëpunuese nga të
gjithë pa përjashtim. Biodiversiteti duhet të trajtohet në
shkallën e habitateve ose ekosistemeve dhe jo në nivel të
llojeve.