2. TE RUASH MJEDISIN DHE
VETEN
Njeriu dhe mjedisi jane ne nje marredhenie ndikimi te dyanshem. Mjedisi
percakton cilesine e jetes se njeriut dhe njeriu ndryshon per mire ose per
keq cilesine e mjedisit.
Cfare do te thote mjedis?
• Mjedis eshte teresia e gjithe kushteve te jashtme qe ndikojne jeten,
zhvillimin dhe mijetesen e cdo organizmi ne toke
• Disa veprime qe te njerzve mbi mjedisin e demtojne dhe shkaterojne ate
por ka dhe veprime te cilat mund te permiresojne cilesine e mjedisit.
Elementet mbrojtes se mjedisit jane:
• Parandalimi dhe ulja e ndotjes se ujit,ajrit dhe tokes
• Ruajtja e shumellojshmerise te biodiversitetit
• Perdorimi racional I burimeve natyrore, minerale dhe shmangia e
shfrytezimit te tyre
• Riaftesimi ekologjik i zonave te demtuara nga veprimtaria e njeriut
• Rruajtja e ekuilibrit dhe permiresimi I cilesise se jetes
3. Vazhdim…
Cfare eshte ndikimi ne mjedis?
• Ndikimine mjedis eshte cdo lloj ndryshimi I mjedisit qe
siell pasoja shendetesore, ekonomike, shoqerore,
estetike, natyrore dhe fizike.
Perse eshte e veshtire te kuptojme ndikimin e mjedisit
ne jeten dhe shendetin tone?
• Pasojat e ndotjes shfaqen pas disa vitesh
• Perberesit e mjedisit nuk ndryshojne ne menyre te
menjehereshme
• Keqperdorimi I burimeve natyrore nuk krijonn pasoja te
menjehereshme
4. Llojet e ndotjes
Llojet e ndotjes jane:
• Ndotja e tokes
• Ndotja e ujit
• Ndotja radioaktive
• Ndotja akustike
• Ndotja nga drita
• Ndotja pamore
• Ndotja termike
Shembuj te ndotesve
• Teneqete prej alumini
• Zhurmat e makinave
• Gazrat e prodhuar nga makinat
• Mbeturinat plastike
• Gomat e makinave
• Mbeturina letrash
• Mbeturinat ne liqen, lum dhe
det
• Smogu
Ndotja e mjedisit eshte futja e drejteperdrejte ose e terthorte
e lendeve energjise, nxehtesise, rrezatimit, zhurmes dhe
faktoreve biologjik ne ajer, uje dhe ne toke.
5. Rreziqet e sotme te planetit
Planeti ku jetojme po perballet me rreziqe te natyrave te ndryshme,
qe vijne si rezultat i:
• ndryshimeve klimatike
• rritjes se nevojes per energji
• ngrohjes globale
• efektit sere
• shkrirjes se akujve
• botes se mbipopulluar
• rritjes se varferise ne vende te ndryshme
Detyrimet nderkombetare per mjedisin jane ne formen e:
• Veprimeve politike
• Veprimeve financiare
• Veprimeve shoqerore
6. Vazhdim…
Pasojat e prishjes se eikulibrave ekologjike per planetin
Pasojat e prishjes se planetit vijne si rrjedhoj e ndryshimeve
ne eilulibrat ekologjike.
Kjo gje sjell prishjen e ciklit te jetes, me pasoja te renda
per njeriun. Ndervaresia e gjallesave ne natyre dhe
ndervaresia midis njeriut dhe natyres jane faktoret qe
percaktojne pasojat per planetin dhe jeten e njeriut.
Per shembull:
- Ndryshimi I perberjes se pyjeve vjen si pasoj e ndryshimit
te temperatures dhe i reshjeve.
- Ndryshimet klimatike kane ndikuar ne shkrirjen e
akullnajave, si pasoje jane zgjeruar oqeanet dhe eshte rritur
niveli I deteve duke sjellur ndryshime ne ekosistemine
ujerave
7. Burimet natyrore dhe
shfrytezimi racional i tyre
Burmet natyrore jane elemente te mjedisit natyror qe
perdoren ose qe mund te perdoren nga njeriu per plotesimin
e nevojave te tij.
Burimet natyrore jane:
• Toka
• Ajri
• Uji
• Biodiversiteti
Cfare do te thote shfrytezim racional I burimeve?
Shfrytezim racional I burimeve nenkupton qe shfrytezimi I
burimeve duhet te synoje plotesimin e nevojave te se
tashmes dhe te se ardhmes,, pa prekur mundesite dhe
kapacitetin qe brezat e ardhshem te plotesojne nevojat e
tyre.
8. Roli i shkences dhe teknologjis
per ruajtjen e mjedisit
Ndikimet pozitive lidhen
me:
• Ruajtjen e burimeve
natyrore, duke I
zvendesuar disa prej tyre
me burime alternative.
• Rritjen e bashkepunimit
rajonal me global ne
fushen e mjedisit pershkak
te perdorimit te burimeve
dhe teknologjive te njeri –
tjetrit.
Ndikimet pozitive lidhen
me:
• Rritjen e efektit sere qe vjen
nga ritja e veprimtarive
ekonomike ne mjedis
• Rritjen e pasurimit te vendeve
te pasura dhe varferimit te
vendeve te varfera, sepse
vetem vendet e pasura e kane
mundesine per teknologjite e
reja
• Transferimin e teknologjive te
vjetra me ndikim ndotes ne
mjediset e varfera.
9. Vazhdim…
Deyrimet e shtetit shqiptar pe mbrojtjen e mjedisit jane te bazuara ne disa
konventa nderkombetare si:
• Konventa e Aarhusit
• Konventa e Bernes
• Konventa e Kombeve te Bashkuara
• Konventa e mbrojtjes dhe ruajtjes se ujrave nderkufitare
• Koventa e Baselit
• Konventa e CITES
• Konventa e Kioto-s
Detyrimet kombetare te shtetit shqiptar bazohen dhe ne legjislacionin vendas.
• E drejta per informim per gjendjen e mjedisit.
• Ne objektivat social te shtetit parashikohet nderyrja e shtetit per nje mjedis
me te shendetshem
• Dokumentet e politikes shteterore per mjedisin jane:
Strategjia kombetare
Strategjite e vecanta sektoriale
Planet kombetare vendore te mjedisit
10. Institucionet ne mbrojtje te
mjedisit
Organet shteterore per mbrojtjen e mjedisit jane:
• Ministria e Mjedisit
• Inspektoriati I Mjedisit ne Ministrine e Mjedisit
• Agjencite rajonale te mjedisit ne nivel qarku
• Ministrite e tjera qe bejne politikat sektoriale ne
transport, energji, bujqesi, turizem, industri,
rregullim teritori
• Organet e qeverisjes vendore
11. Legjislacioni shqiptar per
mjedisin
Ligjet kryesore per mbrojtjen e
mjedisit jane:
• Ligji “Per mbrojtjen e mjedisit”
• Ligji “Per eficencen e energjise”
• Ligji “Per mbrojtjen e faunes se
eger dhe gjuhetise”
• Ligji “Per zonat e mbrojtura”
• Ligji “Per mbrojtjen e
diversitetit”
Parimet kryesore per mbrojtjen e
mjedisit jane:
• Parimi I zhvillimit te qendrueshem
• Parimi I kujdesit
• Parimi I parandalimit
• Parimi “ndotesi paguan”
• Parimi I riparemit te demeve mjedisore
• Parimi I pergjegjesise ligjore
• Parimi I mbrojtjes ne shkalle te larte
• Parimi I integrimit te mbrojtjes se
mjedisit ne politikat sektoriale
• Parimi I ndergjegjesimit dhe I pjesmarjes
se publikut ne vendimmarrjen mjedisore
• Parimi I transparences ne vendimarrjen
mjedisore
