5. “ఇస్రా”అన్నది పై ఆయతులోని అసరా నుండి తీసుకోబడిన్ పదుం. బాషా
పరుంగా దీన్రథుం-రాత్రి పూట ప్రయాణుంచడుం.
శాస్త్రీయ పరుంగా-అుంతిమ దైవ ప్రవక్త ముహమమద (స) వారి మస్జిదె హారామ
నుండి మస్జిదె అఖ్సా వరకు రాత్రి పూట జరిగిన్ ప్రయాంుం.
“మేరాజ్” అన్నది ప్రవక్త (స) వారి ప్రవచన్ుం ‘ఉరిజ్బీ’్నుండి తీసుకో బడిుంది.
బాషా పరుంగా దీన్రథుం – పైకి ఎక్కడుం, ఉన్నతి.
శాస్త్రీయ పరుంగా ప్రవక్త (స) వారి గగన్ విహారుం – అుంటే మస్జిదె అఖ్సా
నుండి ఏడు ఆకాశాల పైకి, అక్కడి నుండి స్జద్రతుల మునతహా వరకు, అక్కడి
నుండి అల్లాహ దగగరకు వెళ్ళి సుంభాషిమచడుం, సవరగ న్రకాల దరశన్ుం
మొదలయిన్ సుంఘటన్ల సమాహారుం.
ఖురఆనలో ఇస్రా ప్రస్తతవన్ 17వ సూరహ -బనీ ఇస్రాయీలలో ఉుండగా,
మేరాజ ప్రస్తతవన్ 53వ సూరహ అన్నజమలో ఉుంది. అల్లగే ఈ రుండు ప్రయాం
వివరాలు ప్రవక్త (స) వారి పలు ప్రవచనాలలో పేర్కకన్ బడ్డాయి.
14. ఇస్రా గురిుంచి ప్రస్తతవిసూత అల్లాహ మొదట ‘సుబాాన్లాజీ’ అనానడు. అల్లాహ పవిత్రుడు,
పరిశుదుుడు అన్నది దీన్రథుం. పవిత్రతకు, పరిశుదుతకు మూలుం అల్లాహ. మనిషి చేసే
లోప సహత ఊహాగానాలకు, క్లిపుంచే బూటక్పు భాగస్తవమాేలకు, ఆయన్కు
భారేప్లాలు ఉనానరన్న అపవాదుకి, ఆయన్ మాన్వాకారుంలో అవతరిస్తతడన్న
అపప్రదకు ఆయన్ అతీతుడు, పరమ పవిత్రుడు.
అల్లగే ఇస్రా మేరాజ ఈ మహతతర సుంఘటన్ జరిప్ుంచడుంలో ఆయన్కెవవరితో నూ
పోలిక్లు లేవు. ఆయన్కు ఆయనే స్తటి. లక్షన్నర కిలోమీరా దూరుంలో ఉన్న
చుందమామ వెన్నలన మన్క్ వరకు అర సెక్నలో చేరవేసే అల్లాహ సుబానహు వ
తఆల్లకు రాత్రి ఒక్ భాగుంలో ప్రవక్త (స) వారిని మస్జిదె హారమ నుండి మస్జిదె అఖ్సా
వరకు, మస్జిదె అఖ్సా నుండి ఏడు ఆకాశాల వరకు తీసుకెళ్ళి మళ్ళి తీసుకు రావడుం
ఏముంత క్ష్టుం కాదు. స్తధే, అస్తధాేలు మనిషికేగానీ అల్లాహకు కావు. వెలుగు
చీక్టుా, జయా పజయాలు అల్లాహకు సమాన్ుం.
”(ఓ ప్రవకాత!) వారికి చెపుప-వారు చెబ్బతున్నటుాగా అల్లాహతోపాటు వేరే ఆరాధే
దైవాలు గన్క్ ఉుండి ఉుంటే వారు ఇపపటికే స్జుంహాసనాధీశుని వైపున్కు వెళ్లా మారాగనిన
అనేవషిుంచే వారే. ఆయన్ పరిశుదుుడు. వారు అనే మాటలకు అతీతుడు,
మహోన్నతుడు”. (బనీ ఇస్రాయీల: 42,43)
21. రాత్రికి రాత్రే అని అల్లాహ పేర్కకనానడు. ఖురఆనలో అనేక్ చోటా అల్లాహ రాత్రిని ప్రమాంుం గా
పేర్కకనానడు. రాత్రి పూట పడక్ల నుండి వేరయి అల్లాహ ధాేన్ుంలో లీన్మవవడుం తన్
ప్రియతమ దాసుల లక్షంుంగా పేర్కకనానడు. ప్రతి రాత్రి చివరి ఝాములో అల్లాహ భూ
ఆకాశానికి తన్కు శోభనిచేా రీతిలో దిగి వచిా – ”అడిగే వారునానరా? నేన వారి కోరిన్ది
ఇస్తతన. వేడుకునే వారునానరా? నేన వారి మొరన ఆలకిస్తతన” అుంటూ ఫజర వేళ్ వరకూ
ప్లుపునిసూత ఉుంటాడు అని పేర్కకనానడు.
రమజాన మాసపు ప్రతి రాత్రి ఇదదరు దైవ దూతలు ‘మేలు కోరేవాడ్డ తవర పడు. కీడు కోరే
వాడ్డ! ఆగిపో’ అని ప్లుపునిస్తతరు అని ప్రవక్త (స) సెలవిచ్చారు. తహజ్జిద ప్రరథన్ రాత్రి
వేళ్లో ఉుంచబడిుంది. వితర న్మాజ్జ రాత్రి న్మాజ్జగా ఖరారు చెయే బడిుంది. అల్లగే ఫజర,
మగ్రిబ, ఇషా న్మాజ్జలు అయిదులో మూడు రాత్రి సమయుంలో ఉుంచ బడ్డాయి.
రాత్రి ప్రరథన్న అల్లాహ రహసే సుంభాష్ంగా పేర్కకన్డుం జరిగిుంది. ప్రజలు నిద్రిసుతుండగా లేచి
అల్లాహ సనినధిలో భకీతప్రపతుతలతో గడపడుం సవరగ ప్రవేశానికి ప్రతీక్క్గా పేర్కకన్డుం జరిగిుంది.
అల్లాహ ముుందు చీక్టిని, తరావత వెలుగున పుటిటుంచడుం జరిగిుంది. చుంద్ర మాన్ుం ప్రకారుం
రోజ్జ రాత్రితో మొదలవుతుుంది. రమజాన మాసుంలో రాత్రి దావరా ప్రవేశుంచడుం జరిగిుంది.
22. లౌహె మహఫూజ నుండి భూ ఆకాశానికి ఖురఆనన రాత్రిలోనే అవతరిుంప జేయడుం
జరిగిుంది. అదే వెయిే మాస్తలక్నాన ఘన్తరమయిన్ రాత్రి లైలతుల ఖదర.
దైవదూతలు జిబ్రీల (అ)తో సహా దివి నుండి భువికి దిగి వచేాది రాత్రి (లైలతుల ఖదర)
సమయుంలోనే. ప్రవక్త (స) హజ్రత కోసుం బయలు దేరడుం కూడ్డ రాత్రి వేళ్లో జరిగిుంది.
సజినలయిన్ మన్ పూరీవకులు రహసే దాన్ధరామలు రాత్రి పూట చేసేవారు.
ఇస్రా మరియు మేరాజ మహా ఘటటుం సయితుం రాత్రి వేళ్ సుంభవిుంచిుంది. అల్లగే ప్రవక్త (స)
వారి సహచరలు పగటి పూట ధరమయోధ్యలుగా దరశన్మిసేత, రాత్రి పూట గొపప భకితపరుల్లా
మారి పోయ్యవారు. ప్రవక్త (స) ఇషా న్మాజ్జ అన్ుంతరుం అన్వసరుంగా మేల్కకవడ్డనిన ఇష్ట
పడేవారు కాదు. ఒక్క మాటలో చెపాపలుంటే దెయాేలు తిరిగే వేళ్ కాదు రాత్రి, దైవానగ్రహాలు
కురిసే శుభ సమయుం రాత్రి.
కాబటిట అల్లాహ దాసులయిన్ మన్ుం రాత్రి ప్రరథనా విశష్ఠన గురితుంచ్చలి. ‘రాత్రి పూట పాపాలకు
దూరుంగా ఉుండే వేకిత పటట పగలు పవిత్రుం గా ఉుంటాడు’ అన్న విష్యానిన గురుతుంచ్చకోవాలి.
‘చీక్టి తపుప చేసేవారికి పగలుంటే కూడ్డ భయమే. చీక్టిలో అల్లాహకు భయపడేవారు దేనికి
భయపడ్డలిా అవసరుం ఉుండదు’. రాత్రి ఆరాధన్లో గడిపేవారు ప్రశాుంత జీవితుం గడిప్తే,
రాత్రిని పాపా కారాేలోా పాడు చేసుకునే వారు భయుం, భయుంగా జీవిస్తతరు.
24. ‘మస్జిదె హరామ నుండి మస్జిదె అఖ్సా వరకు’అని అల్లాహ పేర్కకనానడు. అుంటే ఇస్రా మేరాజ
ప్రయాణానికి ప్రరుంభ సథలుం మస్జిద. ముగిుంపు సథలుం కూడ్డ మస్జిదే. భువన్ సవరగ వనాలు
మస్జిదలు. అల్లాహ గృహాలు మస్జిదలు. అల్లాహన బిగగరగా స్తతత్రగాన్ుం చేసే సుతతి కేుంద్రాలు
మస్జిదలు. ‘ఓ అల్లాహ నీ కారుంే తలుపులిన మా కరకు తెరచ్చ’ అన్న ప్రరథన్తో ప్రవేశుంచే
పవిత్ర సథల్లలు మస్జిదలు. ప్రపుంచిక్ పరాచికాలకు చోటు లేని ప్రదేశాలు మస్జిదలు. ”ఏ
గృహాల గౌరవ ప్రతిపతితని పుంచ్చలని, మరి వాటిలో తన్ నామసమరం బిగగరగా చేయాలని
అల్లాహ ఆజాఞప్ుంచ్చడో వాటిలో ఉదయుం స్తయుంత్రుం అల్లాహ పవిత్రతన
కనియాడుతుుంటారు. (వారు ఎల్లుంటి వారుంటే) క్రయావిక్రయాలుగానీ, వరతక్ుంగానీ అల్లాహ
నామ సమరం, న్మాజ్జ స్తథపన్, జకాతు చెలిాుంపు విష్యుంలో వారిని పర ధాేనానికి లోన చేయ
లేవు”. (అనూనర: 36)
మాన్వ చరిత్రలో క్ని, విని, ఎరుగని రీతిలో జరిగిన్ ఈ సుంఘటన్ ప్రరుంభుం మస్జిద (మస్జిదె
హరామ). మధేముం మస్జిద (మస్జిదె అఖ్సా), గమేుం మస్జిద (బైతుల మామూర), శుభ
ముగిుంపు మస్జిద, (మస్జిదె, అఖ్సా, మరియు హరామ). దీనిన బటిట ఇస్తాుంలో మస్జిదకున్న
ప్రధాన్ేత బోద పడుతుుంది. సవయుంగా ప్రవక్త (స) వారు సయితుం మదీనా వెళ్లి మారగుంలో
ఉుండగానే మస్జిద ఖుబా నిరిముంచ్చరు. మదీనా వెళాిక్ తన్ ఇుంటిక్నాన ముుందు మస్జిద
నిరామణానిన చేపటాటరు. అుంటే ముస్జాుం జీవితుంలో సవగృహుం క్నాన అల్లాహ గృహాలన్బడే, సవరగ
వనాలన్బడే మస్జిదలు ఎకుకవ ప్రధాన్ేుం గలవి. కాబటిట ఒక్ ముస్జాుం తన్ సవగృహుంక్నాన
మస్జిదన గౌరవిుంచ్చలి, దానితో ముడి పడి ఉన్న అవసరాలన తీరాాలి. మస్జిదలు లేని ముస్జాుం
ప్రుంతాలలో మస్జిద నిరామం శుభ కారాేనికి శ్రీకారుం చ్చటాటలి. మస్జిదలన అలారి మూక్ల
నుండి కాపాడ్డలి. అయిదు పూటల న్మాజ్జన మసిదలోనే వెళ్ళి చేసే ప్రయతనుం శ్కిత వుంచన్
లేకుుండ్డ చేయాలి.
25. లౌహె మహఫూజ నుండి భూ ఆకాశానికి ఖురఆనన రాత్రిలోనే అవతరిుంప జేయడుం
జరిగిుంది. అదే వెయిే మాస్తలక్నాన ఘన్తరమయిన్ రాత్రి లైలతుల ఖదర.
దైవదూతలు జిబ్రీల (అ)తో సహా దివి నుండి భువికి దిగి వచేాది రాత్రి (లైలతుల ఖదర)
సమయుంలోనే. ప్రవక్త (స) హజ్రత కోసుం బయలు దేరడుం కూడ్డ రాత్రి వేళ్లో జరిగిుంది.
సజినలయిన్ మన్ పూరీవకులు రహసే దాన్ధరామలు రాత్రి పూట చేసేవారు.
ఇస్రా మరియు మేరాజ మహా ఘటటుం సయితుం రాత్రి వేళ్ సుంభవిుంచిుంది. అల్లగే ప్రవక్త (స)
వారి సహచరలు పగటి పూట ధరమయోధ్యలుగా దరశన్మిసేత, రాత్రి పూట గొపప భకితపరుల్లా
మారి పోయ్యవారు. ప్రవక్త (స) ఇషా న్మాజ్జ అన్ుంతరుం అన్వసరుంగా మేల్కకవడ్డనిన ఇష్ట
పడేవారు కాదు. ఒక్క మాటలో చెపాపలుంటే దెయాేలు తిరిగే వేళ్ కాదు రాత్రి, దైవానగ్రహాలు
కురిసే శుభ సమయుం రాత్రి.
కాబటిట అల్లాహ దాసులయిన్ మన్ుం రాత్రి ప్రరథనా విశష్ఠన గురితుంచ్చలి. ‘రాత్రి పూట పాపాలకు
దూరుంగా ఉుండే వేకిత పటట పగలు పవిత్రుం గా ఉుంటాడు’ అన్న విష్యానిన గురుతుంచ్చకోవాలి.
‘చీక్టి తపుప చేసేవారికి పగలుంటే కూడ్డ భయమే. చీక్టిలో అల్లాహకు భయపడేవారు దేనికి
భయపడ్డలిా అవసరుం ఉుండదు’. రాత్రి ఆరాధన్లో గడిపేవారు ప్రశాుంత జీవితుం గడిప్తే,
రాత్రిని పాపా కారాేలోా పాడు చేసుకునే వారు భయుం, భయుంగా జీవిస్తతరు.
29. ప్రవక్త (స) వారిని మస్జిదె హరామ నుండి మస్జిదె అఖ్సా వరకు తీసుకెళ్ిడుం జరిగిుంది. అక్కడ
ప్రవక్త (స) ఇతర ప్రవక్తలుందరి కీ నాయక్తవుం వహుంచి న్మాజ్జ చేశారు. ఇది ముస్జాుంల రుండు
ఖిబాబలోాని ఒక్ ఖిబాా. అక్కడ ఒక్క పూట న్మాజ్జ చేసేత 500 న్మాజ్జలు చేసేుంతి పుంేుం
అల్లాహ అనగ్రహస్తతడు. ప్రసుతతుం మన్ వదద ఒక్ ఖిబాా మాత్రమే ఉుంది. మరో ఖిబాాన కూడ్డ
యూద క్బుంద హస్తతల నుండి కైవసుం చేసుకు న్నపుపడే ముస్జాుం సమాజుం వాసతవ కీరితతో
అలరారుతుుంది.
31. ”నిశ్ాయుంగా అల్లాహ బాగా వినేవాడు, చూసేవాడు”.
(ఇస్రా:1) ఈ సుందరభుం అల్లాహ ప్రవక్త (స) వారికి
ధైరాేనినసూత, ఓ ప్రవకాత! ప్రపుంచుం మీ
గోడునపటిటుంచ్చకోక్ పోయినా, మీపై జరిగే హుంస్త
కాుండన చూడకుుండ్డ క్ళ్ళి మూసు కునాన నీకు
నేననానన. నీ మొరన విుంటు నానన, నీవు సహసుతన్న
చిత్రహుంసలిన గమని సుతనానన. నీ ఏ క్ృషి వృధా
కానివవన అని మాటిసుతనానడు. నేడు సయితుం
ముస్జాుంపై జరుగుతున్న మారంకాుండన ప్రపుంచ
మీడియా పటిటుంచ్చకునాన, పటిటుంచ్చకోక్ పోయినా, వారి
ఆక్రుందన్లిన ఎవరు వినాన విన్క్పోయినా అల్లాహ
మాత్రుం అుంతా విుంటునానడు, అుంతా చూసుత నానడు.
ఆయన్ యుకితకి లోబడి నేడు ముస్జాుంలకు ఎదురయి
ఉన్న భయాన్క్ వాతావరణానిన ప్రశాుంతమయుం
చేస్తతడు. ఇుందులో సుందేహుం లేదు. మన్ుం
చెయాేలిాుందల్లా ఒక్కడే, పరిస్జథతులు ఎుంత
ప్రతికూలిుంచినా ఆయనేన ఆరాధిుంచ్చలి, సహాయుం
కరకు ఆయనన మాత్రమే అరిథుంచ్చలి. ధరమ మారగుం
మీద సహన్ సథయిరాేలన ప్రదరిశుంచ్చలి.
37. ధరామదేశాలనిన దాదాపు దైవదూత జిబ్రీల (అ) వారిని మాధేముంగా చేస్జ ఇవవ
బడిన్వే; ఒక్క న్మాజ్జ తపప. అల్లాహ అుంతిమ దైవ ప్రవక్త ముహమమద (స) వారిని
ఏడు ఆకాశాలక్నాన పైకి ప్లిప్ుంచ్చకని ఎల్లుంటి మధేవరితతవుం లేకుుండ్డ
ప్రతేక్షుంగా ప్రస్తదిుంచిన్ మహదాన గ్రహుం న్మాజ్జ. ఈ కారంుంగానే ”న్మాజ్జ
లేని మతధరముంలో మేలు లేదు” అని ఓ సుందరభుంలో అుంటే, ”విశావస్జ జీవితాననుండి
అుంతిముంగా అుంతరిుంచే మేలిమి కారేుం న్మాజ్జ” అని వేర్కక్ సుందరభుంలో
పేర్కకనానరు ప్రవక్త (స).