ปฏิกิริยากรด-เบส

1. 1

3. 3 ดูภาพเคลื่อนไหว แอนิเมชันแสดงการเกิดปฏิกิริยาระหว่าง กรดแก่กับเบสแก่

4. ปฏิกิริยาของกรดและเบส กรด เบส แก่ แก่ 4

6. HCl(aq) + NaOH(aq)  ? HCl(aq)  H + (aq) + Cl - (aq) NaOH(aq)  Na + (aq) + OH - (aq) จะเกิดปฏิกิริยาระหว่าง H + (aq) จากกรด และ OH - (aq) จากเบส ดังสมการ H + (aq) + OH - (aq)  H 2 O(l) ปฏิกิริยาระหว่าง H + จากกรด และ OH - จากเบส เกิดเป็น น้ำ เรียกว่า ปฏิกิริยาการสะเทิน ( Neutralization reaction ) 6

7. HCl(aq) + NaOH(aq)  Na + (aq) + Cl - (aq) + H 2 O(l) เขียนปฏิกิริยาสุทธิ (Net reaction) ได้ดังนี้ กรด เบส เกลือ น้ำ NaCl(s) ระเหยแห้ง ได้ผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นคือ น้ำ และ เกลือที่ละลายน้ำ ได้ ส่วน Cl - (aq) ที่แตกตัวจาก HCl (aq) เป็น คู่เบส ที่อ่อนมาก และ Na + (aq) ที่แตกตัวมาจาก NaOH (aq) ก็เป็น คู่กรด ที่อ่อน มาก จึงไม่ทำปฏิกิริยากับน้ำ 7

8. HCl(aq) + KOH(aq)  Cl - (aq) + K + (aq) + H 2 O(l) 2HCl(aq) + Ba(OH) 2 (aq)  2Cl - (aq) + Ba 2+ (aq) + 2H 2 O(l) HNO 3 (aq) + KOH(aq)  NO 3 - (aq) + K + (aq) + H 2 O(l) H 2 SO 4 (aq) + 2KOH(aq)  SO 4 2- (aq) + 2K + (aq) + 2H 2 O(l) 2HCl(aq) + Ca(OH) 2 (aq)  Ca 2+ (aq) + 2Cl - ( aq) + 2H 2 O(l) HBr(aq) + KOH(aq)  Br - (aq) + K + (aq) + H 2 O(l) ตัวอย่างปฏิกิริยาระหว่างกรดแก่กับเบสแก่ 8

9. H 2 SO 4 (aq) + Ba(OH) 2 (aq)  BaSO 4 (s) + 2H 2 O(l) H 2 SO 4 (aq) + Ca(OH) 2 (aq)  CaSO 4 (s) + 2H 2 O(l) เกลือไม่ละลายน้ำ ปฏิกิริยากรด - เบส เกิดเกลือที่ ไม่ละลายน้ำ 9

10. HCl(aq) + NH 4 OH(aq)  ? HCl(aq)  H + (aq) + Cl - (aq) NH 4 OH(aq) ⇌ NH 4 + (aq) + OH - (aq) HCl(aq) + NH 4 OH(aq)  NH 4 + + Cl - (aq)+ H 2 O(l) HCl(aq) + NH 3 (aq)  ? HCl(aq) + NH 3 (aq)  NH 4 Cl(aq) H + (aq) + NH 3 (aq)  NH 4 + (aq) 10

11. CH 3 COOH(aq) + NaOH(aq)  ? NaOH(aq)  Na + (aq) + OH - (aq) CH 3 COOH(aq) ⇌ CH 3 COO - (aq) + H + (aq) CH 3 COOH(aq) + NaOH(aq)  CH 3 COO - (aq) + Na + (aq) +H 2 O(l) CH 3 COOH(aq) + OH - (aq)  CH 3 COO - (aq) + H 2 O(l) 11

12. CH 3 COOH(aq) + NH 3 (aq)  ? 4. ปฏิกิริยาระหว่างกรดอ่อนกับเบสอ่อน CH 3 COOH(aq) ⇌ CH 3 COO - (aq) + H + (aq) 12

13. NaCl , KNO 3 BaSO 4 , NH 4 Cl NH 4 CN * เกลือ ที่ละลายน้ำได้ทุกชนิดเป็นอิเล็กโทรไลต์แก่ 13 Na Cl Na OH H Cl

14. ปฏิกิริยาไฮโดรลิซิส Hydrolysis Reaction ผลิตภัณฑ์เกลือบางชนิดที่เกิดขึ้นจากปฏิกิริยาระหว่างกรดกับเบส สามารถทำปฏิกิริยากับน้ำได้ 14

15. เราทราบแล้วว่าสารละลาย CH 3 COONa และ NH 4 Cl สารละลายไม่เป็นกลาง แต่สารละลาย NaCl มีสมบัติเป็นกลาง 15

16. NH 4 Cl(aq)  Cl - (aq) + NH 4 + (aq) NH 4 + (aq) + H 2 O(l) ⇌ NH 3 (aq) + H 3 O + (aq) เกลือ NH 4 Cl เป็นเกลือที่เกิดจาก กรด HCl ( กรดแก่ ) และ เบส NH 3 ( เบสอ่อน ) มีไอออนที่ทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วเกิด H 3 O + HCl(aq) + NH 3 (aq)  NH 4 Cl(aq) สารละลายมีสมบัติเป็น กรด เพราะ มี NH 4 + ไอออนทำปฏิกิริยากับ น้ำ แล้วเกิด H 3 O + 16

17. CH 3 COOH(aq) + NaOH(aq)  CH 3 COONa(aq) + H 2 O(l) HCl(aq) + NH 3 (aq)  NH 4 Cl(aq) CH 3 COONa(aq)  CH 3 COO - (aq) + Na + (aq) CH 3 COO - (aq) + H 2 O(l) ⇌ CH 3 COOH(aq) + OH - (aq) ปฏิกิริยาไฮโดรลิซิส ( Hydrolysis ) ของเกลือ CH 3 COONa เกลือ CH 3 COONa เป็นเกลือที่เกิดจาก กรด CH 3 COOH ( กรดอ่อน ) และ เบส NaOH ( เบสแก่ ) มีไอออนที่ทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วเกิด OH - สารละลายมีสมบัติเป็น เบส เพราะ มี CH 3 COO - ไอออนทำปฏิกิริยากับ น้ำ แล้วเกิด OH - 17

18. NH 4 Cl(aq)  Cl - (aq) + NH 4 + (aq) NH 4 + (aq) + H 2 O(l) ⇌ NH 3 (aq) + H 3 O + (aq) CH 3 COONa(aq)  CH 3 COO - (aq) + Na + (aq) CH 3 COO - (aq) + H 2 O(l) ⇌ CH 3 COOH(aq) + OH - (aq) สรุป ปฏิกิริยาไฮโดรลิซิสของเกลือ CH 3 COONa และ NH 4 Cl NH 4 Cl CH 3 COONa 18

19. 19 ทำไมสารละลายเกลือ NaCl จึงเป็นกลาง

20. ส่วน Cl - (aq) ที่แตกตัวจากกรด HCl เป็น คู่เบส ที่อ่อนมาก และ Na + (aq) ที่แตกตัวมาจากเบส NaOH ก็เป็น คู่กรด ที่อ่อน มาก ไม่ทำปฏิกิริยากับน้ำ จึงไม่มี H 3 O + และ OH - เกิดขึ้น สารละลายจึงเป็นกลาง HCl (aq) + NaOH (aq)  Na + (aq) + Cl - (aq) + H 2 O(l) NaCl เป็นเกลือที่เกิดจากปฏิกิริยาของ กรด HCl ( กรดแก่ ) กับ เบส NaOH ( เบสแก่ ) ดังสมการ 20

21. สมบัติของเกลือที่เกิดจากปฏิกิริยาของกรดและเบส กรด แก่ อ่อน แก่ อ่อน เกลือกรด เกลือกลาง 21

22. CH 3 COONH 4 (aq)  CH 3 COO - (aq) + NH 4 + (aq) CH 3 COOH(aq) + NH 3 (aq) 22 สารละลายเกลือที่เกิดจากกรดอ่อนและเบสอ่อน จะมีสมบัติเป็นอะไร

23. CH 3 COOH(aq) + NH 3 (aq)  CH 3 COO - (aq) + NH 4 + (aq) NH 4 + (aq) + H 2 O(l) ⇌ NH 3 (aq) + H 3 O + (aq) CH 3 COO - (aq) + H 2 O(l) ⇌ CH 3 COOH(aq) + OH-(aq) K a K b พิจารณาค่า K a และ K b 23 K a K b K a K b > K a K b K b K a < = กรด กลาง เบส

24. ปฏิกิริยาของกรดหรือเบสกับสารอื่นๆ ปฏิกิริยาระหว่างกรดหรือเบสกับโลหะบางชนิด Mg(s) + 2HCl(aq)  H 2 (g) + MgCl 2 (aq) 2Al(s) + 6HCl(aq)  3H 2 (g) + 2AlCl 3 (aq) Zn(s) + 2HCl(aq)  H 2 (g) + ZnCl 2 (aq) Cu(s) + 4 HNO 3 (aq)  2 NO 2 (g) + Cu(NO 3 ) 2 (aq) + 2 H 2 O(l) 2 Al(s) + 3H 2 SO 4 (aq)  3H 2 (g) + Al 2 (SO 4 ) 3 (aq) 2Al(s) + 2NaOH(aq) + 6H 2 O(l)  3H 2 (g) + 2 NaAl(OH) 4 (aq) 24 โลหะ กรด , เบส แก๊ส เกลือ

25. ปฏิกิริยาระหว่างกรดหรือเบสกับสารประกอบออกไซด์ BaO(s) + 2HNO 3 (aq)  H 2 O(l) + Ba(NO 3 ) 2 (aq) CO 2 (s) + 2NaOH(aq)  H 2 O(l) + Na 2 CO 3 (aq) ปฏิกิริยาระหว่างกรดกับสารประกอบคาร์บอเนต 2HCl(aq) + CaCO 3 (s)  H 2 O(l) + CaCl 2 (aq) + CO 2 (g) 2HCl(aq) + CaHCO 3 (s)  H 2 O(l) + CaCl 2 (aq) + CO 2 (g) ปฏิกิริยาอื่นๆ FeCl 3 (s) + 3NaOH(aq)  Fe(OH) 3 (s) + 3NaCl (aq) Fe 2 O 3 (s) + 6HCl(aq)  3H 2 O(l) + 2FeCl 3 (aq) 25

26. ปฏิกิริยาการเกิดแก๊สบางชนิด CO 2 CO 3 2- + 2H +  H 2 O + CO 2 NH 3 NH 4 Cl + NaOH  NH 3 + H 2 O + NaCl NO NO 2 H 2 S Na 2 S + 2 HCl  H 2 S + 2 NaCl Cu Cu + 8 HNO 3 (dil)  Cu(NO 3 ) 2 + 4H 2 O + 2NO + 4 HNO 3 (conc)  Cu(NO 3 ) 2 + 2H 2 O + 2NO 2 26