5Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ ΟΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ- ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ- ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΣ-ΠΩΣ ΔΙΝΩ ΟΔΗΓΙΕΣ -ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ ΠΑΙΡΝΩ ΚΑΙ ΠΕΡΝΩ- ΚΛΙΣΗ ΟΥΔΕΤΕΡΩΝ ΑΝΙΣΟΣΥΛΛΑΒΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΕ -ΜΑ- ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΑΟΡΙΣΤΟ- ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ
ΓΛΩΣΣΑ Δ΄ ΤΑΞΗΣ
ΟΝΟΜΑ:……………………………………………….
Κουφοπούλου Μαρία

2. 1
Ξαναθυμάμαι: Ποιοι είναι οι βασικοί όροι της πρότασης;
Ρήμα Τι κάνει; Τι παθαίνει;
Υποκείμενο Ποιος –α-ο ; Ποιοι –ες -α ;
Αντικείμενο Τι; Ποιον; Ποιους;
Κατηγορούμενο Τι; Πώς; ( Συντάσσεται με συνδετικό ρήμα)

3. 2
1. Απλή, σύνθετη ή ελλειπτική;
Οι θάμνοι φούντωσαν. (……………………………………………)
Καλημέρα! (……………………………………………)
Άνθισαν λουλούδια , θάμνοι και δέντρα. (……………………………………………)
Αντίο! (……………………………………………)
Αυτό είναι παράξενο! (……………………………………………)
Εγώ ξέρω! (……………………………………………)
Συγγνώμη! (……………………………………………)
Τα αρνάκια και τα κατσικάκια είναι χαριτωμένα! (……………………………………………)
Η γιαγιά και ο παππούς μάς τηλεφώνησαν. (……………………………………………)
2. Ξαναγράψε τις παρακάτω ελλειπτικές προτάσεις συμπληρώνοντας τους όρους
που έχουν παραλειφθεί:
Ενδιαφέρον το μάθημα! Το μάθημα είναι ενδιαφέρον!
Ώρα για ύπνο. …………………………………………………………………………………..…………………….………
Για το αεροδρόμιο. ………………………………………………………………………………………………………..………
Κρύο! ………………………………………………………………………………………………………………………
Καλή σχολική χρονιά!………………………………………………………………………………………………..…………
Τιμή ευκαιρίας! ……………………………………………………….…………………………………………..………………
Συμφωνούν. ………………………………………………………………………………………………………………………
3. Να μετατρέψεις τις παρακάτω απλές προτάσεις πρώτα σε σύνθετες και μετά σε
ελλειπτικές.
 Εγώ σου εύχομαι «Καλό ταξίδι!». (Απλή)
 Τα παιδιά κι εγώ σου ευχόμαστε «Καλό ταξίδι!». (Σύνθετη)
 Καλό ταξίδι! ( Ελλειπτική)
 Εμείς νικήσαμε τους αντιπάλους! (Απλή)
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
 Τα πρόβατα μας δίνουν γάλα. (Απλή)
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
 Οι καλεσμένοι ήρθαν! (Απλή)
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………………………………………………………
4. Γράψε στο τετράδιό σου τρεις (3) απλές, τρεις (3) σύνθετες και τρεις (3)
ελλειπτικές προτάσεις.

4. 3
ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ
Η Οριστική φανερώνει κάτι σίγουρο, βέβαιο, πραγματικό.
π.χ. Έξω βρέχει. Αύριο είναι Χριστούγεννα. Η αυλή είναι γεμάτη φύλλα.
Η Υποτακτική φανερώνει κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει.
Η Εξακολουθητική Υποτακτική σχηματίζεται βάζοντας μπροστά από το ρήμα τις
λέξεις: ας, να, αν, για να, όταν, πριν, άμα και το μη(ν) και την Οριστική
Ενεστώτα.
χάνω να χάνω ντύνομαι να ντύνομαι
Φανερώνει κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνεται συνέχεια.
Μοιάζει πολύ με τον Εξακολουθητικό Μέλλοντα , μόνο που βάζουμε αντί το θα το να
Η Συνοπτική Υποτακτική σχηματίζεται βάζοντας μπροστά από το ρήμα τις λέξεις:
ας, να, αν, για να, όταν, πριν, άμα και το μη(ν) και το θέμα του Αορίστου με τις
καταλήξεις του Συνοπτικού Μέλλοντα.
έχασα να χάσω ντύθηκα να ντυθώ
Φανερώνει κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει σε μια στιγμή.
Μοιάζει πολύ με τον Εξακολουθητικό Μέλλοντα , μόνο που βάζουμε αντί το θα το να.
π.χ. Μου αρέσει να περπατώ στην εξοχή. (Εξακολουθητική Υποτακτική)
Ας ανοίξουν τα σχολεία. (Συνοπτική Υποτακτική)
Θέλω να τραγουδήσω. (Συνοπτική Υποτακτική)
Άμα βρέχει, θα πάρω ομπρέλα. (Εξακολουθητική Υποτακτική)
Η Προστακτική φανερώνει προσταγή ή προτροπή ή παράκληση ή ευχή.
π.χ. Σε παρακαλώ, άκουσέ με.
Κλείσε την τηλεόραση και βοήθησέ με να τελειώσω.
Η Εξακολουθητική Προστακτική σχηματίζεται με το θέμα του Ενεστώτα και
τις καταλήξεις –ε , -ετε ( α΄Συζυγία)
Προστάζει, παρακαλεί, προτρέπει ή εύχεται κάτι να γίνεται συνέχεια.
Η Συνοπτική Προστακτική σχηματίζεται με το θέμα του Αορίστου και τις
καταλήξεις –ε , -ετε (α΄Συζυγία)
Προστάζει, παρακαλεί, προτρέπει ή εύχεται κάτι να γίνει σε μια στιγμή.
Έχει μόνο δύο πρόσωπα β΄ ενικού και β΄ Πληθυντικού

5. 4
5. Αναγνωρίζω την έγκλιση των παρακάτω ρημάτων:
ψάχνει  ……………………….……….. φροντίστε  ……………………….………..
μάζευε  …………………………….….. μην αφήνετε ………………………………….…
καλύπτουμε  …………….…..……….. να πιστεύεις …………………………….………
ας φωτίζουν ……………………….………. πρόσεχε  ………………………………..………..
ακούστε ………………………….….……….. φανταζόμαστε ……………………….………..
να βγαίνετε ………………………………… ξεκουράζομαι  ……………………….……….
6. Κλίνω το ρήμα «κλειδώνω» σε όλες τις εγκλίσεις του Ενεστώτα και του
Αορίστου:
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΗ
κλειδών κλειδών
κλειδών κλειδών κλειδων
κλειδών κλειδών
κλειδών κλειδών
κλειδών κλειδών κλειδων
κλειδών κλειδών
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ
κλειδωσ κλειδωσ
κλειδωσ κλειδω κλειδωσ
κλειδωσ κλειδω
κλειδωσ κλειδω
κλειδωσ κλειδω κλειδωσ
κλειδωσ κλειδω
7. Κλίνω το ρήμα « δροσίζω» σε όλες τις εγκλίσεις Ενεστώτα και Αορίστου (όπως
στην άσκηση 2) στο τετράδιό μου.
8. Υπογραμμίζω τα ρήματα που είναι σε έγκλιση υποτακτική:
* Της Διόνης της αρέσει να ταξιδεύει στα νησιά της Ελλάδας.
* Άρχισε να βρέχει και να κάνει κρύο.
* Ο οδηγός της νταλίκας θύμωσε πολύ, που άρχισε να βρίζει.
* Η Κική έχει την κακιά συνήθεια να τρώει τα νύχια της.
* Δεν μπορώ να βρίσκω εγώ τη λύση στα προβλήματά σου.

6. 5
* Ο υπουργός δε συνηθίζει ν’ απαντά στις ερωτήσεις.
Απορώ πώς τολμάτε να λέτε τέτοια πράγματα.
Του Φαίδωνα του αρέσει να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία.
Ο Ηλίας άρχισε να γράφει και να διαβάζει.
Ο Μιχαήλ έχει την καλή συνήθεια να μαζεύει πάντα τα παιχνίδια του.
Η Μελία δε συνηθίζει να απαντά στις ερωτήσεις αγνώστων ανθρώπων.
Απορώ πώς μπορείτε να λέτε τόσα πολλά αστεία.
9. Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό.
 Να κατεβείς προσεχτικά.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
 Άρχισε να σκουπίζει όσο πιο γρήγορα μπορούσε.
………………………………………………………………….……………………………………………………….……………….
 Πρέπει να διασχίζω τον δρόμο κάθετα, όταν είναι ελεύθερος.
……………………………………………………………………………………………………………………….…………………….
 Πηγαίνετε αμέσως στις γραμμές σας.
………………………………………………………………………………………………………………..……………………………
 Άκου αυτό που σου λέω.
………………………………………………………………………………………………………………………………..……………
10. Να διαγράψεις από κάθε αστέρι τις λέξεις εκείνες που δεν ανήκει στην
ίδια οικογένεια λέξεων με τις υπόλοιπες.
μέλισσα
μελιστάλακτος
μελομακάρονα
μέλλον
μελισσοκόμος
μελανόμορφο
απαισιόδοξος
απαίδευτος
παιδότοπος
πλουσιόπαιδο
παιδικό
γήπεδο
βιολί
βιολιτζής
βιότοπος
βιολοντσέλο
βιολογικός
βιόλα

7. 6
Οι καταλήξεις στην προστακτική γράφονται με –ε και στο β΄ ενικό
και στο β΄ πληθυντικό
π.χ. γράφε και γράφετε
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ώ (με τόνο)
σχηματίζουν το το β΄ πληθυντικό σε - ήστε
π.χ. τραγουδώ τραγουδήστε
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ω (χωρίς τόνο)
σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό σε – είτε
π.χ. κατεβαίνω κατεβείτε
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ίζω
σχηματίζουν το β΄πληθυντικό σε – ίστε
π.χ. ζωγραφίζω ζωγραφίστε
Φυσικά, τα ρήματα της ενεργητικής φωνής σε -οίζω, -είζω, -ύζω (που
είναι και οι εξαιρέσεις των ρημάτων σε –ίζω) σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό
σε – οίστε, - είστε και – ύστε αντίστοιχα.
π.χ. αθροίζω αθροίστε
δακρύζω δακρύστε
δανείζω δανείστε
Τέλος, τα ρήματα της παθητικής φωνής σε - μαι
σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό της προστακτικής σε – είτε ( με –ει)
π.χ. λούζομαι λουστείτε
δένομαι δεθείτε
κρατιέμαι κρατηθείτε
Κολπάκι!!! –ήστε ήτα (ρήματα σε –ώ)
-είτε έψιλον γιώτα

8. 7
11. Συμπληρώνω τις προστακτικές στο β΄ πρόσωπο Πληθυντικού:
Ο Ρ Θ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α Π Ρ Ο Σ Τ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ
ποτίζω ………………………… ντύνομαι …………………..……
αθροίζω ………………..……… δένομαι ……………………..……
δακρύζω …………..…..……… λύνομαι ……………………………
δανείζω ……………………… στέκομαι ……………………………
τηλεφωνώ …………..………… κρατιέμαι ………………………….…
12. Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων με –ει- , -η, -ι- και τονίζω
όπου πρέπει:
* Εάν χάσετε το δρόμο ρωτ.…..στε τον περιπτερά και ζητ..….στε του να σας βοηθήσει.
* Οδηγ….…τε πάντα με προσοχή και ειδικά τη νύχτα.
* Καθαρ……στε το δωμάτιό σας, τακτοποι….…στε την ντουλάπα και γυαλ…...στε τα
παπούτσια σας.
* Σταθ….…τε στη δεξιά πλευρά της σκάλας και πιαστ…....τε από την χειρολαβή.
* Αφ….…στε τη ζύμη για λίγη ώρα μέχρι να φουσκώσει.
* Διαλ..…στε τη μαγιά σε χλιαρό νερό και ρ.…ξτε τη σε μια λεκάνη.
13. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν και τονίζω όπου πρέπει:
 Προσπαθ….…στε να αγαπηθ….…τε, γιατί το μίσος είναι κακό.
 Το παιδί είναι άρρωστο, τηλεφων……στε το γιατρό και συμβουλευτ….…τε τον.
 Περιποιηθ….…τε τον κήπο. Σκαλ……στε και ποτ…..στε τα φυτά.
 Ανεβ…..τε και κατεβ……τε τις σκάλες προσεχτικά.
 Απαντ……στε γραπτά στις ερωτήσεις του μαθήματος, αφού δ…..…τε το λεξικό.
 Ονειρευτ…….τε τι θα γίνετε όταν μεγαλώσετε και προσπαθ…..στε να το
πετύχετε.
 Γυρ…..στε όλη την αγορά, δ…….τε τις τιμές και προμηθευτ….…τε τα απαραίτητα.
14. Η μητέρα του Θάνου θα λείψει για μερικές μέρες. Γι’ αυτόν τον λόγο έγραψε
σ’ ένα χαρτί τι πρέπει να κάνει ο Θάνος όσο αυτή θα λείπει. Για να το μάθεις,
συμπλήρωσε τα παρακάτω κενά βάζοντας τα ρήματα στον σωστό τύπο:
«Να ξυπνάς (ξυπνώ) κάθε μέρα στις 7:30 π.μ., ……….…………….. (πίνω) το γάλα σου
και ………………………....(τρώω) καλά. …………….…………. (φορώ) χοντρά ρούχα, αν κάνει κρύο.
…………….…………… (σβήνω) τα φώτα και …………………………… (κλειδώνω) την πόρτα, όταν

9. 8
φεύγεις απ’ το σπίτι. ………………………………… (διασχίζω) τον δρόμο προσεκτικά όταν
πηγαίνεις στο σχολείο. …… μην ……………..…….. (ξεχνώ) ………………..…………… (ποτίζω) τα
λουλούδια. Όταν ……………..…………(γυρνώ) από το σχολείο, …………..………… (διαβάζω) τα
μαθήματά σου και …..…. μη …………………..…. (βλέπω) πολλές ώρες τηλεόραση ούτε ……..…
…………………….…….. (παίζω) με το τάμπλετ. ………………….……………..(βουρτσίζω) πάντα τα
δόντια σου πριν κοιμηθείς.»
15. Τις ίδιες οδηγίες με τη μητέρα του Θάνου θέλει να αφήσει και η κυρία Ζωή
στις κόρες της, την Ιωάννα και τη Μαίρη. Βοήθησέ την αλλάζοντας το
παραπάνω κείμενο και γράφοντας τα ρήματα στο δεύτερο πρόσωπο του
πληθυντικού αριθμού.
«Να ξυπνάτε (ξυπνώ) κάθε μέρα στις 7:30 π.μ., ……….…………….. (πίνω) το γάλα …………
και ………………………....(τρώω) καλά. …………….……..………. (φορώ) χοντρά ρούχα, αν κάνει
κρύο. …………….……………… (σβήνω) τα φώτα και ……………………………… (κλειδώνω) την πόρτα,
όταν …………………………….απ’ το σπίτι. ………………………………… (διασχίζω) τον δρόμο
προσεκτικά όταν …………………………………..στο σχολείο. …… μην ……………..…….. (ξεχνώ)
………………..…………… (ποτίζω) τα λουλούδια. Όταν ……………..…………( γυρνώ) από το
σχολείο, ………………….………… (διαβάζω) τα μαθήματά ……….. και …..…. μη …………………..….
(βλέπω) πολλές ώρες τηλεόραση ούτε …………………….…….. (παίζω) με το τάμπλετ.
………………….……………..(βουρτσίζω) πάντα τα δόντια……….. πριν………………………….»
16. Ξαναγράψε τις συμβουλές του Σωτήρη χρησιμοποιώντας πρώτα
οριστική (α΄πληθυντικού=εμείς) και μετά προστακτική
( β΄πληθυντικού=εσείς).
 Να μάθετε να κάνετε πατίνια σε ένα μέρος ασφαλές, ομαλό και στεγνό.
 (ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ)
(εμείς)________________ να κάνουμε πατίνια σε ένα μέρος ασφαλές, ομαλό και
στεγνό. (ΟΡΙΣΤΙΚΗ)
( εσείς) _______________ να κάνετε πατίνια σε ένα μέρος ασφαλές, ομαλό και
στεγνό. (ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ)
 Στην αρχή να πηγαίνετε σε ασφαλή μέρη. (ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ)
ΟΡΙΣΤΙΚΗ Στην αρχή (εμείς) ____________________ σε ασφαλή μέρη.
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Στην αρχή ( εσείς) __________________ σε ασφαλή μέρη.

10. 9
 Να παρατηρείτε προσεκτικά τα εμπόδια στο δρόμο σας ώστε να μπορείτε να τα
αποφύγετε με ασφάλεια. (ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ)
ΟΡΙΣΤΙΚΗ (εμείς) ______________________ προσεκτικά τα εμπόδια στο
δρόμο σας ώστε να μπορούμε να τα αποφύγουμε με ασφάλεια.
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ (εσείς) ______________________ προσεκτικά τα εμπόδια στο
δρόμο σας ώστε να μπορέσετε να τα αποφύγετε με ασφάλεια.
17. Ξαναγράψε τις συμβουλές του Σωτήρη χρησιμοποιώντας πρώτα Υποτακτική
και μετά Προστακτική.
 ΟΡ. Σεβόμαστε τους άλλους και δεν πέφτουμε πάνω τους.
ΥΠ. _____________ τους άλλους και _____ _____ ____________ πάνω τους.
ΠΡ. ______________ τους άλλους και _____ _____________ πάνω τους.
 ΟΡ. Φοράμε πάντα τον εξοπλισμό ασφαλείας.
ΥΠ. ____________________ πάντα τον εξοπλισμό ασφαλείας.
ΠΡ. ____________________ πάντα τον εξοπλισμό ασφαλείας.
 ΟΡ. Φροντίζουμε πάντα τα πατίνια μας να είναι σε καλή κατάσταση.
ΥΠ. ____________________. πάντα τα πατίνια σας να είναι σε καλή κατάσταση.
 ΠΡ. ____________________ πάντα τα πατίνια σας να είναι σε καλή κατάσταση.
18. Συμπλήρωσε με τη βοήθεια του λεξικού σου:
παίρνω = …………………………………………………………………………………………………….………………
περνώ = ……………………………………………………………….…………………………………..……………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
19. Να κλίνεις τις παρακάτω προτάσεις σε όλα τα πρόσωπα του Ενεστώτα :
Παίρνω το ποδήλατό μου και περνώ τον δρόμο προσεκτικά .
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………..

11. 10
Ο ι α ρ χ ι κ ο ί χ ρ ό ν ο ι τ ω ν ρ η μ ά τ ω ν
Ενεστώτας παίρνω ( ένα δώρο) περνώ (από κάπου)
Παρατατικός
Αόριστος
Μ. Εξακολουθητικός
Μ. Συνοπτικός
20. Κλίνω στο τετράδιό μου σε όλους τους παραπάνω χρόνους τα ρήματα
α) παίρνω και β) περνώ.
21. Σχηματίζω φράσεις με τα ρήματα παίρνω και περνώ.
Θυμάμαι ότι μερικές από αυτές είναι πάντα στο τρίτο πρόσωπο (π.χ. αν περνάει από
το χέρι μου…)
………………………….τα πάνω του ………………………..…….. τηλέφωνο
…………………..……. με κόκκινο ……………………….……….. η ώρα
……………………….…. σειρά ……………………………….. θάρρος
………………….………. τον αέρα του ……………………………….. ο πόνος
………………………….…….. τον δρόμο …………………………..…. φωτιά
δρόμο …………………….. , δρόμο αφήνει
22. Να διαγράψεις από κάθε ομάδα τη λέξη που δεν ταιριάζει :
 περνώ , διαβαίνω , μετακινώ , παρελαύνω , σταματώ, απολαμβάνω
 παίρνω , ανοίγω , κρατώ , αναλαμβάνω , απολαμβάνω , αποσπώ
23. Να φτιάξεις την οικογένεια της λέξης « περνώ » :
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….

12. 11
24. Να κλίνεις τα παρακάτω ουσιαστικά :
Ενικός αριθμός
Ονομαστική το σύρμα σχήμα άγαλμα
Γενική του
Αιτιατική το
Κλητική _
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική τα
Γενική των
Αιτιατική τα
Κλητική _
25. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας την κατάλληλη λέξη της
παρένθεσης στον σωστό τύπο:
(τσίμπημα, παράδειγμα, χρήμα, σημείωμα, ατύχημα, όργωμα, πότισμα, πάθημα)
Δανείστηκα μερικά …………………. από φίλους.
Τις τελευταίες μέρες παθαίνω συνέχεια ……………….
Τα ……………………………… γίνονται μαθήματα.
Τα λουλούδια χρειάζονται τακτικά …………………..…………….
Αρχίζει η περίοδος του …………………..………….. των χωραφιών.
Μου άφησε ένα ……………………….……….. πάνω στο γραφείο.
Ο δάσκαλος έγραψε στον πίνακα πολλά ………………………….…………..
Τα ………………………..…………… των εντόμων είναι ενοχλητικά.
26. Συμπληρώνω τα κενά βάζοντας τα ουσιαστικά των
παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο:
* Τα …………………………….………… (σύνθημα) που ακούγονταν στην πορεία ήταν πολλά.
* Το Σύνταγμα προασπίζεται τα …………………………….…(δικαίωμα) των πολιτών.
* Λόγω του υψηλού …………………..…………… (εισόδημα) πληρώνουν μεγάλο φόρο.
* Οι συγγενείς του ………………..……. (θύμα) ζητούν να αποδοθεί δικαιοσύνη.
* Οι γονείς μου πούλησαν τα ………………….……… (κτήμα) του παππού στο χωριό.
* Τα παιδιά έμαθαν σήμερα για τη χρήση της τελεία και του ………………………..……. (κόμμα).

13. 12
* Τα ………………………………….…….(χαρτονόμισμα) έχουν διάφορα ………………….………… (σχήμα)
και ………………………………. (χρώμα). Το ίδιο συμβαίνει με τα ……………..…………..……… (κέρμα).
27. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους
τύπους του ρήματος « κυκλοφορώ » :
 Μαθαίνω να ________________ στο κέντρο της Αθήνας .
 Σήμερα ________________ τα αυτοκίνητα με μονό αριθμό κυκλοφορίας .
 Αυτό το φάρμακο δεν _________________ στην Ελλάδα .
 Το καινούριο μοντέλο αυτοκινήτου θα __________________ την άνοιξη .
 ________________ η φήμη ότι έφυγε από τη χώρα μας .
 ________________ γρίπη τον τελευταίο καιρό .
 Πού είναι το στυλό μου ; Κάπου εδώ _______________ .
 Το νερό άρχισε να _______________ στα σώματα των καλοριφέρ .
 Άνοιξε τα παράθυρα να ________________ ο αέρας .
 Τα άσχημα νέα _________________ γρήγορα .
28. Γράφω τη λέξη γράμμα στον τύπο που ταιριάζει, για να διαβάσω ποιο είναι το
πρόβλημα που έχει ο μικρός Κωστάκης όταν γράφει:
Όταν γράφω, ξεχνάω τις πιο πολλές φορές να γράψω το πρώτο ………………….……. της
πρότασης κεφαλαίο. Μερικές φορές ανακατεύω τις θέσεις των ………………………………. μέσα
στη λέξη. Άλλα, πάλι, ……………………….. τα μπερδεύω. Το μπαστουνάκι του …………..…………..
λάμδα (λ) το κάνω θεόστραβο. Ε, τι να κάνω με τόσα ………………………….………. που έχει η
αλφαβήτα! Μπερδεύομαι! Η μαμά λέει ότι η σχέση μου με το ………………….……. είναι σκέτο
δράμα!
29. Συμπληρώνω με τις γενικές του ενικού και πληθυντικού αριθμού των
ουδετέρων ουσιαστικών σε –μα:
Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού
το σύρμα
το κλάμα
το στοίχημα
το άγαλμα
το πάτημα
το ψέμα

14. 13
α) Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ίζω σχηματίζουν τον Αόριστο σε –ισα με γιώτα .
ΠΡΟΣΟΧΗ ! Τα ρήματα που εξαιρούνται απ’ τον κανόνα των ρημάτων που τελειώνουν
σε –ιζω, εξαιρούνται κι εδώ. Με λίγα λόγια κρατάει το καθένα τη δική του κατάληξη.
π.χ. δακρύζω – δάκρυσα, αθροίζω – άθροισα, δανείζω – δάνεισα κ.λ.π.
β) Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώνω σχηματίζουν τον Αόριστο σε –ωσα με ωμέγα.
π.χ. παγώνω – πάγωσα, λερώνω – λέρωσα, ζυμώνω – ζύμωσα κ.λ.π.
Εδώ δεν υπάρχουν εξαιρέσεις.
γ) Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώ ( δεύτερη συζυγία ) σχηματίζουν τον Αόριστο σε –
ησα.
π.χ. οδηγώ – οδήγησα, μετρώ – μέτρησα, προχωρώ – προχώρησα κ.λ.π
Και σ’ αυτή την περίπτωση δεν υπάρχουν εξαιρέσεις.
30. Προσπάθησε να σχηματίσεις τον Αόριστο στα παρακάτω ρήματα :
δροσίζω : ………………………… κελαρύζω: ………………………………
γυρίζω: …………………………… τηλεφωνώ: ……………………………
αλωνίζω: ………………………… αθροίζω: …………………………………
γαβγίζω: ……………………………. συγχύζω: ……………………………..…
τιμώ: ………………………………… τιμωρώ: ………………………………
διορθώνω: ………………………… κλειδώνω: …………………………..…
χειροκροτώ: ………………………… ανθίζω: …………………………..……
τσαλακώνω: …………………………… δανείζω: ……………………………..…
αναβλύζω: …………………………… κυκλώνω: ……………………….…..
αγαπώ: ………………………………… συγκινώ: …………………………………
ζητώ: ……………………………………. πρήζω :……………………………………
πατώ :………………………………….. γυρίζω : ………………………………….