1. Βιβλίο 2. Κεφάλαιο 2. §5-15, Περίληψη
O Λύσανδρος με 200 πλοία ανάγκασε τις πόλεις της Λέσβου να προσχωρήσουν στη συμμαχία
της Σπάρτης. Μετά την αναγγελία της καταστροφής στους Αιγός Ποταμούς όλες οι ελληνικές
πόλεις-κράτη εγκατέλειψαν τους Αθηναίους εκτός από τη Σάμο.
O Λύσανδρος ανακοίνωσε στη Σπάρτη και στον Άγι, τον βασιλιά που βρισκόταν στη Δεκέλεια
της Αττικής, ότι έρχεται με τα 200 πλοία στον Πειραιά. O άλλος βασιλιάς, ο Παυσανίας,
επιστράτευσε όλους τους μάχιμους Λακεδαιμονίους και άλλους Πελοποννησίους και τους
οδήγησε έξω από τα τείχη της Αθήνας.
Μέσα στην πολιορκημένη, από στεριά και θάλασσα, Αθήνα δε γινόταν λόγος για
συνθηκολόγηση. Μόνο όταν τέλειωσαν τα λιγοστά τρόφιμα έστειλαν πρεσβεία στον Αγι με την
πρόταση να γίνουν σύμμαχοι των Λακεδαιμονίων κρατώντας τα Μακρά Τείχη και τον Πειραιά. O
Άγις είπε στους αντιπροσώπους να πάνε στη Σπάρτη, γιατί ο ίδιος δεν είχε πληρεξουσιότητα να
διαπραγματευτεί μαζί τους. Οι έφοροι της Σπάρτης τους έστειλαν πίσω λέγοντας ότι, αν θέλουν
πραγματικά ειρήνη, να λογικευτούν και τότε να ξανάρθουν.
16, 17 Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Θηραμένη
16
Ενώ έτσι ήταν τα πράγματα ο Θηραμένης είπε στην εκκλησία του δήμου ότι, αν θέλουν να
στείλουν αυτόν τον ίδιο στον Λύσανδρο, θα επιστρέψει γνωρίζοντας για τους Λακεδαιμονίους
ποιο από τα δύο επιμένουν (οι Λακεδαιμόνιοι) στην κατεδάφιση των τειχών, επειδή θέλουν να
κυριεύσουν την πόλη και να κάνουν δούλους τους κατοίκους της ή για εγγύηση. Απ’ τη στιγμή
όμως που στάλθηκε, έμενε στο Λύσανδρο τρεις μήνες και περισσότερο, περιμένοντας την ώρα
ώσπου οι Αθηναίοι θα επρόκειτο να συμφωνήσουν με ό,τι θα τους έλεγε κάποιος εξαιτίας της
παντελούς έλλειψης τροφίμων.
17
Όταν πια γύρισε τον τέταρτο μήνα, ανακοίνωσε στην εκκλησία του δήμου ότι ο Λύσανδρος
τον κρατούσε μέχρι τότε κι έπειτα τον διέταξε να πάει στη Σπάρτη· γιατί (έλεγε ότι) δεν ήταν
αρμόδιος για όσα αυτός (ο Θηραμένης) τον ρωτούσε αλλά οι έφοροι. Ύστερα απ’ αυτά
εκλέχθηκε πρεσβευτής για τη Σπάρτη με απόλυτη εξουσία μαζί με άλλους εννιά.
18, 19 Κρίσιμη συνεδρίαση στη Σπάρτη
18
Ο Λύσανδρος απ’ τη πλευρά του έστειλε για να ενημερώσει τους εφόρους μαζί με άλλους
Λακεδαιμονίους τον Αριστοτέλη, που ήταν Αθηναίος πολιτικός εξόριστος, ότι είχε απαντήσει
στο Θηραμένη πως εκείνοι είναι αρμόδιοι για το θέμα της ειρήνης και του πολέμου.
19
2. Όταν λοιπόν ο Θηραμένης και οι άλλοι πρέσβεις έφτασαν στη Σελλασία και ρωτήθηκαν με
ποιες προτάσεις έχουν έρθει, είπαν ότι έχουν έρθει με απόλυτη δικαιοδοσία για να κάνουν
ειρήνη· ύστερα απ’ αυτά οι έφοροι διέταξαν να τους καλέσουν (στη Σπάρτη). Όταν έφτασαν,
συγκάλεσαν συνέλευση, στην οποία οι Κορίνθιοι και ιδιαίτερα οι Θηβαίοι και πολλοί άλλοι
ακόμη από τους Έλληνες αντιπρότειναν να μη συνθηκολογήσουν με τους Αθηναίους, αλλά να
τους αφανίσουν.
20-21 Η απόφαση της Σπάρτης
20
Οι Λακεδαιμόνιοι όμως αρνήθηκαν να εξανδραποδίσουν μια ελληνική πόλη που είχε κάνει
μεγάλο καλό στους μεγαλύτερους κινδύνους που συνέβησαν στην Ελλάδα, αλλά θα έκαναν
ειρήνη με τον όρο, αφού κατεδαφίσουν τα μακρά τείχη και τα τείχη του Πειραιά και
παραδώσουν τα πολεμικά πλοία τους εκτός από δώδεκα και αφού φέρουν πίσω τους
εξόριστους και έχουν τους ίδιους εχθρούς και φίλους με τους Λακεδαιμόνιους, να τους
ακολουθούν σε στεριά και θάλασσα όπου αυτοί οδηγούν ως επικεφαλής.
21
Ο Θηραμένης λοιπόν και οι πρέσβεις που ήταν μαζί του έφεραν αυτές τις προτάσεις στην
Αθήνα. Καθώς λοιπόν έμπαιναν (στην πόλη), τους περικύκλωνε πολύς κόσμος, από φόβο
μήπως έχουν έρθει άπρακτοι· γιατί δε χωρούσε άλλη αναβολή, επειδή πολλοί πέθαιναν από
πείνα.
22-23 Η παράδοση των Αθηνών
22
Και την επόμενη μέρα οι πρέσβεις ανακοίνωναν με ποιους όρους οι Λακεδαιμόνιοι θα έκαναν
ειρήνη· κι εκ μέρους τους μίλησε ο Θηραμένης λέγοντας ότι πρέπει να υπακούσουν στους
Λακεδαιμονίους και να γκρεμίσουν τα τείχη. Καθώς λοιπόν κάποιοι πρόβαλλαν αντιρρήσεις
σ’ αυτό, πολύ περισσότεροι όμως το επιδοκίμασαν, αποφασίστηκε να δεχθούν την ειρήνη.
23
Ύστερα από αυτά κι ο Λύσανδρος κατέπλεε στον Πειραιά και οι εξόριστοι επέστρεφαν και
τα τείχη γκρέμιζαν με μεγάλη προθυμία με τη συνοδεία της μουσικής των αυλητρίδων
νομίζοντας ότι εκείνη η μέρα για την Ελλάδα ήταν η αρχή της ελευθερίας.
