2. «Χριστούγεννα», ποίημα
του Κωστή Παλαμά.
Απαγγέλει ο μαθητής Γκουιντάγκ Άγγελος
Τι φῶς καὶ χρῶμα κι ἐμορφιὰ
νὰ σκόρπιζε τ’ ἀστέρι,
ὁποὺ στὴν κούνια τοῦ Χριστοῦ,
τοὺς μάγους ἔχει φἑρει!...
Νἄμουν τοῦ σταύλου ἕν’ ἄχυρο,
ἕνα φτωχὸ κομμάτι,
τὴν ὥρα π’ ἄνοιξ’ ὁ Χριστὸς
στὸν ἥλιο του τὸ μάτι!
Νὰ ἰδῶ τὴν πρώτη του ματιὰ
καὶ τὸ χαμόγελό του,
τὸ στέμμα τῶν ἀκτίνων του
γύρω στὸ μέτωπό του.
Νὰ λάμψω ἀπὸ τὴ λάμψη του
κι ἐγὼ σὰ διαμαντάκι,
νὰ μοσχοβοληθῶ κι ἐγὼ
ἀπὸ τὴν εὐωδία,
ποὺ ἄναψε στὰ πόδια του
τῶν μάγων ἡ λατρεία...
Νἄμουν τοῦ σταύλου ἕν’ ἄχυρο,
ἕνα φτωχὸ κομμάτι,
τὴν ῶρα π’ ἄνοιξ’ ὁ Χριστὸς
στὸν ἥλιο του τὸ μάτι!
3. ΕΙΔΑ ΧΘΕΣ ΒΡΑΔΥ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ ΜΟΥ
(ποίημα του Τέλλου 'Αγρα)
απαγγέλουν οι
μαθήτριες: Αβντουλάι
Εμμανουέλα και
Γκουράι Χαρά.
Είδα χθες βράδυ στ’ όνειρό μου,
το γεννημένο μας Χριστό,
τα βόδια επάνω Του εφυσούσαν,
όλο το χνώτο τους ζεστό.
Το μέτωπό Του ήταν σαν ήλιος,
και μέσα η φάτνη η φτωχική,
άστραφτε πιο καλά από μέρα,
με κάποια λάμψη μαγική.
Στα πόδια Του έσκυβαν οι Μάγοι,
κι έμοιαζε τ’ άστρο από ψηλά,
πως θα καθίσει σαν κορώνα,
στης Παναγίτσας τα μαλλιά.
Βοσκοί πολλοί και βοσκοπούλες,
τον προσκυνούσαν ταπεινά,
ξανθόμαλλοι άγγελοι εστεκόνταν,
κι έψελναν γύρω του «ωσαννά».
Μα κι από αγγέλους κι από μάγους,
δεν ζήλεψα άλλο πιο πολύ,
όσο της Μάνας Του το στόμα,
και το ζεστό ζεστό φιλί.
4. «Νύχτα Χριστουγεννιάτικη»,
ποίημα του Γεωργίου Δροσίνη.
Απαγγέλει η μαθήτρια Καχριμάνη Αφροδίτη.
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
λυγούν τα πόδια
και προσκυνούν γονατιστά
στη φάτνη τους τ’ άδολα βόδια.
Κι ο ζευγολάτης ξάγρυπνος
θωρώντας τα σταυροκοπιέται
και λέει με πίστη απ’ της ψυχής τ' απόβαθα,
Χριστός γεννιέται!
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
κάποιοι ποιμένες
ξυπνούν από φωνές ύμνων
μεσούρανες στη γη σταλμένες.
Κι ακούοντας τα Ωσαννά απ’ αρχαγγέλων στόματα
στο σκόρπιο αέρα,
τα διαλαλούν σε χειμαδιά
λιοφώτιστα με τη φλογέρα.
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
-ποιος δεν το ξέρει;-
των Μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα
λάμπει τ’ αστέρι.
Κι όποιος το βρει μες στ’ άλλα αστέρια ανάμεσα
και δεν το χάσει,
σε μια άλλη Βηθλεέμ ακολουθώντας το
μπορεί να φτάσει.
5. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Παραδοσιακά κάλαντα των
Χριστούγεννα, από τη χορωδία μας
Άγια Νύχτα, από τη χορωδία μας
Ελάτε δω γειτόνισσες,
χριστουγεννιάτικα κάλαντα Ηπείρου,
από τη χορωδία μας
Για σένα κόρη όμορφη,
χριστουγεννιάτικα κάλαντα Ικαρίας,
από τη χορωδία μας
Ι HAVE A DREAM, από τη χορωδία
μας
Don’t cry snowman, από τη
χορωδία μας
6. Χριστούγεννα στις Φιλιππίνες,
διαβάζει οι μαθητές Ουμπάρε Σαντάρα και Πωλ Σισόν
Οι εορτασμοί των Χριστουγέννων εκεί
κρατούν 3 μήνες, και ξεκινούν νωρίς. Πολύ
νωρίς. Στις 4 το πρωί της 16ης Δεκεμβρίου
ξεκινούν οι πρωινές Λειτουργίες, οι οποίες
πραγματοποιούνται εννέα συνεχόμενες
μέρες.
Τα φανάρια στις Φιλιππίνες
Αρχικά, οι φανοί ήταν απλές δημιουργίες
περίπου μισό μέτρο σε διάμετρο, φτιαγμένοι
από ιαπωνικό χαρτί για Οριγκάμι, και άναβαν
με κεριά. Σήμερα τα φανάρια φτιάχνονται
από ποικίλα υλικά και έχουν φτάσει μέχρι και
σε ύψος έξι μέτρων. Φωτίζονται από
ηλεκτρικούς λαμπτήρες και δημιουργούν ένα
καλειδοσκόπιο σχεδίων
7. Χριστούγεννα στην Αλβανία, διαβάζει
η μαθήτρια Κριστοφόρι Ροξάνα
Για να ευχηθούν οι κάτοικοι της Αλβανίας καλά
Χριστούγεννα λένε «Gēzuar Krishtlindjet». Όσοι πιστοί
θέλουν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα, μπορούν να
παρακολουθήσουν την χριστουγεννιάτικη λειτουργία. Έπειτα
κάθονται όλοι στο τραπέζι που περιλαμβάνει: ψάρι, λαχανικά,
όσπρια και για επιδόρπιο μπακλαβά. Γίνεται επίσης και
ανταλλαγή δώρων.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα γιορτάζεται στην Αλβανία η
Πρωτοχρονιά. Η υποδοχή του νέου χρόνου γίνεται στην
κεντρική πλατεία των Τιράνων, κάτω από το χριστουγεννιάτικο
δέντρο, και συνοδεύεται από χιλιάδες πυροτεχνήματα.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς κάθε οικογένεια φτιάχνει
το παραδοσιακό γλυκό, τον μπακλαβά για να το μοιραστούν
την πρώτη μέρα του καινούριου χρόνου, ώστε να είναι γλυκιά
η ζωή τους.
8. Χριστούγεννα στη Ρωσία,
διαβάζει ο μαθητής Σπίριν Αντρέι
Τα Χριστούγεννα στη Ρωσία δεν γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά
στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα δηλ. των δικών μας Θεοφανείων. Την
παραμονή των Χριστουγέννων μία κοπέλα από κάθε οικογένεια ντύνεται
στα λευκά, για να αναπαραστήσει την Παναγία.
Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ»,
οι πιστοί τηρούν αυστηρή νηστεία. Στολίζουν τα σπίτια τους με κλαδιά
ελάτου.
Πηγαίνουν στην εκκλησία για τη χριστουγεννιάτικη λειτουργία, ώστε είναι
ευλογημένη όλη η χρονιά.
Το δείπνο της παραμονής των Χριστουγέννων αποτελείται από χυλό
σιταριού που λέγεται “σότσιβο” και σερβιρίζεται μόνο, αφού έχει εμφανιστεί
το πρώτο αστέρι στον ουρανό.
Οι κάτοικοι της Ρωσίας συνηθίζουν να τοποθετούν εικόνες, ακριβώς έξω
από την πόρτα του σπιτιού τους, όπως τα δώρα που προσέφεραν οι μάγοι
στο νεογέννητο Χριστό.
Μετά τη λειτουργία των Χριστουγέννων στρώνεται το χριστουγεννιάτικο
τραπέζι, στο οποίο δεν κάθεται μόνο η οικογένεια, αλλά και κάθε ξένος που
έρχεται να ευχηθεί και να πει τα κάλαντα. Τα κάλαντα περιέχουν ευχές για
υγεία και ευτυχία, ενώ ο σπιτονοικοκύρης προσφέρει δώρα και σπιτικές
πίτες.
Οι εορτασμοί των Χριστουγέννων συνεχίζονται για άλλες 12 μέρες, οι
οποίες αποκαλούνται “σβιάτκι” και διαρκούν μέχρι την επόμενη μεγάλη
χριστιανική γιορτή, τα Θεοφάνεια.
9. Χριστούγεννα στην Πολωνία,
διαβάζει ο μαθητής Τούσα Φερνάντο
Στην Πολωνία, το πρώτο αστέρι που θα εμφανιστεί στον
ουρανό την παραμονή των Χριστουγέννων σηματοδοτεί την
έναρξη της γιορτής. Η ονομασία του, Gwiazdka, δόθηκε
προς τιμήν του άστρου της Βηθλεέμ. Άτυποι διαγωνισμοί
διοργανώνονται μεταξύ φίλων και οικογενειών, με νικητή τον
πρώτο που θα καταφέρει να διακρίνει το αστέρι.
Μόλις το αστέρι εμφανιστεί, σερβίρεται το
χριστουγεννιάτικο δείπνο που αποτελείται από 12
διαφορετικά πιάτα, όσα και οι μαθητές του Χριστού. Το
πρώτο πιάτο πάντοτε είναι βάφλα, που λέγεται Oplatek, από
την οποία κάθε μέλος της οικογένειας κόβει ένα κομμάτι,
κάνοντας μια ευχή για τον επόμενο χρόνο στο άτομο που
κάθεται δίπλα του.
Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων «προβλέπουν»
τι θα γίνει τη νέα χρονιά ως εξής: Σε ένα γεμάτο δοχείο με
νερό ρίχνουν υγρό κερί, ο καθένας με τη σειρά του.
Παρατηρούν το σχήμα που θα πάρει το κερί μέσα στο νερό
και υποθέτουν τι θα τους φέρει ο καινούριος χρόνος.
10. Χριστούγεννα στη Ρουμανία,
διαβάζει η μαθήτρια Μπαντήλα Μάρα
Στη Ρουμανία, η ατμόσφαιρα τις ημέρες των Χριστουγέννων
είναι εορταστική και συνοδεύεται από έθιμα και παραδόσεις, που
έχουν“άρωμα” από το παρελθόν.
Το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου, από τα μεσάνυχτα έως το
ξημέρωμα της παραμονής των Χριστουγέννων, οι δρόμοι στα
χωριά και τις κωμοπόλεις της Ρουμανίας είναι γεμάτοι από
μικρούς και μεγάλους που ψάλλουν τα κάλαντα. Με μία τσάντα
στην πλάτη, οι “καλαντάδες” σταματούν μπροστά σε κάθε σπίτι, σε
κάθε φωτισμένο παράθυρο και φωνάζουν ρυθμικά: “Καλημέρα
την παραμονή των Χριστουγέννων! Κεράστε μας ή γελάστε
μας!”.
Αν, μάλιστα, ο σπιτονοικοκύρης βιαστεί να τους ράνει, όχι με
ροδοπέταλα αλλά με τριαντάφυλλα, οι μικρότεροι της παρέας
αρχίζουν να ψάλλουν τα κάλαντα.
Στη συνέχεια όλοι μαζί μοιράζονται τις παραδοσιακές
χριστουγεννιάτικες λιχουδιές, καρύδια, μήλα,πρέτζελ (αλμυρά
κουλουράκιαΜια από τις πιο γνωστές παραδόσεις της περιόδου
των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς είναι το “ Plugusorul“, οι
ευχές που δίνουν οι μικρότεροι κυρίως σε ηλικία “καλαντάδες”
στους νοικοκύρηδες, οι οποίες λέγεται ότι δίνουν στην οικογένεια
πλούσια σοδειά.
11. Χριστούγεννα στη Γεωργία,
διαβάζει ο μαθητής Χουρτσισλάβα Λούκα
Στη Γεωργία, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 7
Ιανουαρίου. Την ημέρα των Χριστουγέννων, πολλά παιδιά
συμμετέχουν στο «Alilo», μια παρέλαση στους δρόμους.
Ντύνονται με χριστουγεννιάτικες στολές αλλά και με τα
χρώματα της σημαίας της πατρίδας τους και τραγουδούν τα
κάλαντα!
Στο παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο δέντρο τους. που
ονομάζεται Τσιτσιλάκι, χαράζουν γραμμές, έτσι που να
μοιάζουν σαν τη μακριά γενειάδα του Μεγάλου Βασιλείου και
το στολίζουν με κάθε λογής μικρά φρούτα και γλυκά.
Τα δώρα τους τα παίρνουν κυρίως την παραμονή της
Πρωτοχρονιάς (31 Δεκεμβρίου). Τα δώρα παραδίδονται
παραδοσιακά στα παιδιά από τον “Tovlis Papa” που σημαίνει
“Παππούς χιόνι”. Κι όπως λέει και το όνομά του είναι
ντυμένος πάντα στα ολόλευκα!! Σύμφωνα με την παράδοση,
την παραμονή της Πρωτοχρονιάς κατεβαίνει από τα ψηλά
βουνά του Καυκάσου και περπατά για να προσφέρει λιχουδιές
και γλυκά σε όλα τα παιδιά στη Γεωργία. Τα παιδιά αφήνουν
για τον Tovlis Papa το “Churchkhela” (τσουρκελά) μια νόστιμη
απόλαυση από καρύδια και χυμό σταφυλιού!
12. Χριστούγεννα στην Αιθιοπία,
διαβάζει η μαθήτρια Κότου Σελαμάουιτ
Επίκεντρο των χριστουγεννιάτικων εορτασμών είναι η
πόλη της Λαλιμπέλα. Εκεί συρρέουν χιλιάδες πιστοί από
κάθε γωνιά της Αιθιοπίας. Στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα
σύμπλεγμα από έντεκα εκκλησίες, που έχουν λαξευτεί σε
μονόλιθους. Η πιο όμορφη είναι του Αγίου Γεωργίου.
Κατά τη διάρκεια της χριστουγεννιάτικης λειτουργίας οι
ιερείς στέκονται σε 2 σειρές αντικριστά και διασταυρώνουν
τα βήματά τους, ενώ ξεχωρίζουν τα πολύχρωμα άμφιά
τους.
Με ιδιαίτερη τιμή γιορτάζονται στην πρωτεύουσα Αντις
Αμπέμπα τα Θεοφάνεια. Οι πιστοί που έχουν
διανυκτερεύσει γύρω από την εκκλησία του Αγίου
Γεωργίου, περιμένουν με υπομονή τον αγιασμό των
υδάτων.
Πράγματι ανήμερα τα Θεοφάνεια οι ιερείς, αφού
ευλογήσουν το νερό σε μία τεράστια δεξαμενή που έχει
στηθεί για το σκοπό αυτό, ραντίζουν τους πιστούς , οι
οποίοι ψάλλουν εορταστικούς ψαλμούς.