1. 2106-2501 (การ
สำา รวจ 1)
หน่ว ยการเรีย นที่ 5 การ
วัด ระยะจำา ลอง
ใบความรู้ท ี่ 8 เรื่อ งการหาความสูง
และการวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

2. การหาความสูง ของเสาธง
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

3. การหาความสูง ของเสาธง
• เมือไม่มกล้องวัดมุม ก็สามารถหาความสูงของสิ่งต่าง ๆ
่ ี
ได้โดยประมาณดังนี้
• 1. จากรูปต้องการหาความสูง AB สมมุติเป็นความสูง
ของเสาธง
• 2. ใช้หลักขาวแดง (Pole) ปักทีจุด D โดยวัดระยะให้
่
ห่างจากจุด B ให้เต็มข้อ เช่น 0.3000เส้นโซ่
• 3. นำาฟุตเหล็กมาผูกเข้ากับหลักขาวแดง โดยให้
ไม้บรรทัดสามารถกระดกขึ้นลงในแนวดิ่งได้
• 4. ยืนเล็งทีปลายหลักของ D โดยกระดกไม้บรรทัดเล็ง
่
ให้ตรงแนวจุด A (ยอดเสาธง) ตรงแล้วยึดให้แน่น
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

4. การหาความสูง ของเสาธง
• 5. หันตัวกลับไปยืนเล็งด้านหน้าตามแนวสัน
ไม้บรรทัดเดิมกลับมายังพื้นดินได้ที่จุด C วัด
• ระยะ DC สมมติวัดได้เท่ากับ 0.1100 เส้นโซ่
วัดระยะ DD′ ได้เท่ากับ 0.0300 เส้นโซ่
• 6. คำานวณหาความสูงของเสาธง AB ได้จาก
สูตร ดังนี้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

5. การหาความสูง ของเสาธง
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

6. การหาความสูง ของเสาธง
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

7. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• มีลำาดับขั้นการปฏิบติงานดังนี้
ั
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

8. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 1. จากรูปต้องการวัดระยะ EF ซึ่งอยู่คนละฟาก
แม่นำ้า
• 2. ใช้จุด F เป็นจุดเล็งแนว กำาหนดจุด G ขึ้นใน
แนวเส้นตรง EF แล้วปักห่วงคะแนนไว้ระยะ EG
ต้องยาวกว่าระยะ EF
• 3. ใช้จุด E เป็นจุดเล็งแนว กำาหนดจุด H ขึ้นใน
สนามอยู่ในแนวเส้นตรง EG วัดระยะ EHให้เท่ากับ
3 ส่วน ในทีนให้เท่ากับ 0.1800 เส้นโซ่ แล้วปัก
่ ี้
ห่วงคะแนนไว้
• 4. ทีจุด E และจุด H ทำาแนวตั้งฉาก E I เพื่อ
่
กำาหนดจุด I โดยใช้หลักการของสามเหลี่ยม
มุมฉาก โดยให้ดาน E I เท่ากับ 4 ส่วน ในทีนี้
้ ่
สมมติเท่ากับ 0.2400 เส้นโซ่ และด้าน H I เท่ากับ
นายมานัส ในทีนสมมติใอาจารย์แ0.3000 เส้นโซ่ ก็จะ
5ส่วน ยอดทอง
่ ี้ ห้เท่ากับ ผนกวิชาช่างสำารวจ

9. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 5. ในทำานองเดียวกันทีจุด E และจุด I ทำาแนวตั้ง
่
ฉาก I J เพือกำาหนดจุด J โดยใช้หลักการของ
่
สามเหลี่ยมมุมฉาก โดยให้ด้าน I J เท่ากับ 3 ส่วน
ในทีนี้สมมติเท่ากับ 0.1800 เส้นโซ่ และด้านEJ
่
เท่ากับ 5 ส่วน ในทีนสมมติให้เท่ากับ 0.3000
่ ี้
เส้นโซ่ ก็จะเกิดจุดตัด จุดตัดนั้นก็คือจุด J นั่นเองปัก
ห่วงคะแนนไว้
• 6. แบ่งครึ่งระยะ E I คือเท่ากับ 0.1200 เส้นโซ่ ที่
จุด K โดยให้แนว EKI เป็นแนวเส้นตรงแล้วปักห่วง
คะแนนไว้
• 7. กำาหนดจุด L โดยใช้จุด F เป็นจุดเล็งทำาการเล็ง
แนวผ่านจุด K โดยใช้ห่วงคะแนนล่อในแนว I J ซึ่ง
ทีจุด I จะมีคนเล็ง 1 คนเพื่อให้แนว I J L เป็นแนว
่
นายมานัตรง เมือตรงแนวแล้วให้ปักห่วงคะแนนไว้ก็จะ
เส้น ส ยอดทอง
่ อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

10. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 8. ทำาการวัดระยะ I L สมมติวัดได้เท่ากับ 0.2560
เส้นโซ่ ซึงก็คือระยะ EF นั่นเอง แล้วบันทึกค่าลงใน
่
สมุดสนาม
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

11. 2106-2501 (การ
สำา รวจ 1)
หน่ว ยการเรีย นที่ 5 การ
วัด ระยะจำา ลอง
ใบความรู้ท ี่ 8 เรื่อ งการหาความสูง
และการวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

12. การหาความสูง ของเสาธง
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

13. การหาความสูง ของเสาธง
• เมื่อไม่มีกล้องวัดมุม ก็สามารถหาความสูง
ของสิงต่าง ๆ ได้โดยประมาณดังนี้
่
• 1. จากรูปต้องการหาความสูง AB สมมุติเป็น
ความสูงของเสาธง
• 2. ใช้หลักขาวแดง (Pole) ปักที่จุด D โดย
วัดระยะให้ห่างจากจุด B ให้เต็มข้อ เช่น
0.3000 เส้นโซ่
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

14. การหาความสูง ของเสาธง
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

15. การหาความสูง ของเสาธง
• 3. นำาฟุตเหล็กมาผูกเข้ากับหลักขาวแดง
โดยให้ไม้บรรทัดสามารถกระดกขึ้นลงใน
แนวดิ่งได้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

16. การหาความสูง ของเสาธง
• 4. ยืนเล็งที่ปลายหลักของ D โดยกระดก
ไม้บรรทัดเล็งให้ตรงแนวจุด A (ยอดเสาธง)
ตรงแล้วยึดให้แน่น
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

17. การหาความสูง ของเสาธง
• 5. หันตัวกลับไปยืนเล็งด้านหน้าตามแนวสัน
ไม้บรรทัดเดิมกลับมายังพื้นดินได้ที่จุด Cวัด
ระยะ DC สมมติวัดได้เท่ากับ 0.1100 เส้นโซ่
วัดระยะ DD′ ได้เท่ากับ 0.0300 เส้นโซ่
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

18. การหาความสูง ของเสาธง
• 6. คำานวณหาความสูงของเสาธง AB ได้จาก
สูตร ดังนี้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

19. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

20. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 1. จากรูปต้องการวัดระยะ EF ซึ่งอยู่คนละ
ฟากแม่นำ้า
• 2. ใช้จุด F เป็นจุดเล็งแนว กำาหนดจุด G
ขึ้นในแนวเส้นตรง EF แล้วปักห่วงคะแนนไว้
ระยะ EG ต้องยาวกว่าระยะ EF
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

21. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 3. ใช้จุด E เป็นจุดเล็งแนว กำาหนดจุด H
ขึ้นในสนามอยู่ในแนวเส้นตรง EG วัดระยะ
EH ให้เท่ากับ 3 ส่วน ในที่นี้ให้เท่ากับ
0.1800 เส้นโซ่ แล้วปักห่วงคะแนนไว้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

22. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 4. ที่จุด E และจุด H ทำาแนวตั้งฉาก E I เพือกำาหนดจุด I
่
โดยใช้หลักการของสามเหลี่ยมมุมฉาก โดยให้ด้าน E I
เท่ากับ 4 ส่วน ในที่นสมมติเท่ากับ 0.2400 เส้นโซ่ และ
ี้
ด้าน H I เท่ากับ 5ส่วน ในที่นี้สมมติให้เท่ากับ 0.3000
เส้นโซ่ ก็จะเกิดจุดตัด จุดตัดนั้นก็คือจุด I แล้วปักห่วง
คะแนนไว้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

23. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 5. ในทำานองเดียวกันที่จุด E และจุด I ทำาแนวตั้งฉาก I J
เพือกำาหนดจุด J โดยใช้หลักการของสามเหลี่ยมมุมฉาก
่
โดยให้ด้าน I J เท่ากับ 3 ส่วน ในที่นี้สมมติเท่ากับ
0.1800 เส้นโซ่ และด้านEJ เท่ากับ 5 ส่วน ในที่นี้สมมติให้
เท่ากับ 0.3000 เส้นโซ่ ก็จะเกิดจุดตัด จุดตัดนั้นก็คือจุด J
นั่นเองปักห่วงคะแนนไว้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

24. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 6. แบ่งครึ่งระยะ E I คือเท่ากับ 0.1200
เส้นโซ่ ที่จุด K โดยให้แนว EKI เป็นแนวเส้น
ตรงแล้วปักห่วงคะแนนไว้
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

25. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 7. กำาหนดจุด L โดยใช้จุด F เป็นจุดเล็งทำาการเล็ง
แนวผ่านจุด K โดยใช้ห่วงคะแนนล่อในแนว I J ซึ่ง
ทีจุด I จะมีคนเล็ง 1 คนเพื่อให้แนว I J L เป็นแนว
่
เส้นตรง เมือตรงแนวแล้วให้ปักห่วงคะแนนไว้ก็จะ
่
ได้จุด L
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

26. การวัด ระยะทางข้า มแม่น ำ้า
วิธ ีท ี่ 1
• 8. ทำาการวัดระยะ I L สมมติวัดได้เท่ากับ
0.2560 เส้นโซ่ ซึ่งก็คอระยะ EF นั่นเอง
ื
แล้วบันทึกค่าลงในสมุดสนาม
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ

27. งานที่มอบหมาย
• 1. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่มๆ ละ
เท่าๆ กัน
• 2. ปฏิบัติงานตามใบงานที่มอบหมายเป็นก
ลุ่ม จำานวน 2 วิธี
• 3. เมื่อปฏิบติงานเสร็จแล้วในแต่ละวิธีให้แจ้ง
ั
ให้ครูผู้สอนตรวจให้คะแนนต่อไป
• 4. คะแนนคิดเป็นกลุ่มคือกลุ่มไหนได้คะแนน
เท่าไหร่สมาชิกในกลุ่มจะได้คะแนนเท่ากัน
ยกเว้นคนที่ไม่ช่วยสมาชิกในกลุ่มปฏิบัติงาน
จะไม่ได้คะแนน
นายมานัส ยอดทอง อาจารย์แผนกวิชาช่างสำารวจ