เอกสารประกอบการเรียน ระดับปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 18 ธันวาคม 2555 Ph.D.EdTech&Comm

1. การกรอกรายละเอียดในแบบฟอรมนี้ ตองดําเนินการใหครบถวนตามความเปนจริง หากตรวจสอบพบวามีการปกปดหรือเปนเท็จ วช.
ขอสงวนสิทธิ์ที่จะไมพิจารณาสนับสนุนและจะเปนผูไมมีสิทธิ์รับทุน วช. เปนเวลา 3 ป
สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) แบบ วช. 1ช
B1 - B3
แบบเสนอแผนงานวิจัย (Research Program)
ประกอบการเสนอของบประมาณของสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ
ประจําปงบประมาณ 2556
----------------------------------------------------------------------
ประเภททุน ทุนอุดหนุนการวิจัยปงบประมาณ 2556
ยื่นเสนอขอรับทุนในกลุมเรื่อง : เรงดวน

แผนงาน : แผนงานวิจั ยใหม
หัวขอยอย : สาขาการศึกษา
ชื่อแผนงานวิจัย (ภาษาไทย) การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสการมีสวนรวมอนุรักษ
ู
ภูมิปญญาทองถิ่น
(ภาษาอังกฤษ) The development of innovative learning to conservative
participation of local wisdom.
ชื่อโครงการวิจัยภายใตแ ผนงานวิจัย
1. (ภาษาไทย) การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค
ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร
(ภาษาอังกฤษ) The development of Knowledge Base by Social Media for
Constructivism Creation Phrae local Wisdom.
2. (ภาษาไทย) การพัฒนาสื่อวิดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการอนุรกษ
ั
ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ
(ภาษาอังกฤษ) The development of educational video for support and
Reserving Uttaradit local wisdom.
3. (ภาษาไทย) การพัฒนานักเรี ยนระดับประถมศึก ษาโดยใชรูปแบบการสอนแบบ
บูร ณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงเพื่อส งเสริมความฉลาด
ทางจิตวิญญาณ
(ภาษาอังกฤษ) The development of elementary school students by using
the integration instructional model of sufficiency
economy to enhance spiritual quotient.
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหน้ า หมายถึงคําอธิบายไม่ จําเป็ นต้ องระบุไว้ ในแผนงานวิจัย

2. -2-
4. (ภาษาไทย) การพัฒ นาแบบจําลองความเปนเลิ ศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสัง คม
พหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง
(ภาษาอังกฤษ) The Development of Intellectual Model of Long-life
Learning in Educational Multi-cultural Society in Lower
North Region Primary School
ลักษณะแผนงานวิจัย
I ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศตามแผน
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559)
บทยุทธศาสตรบทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสงคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน
ั
ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรู
อยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึงแหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทังทีเ่ ปน
   ้
วัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม

II ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายและยุทธศาสตรการวิจัยของชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ.
2555-2559) (กรุณาระบุความสอดคลองเพียง 1 ยุทธศาสตร 1 กลยุทธ และ 1 แผนงานวิจัย ที่มี
ความสอดคลองมากที่สุด โดยโปรดดูรายละเอียดในผนวก 2)
ยุทธศาสตรการวิจัยที่ 4 การสรางศัก ยภาพและความสามารถเพื่อการพัฒนานวัตกรรมและ
บุคลากรทางการวิจัย
กลยุทธการวิจัยที่ 1 พัฒนาวิทยาศาสตรเทคโนโลยี และนวัตกรรมสูเชิงพาณิชยรวมทั้งองคความรู
ใหมทางวิทยาศาสตร สังคมศาสตรและการพัฒนาองคความรูใหมในวิทยาการตางๆ
แผนงานวิจัยที่ 2 การวิจัยและพัฒนานวัตกรรม สิ่งประดิษฐและองคความรู ใหมทางสังคมศาสตร
III ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับกลุมเรื่องเรงดวน (โปรดระบุรายละเอียดในผนวก 3)
กรอบการวิจัยชุดที่ 2 เรื่องเรงดวน
ขอ 9 การปฏิรูปการศึกษาและสรางสรรคการเรียนรู

รอรายละเอียดจากสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

3. -3-
IV ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายรัฐบาล
นโยบายเรงดวนทีจะเริ่มดําเนินการในปแรก : เรงเพิมรายไดจากการทองเที่ยวทังในและนอก
่ ่ ้
ประเทศ โดยประกาศใหป 2554-2555 เปนป “มหัศจรรยไทยแลนด” และประชาสัมพันธเชิญชวน
นักทองเที่ยวตางชาติเขารวมเฉลิมฉลองในพระราชพิธีมหามงคลทีจะมีขึ้นในชวงป พ.ศ. 2554-2555
่
นโยบายระยะการบริหารราชการ 4 ป ของรัฐบาล : นโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยี การวิจัย
และนวัตกรรม เรงสรางนักวิทยาศาสตร นักวิจัย และครูวิทยาศาสตรใหเพียงพอ สงเสริมสนับสนุน
การวิจัยและพัฒนา สงเสริมความรวมมือกับประเทศมุสลิม และองคกรอิสลามระหวางประเทศ

รอรายละเอียดจากรัฐบาลหลังการเลือกตั้ง 3 กรกฎาคม 2554
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

4. -4-
สวน ก: องคประกอบในการจัดทําแผนงานวิจัย
1. ผูรับผิดชอบและหนวยงาน ประกอบดวย (กรณีเปนทุนความรวมมือกับตางประเทศใหระบุ
ผูรบผิดชอบทั้ง “ฝายไทย” และ “ฝายตางประเทศ”)
ั
1.1 หัวหนาโครงการ
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง สัดสวนทําวิจัย 20%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 1202 00505 34 7
1.2 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทียมจันทร พานิชยผลินไชย สัดสวนทําวิจัย 15%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.3 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดิเรก ธีระภูธร สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.4 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.รุจโรจน แกวอุไร สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.5 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สิรินภา กิจเกื้อกูล สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.6 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วิบูลรังสรรค สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.7 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ออมธจิต แปนศรี สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Omthajit Pansri
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.8 ผูรวมงานวิจัย
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

5. -5-
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ชํานาญ ปาณาวงษ สัดสวนทําวิจัย 8%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Chamnan Panawong
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.9 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววณิชชา แมนยํา สัดสวนทําวิจัย 5%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wanitcha Manyum
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00416 12 3
1.10 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววิลาวัลย สมยาโรน สัดสวนทําวิจัย 4%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wilawan Somyaron
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5307 00648 07 1
1.11ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาวชไมพร ศรีสุราช สัดสวนทําวิจัย 4%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Chamaiporn Srisurach
หมายเลขบัตรประชาชน :
1.12 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นายศรัณยู หมื่นเดช สัดสวนทําวิจัย 4%
ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3
2. ประเภทการวิจย
ั
การพัฒนาทดลอง (experimental development)
3. สาขาวิชาการและกลุมวิชาที่ทําการวิจัย
สาขาการศึกษา
4. คําสําคัญ (keywords) ของแผนงานวิจัย
นวัตกรรม หมายถึง เทคนิค วิธีการ สิ่งประดิษฐใหม ๆ ที่ยังไมเปนที่ยอมรับมากอน หรือพัฒนา
ของเกาทีมีอยูแลวใหทันสมัยและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
่
การเรียนรู หมายถึง การเปลี่ยนแปลงคอนขางถาวรในพฤติกรรม อันเปนผลมาจากการฝกที่
ไดรับการเสริมแรง
ความคิดสรางสรรค หมายถึง กระบวนการทางปญญาระดับสูง ที่ใชกระบวนการทางความคิด
หลาย ๆ อยางมารวมกัน เพื่อสรางสรรคสงใหม หรือแกปญหาที่มีอยูใหดีขึ้น โดยมีอิสรภาพทางความคิด
ิ่
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

6. -6-
การมีสวนรวม หมายถึง การเปดโอกาสใหประชาชนไมวาจะเปนบุคคลหรือกลุมบุคคลเขามามี
สวนรวมในกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมในลักษณะของการรวมรับรู รวมคิด รวม
ทํา ในสิ่งที่มผลกระทบตอตนเองหรือชุมชน
ี
อนุรักษ หมายถึง รักษาและใชใหเปนประโยชนมากที่สุดและนานที่สุด
ภูมิปญญาทองถิ่น หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่น ซึ่งไดมาจากประสบการณ และ
ความเฉลียวฉลาดของชาวบาน รวมทังความรูทสั่งสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึงไปสูคนอีกรุนหนึ่ง
้ ี่ ่
ระหวางการสืบทอดมีการปรับ ประยุกตและเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิดเปนความรูใหมตามสภาพการณทางสังคม
วัฒนธรรม และสิงแวดลอม
่
5. ความสําคัญและที่มาของปญหา
จากการรวมตัวของประเทศสมาชิกในอาเซียน 10 ประเทศ ซึ่งไทยเปน 1 ใน ภาคีสมาชิก ซึ่ง
มีความรวมมือกันทางดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและการสื่อสาร
เหลานี้ ลวนเปนองคประกอบทีสําคัญในยุคโลกาภิวัฒนทั้งสิน ประเทศไทยเปนสังคมยอยสังคมหนึ่งในสังคมที่
่ ้
ยอมไดรับผลกระทบทั้งทางตรงและทางออม ประชากรในประเทศจะตองสามารถทีจะเรียนรูที่จะอยูรวมในโลก
่ 
ใบนี้ไดอยางชาญฉลาด ดวยกลไกของการศึกษา
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555-2559 ไดกําหนด
ทิศทางและยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศในระยะของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 11 ถึงแนวทางการเสริมรากฐาน
ของประเทศในดานตางๆ ใหเขมแข็ง ควบคูไปกับการใหความสําคัญกับการพัฒนาคนและสังคมไทยใหมี
คุณภาพ กาวทันตอการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งการสรางโอกาสทางเศรษฐกิจดวยฐานความรู เทคโนโลยีและ
นวัตกรรม และความคิดสรางสรรค นําไปสูการพัฒนาประเทศที่มั่นคง และยั่งยืน โดยไดกําหนด บทยุทธศาสตร

บทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสังคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา

ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรูอยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึง
แหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทั้งที่เปนวัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม โดยเนน

สนับสนุนการสรางสังคมแหงการเรียนรูและปจจัยสนับสนุนการเรียนรูตลอดชีวิต เปนการ พัฒนาองคความรู
ของทองถิ่นทั้งจากผูรู ปราชญชาวบาน และจัดใหมีการวิจัยเชิงประจักษของชุมชน การจัดการองคความรูใน

ชุมชนอยางเปนระบบ ควบคูกับการพัฒนาทักษะดานภาษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาใหเอื้อตอการเขาถึง
แหลงเรียนรูทหลากหลาย ตลอดจนเนื้อหาสาระทีเ่ หมาะสมกับการพัฒนาการเรียนรูดวยตนเอง
ี่
แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อการศึกษา พ.ศ. 2554-2556 ได
พัฒนาขึ้น เพื่อมุงเนนแกไขจุดออนทีสําคัญของการพัฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกําหนดวิสัยทัศน ไววา
 ่
“ประเทศไทยเปนสังคมอุดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT” โดย “สังคมอุดมปญญา” ในที่นี้ หมายถึง
สังคมทีมีการพัฒนาและใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏิบัติของปรัชญา
่ ่
เศรษฐกิจพอเพียง ประชาชนทุกระดับมีความเฉลียวฉลาด (Smart) และรอบรูสารสนเทศ (Information
Literacy) สามารถเขาถึงและใชสารสนเทศอยางมีคุณธรรม จริยธรรม มีวิจารณญาณและรูเทาทัน กอใหเกิด
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

7. -7-
ประโยชนแกตนเองและสังคม มีการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารที่มีธรรมาภิบาล
(Smart Governance) เพื่อสนับสนุนการพัฒนาสูเศรษฐกิจและสังคมฐานความรูและนวัตกรรมอยางยั่งยืน
ความสําคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทีมีตอการจัดการศึกษา ทําใหทก
่ ุ
ภาคสวนไดตระหนักเปนวาระสําคัญ ดังใน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 แกไขเพิ่มเติม
(ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 ไดระบุหมวดที่เกี่ยวของกับการจัดการศึกษา
และเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไว คือ หมวดที่ 4 แนวการจัดการศึกษา เพื่อใหผูเรียนทุกคนสามารถเรียนรูและ
พัฒนาตนเองได โดยการจัดกระบวนการเรียนรู และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูปแบบอยาง
พอเพียง และมีประสิทธิภาพ และหมวดที่ 9 การพัฒนาสื่อและเทคโนโลยีทางการศึกษา เพื่อการสงเสริมการ
เรียนรูตลอดชีวิต การจัดการศึกษามีคุณภาพ มาตรา 65 ใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใช
เทคโนโลยีเพือการศึกษา เพื่อใหมีความรู ความสามารถ และทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่
่
เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรบการพัฒนาขีดความสามารถใน การใช
ั
เทคโนโลยีเพือการศึกษาในโอกาสแรกทีทําได เพื่อใหมีความรู และทักษะเพียงพอที่จะใชเทคโนโลยีเพื่อ
่ ่
การศึกษาในการแสวงหาความรู ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิตมาตรา 67 รัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัย
และพัฒนาการผลิต และการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทั้งการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล
การใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย
แผนการศึกษาแหงชาติ ฉบับปรับปรุง (พ.ศ.2552-2559) กลาวถึงผลการพัฒนา
การศึกษาทีผานมาวา “ในดานเทคโนโลยีเพือการศึกษา พบวา มีปญหาการดําเนินงาน เนืองมาจากการขาด
่ ่ ่
การพัฒนาเนื้อหาผานสื่อทีมีคุณภาพ รวมทั้งการเรียนการสอน และการพัฒนาผูสอน ครูและนักเรียนนําความรู
่
ดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไปใชในกระบวนการเรียนการสอนและการเรียนรูดวยตนเองนอย” จึงไดกําหนด
วัตถุประสงคของแผนการศึกษาแหงชาติไวขอหนึ่งคือ “เพื่อสรางสังคมไทยใหเปนสังคมคุณธรรม ภูมิปญญา
และการเรียนรู โดยมุงพัฒนาคนไทยเพื่อพัฒนาสังคมไทยเปนสังคมแหงคุณธรรม ภูมิปญหาและการเรียนรู มี
การสรางองคความรู นวัตกรรมและเทคโนโลยี ทรัพยสินทางปญหาเพือการเรียนรู นําไปสูสังคมแหงการเรียนรู
่ 
อยางยั่งยืน มีสุขภาวะ ประชาชนอยูรวมกันอยางสันติสุขและเอื้ออาทร”
สํานักงานรับรองรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) (สม
ศ.) ซึ่งเปนองคกรทีมีหนาที่ในการรับรอง มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ไดกําหนด
่
ตัวบงชี้ ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) สําหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในตัวบงชี้
ที่ 3.1 ผูเรียนคนควาหาความรูจากการอานและใชเทคโนโลยีสารสนเทศ ตัวบงชี้ที่ 6.2 กระบวนการจัดการ
เรียนรูของครู ไดกําหนดประเด็นครูสามารถจัดการเรียนการสอนอยางมีประสิทธิภาพโดยเนนผูเรียนเปนสําคัญ
โดยใหมีการประเมินการจัดเตรียมและใชสื่อใหเหมาะสมกับกิจกรรม นําภูมปญญาทองถิ่น เทคโนโลยีที่
ิ
เหมาะสมมาประยุกตในการจัดการเรียนการสอน ของครูทกคน ุ
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผเู รียนเกิดสมรรถนะ
สําคัญ 5 ประการ โดยมีสมรรถนะทีเ่ กี่ยวกับการใชเทคโนโลยี 1 สมรรถนะ คือ ความสามารถในการใช
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

8. -8-
เทคโนโลยี เปนความสามารถ ในการเลือก และใชเทคโนโลยีดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทาง
เทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสือสารการทํางาน การแกปญหาอยาง
่
สรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม
ความสําคัญของนวัตกรรมตอการพัฒนาประเทศ โดยเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบาน
หรือประเทศทีพัฒนาแลวพบวา ขณะนี้การใชเทคโนโลยีที่คดคนเองในประเทศเพิงเริ่มตน จึงตองมีการเรง
่ ิ ่
กระบวนการถายทอดเทคโนโลยี และการสรางนวัตกรรมใหเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว โดยเฉพาะในดานการจัดการ
ทรัพยสินทางปญญา และการเสริมสรางความเขมแข็งในชุมชน การรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี การคงไวซึ่ง
ภูมิปญญาทองถิ่น รวมถึงการเผยแพรองคความรู จะชวยใหประเทศชาติเขมแข็ง โดยสรางใหเกิดกระบวนการมี
สวนรวมระหวางประชาชนกับหนวยงานภาครัฐ เพื่อขับเคลือนใหเกิดนวัตกรรมจํานวนมากพอทีจะสราง
่ ่
มูลคาเพิมใหกบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไดอยางรวดเร็ว
่ ั
6. วัตถุประสงคหลักของแผนงานวิจัย
เพื่อพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น
 
7. เปาหมายของผลผลิต (output) และตัวชี้วัด
ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ
1) คลังความรูบนเว็บ ดวยคลิปวิดีโอภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ภายใต Domain

http://www.phraewisdom.com
2) สื่อวีดิทัศนภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ
3) รูปแบบการสอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง
4) แบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม
ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ
1) ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมปญญาทองถิ่น
 ิ
2) ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชในชีวิตประจําวัน
3) ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตใน
สังคมพหุวัฒนธรรม
8. เปาหมายของผลลัพธ (outcome) และตัวชี้วัด
1) ประชาชน ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมิปญญาทองถิ่น
 
2) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชใน
ชีวิตประจําวัน
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

9. -9-
3) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรู
ตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม
9. ทฤษฎี สมมติฐาน และ/หรือ กรอบแนวความคิดของแผนงานวิจัย
ความคิดสรางสรรค
ความหมายของความคิดสรางสรรค
ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มีอยูในทุกตัวคน มากบางนอยบางแตกตางกันไป
สําหรับความหมายของความคิดสรางสรรคน้นไดมีผูใหความหมายไวหลายทัศนะ เชนหนวยศึกษานิเทศน
ั
กรมการฝกหัดครู (2523) ไดใหคําจํากัดความไววา ความคิดสรางสรรคเปนลักษณะการคิดแบบอเนกนัย
หรือความคิดหลายทิศหลายทางที่นําไปสูกระบวนการคิดประดิษฐสิ่งแปลกใหม รวมทั้งการคิดและการ
คนพบวิธีการแกปญหาใหมตลอดจนความสําเร็จในดานการคิดคนพบทฤษฎีตาง ๆ อันกอใหเกิดการ
เปลี่ยนแปลงในทางสรางสรรคท่ีเปนประโยชน ตอสังคม
อารี รังสินันท (2527) ใหความหมายความคิดสรางสรรคไววา ความคิดสรางสรรค
คือ ความคิดจินตนาการประยุกตที่สามารถนําไปสูสิ่งประดิษฐคิดคนพบใหม ๆทางเทคโนโลยี ซึ่งเปน
ความคิดในลักษณะที่คนอื่นคาดไมถึงหรือมองขาม เปนความคิดหลากหลาย คิดไดกวางไกลเนนทั้งปริมาณ
และคุณภาพ อาจเกิดจากการคิดผสมผสานเชื่อมโยงระหวางความคิดใหม ๆที่แกปญหาและเอื้ออํานวย
ประโยชนตอตนเองและสังคม
Guilford (1959) กลาววา ความคิดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมอง เปน
ความสามารถที่จะคิดไดหลายทิศหลายทาง หรือแบบอเนกนัยและความคิดสรางสรรคนี้ประกอบดวยความ
คลองในการคิด ความคิดยืดหยุนและความคิดที่เปนของตนเองโดยเฉพาะ คนที่มีลักษณะดังกลาวจะตอง
เปนคนกลาคิดไมกลัวถูกวิพากษวิจารณและมีอิสระในการคิดดวย
Anderson (1970) ใหความหมายของความคิดสรางสรรควา คือความสามารถ
ของบุคคลในการคิดแกปญหาดวยการคิดอยางลึกซึ้งที่นอกเหนือไปจากการคิดอยางปกติธรรมดา เปน
ลักษณะภายในตัวบุคคลที่สามารถจะคิดไดหลายแงหลายมุมผสมผสานจนไดผลิตผลใหมที่ถูกตองสมบูรณ
กวา
จากนิยามความหมายดังกลาวสามารถสรุปไดวา ความคิดสรางสรรคหมายถึง
ความสามารถของบุคคลในการคิดหลายแงหลายมุมที่เรียนกวาความคิดอเนกนัย( Divergent Thinking) ซึ่ง
เกิดจาการเชื่อมโยงสิ่งที่ดี ความสัมพันธกันโดยมีสิ่งเราเปนตัวกระตุนทําใหเกิดความคิดแปลกใหมที่
ตอเนื่องกันไป สามารถนําไปแกปญหาและประยุกตใชสถานการณตาง ๆได
ทฤษฎีความคิดสรางสรรค
ทฤษฎีความคิดสรางสรรคของ Walls, Wallas ไดกลาวไววา ความคิดสรางสรรคจาก
กระบวนการของการคิดสิ่งใหม ๆ โดยการลองผิดลองถูก (Trial and Error) ไดแบงขั้นตอนไว 4 ขั้นคือ
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

10. -10-
ขั้นที่ 1 ขั้นเตรียม (Preparation) เปนขั้นเตรียมขอมูลตาง ๆ เชนขอมูลเกี่ยวกับ
การกระทํา หรือแนวทางที่ถูกตองหรือขอมูลระบุปญหา หรือขอมูลที่เปนความจริง ฯลฯ
ขั้นที่ 2 ขั้นความคิดครุกกรุน หรือระยะฟกตัว (Incubation) เปนขั้นตอนที่อยูใน
ความวุนวาย ขอมูลตาง ๆ ทั้งใหมและเกาสะเปะสะปะ ปราศจากความเปนระเบียบเรียบรอย ไมสามารถ
ขมวดความคิดนั้น
ขั้นที่ 3 ขั้นความคิดกระจางชัด (illumination) เปนขั้นที่ความคิดสับสนนั้นได
ผานการเรียบเรียงและเชื่อมโยงกับความสัมพันธตาง ๆ เขาดวยกันใหมีความกระจางชัดและสามารถ
มองเห็นภาพพจนมโนทัศนของความคิด
ขั้นที่ 4 ขั้นทดสอบความคิดและพิสูจนใหเห็นจริง (Verification) เปนขั้นที่ไดรับ
ความคิด 3 ขั้นจากขางตน เพื่อพิสูจนวาเปนความคิดที่เปนจริงและถูกตองหรือไม
(Davis (1983) ไดรวบรวมแนวคิดเกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของนักจิตวิทยาที่ไดกลาวถึง
ทฤษฎีของความคิดสรางสรรค โดยแบงเปนกลุมใหญ ๆได 4 กลุม คือ
1. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงจิตวิเคราะห นักจิตวิทยาทางจิตวิเคราะหหลาย
คนเชน Freud และ Kris ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเกิดความคิดสรางสรรควา ความคิดสรางสรรคเปนผล
มาจากความขัดแยงภายในจิตใตสํานึกระหวางแรงขับทางเพศ (Libido) กับความรูสึกผิดชอบทางสังคม
(Social Conscience) สวน Kubie และ Rugg ซึ่งเปนนักจิตวิเคราะหแนวใหมกลาววาความคิดสรางสรรค
นั้นเกิดขึ้นระหวางการรูสติกับจิตใตสานึกซึ่งอยูในขอบเขตของจิตสวนที่เรียกวาจิตกอนสํานึก
ํ
2. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงพฤติกรรมนิยม นักจิตวิทยากลุมนี้มีแนวความคิด
เกี่ยวกับเรื่องความคิดสรางสรรควาเปนพฤติกรรมที่เกิดการเรียนรู โดยเนนที่ความสําคัญของการเสริมแรง
การตอบสนองที่ถูกตองกับสิ่งเราเฉพาะหรือสถานการณ นอกจากนี้ยังไดเนนความสัมพันธทางปญญา คือ
การโยงความสัมพันธจากสิ่งเราหนึ่งไปยังสิ่งตาง ๆทําใหเกิดความคิดใหมหรือสิ่งใหมเกิดขึ้น
3. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงมานุษยนิยม นักจิตวิทยาในกลุมนี้มีแนวคิดวา
ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มนุษยมีติดตัวมาแตกําเนิด ผูที่สามารถนําความคิดสรางสรรคออกมาใชไดคือผูที่
มีสัจจการแหงตน คือ รูจักตนเอง พอใจตนเองและใชตนเองเต็มตามศักยภาพของตน มนุษยจะสามารถ
แสดงความคิดสรางสรรคของตนออกมาไดอยางเต็มที่นั้นขึ้นอยูกับการสรางสภาวะหรือบรรยากาศที่
เอื้ออํานวย ไดกลาวถึงบรรยากาศที่สําคัญในการสรางสรรควาประกอบดวยความปลอดภัยในเชิงจิตวิทยา
ความมั่นคงของจิตใจ ความปราถนาที่จะเลนกับความคิดและการเปดกวางที่จะรับประสบการณใหม
4. ทฤษฎี AUTA ทฤษีนี้เปนรูปแบบของการพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้น
ในตัวบุคคล โดยมีแนวคิดวาความคิดสรางสรรคนั้นมีอยูในมนุษยทุกคนและสามารถพัฒนาใหสูงขึ้นไดการ
พัฒนาความคิดสรางสรรคตามรูปแบบ AUTA ประกอบดวย
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

11. -11-
4.1 การตระหนัก (Awareness) คือ ตระหนักถึงความสําคัญของ
ความคิดสรางสรรคที่มีตอตนเอง สังคม ทั้งในปจจุบันและอนาคตและตระหนักถึงความคิดสรางสรรคที่มีอยู
ในตนเองดวย
4.2 ความเขาใจ (Understanding) คือ มีความรูความเขาใจอยาง
ลึกซึ้งในเรื่องราวตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับความคิดสรางสรรค
4.3 เทคนิควิธี (Techniques) คือ การรูเทคนิควิธีในการพัฒนา
ความคิดสรางสรรคทั้งที่เปนเทคนิคสวนบุคคลและเทคนิคที่เปนมาตรฐาน
4.4 การตระหนักในความจริงของสิ่งตาง ๆ (Actualization) คือ
การรูจักหรือตระหนักในตนเอง พอใจในตนเองและพยายามใชตนเองอยางเต็มศักยภาพรวมทั้งการเปด
กวางรับประสบการณตาง ๆโดยมีการปรับตัวไดอยางเหมาะสม การตระหนักถึงเพื่อนมนุษยดวยกัน การ
ผลิตผลงานดวยตนเองและการมีความคิดที่ยืดหยุนเขากับทุกรูปแบบของชีวิต
จากทฤษฎีความคิดสรางสรรคดังกลาว จะเห็นวาความคิดสรางสรรคเปนทักษะที่
มีอยูในบุคคลทุกคน และสามารถที่จะพัฒนาใหสูงขึ้นไดโดยอาศัยกระบวนการเรียนรูและการจัด
กิจกรรมการเรียนการสอนในบรรยากาศที่เอื้ออํานวยอยางเปนระบบและตอเนื่อง
ลักษณะของความคิดสรางสรรค
บรรพต พรประเสริฐ; 2538 ไดจําแนกองคประกอบของความคิดสรางสรรความี
องคประกอบ 3 ดานคือ
1.ความคิดคลองแคลว (Fluency)
2.ความคิดยืดหยุน (Flexibility)
3.ความคิดริเริ่ม(Originality)
ความคิดสรางสรรคมีลักษณะที่แบงออกไดเปน 3 ลักษณะไดแก
ลักษณะที่ 1 เปนกระบวนการคิดสามารถแตกความคิดเดิมไปสูความคิดที่แปลก
ใหมไมซ้ํากับใคร
ลักษณะที่ 2 เปนลักษณะของบุคคลที่มีเอกลักษณเปนของตนเองเกิดความรูสึก
พอใจและเชื่อมั่นในตนเอง และ
ลักษณะที่ 3 เปนผลงานที่เกิดจากความคิดแปลกใหมท่ีมีประโยชนตอตนเองและ
ผูอื่น โดยที่ทุกคนสามารถสรางสรรคได กับใหผูอ่ืนยอมรับวามีประโยชนเปนของแปลกใหม ตลอดจน
สามารถวัดและประเมินผลของคุณคาผลผลิตได
กิลฟอรด (Guilford) เสนอความคิดวา ความสามารถทางสมองซึ่งเกิดจาการปฏิบัติตาม
เงื่อนไขขององคประกอบ 3 มิติ (Three Dimensional Model) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

12. -12-
มิติที่ 1 ดานเนื้อหา (Contents) หมายถึงวัตถุ/ขอมูลตาง ๆที่รับรูและใชเปนสื่อ
ใหเกิดความคิด มีอยู 5 ชนิด คือ เนื้อหาที่เปนรูปภาพ (Figural contents) เนื้อหาที่เปนเสียง (Auditory
contents) เนื้อหาที่เปนสัญลักษณ (Symbolic Contents) เนื้อหาที่เปนภาษา (Semantic Contents)
และเนื้อหาที่เปนพฤติกรรม (Behavior Contents)
มิติที่ 2 ดานปฏิบัติการ (Operation)หมายถึงวิธีการ/กระบวนการคิดตาง ๆที่
สรางขึ้นมา ประกอบดวยความสามารถ 5 ชนิด คือ การรับรูและการเขาใจ(Cognition) การจํา (Memory)
การคิดแบบอเนกมัย(Divergent thinking) และการประเมินคา(Evaluation)
มิติที่ 3 ดานผลผลิต (Products) หมายถึงความสามารถที่เกิดขึ้นจากการ
ผสมผสานมิติดานเนื้อหาและดานปฏิบัติการเขาดวยกัน เปนผลผลิตที่เกิดจากการรับรู วัตถุ/ขอมูล แลวเกิด
วิธีการคิด/กระบวนการคิด ซึ่งทําใหเกิดผลของการผสมผสานในรูปแบบ 6 ชนิด คือ หนวย (Units) จําพวก
(classes) ความสัมพันธ (Relations) ระบบ (System) การแปลงรูป (Transformation) และการประยุกต
(Implication)
บุคคลที่มีความคิดสรางสรรค (Creative Person)
หมายถึง ลักษณะพฤติกรรมของบุคคลที่แสดงออกมา แมคินนอน (Mackinnon,
1960) ไดศึกษาคุณลักษณะของผูท่ีมีความคิดสรางสรรค พบวาผูที่มีความคิดสรางสรรคจะเปนผูที่ตื่นตัวอยู
ตลอดเวลา มีความสามารถในการใชสมาธิ มีความสามารถในการพินิจวิเคราะห ความคิดถี่ถวนเพื่อใชใน
การแกปญหาและมีความสามารถในการสอบสวน คนหารายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งอยางละเอียด
กวางขวาง คุณลักษณะอีกประการหนึ่งก็คือ เปนผูที่เปดรับประสบการณตางๆ อยางไมหลีกเลี่ยง
(Openness to Experience) ชอบแสดงออกมามากกวาที่จะเก็บกดไว และยังกลาวเพิ่มเติมวา สถาปนิกที่
มีความคิดสรางสรรคสูงมักเปนคนที่รับรูส่ิงตางๆ ไดดีกวาสถาปนิกที่มีความคิดสรางสรรคต่ํา กรีสวอลด
(Griswald, 1966) ยังพบวาบุคคลดังกลาวจะมองเห็นลูทางที่จะแกปญหาไดดีกวา เนื่องจากมีความตั้งใจ
จริง มีการรับรูเร็วและงาย และมีแรงจูงใจสูง
ฟรอมม (Fromm, 1963) กลาวถึงลักษณะของคนที่มีความคิดสรางสรรคไวคอนขางละเอียด
ดังนี้
1. มีความรูสึกทึ่ง ประหลายใจที่พบเห็นของใหมที่นาทึ่ง (Capacity of be
puzzled) หรือประหลาดใจ สนใจสิ่งที่เกิดขึ้นใหม หรือของใหมๆ
2. มีสมาธิสูง (Ability to Concentrate) การที่จะสรางสิ่งใดก็ได คิดอะไรออกก็
ตองไตรตรองในเรื่องนั้นเปนเวลานาน ผูท่ีสรางสรรคจาเปนจะตองมีความสามารถทําจิตใจใหเปนสมาธิ
ํ
3. สามารถที่จะยอมรับสิ่งที่ไมแนนอนและเปนสิ่งที่เปนขอขัดแยงและความตึง
เครียดได (Ability to accept conflict and tension)
4. มีความเต็มใจที่จะทําสิ่งตางๆ ที่เกิดขึ้นใหมทุกวัน (Wllingness to be born
everyday) คือ มีความกลาหายและศรัทธาที่จะผจญตอสิ่งแปลงใหมทุกวัน
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

13. -13-
บารอนและเวลซ (Baron and Welsh, 1952) พบวา คนที่มีความคิดสรางสรรคนั้นชอบคิด
อยางซับซอน และสนุกตื่นเตนกับการคนควาสิ่งตางๆ ตลอดเวลา
แกริสัน (Garison, 1954) ไดอธิบายถึงลักษณะของผูที่มีความคิดสรางสรรคไวดังนี้
1. เปนคนที่สนใจในปญหา ยอมรับความเปลี่ยนแปลง ไมถอยหนีปญหาที่จะ
เกิดขึ้น แตกลาที่จะเผชิญปญหา กระตือรือรน ที่จะแกไขปญหาตลอดจนหาทางปรับปรุงเปลี่ยนแปลง
พัฒนาตนและงานอยูเสมอ
2. เปนคนมีความสนใจกวางขวาง ทันตอเหตุการณรอบดานตองการการเอาใจใส
ในการศึกษาหาความรูจากแหลงตางๆ เพิ่มเติมอยูเสมอ พรอมทั้งยอมรับขอคิดเห็นจากขอเขียนที่มี
สาระประโยชน และนําขอมูลเหลานั้นมาประกอบใชพิจารณาปรับปรุงพัฒนางานของตน
3. เปนคนที่ชอบคิดหาทางแกปญหาไดหลายๆ ทาง เตรียมทางเลือกสําหรับแกไข
ปญหาไวมากกวา 1 วิธีเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะชวยใหมีความคลองตัวและประสบผลสําเร็จมากขึ้น เพราะการ
เตรียมทางแกไวหลายๆ ทางยอมสะดวกในการเลือกใชใหเหมาะสมกับสถานการณได และยังเปนการ
ประหยัดเวลาและเพิ่มกําลังใจในการแกไขปญหาดวย
4. เปนคนที่มีสุขภาพรางกายสมบูรณทั้งรางกายและจิตใจ หรือสุขภาพกายดี
สุขภาพจิตก็ดีน่นเอง ทั้งนี้เพราะมีการพักผอนหยอนใจอยางเพียงพอ และมีความสนใจตอสิ่งใหมที่พบ และ
ั
ยังเปนชางซักถามและจดจําไดดี ทําใหสามารถนําขอมูลที่จดจํามาใชประโยชนไดดี จึงทําใหงานดําเนินไปได
ดวยดี
5. เปนคนที่ยอมรับและเชื่อในบรรยากาศและสภาพแวดลอมวามีผลกระทบตอ
ความคิดสรางสรรค ดังนั้น การจัดบรรยากาศและสภาพแวดลอมวา มีผลกระทบตอความคิดสรางสรรค
ดังนั้น การจัดบรรยากาศ สถานที่ สิ่งแวดลอมที่เหมาะสม จะสามารถขจัดสิ่งรบกวนและอุปสรรค ทําใหการ
พัฒนาการคิดสรางสรรคเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ
ทอรแรนซ ไดสรุปลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูง จากผลการศึกษาของ
สเตนนและเฮนซ (Stein and Heinze, 1690) ซึ่งไดศึกษาบุคลิกภาพของเด็กที่มีความคิดสรางสรรคสูง
โดยเปรียบเทียบกับเกณฑซ่ึงเปนแบบวัดบุคลิกภาพ Minnesota Multiphasic Personality Inventory
(MMPI), Thematic Apperceprtion (TAT), แบบวัดบุคลิกภาพของรอรชาจ (Rorschach) และอื่นๆ ซึ่ง
ไดสรุปบุคลิกภาพที่สําคัญๆ ของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูงไว 46 ประการ ดังนี้
1. มีความสามารถในการตัดสินใจ
2. มีความเปนอิสระในดานการคิด
3. มีอารมณออนไหวและเปนคนออนโยน
4. มีความกลาที่จะคิดในสิ่งที่แปลงใหม
5. มีแนวคิดคอนขางซับซอน
6. มีความคิดเห็นรุนแรง
7. มีความเชื่อมั่นในตนเองสูง
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

14. -14-
8. มีความพยายามที่จะทํางานยากๆ หรืองานที่ตองแกปญหา
9. มีความจําแมนยํา
10. มีความรูสึกไวตอสิ่งสวยงาม
11. มีความซื่อสัตยและรักความเปนธรรม
12. มีความเปนอิสระในการตัดสินใจ
13. มีความตั้งใจจริง
14. มีความสามารถในการหยั่งรู
15. มักจะกลาหาญและชอบการผจญภัย
16. มักจะใชเวลาใหเปนประโยชน
17. มักจะคาดคะเนหรือเดาเหตุการณลวงหนา
18. มักจะชวยเหลือและใหความรูแกผูอื่น
19. มักจะตอตานในสิ่งที่ไมเห็นดวย
20. มักจะทําผิดขอบังคับและกฎเกณฑ
21. มักจะวิเคราะหวิจารณสิ่งที่พบเห็น
22. มักจะทํางานผิดพลาด
23. มักจะทําในสิ่งแปลกๆ ใหมๆ
24. มักจะรักสันโดษ
25. มักจะเห็นแกประโยชนของผูอื่นมากกวาประโยชนของตนเอง
26. มักใหความสนใจกับทุกสิ่งที่อยูรอบตัว
27. มักจะอยากรูอยากเห็น
28. มักจะยอมรับในสิ่งที่ไมเปนระเบียบ
29. มักจะไมทําตามหรือเลียนแบบผูอ่ืน
30. มักจะหมกมุนในปญหา
31. มักจะดื้อดึงและหัวแข็ง
32. มักจะชางซักถาม
33. มักจะไมสนใจในสิ่งเล็กๆ นอยๆ
34. มักจะไมยอมรับความคิดของผูอื่นโดยงาย
35. มักจะกลาแสดงความคิดเห็นที่ไมตรงกับผูอื่น
36. มักจะรักและเต็มใจเสี่ยง
37. มักจะไมเบื่อที่จะทํากิจกรรม
38. มักจะไมชอบทําตัวเดน
39. มักจะมีความสามารถในการหยั่งรู
40. มักจะพอใจในผลงานที่ทาทาย
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

15. -15-
41. มักจะไมเคยเปนศัตรูของใคร
42. มักจะตอตานกฎระเบียบตางๆ ที่ไมถูกตอง
43. มักจะวางเปาหมายใหกับชีวิตตนเอง
44. มักจะตอตานการกระทําที่รุนแรงตางๆ
45. มักจะจริงใจกับทุกๆ คน
46. มักจะเลี้ยงตนเองไดโดยที่ไมตองพึ่งพาผูอื่น
ผลผลิตสรางสรรค (Creative Product)
ลักษณะของผลผลิตนั้น โดยเนื้อแทเปนโครงสรางหรือรูปแบบของความคิดที่ได
แสดงกลุมความหมายใหมออกมาเปนอิสระตอความคิดหรือสิ่งของที่ผลิตขึ้น ซึ่งเปนไปไดทั้งรูปธรรมและ
นามธรรม
นิวเวลล ชอว และซิมปสัน (Newell, show and Simpson, 1963) ไดพิจารณาผลผลิต
อันใดอันหนึ่งที่จัดเปนผลผลิตของความคิดสรางสรรค โดยอาศัยหลักเกณฑตอไปนี้
1. เปนผลผลิตที่แปลงใหมและมีคาตอผูคิดสังคมและวัฒนธรรม
2. เปนผลผลิตที่ไมเปนไปตามปรากฎการณนิยมในเชิงที่วามีการคิดดัดแปลงหรือ
ยกเลิกผลผลิต หรือความคิดที่เคยยอมรับกันมากอน
3. เปนผลผลิตซึ่งไดรับจากการกระตุนอยาสูงและมั่นคง ดวยระยะยาวหรือความ
พยายามอยางสูง
4. เปนผลผลิตที่ไดจากการประมวลปญหา ซึ่งคอนขางจะคลุมเครือและไมแจมชัด
สําหรับเรื่องคุณภาพของผลผลิตสรางสรรคนั้น เทเลอร (Tayler, 1964) ไดใหขอคิด
เกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของคนวาไมจําเปนตองเปนขั้นสูงสุดยอดหรือการคนควาประดิษฐของใหม
ขึ้นมาเสมอไป แตผลของความคิดสรางสรรคอาจจะอยูในขั้นใดขั้นหนึ่งตอไปนี้ โดยแบงผลผลิตสรางสรรคไว
เปนขั้นๆ ดังนี้
1. การแสดงออกอยางอิสระ ในขั้นนี้ไมจําเปนตองอาศัยความคิดริเริ่มและทักษะ
ขั้นสูงแตอยางใด เปนเพียงแตกลาแสดงออกอยางอิสระ
2. ผลิตงานออกมาโดยที่งานนั้นอาศัยบางประการ แตไมจาเปนตองเปนสิ่งใหม
ํ
3. ขั้นสรางสรรคเปนขั้นที่แสดงถึงความคิดใหมของบุคคลไมไดลอกเลียนมาจาก
ใคร แมวางานนั้นอาจจะมีคนอื่นคิดเอาไวแลวก็ตาม
4. ขั้นคิดประดิษฐอยางสรางสรรค เปนขั้นที่สามารถคิดประดิษฐสิ่งใหมขึ้น โดยไม
ซ้ําแบบใคร
5. เปนขั้นการพัฒนาผลงานในขั้นที่ 4 ใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

16. -16-
6. เปนขั้นความคิดสรางสรรคสูงสุด สามารถคิดสิ่งที่เปนนามธรรมขั้นสูงได เชน
ชารลส ดารวิน คิดคนทฤษฎีวิวัฒนาการ ไอสไตน คิดทฤษฎีสัมพันธภาพขึ้น เปนตน
เทคนิคการพัฒนาความคิดสรางสรรค
1. เทคนิคความกลาที่จะริเริ่ม จากการวิจัยพบวา ความคิดสรางสรรคต่ํา สามารถ
ปลูกฝงและสงเสริมใหเกิดความคิดสรางสรรคสูงขึ้นได ดวยการถามคําถาม และใหโอกาสไดคิดคําตอบใน
สภาพแวดลอมที่ปลอดภัย เปนที่ยอมรับของผูอื่น สามารถพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นได แมบุคคล
ที่มีความคิดวาตนเองไมมีความคิดสรางสรรคก็สามารถสรางความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นดวยการฝกฝน
2. เทคนิคการสรางความคิดใหม เปนวิธีการหนึ่งที่ใชการแกไขปญหา สมิท
(Smith, 1958) ไดเสนอวิธีการสรางความคิดใหม โดยการใหบุคคลแจกแจงแนวทางที่สามารถใชในการ
แกปญหาใดปญหาหนึ่งมา 10 แนวทาง จากนั้นจึงแบงแนวทางเหลานั้นออกเปนแนวทางยอยๆ ลงไปอีก
โดยเหตุผลที่วาบุคคลมักจะปฏิเสธไมยอมรับความคิดแรกหรือสิ่งแรกผานเขามาในจิตใจ แตจะพยายาม
บังคับใหจิตใจแสดงทางเลือกอื่นๆ อีก หลักการของสมิธ มีลักษณะเปนผสมผสานหรือการคัดเลือกคําตอบ
หรือทางเลือกตางๆ แลวสรางขึ้นเปนคําตอบหรือทางเลือกที่ดีท่ีสุดในการแกปญหา
3. เทคนิคการระดมพลังสมอง เปนเทคนิควิธีหนึ่งในการแกปญหาของออสบอรน
(Alex Osborn) จุดมุงหมายเพื่อสงเสริมใหบุคคลมีความคิดหลายทาง คิดไดคลองในชวงเวลาจํากัด โดย
การใหบุคคลเปนกลุมหรือรายบุคคลก็ได จดรายการความคิดตางๆ ที่คิดไดโดยๆ ไมคํานึงถึงการประเมิน
ความคิด แตเนนปริมาณความคิด คิดใหไดมาก คิดใหแปลง หลังจากไดรวบรวมความคิดตางๆ แลว จึงคอย
ประเมินเลือกเอาความคิดที่ดีที่สุดมาใชในการแกปญหาและจัดลําดับทางเลือกหรือทางแกปญหารองๆ ไว
ดวย
หลักเกณฑในการระดมสมอง
3.1 ประวิงการตัดสินใจ
เมื่อบุคคลเสนอความคิดขึ้นมา จะไมมีการวิพากษ วิจารณ หรือตัดสินความคิด
ใดๆ ทั้งสิ้น ไมวาจะเปนความคิดที่เห็นวาดี มีคุณภาพ หรืออาจมีประโยชนนอยก็ตาม การตัดสินใจยังไม
กระทําในตอนเริ่มตนคิด
3.2 อิสระทางความคิด
บุคคลมีอิสระที่จะคิดหาคําตอบ หรือเสนอความคิด ความคิดยิ่งแปลงแตกตางจาก
ผูอื่นยิ่งเปนความคิดที่ดี เพราะความคิดแปลกแยกอาจนําไปสูความคิดริเริ่ม
3.3 ปริมาณความคิด
บุคคลยิ่งคิดไดมาก ไดเร็ว ยิ่งเปนที่ตองการสงเสริมและกระตุนใหบุคคลคิดมากๆ
ไดยิ่งดี
3.4 การปรุงแตงความคิด
หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย