1. Tajuk 4
BAHAN BANTU MENGAJAR BERASASKAN TEKNOLOGI
SINOPSIS
Modul ini membantu untuk mengenalpasti jenis, contoh bahan maujud, separa maujud dan abstrak serta kepentingannya. Ia juga merangkumi kategori alat dan bahan, penggunaan dan penyimpanan. Selain itu modul ini menjelaskan kaedah penggunaan bahan bantu mengajar menggunakan perkakasan (hardware) dan perisian (software) dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
Hasil pembelajaran
1. Menghuraikan pelbagai sumber termasuk sumber berasaskan ICT dan menginterasikannya ke dalam pengajaran
KERANGKA KONSEP TAJUK 4
BAHAN BANTU MENGAJAR (BBM)
JENIS DAN CONTOH BBM
BBM KHSR
BBM BERASASKAN TEKNOLOGI
(TMK)
PENGGUNAAN DAN
PENYIMPANAN BBM

2. 4.1 Jenis dan Contoh Bahan Bantu Mengajar
Menurut Gerlach dan Ely (1980) BBM sebagai sumber-sumber seperti manusia, bahan atau suasana yang boleh merangsang pelajar mendapatkan ilmu pengetahuan, kemahiran serta pembentukan sikap positif. Reiser dan Gagne (1983) menyatakan media pengajaran merangkumi bahan bercetak, rakaman audio dan visual, filem, slaid serta alatan yang digunakan bagi penyampaian isi pengajaran. Peranan bahan pengajaran dan pembelajaran dapat ditentukan oleh sukatan pelajaran, objektif pengajaran dan aktiviti-aktiviti yang terbentuk daripada pendekatan, kaedah dan teknik pengajaran guru.
4.1.1 Definisi Bahan Bantu Mengajar
Thomas, R.Murray dan Swartout, Sherwin (1963) menjelaskan bahawa BBM yang mempunyai komunikatif tinggi mampu membantu pelajar memperolehi pengalaman belajar yang berfaedah bagi mengembangkan sikap ilmiah dan sikap sosial, kemantapan emosi dan daya penghargaan. Atan Long (1982) berpendapat bahawa BBM merupakan alat yang menyokong penyampaian pembelajaran dalam bentuk buku, carta atau slaid yang dipancarkan pada skrin.
4.1.2 Kategori Bahan Bantu Mengajar
Menurut J.S.Farrant (1981) menyatakan BBM terdiri dari alat bantu mengajar yang asas seperti buku kerja, gambar, peta, carta dan yang seumpamanya serta alat bantu mengajar elektrik seperti jalur filem, wayang gambar , televisyen, radio, gramotor dan video. W.F. Connell (1981) BBM terdiri dari papan hitam, buku bercetak, alat pandang dengar dan alat ciptaan baharu seperti alat-alat multimedia.
Kesimpulannya BBM terdiri daripada tiga jenis iaitu;
a) Alat bantu mengajar yang asas seperti papan tulis, buku teks dan buku kerja.
b) Alat bantu mengajar bukan elektronik seperti objek, buku, model, gambar dan seumpamanya.
c) Alat bantu mengajar elektronik seperti slaid, radio, televisyen, video, projektor dan yang seumpamanya.
4.1.3 Bahan Maujud / Konkrit
Bahan maujud adalah bahan sebenar atau asli yang anda bawa masuk ke dalam kelas sama ada buatan manusia atau semulajadi seperti jenis buah-buahan, sayur- sayuran, bunga-bungaan dan sebagainya.
4.1.4 Bahan Separa Maujud
Bahan-bahan atau peralatan yang tidak memerlukan alat pengunjuran atau tayangan semasa digunakan. Kebanyakannya BBM tergolong di dalam kumpulan bahan 2D, bahan 3D, papan pengajaran dan papan pamer.
4.1.5 Abstrak
Bahan yang tidak dapat dilihat atau tidak dapat dirasa dengan pancaindera tetapi hanya ada dalam fikiran tentang sesuatu pengertian seperti kesetiaan, kecantikan dan sebagainya.

3. 4.1.6 Bahan Bercetak dan Bahan Bukan Bercetak
Kementerian Pelajaran Malaysia (1987) menyarankan supaya bahan pengajaran pembelajaran berbentuk bahan bercetak dan bahan bukan bercetak dijadikan sebagai garis panduan untuk penyediaan BBM. Bahan bercetak seperti buku fiksyen dan bukan fiksyen dan juga terbitan berkala seperti suratkhabar. Manakala bahan bukan bercetak seperti ”hardware”, ”software” dan bahan tiga dimensi.
Hardware terdiri dari bahan-bahan bukan tayangan, bahan-bahan pendengaran dan bahan-bahan tayangan. Manakala software terdiri dari bahan-bahan tayangan dan dengar.
4.2 Bahan Bantu Mengajar Kemahiran Hidup Sekolah Rendah
Bahan bantu mengajar KHSR boleh didapati dalam beberapa jenis seperti media unjuran, media bukan unjuran atau media elektronik.
4.2.1 Faktor-Faktor Pemilihan BBM Sedia Ada
Beberapa garis panduan boleh digunakan untuk membuat BBM seperti berikut;
a) Tahap Pencapaian Pelajar
BBM yang dipilih mestilah sesuai dengan tahap kebolehan dan perkembangan akademik pelajar. Bahan tersebut mestilah mudah diterima oleh semua pelajar.
b) Berbentuk Objektif
Kandungan bahan mestilah sesuai dengan objektif pengajaran dan pembelajaran. Bahan mestilah mempunyai penerangan yang jelas serta mempunyai akktiviti-aktiviti yang setara dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
c) Kaedah Pengajaran
BBM yang mempunyai cara atau kaedah tersendiri. Sebagai contoh BBM tersebut boleh digunakan secara kumpulan atau individu, perlukan peneguhan secara bertulis atau lisan atau gambaran atau kesemuanya.
d) Kekuatan atau Kelemahan Bahan
BBM tersebut mestilah dapat digunakan secara optimum dengan mengambil kira faktor masa, bahan-bahan tambahan yang mencukupi dan kos.
4.2.2 Mengolah Semula Bahan Sedia Ada
Bahan yang dibekalkan oleh syarikat-syarikat swasta biasanya tidak mengikut kehendak kurikulum sekolah. Beberapa langkah bagi menyediakan BBM olahan semula seperti berikut;
a) Memperbaiki label pada poster atau grafik
b) Mengubahsuai aras rakaman audio pada rakaman kaset atau video
c) Menyunting teks, grafik, visual atau rakaman
d) Membuat atau melukis semula grafik.

4. 4.2.3 Merekacipta Bahan Baharu
BBM baharu yang ingin dihasilkan perlu memenuhi beberapa persoalan 4W dan 1H (Why, What, When, Who and How) terlebih dahulu di samping perkara-perkara berikut;
a) Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
b) Peserta
c) Perbelanjaan
d) Kepakaran atau Kemahiran Teknikal
4.2.4 Kriteria Pemilihan BBM
Berikut merupakan beberapa kriteria yang perlu diambil perhatian sebelum membina BBM;
a) Ia harus bersesuaian dengan aktiviti pengajaran dan pembelajaran, isi kandungan dan berkait rapat dengan topik yang hendak diajar.
b) Ia harus mengandungi idea-idea dan rekabentuk yang asli dan tersendiri
c) Ia mestilah seimbang atau sesuai dengan objektif pengajaran dan pembelajaran.
d) Ia boleh membantu dalam menyampaikan konsep dengan lebih mudah, tepat dan cepat.
e) Ia mestilah sesuai dengan media atau bahan yang bakal digunakan untuk mengelakkan kesilapan atau kelemahan semasa pesembahan.
f) Rekabentuk BBM hendaklah menarik dan berkesan.
g) BBM mestilah sepadan dengan kaedah pengajaran dan mengandungi nilai- nilai murni.
h) BBM yang dipilih sesuai dengan kebolehan dan tahap pencapaian pelajar
i) BBM disediakan dengan kos yang rendah dan masa yang berpatutan
j) BBM disediakan dalam saiz dan berat yang sesuai supaya mudah dibawa, diguna dan disimpan.
4.2.5 Kepentingan Bahan Bantu Mengajar
i. Pelajar boleh menghubungkaitkan di antara benda konkrit dengan fakta-fakta yang abstrak
ii. Membantu pelajar memperkukuhkan ingatan.
iii. Membantu pelajar menjalankan aktiviti pengayaan atau pemulihan.
iv. Membolehkan pelajar menjalankan kajian melalui kaedah projek atau kaedah inkuiri-penemuan dan membuat kesimpulan.
v. Membantu pelajar menyelesaikan masalah secara sendiri.
4.3 Penggunaan dan Penyimpanan Bahan Bantu Mengajar
Bagi memastikan bahan-bahan 2D dan 3D yang telah dibuat dan dikumpul dapat digunakan dengan meluas, maka satu organisasi pengumpulan dan penyimpanan yang kemas dan lengkap diperlukan.

5. 4.3.1 Kaedah Penyimpanan BBM
Kaedah penyimpanan yang mudah dan senang termasuklah almari khas, fail-fail ringkas, album plastik, kotak dan gantungan.
a) Almari Khas
Bagi menyimpan bahan-bahan 2D dan 3D di dalam almari berasingan. Para- para yang berasingan atau berlainan warna boleh digunakan untuk membezakan topik koleksi atau pun tahap bahan dan boleh diletakkan label- label yang jelas sebagai rujukan.
Gambar foto 4.1: Almari Khas
b) Fail-fail Ringkas
Carta, poster dan gambarajah yang mempunyai saiz yang sama besar atau topik yang serupa boleh dicantumkan menjadi satu fail berjilid dengan menggunakan tali atau gegelang. Selain itu fail tegak atau fail biasa boleh digunakan dan perlu diletakkan label pada kulit fail.
c) Album Plastik
Bagi menempatkan gambar foto supaya lebih tahan lama dan dapat mengekalkan warna gambar.
Gambar foto 4.2: Album plastik
d) Kotak
Bagi menempatkan bahan-bahan 3D disimpan dalam kotak-kotak bertutup. Kotak boleh dibuat daripada kertas keras atau papan lapis. Perlu diletakkan label yang jelas pada setiap kotak.

6. Gambar foto 4.3: Kotak
e) Gantungan
Bahan 2D boleh disimpan secara menggantung pada rak-rak khas. Klip buaya besar atau penyangkut yang kuat boleh digunakan. Kad warna yang berlainan boleh digunakan untuk membezakan topik atau tahap atau bahan disimpan tersebut.
Gambar foto 4.4 : Rak gantungan
4.3.2 Cara Penggunaan BBM
Beberapa garis panduan boleh digunakan untuk aktiviti pengajaran dan pembelajaran seperti:
1. BBM seperti carta boleh digantungkan pada suatu tempat yang sesuai dan mudah dilihat oleh semua pelajar. Jika carta mempunyai beberapa bahagian, kita boleh menutupnya terlebih dahulu dan kemudian menunjukkan kepada pelajar bahagian demi bahagian mengikut urutan penerangan.
2. Kita harus memberikan arahan yang jelas dan tegas supaya aktiviti pengajaran dan pembelajaran dapat dilaksanakan dengan tepat, berdisiplin dan mengikut masa yang ditetapkan.
3. BBM hanya ditunjukkan kepada pelajar pada masa yang perlu sahaja.
4. Perbincangan hanya tertumpu kepada fakta-fakta penting yang terdapat pada BBM.
5. BBM yang telah digunakan harus dikumpul semula dan disimpan dengan baik.
6. BBM hanya digunakan untuk membantu kita di dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran tetapi tidak boleh menggantikan tempat kita sepenuhnya di dalam kelas.

7. 4.4 Bahan Bantu Mengajar Berasaskan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK)
BBM berasaskan TMK tidak asing lagi pada masa kini di mana komputer, laptop, iPhone dan sebagainya murah dan mudah untuk diperolehi. Namun begitu ianya bergantung kepada perkakasan dan juga perisian yang digunakan.
4.4.1 Perkakasan (Hardware)
Perkakasan dalam sistem rangkaian merangkumi beberapa komponen berbentuk fizikal. Komponen ini termasuklah komputer, peralatan rangkaian seperti modem, mesin pencetak, faks, unit backup, peranti simpanan fail dan sebagainya. Komponen lain termasuklah kabel, penyambung dan sebagainya.
Perkakasan membawa maksud komponen-komponen utama yang terdapat di dalam sesebuah sistem komputer. Contoh perkakasan ialah PEMPROSES (Processor), INGATAN (Memory) dan PEMACU (Drive).
Pemproses
Ia lebih dikenali sebagai PROSESSOR. Ia merupakan pusat utama bagi sesebuah komputer dan berperanan sebagai ”jantung” untuk memproses data. Pemproses bertindak memproses segala data masuk (input) dan keluar (output) untuk diterjemahkan supaya data-data input dapat dilihat pada monitor dan dikeluarkan bunyi melalui Kad Bunyi (Sound Card) sebelum ke pembesar suara (Speaker).
Beberapa contoh pemproses yang boleh kita dapat dipasaran ialah Intel Pentium III, Pentium IV, AMD Turion, Intel Duo Core, Intel Core i3, Intel Core i5 dan Intel Core i7. Unit ukuran yang digunakan untuk mengukur nilai kelajuan pemprosesan ialah HERTZ (Hz). Kelajuan pemprosesan pada zaman dahulu adalah dalam lingkungan 1 MHz (1000 Hz) hingga 75MHz (75000 Hz). Manakala kebanyakan pemproses pada hari ini mempunyai kelajuan yang sangat tinggi iaitu dalam lingkungan 1.5 GHz (1500000 Hz) hingga 5.5 GHz (5500000 Hz). Contohnya pemproses AMD Turion dan Intel Core i3.
Ingatan komputer
Ia disebut sebagai ”memory” dengan istilah yang dipinjam daripada Bahasa Inggeris. Sesebuah sistem komputer terdapat pelbagai jenis memory dan antaranya ialah Cache Memory, BIOS Memory, SIMM-RAM (Single Inline Memory Module – RAM) / DIMM-RAM. Secara asasnya terdapat dua jenis memori iaitu Memori Kekal dan Memori Sementara. Cache Memory dan SIMM-RAM tergolong dalam memori sementara juga lebih dikenali RAM (Random Access Memory). BIOS Memory pula tergolong dalam Memori Kekal dan lebih dikenali sebagai ROM (Read Only Memory).
Cache Memory biasanya terletak di atas papan utama dan pada prosessor. Ia kelihatan seperti sekumpulan litar terkamil (IC). Pada sesebuah prosessor mempunyai dua peringkat iaitu Cache Lever 1 dan Cache Lever 2. Keluasan kedua-dua memori ini mempengaruhi kelajuan sesebuah prosessor. Saiz cache memory pada prosessor sebesar 128 hingga 256 kb (Kilobytes).
SIMM-RAM/DIMM-RAM merupakan memori utama yang diperlukan oleh sesebuah komputer untuk memulakan operasi. Biasanya dipanggil dengan RAM sahaja. RAM mempunyai berbagai-bagai jenis seperti FP Mode-RAM (Fast Page Mode), EDO-RAM, SD-RAM dan RD-RAM. RAM jenis ini pendek dan mempunyai 72 pin dan berfungsi dengan kelajuan 33 hingga 66 MHz dalam pemindahan data. RD-RAM hanya digunakan untuk sistem yang berkelajuan 1GHz dan ke atas.

8. SD-RAM (Sycronize Dynamic-RAM) merupakan jenis RAM terbaharu dan berfungsi dalam pelbagai kelajuan seperti 66MHz, 100MHz dan 133MHz dan sebagainya. RAM yang mempunyai null pin ini mampu untuk manampung FSB papan utama dan kelajuan CORE prosessor.
ROM-BIOS sebenarnya adalah Firmware. Memori ini berfungsi untuk menjalankan arahan-arahan ringkas untuk permulaan menghidupkan sistem komputer sebelum arahan-arahan yang dikeluarkan oleh pemproses. Arahan dari memori BIOS digunakan untuk menyimpan data-data mengenai konfigurasi komputer berkaitan pemacu cakera keras, kelajuan processor dan penetapan APM (Advanced Power Management).
Mainboard atau papan utama dikenali sebagai Motherboard bagi menempatkan komponen-komponen utama komputer seperti pemproses (prosessor), ingatan (memory) dan juga kad-kad tambahan seperti Kad Bunyi (Sound Card), Kad Paparan (Display Card) dan Modem Dalaman (Internal Modem). Komponen lain adalah IC, perintang dan juga kapasitor dengan tugas yang tertentu.
4.4.2 PERISIAN (SOFTWARE)
Ia merupakan sesuatu program komputer yang mengandungi satu set arahan dalam bahasa spesifik yang mengarahkan komputer supaya melaksanakan operasi ke atas data yang terkandung dalam program yang diarahkan oleh pengguna.
Perisian rangkaian meupakan program yang dioperasikan oleh komputer-komputer dalam rangkaian. Sistem Operasi Rangkaian merupakan perisian dalam rangkaian yang mengorganisasi dan menyelenggara segala aktiviti dalam rangkaian. Berikut merupakan beberapa jenis perisian rangkaian yang biasa ditemui;
1) Pemacu Rangkaian (Network driver)
Perisian ini membenarkan komputer menggunakan kad antara muka rangkaian (network interface card) untuk berkomunikasi dengan rangkaian berkenaan.
2) Perisian Aplikasi (Application Software)
Ia merangkumi program yang digunakan dalam komputer yang bersambung kepada sesuatu rangkaian. Program ini termasuk word processors, spreadsheet dan lukisan.
3) Pelayan (Server Software)
Ia merupakan perkhidmatan komputer yang membolehkan maklumat dan sumber disalurkan kepada komputer-komputer lain dalam rangkaian. Perisian ini juga membolehkan server menjalankan tugas dengan spesifik contohnya email.
4) Perisian Pengurusan ( Management Software)
Perisian bagi mengendalikan lebih 20 buah komputer dalam rangkaian dan membolehkan pentadbir rangkaian untuk mengorganisasi serta mengendalikan sesuatu rangkaian dengan lebih berkesan.
5) Pakej Perisian
Ia merangkumi pelbagai aplikasi contohnya Microsoft Office yang bukan sahaja berfungsi sebagai pemprosesan perkataan tetapi juga boleh digunakan untuk mereka bentuk web, memanjangkan dan menerima email,

9. memperolehi dan menghantar data melalui downloading, uploading dan sebagainya.
6) Perisian Sekuriti
Peisian ini mempunyai dinding kebakaran (firewall) yang kuat. Contohnya Windows XP SP2 yang boleh melindungi pengguna komputer daripada serangan virus dan haker dengan menyediakan Windows Firewall di dalam perisiannya.
4.4.3 PENGGUNAAN PERISIAN DALAM PENDIDIKAN
Beberapa kebaikan penggunaan perisian dalam pendidikan di antaranya;
a) Membantu menjalankan tugas dengan lebih bersistematik
b) Guru dan pelajar boleh mendapatkan maklumat dengan mengakses data
c) Memotivasikan guru dan pelajar dengan lebih yakin dan berkesan
d) Menghasilkan bahan pengajaran yang lebih baik dengan membuat pengintergrasian program.
4.4.4 KOMPUTER DALAM PENDIDIKAN
Ia merupakan mesin pelbagai guna untuk menerima dan memproses data untuk dijadikan sebagai maklumat. Mula diperkenalkan pada tahun 1944 dengan Mark I/IBM. Pada tahun 1946 teknologinya diperbaiki di Amerika Syarikat dengan menggunakan tiub vakum dan berskala besar. Generasi ke 2 menggunakan transistor dan diod pada tahun 1950an supaya lebih laju, fleksibel dan teknikal. Pada tahun 1970an pula komputer telah menggunakan cip mikroprosessor dan cakera liut sebagai setoran data.
Perkembangan multimedia dan internet pada awal 1990an menyebabkan pembangunan komputer begitu pesat dengan kelajuan CPU dipertingkatkan dua kali ganda setiap 3 tahun. Oleh yang demikian projek ICT yang dilaksanakan Kementerian Pelajaran Malaysia telah mewujudkan Sekolah Bestari pada tahun 1999 dan seterusnya Projek Literasi Komputer pada tahun 1992.
A Peranan Komputer dalam Pendidikan
Beberapa peranan dapat dilihat;
a) Tutor – Berfungsi sebagai pengajar dalam sesuatu mata pelajaran. Komputer diprogramkan terlebih dahulu oleh guru pakar untuk disampaikan kepada pelajar melalui kaedah yang terancang.
b) Tool – Membantu pelajar dan guru untuk menghasilkan sesuatu seperti membuat perkiraan atau analisis produk, menaip fakta dan banyak lagi.
c) Tutee – Merupakan alat yang perlu diajar, membuat atau melaksanakan sesuatu kerja mengikut objektif atau sasaran dengan tepat dan cepat.
B Penggunaan Internet dalam Pendidikan
Ia merupakan sumber untuk mendapatkan maklumat sama ada menggunakan rangkaian dengan wayar (wired) atau tanpa wayar (wireless). Walau bagaimana pun penggunaannya perlu dibimbing untuk memilih atau menentukan maklumat yang terdapat di web benar atau tidak.

10. Terdapat 5 ciri untuk menentukan sesuatu sumber dari internet;
1) Ketepatan (Accuracy) :Kandungan isi yang dinyatakan didapati tepat dan ada unsur tanggungjawab.
2) Bukti dan Keterangan Pengarang (Authority) : Melihat kepada kelayakan dan reputasi pengarang yang menerbitkan bahan tersebut tetapi juga dilihat sumber rujukannya.
3) Berobjektif (Objectivity) : Bahan yang tidak menyebelahi satu pihak sahaja.
4) Terkini (Currency) : Bahan yang disampaikan adalah yang terbaharu.
5) Liputan (Coverage) : Liputannya kompehensif, ekstensif dan intensif.