5

1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
1
Moduł V
Podatek VAT od zorganizowanych im-
prez i usług turystycznych
Wprowadzenie
1. Pojęcie podatku VAT od świadczonych usług turystycznych
2. Faktura VAT za zorganizowaną imprezę turystyczną
Bibliografia

2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
2
Wprowadzenie
W tej części szkolenia poświęcimy dużo miejsca na powtórki i podsumowania. Na pod-
stawie zdobytej i utrwalonej wiedzy nauczymy się także obliczać VAT oraz marżę za
zorganizowaną imprezę turystyczną.

3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
3
1. Pojęcie podatku VAT od świadczonych usług turystycznych
W Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych wymienia się przedsię-
biorców świadczących różne rodzaje usług turystycznych. Podział usług na różne sekto-
ry ma swoje odzwierciedlenie w podziale podatkowym ich dotyczącym. Inaczej rozlicza
się biuro podróży zajmujące się organizacją imprez (rozlicza również pojedyncze usługi
z kontrahentami, usługodawcami oraz z siecią agencyjną), a inaczej agent turystyczny,
który sprzedaje gotowy produkt stworzony przez organizatora (touroperatora). Zupeł-
nie inne stawki dotyczą hoteli i przewoźników, a przecież wszystkie wyżej wymienione
przedsiębiorstwa są usługodawcami turystyki objętymi obowiązkiem podatkowym.
W pierwszej kolejności zajmiemy się podatkiem VAT od usług pojedynczych, np. hote-
larskich i transportowych, później od pakietów zorganizowanych, które stanowią połą-
czenie tych pojedynczych usług.
Usługi hotelarskie
Usługi hotelarskie objęte są stawką 8% podatku
VAT. Towarzyszącą zakwaterowaniu usługą jest
często wyżywienie, także objęte 8% VAT-em (wy-
łączając alkohole, kawę, herbatę i napoje gazowa-
ne).
Art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług mówi, iż „ustawo-
dawca nie zezwala na odliczenie podatku naliczo-
nego od usług hotelowych i gastronomicznych”.
Powyższy artykuł ma zastosowanie, gdy usługa
hotelarska jest usługą podstawową – kwoty VAT z
faktury nie odlicza się od podatku, a kwotę brutto
z faktury nabywca zalicza do kosztów uzyskania przychodu.
Jeśli jednak usługa noclegu w hotelu wymieniona jest na fakturze jako jeden ze składni-
ków nabywanej usługi kompleksowej, wówczas usługobiorca ma prawo do odliczenia
VAT-u.

4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
4
Usługi transportowe
Usługi transportu pasażerskiego objęte są stawką 8% podatku VAT. Stawka ta dotyczy
usług świadczonych na terytorium Polski.
Natomiast usługi transportu za granicą nie podlegają podatkowi VAT.

5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
5
2. Faktura VAT za zorganizowaną imprezę turystyczną
Ogólne regulacje dotyczące wystawiania faktur
Faktura VAT jest dokumentem potwierdzający wykonanie usługi. Jednocześnie stanowi
dla nabywcy podstawę do obniżenia lub zwrotu kwoty podatku lub kwoty różnicy po-
datku.
Wszyscy zarejestrowani płatnicy VAT-u są zobowiązani ustawą do wystawiania faktur
VAT. Obowiązku tego nie ma w przypadku świadczenia usług na rzecz osób fizycznych,
które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jeżeli jednak osoba fizyczna zażąda faktu-
ry, przedsiębiorca ją wystawia.
Przy wystawianiu faktury VAT obowiązuje zasada 7 dni. Oznacza to, że fakturę należy
wystawić nie później niż siódmego dnia
od:
 wykonania usługi,
 otrzymania kwoty należności za usługę
(dotyczy to również zaliczek) w przy-
padku, gdy otrzymaliśmy wpłatę przed
wykonaniem danej usługi.
Fakturę VAT wystawia się zawsze w
dwóch egzemplarzach. Oryginał opatrzony
informacją „ORYGINAŁ” otrzymuje na-
bywca, kopia – opatrzona informacją
„KOPIA” – zostaje u usługodawcy.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu po-
datku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania
oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podat-
ku od towarów i usług zniosło obowiązek podpisów na fakturze VAT.
Często informacja o wystawcy faktury drukowana jest przez program do wystawiania
faktur, ale podpis wystawcy nie jest wymagany. Podpis odbiorcy także nie jest wymaga-
ny.
Faktura VAT zawiera jednak zawsze:
 nazwę sprzedawcy z adresem (często pieczątka),
 nazwę nabywcy z adresem,

6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
6
 numer faktury,
 NIP zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy, przy czym jeżeli nabywca jest osobą
fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej, NIP nabywcy nie jest po-
trzebny,
 nazwę usługi i jej charakterystykę (w usługach turystycznych często jest to
nazwa plus data świadczenia, np. 10–15.11.2013, liczba osób podlegających
świadczeniu i np. lotnisko wylotowe i przylotowe w przypadku usługi trans-
portu lotniczego),
 wartość usługi podana netto z informacją o liczbie (np. 300 zł – 7 osób),
 stawkę podatku,
 łączną wartość za usługę podaną netto (np. suma: 300 zł × 7 osób = 2100 zł),
 kwotę podatku od łącznej wartości netto,
 kwotę należności podaną brutto, czyli zawierającą należny podatek,
 sposób zapłaty, czyli np. informację „gotówka” lub „przelew”.

7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
7
Rysunek 5.1. Wzór faktury VAT
Źródło: opracowanie własne wykonawcy na podstawie http://www.druki.gofin.pl/faktura-10-
pozycji,wzor,170,34.html
Faktura VAT za usługę dla podmiotu zagranicznego

8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
8
W turystyce często zdarza się, że świadczymy usługi dla firm zagranicznych. Firmy za-
graniczne nie podlegają opodatkowaniu w Polsce (zgodnie z ustawą o podatku od towa-
rów i usług: „miejscem opodatkowania usług świadczonych na rzecz zagranicznego po-
datnika jest kraj, w którym ma on swoją siedzibę lub miejsce stałego zamieszkania”),
lecz usługi dla nich świadczone należy także udokumentować. Dokumentem będzie
znów faktura VAT. W tym wypadku pomijamy na fakturze stawki podatkowe i umiesz-
czamy informację, że podatek rozlicza nabywca.
Faktura VAT wystawiona w walucie obcej
W wyjazdowej i przyjazdowej turystyce zagranicznej faktury często wystawiane są
w walucie obcej. Jeżeli jesteśmy stroną objętą obowiązkiem podatkowym, to na fakturze
kwotę podatku podajemy zawsze w złotówkach. Jest to niezależne od waluty, w jakiej
podane są wartości na fakturze.
Przeliczanie z walut obcych:
 koszty ponoszone w walutach obcych przeliczamy według średniego kursu
NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego poniesienie kosztu,
 przychody w walutach obcych przeliczamy według średniego kursu NBP
z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu,
 obliczenia podstawy opodatkowania dokonujemy za pomocą kursu NBP z
ostatniego dnia roboczego poprzedzającego powstanie obowiązku podatko-
wego.
Przechowywanie faktur VAT jest obowiązkiem podatnika. Dotyczy on zarówno faktur
VAT, jak i faktur korygujących oraz duplikatów.
Faktury należy przechowywać przez okres 5 lat, który liczymy od końca roku kalenda-
rzowego, w którym występował obowiązek płatności podatku. Faktury z roku 2013 po-
winny być więc przechowywane do końca roku 2018.
Sposób przechowywania określony jest natomiast jako:
 oznaczający autentyczność pochodzenia („rozumie się przez to pewność co do
tożsamości dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi albo wy-
stawcy faktury” (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012
r.),
 podzielony na okresy rozliczeniowe,
 umożliwiający bezzwłoczny dostęp dla organu kontroli skarbowej.

9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
9
Faktura VAT procedura marży dla biur podróży
Z pojęciem „faktura VAT procedura marży dla biur podróży” stykamy się przy organizo-
waniu i sprzedaży imprez turystycznych. Jak wspominaliśmy wcześniej, impreza tury-
styczna jest złożona z kilku usług, tworząc pakiet turystyczny. Przypomnijmy, że w skład
pakietu wchodzą najczęściej transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie,
opieka pilota/przewodnika/rezydenta. Wymienione składniki pakietu to pojedyncze
usługi turystyczne. Ich opodatkowanie i fakturowanie odbywa się w sposób standardo-
wy, regulowany ustawą o podatku od towarów i usług.
Ustawa ta określa jednak przy świadczeniu usług turystycznych także „szczególne pro-
cedury”.
Aby touroperator mógł zaproponować turystom gotowy pakiet, musi wcześniej nabyć
usługi od innych podmiotów.
Przy kompletowaniu usług do pakietu imprezy zagranicznej potrzebne będą więc poje-
dyncze usługi hotelowe, transportowe itd. Każda z usług może być nabywana od innego
przedsiębiorcy. Te świadczenia nazywamy usługami obcymi.
Może także wystąpić sytuacja, w której część usług touroperator zapewni we własnym
zakresie, gdyż posiada np. autokar do przewozu osób. Takie świadczenia nazywamy
usługami własnymi.
Często pakiety turystyczne powstają z udziałem zarówno usług obcych, jak i własnych.
Oznacza to, że touroperator będzie się rozliczał zarówno na ogólnych zasadach, jak i za
pomocą zasad VAT marża.
Przypomnijmy, że kluczowym jest fakt, iż podstawą opodatkowania przy świadczeniu
usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku.
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług należy w takich przypadkach prowadzić
dodatkową (pozaksięgową) ewidencję, w której wykazuje się wielkości przychodów z
podziałem na usługi własne i usługi obce. Osobno wykazywane są wielkości kosztów
usług obcych brutto i usług własnych brutto, a także wielkości marży tak brutto, jak i
netto oraz VAT. Szczególnie ważne w ewidencji są kwoty nabycia towarów. Wysokość
marży touroperator określa sam, ale dokumenty z ewidencji są podstawą jej określenia.
Ewidencja obrotu opodatkowanego na zasadach marży musi zawierać następujące dane:
 wartość nabycia towaru rozliczanego marżą,

10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
10
 numer i dane dokumentu określającego cenę nabycia,
 wartość sprzedawanego towaru,
 datę sprzedaży,
 dane nabywcy,
 wartość marży brutto,
 wartość marży netto,
 kwotę VAT.
Usługi własne należy w tym systemie ewidencjonować osobno. Opodatkowanie usług
własnych dokonywane jest na zasadach ogólnych.
I tak, gdy usługą własną jest transport autokarowy, rozliczamy go na podstawie faktury
wewnętrznej. Dla turystyki zastosowanie ma ustawa o podatku od towarów i usług
mówiąca o wystawianiu faktur wewnętrznych przy nieodpłatnym świadczeniu usług na
własne cele. Jedna faktura wewnętrzna dokumentuje jedno świadczenie.

11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
11
Rysunek 5.2. Wzór faktury wewnętrznej
Źródło: opracowanie własne wykonawcy na podstawie
http://www.druki.gofin.pl/wzor,220,2137,faktura-wewnetrzna-wzor.html

12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
12
Szczególna procedura dla podmiotu świadczącego usługi turystyczne polega na obli-
czaniu należnego podatku VAT jedynie od marży. Standardowo podatek VAT naliczany
jest od całej kwoty należnej za świadczoną usługę.
Przy zakupie usług dla bezpośredniej korzyści turysty (usługi obce – transport,
zakwaterowanie itd.) nie ma możliwości odliczenia podatku ani też jego zwrotu.
Przypomnijmy, że marża w turystyce to różnica między kwotą, którą płaci klient (tury-
sta), a kwotą, którą touroperator zapłacił za usługi obce (dla bezpośredniej korzyści tu-
rysty).
Obliczanie marży dla zorganizowanej imprezy turystycznej
W związku z brakiem regulacji prawnych aktualnie organizatorzy turystyki indywidual-
nie określają wysokość marży i dodają ją do kalkulacji imprez turystycznych.
Przykład obliczania marży od imprezy turystycznej:
Koszty świadczeń = 1600 zł
Marża biura podróży = 10% = 160 zł
1600 + 10% = 1760 zł
1760 zł – 1600 zł = 160 zł
Obliczanie podatku VAT od zorganizowanej imprezy turystycznej
W turystyce stosuje się procedurę szczególną opodatkowania.
Procedura szczególna polega na tym, że podatnik świadczący usługi turystyczne odlicza
należy podatek VAT, uwzględniając jedynie marżę.
Przykład obliczenia podatku VAT w imprezie turystycznej według procedury szczegól-
nej:
Koszty świadczeń = 1800 zł
Marża biura podróży 10% = 180 zł
Podatek VAT od marży 23% = 41,40 zł

13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
13
Rysunek 5.3. Wzór faktury – procedura marży dla biur podróży
Źródło: opracowanie własne wykonawcy na podstawie http://blog.infakt.pl/wp-
content/uploads/2013/01/faktura-mar%C5%BCa.jpg
Obowiązek podatkowy dla podmiotów świadczących usługi turystyki i opodatkowa-
nych procedurą VAT marża powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż w
15 dniu, licząc od dnia wykonania usługi.

14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozliczanie kosztów usług turystycznych
14
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Banasik W., Borne-Januła H., Planowanie i kalkulacja kosztów imprez turystycznych,
WSiP, Warszawa 2013.
Gołębiewska B., Grontkowska A., Klepacki B., Ekonomia i prawo w hotelarstwie, Wydaw-
nictwo Format–AB, Warszawa 2009.
Gorzelany T., Aue W., Prowadzenie działalności gospodarczej, WSiP, Warszawa 2013.
Padurek B., Zasady Rachunkowości, Wydawnictwo Bożena Padurek, Wrocław 2009.
Panasiuk A., Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2005.
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 nr 54 poz.
535).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. 1997 nr 133 poz. 884).
Wajgner M., Tylińska R., Ekonomia i prawo w turystyce, Wydawnictwo Rea, Warszawa
2009.
Netografia
http://blog.infakt.pl/wp-content/uploads/2013/01/faktura-mar%C5%BCa.jpg
http://www.druki.gofin.pl/faktura-10-pozycji,wzor,170,34.html
http://www.druki.gofin.pl/wzor,220,2137,faktura-wewnetrzna-wzor.html