SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
1
Moduł III
Planowanie działań związanych z pro-
mocją usług gastronomicznych
Wprowadzenie
1. Promocja usług i jej instrumenty
2. Rodzaje promocji w gastronomii
3. Wybór działań promocyjnych uzależnionych od typu klienta
4. Projektowanie podstawowych narzędzi promocji
5. Strategie promocji
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
2
Wprowadzenie
Marketing jest procesem społecznym i
zarządczym, dzięki któremu konkretne
osoby i grupy otrzymują to, czego potrze-
bują i pragną osiągnąć, poprzez tworzenie,
oferowanie i wymianę posiadających war-
tość produktów (Kotler 2002, s. 6).
Wybitny amerykański ekonomista, Philip
Kotler, w bardzo prosty sposób zdefinio-
wał marketing, nazywając go: „zyskownym dostarczaniem zadowolenia klientom”. W
sferze usług każde przedsiębiorstwo powinno zatem dążyć do przyciągania do siebie
nowych klientów, m.in. poprzez zapewnienie dostarczenia usług najwyższej wartości i
jednocześnie zatrzymania dotychczasowych klientów przez zagwarantowanie im za-
dowolenia płynącego ze świadczonych usług. Narzędziami marketingowymi, jakie po-
winny zostać w tym celu wykorzystane (zgodnie z koncepcją 4P według E. J. McCar-
thy’ego), są:
 product (produkt) – czyli wszystko to, co może zostać zaoferowane klientowi, co
zaspokoi jego potrzeby,
 price (cena) – czyli wartość oferowanego klientowi produktu,
 promotion (promocja) – czyli informowanie otoczenia o działalności i oferowa-
nych produktach firmy, co powinno skutkować zainteresowaniem potencjalnego
klienta oferowanym produktem,
 place (miejsce/dystrybucja) – czyli sposób przekazania klientowi oferowanego
produktu.
Przygotowywane przez przedsiębiorstwa gastronomiczne oferty powinny zatem opierać
się na oczekiwaniach obecnych i przyszłych klientów.
„Nabywając usługę, konsument oczekuje określonych korzyści, takich jak: zaspokojenie
głodu, pragnienia, potrzeb w zakresie psychicznej regeneracji sił, komunikacji społecz-
nej. Żąda, aby oferta reprezentowała określoną jakość oraz odpowiadała jego wyobraże-
niom i wymaganiom w zakresie kultury jedzenia” (Sala 2011, s. 52).
Stąd też, dla stabilnego utrzymania się na rynku usług gastronomicznych, w którym pa-
nuje duża konkurencja oraz dla utrzymania obecnych i pozyskiwania nowych klientów,
bardzo ważnym jest dostosowywanie się firm do odnotowywanych potrzeb i poprzez
wykorzystanie marketingu informowanie o tym otoczenia.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
3
1. Promocja usług i jej instrumenty
Słowo promocja wywodzi się z łacińskich promotio
i promovere, które oznaczają poparcie i prowadze-
nie naprzód. Promocją nazywa się proces komuni-
kowania się przedsiębiorstwa z rynkiem. Promocją
są zatem wszelkie działania, które mają na celu
zwiększenie znajomości firmy, jej marki i produktu,
które mają wzmocnić pozycję przedsiębiorstwa na
rynku i doprowadzić do zwiększenia popytu na
produkt.
Komunikacja z otoczeniem będzie wtedy skuteczna,
gdy rozpoznany zostanie klient, jego oczekiwania i potrzeby. Firmy mogą skorzystać z
wielu form działań promocyjnych, określonych mianem promocji-mix. Stanowić ją będą
następujące grupy instrumentów promocyjnych:
 reklama – bezosobowa forma przekazywania informacji rynkowych adresowana
do masowego odbiorcy,
 promocja osobista – forma przedstawiania oferty firmy i aktywizowania sprze-
daży podczas osobistych kontaktów sprzedawców z nabywcami,
 promocja sprzedaży (promocja uzupełniająca, dodatkowa, specjalna) – po-
lega na krótkookresowym wzroście atrakcyjności oferty przedsiębiorstwa w celu
zwiększenia skłonności konsumentów do zakupów,
 public relations – ma na celu
stworzenie atrakcyjnego wizerun-
ku przedsiębiorstwa i wzbudzić
zaufanie opinii publicznej.
Każdy z instrumentów promocji ma swoją
charakterystykę, odróżniającą go od in-
nych. Wybór jednego lub kilku instrumen-
tów zależy od specyfiki prowadzonego
przedsiębiorstwa oraz jej otoczenia. Oso-
ba zarządzająca firmą powinna stosować
je w sposób zintegrowany, pamiętając, iż
znaczenie i efektywność poszczególnych
działań promocyjnych są zróżnicowane.
Rysunek 3.1. Instrumenty promocji
Źródło: opracowanie własne autora
Klient
Reklama
Promocja
osobista
Promocja
sprzedaży
Public
Relations
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
4
Zapamiętaj!
Największe znaczenie w promocji usług ma reklama i promocja osobista. Promocja
sprzedaży i public relations, ze względu na swoją mniejszą efektywność, nie mogą być
jednak pomijane.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
5
2. Rodzaje promocji w gastronomii
Reklama
Reklama (od łacińskiego słowa reclamare oznaczającego hałasowanie i wrzawę) to je-
den z najbardziej popularnych instrumentów promocji, niejednokrotnie błędnie trakto-
wany jako synonim promocji, umożliwiający komunikowanie się firmy z rynkiem. Re-
klamę charakteryzują następujące cechy:
 jest bezosobowa,
 ma określonego/jawnego nadawcę,
 jest płatna (opłacana przez nadawcę),
 jest werbalna i/lub wizualna,
 jest adresowana do masowego odbiorcy.
Celem reklamy jest stymulowanie sprzedaży usług, ułatwienie zrozumienia oferty
usług, przypominanie konsumentom o firmie i oferowanych przez nią usługach. Re-
klama ma za zadanie poinformować konsumentów, że dane przedsiębiorstwo gastro-
nomiczne oferuje nie tylko potrawy i napoje, ale również całą gamę usług towarzyszą-
cych (np. możliwość spędzenia czasu w miłej atmosferze, w gronie znajomych, przy do-
brej muzyce lub lekturze).
Z punktu widzenia rodzaju zastosowanego
środka przekazu wymienić można nastę-
pujące rodzaje reklamy:
 Reklama zewnętrzna (np. bilbor-
dy, plakaty, neony, markizy i szyldy
z logo firmy) – ten bardzo ważny w
świecie gastronomii rodzaj reklamy
ma za zadanie przypominać lo-
kalnym klientom o istnieniu pla-
cówki gastronomicznej, natomiast dla przyjezdnych powinien być cenną in-
formacją (swoistym drogowskazem) o możliwości skorzystania z usług gastro-
nomicznych podczas podróży.
 Reklama prasowa (np. w prasie codziennej, czasopismach adresowanych do
konkretnych grup czytelników) – przemyślana i dobrze przygotowana może oka-
zać się ważnym elementem prowadzonej kampanii marketingowej. Reklama w
dziennikach lokalnych pozwoli nie tylko na zaprezentowanie informacji o fir-
mie, ale również na nagłośnienie organizowanych imprez, konkursów, czy
promocji cenowych. W gazetach zamieścić można również publikacje, tzw. ar-
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
6
tykuły sponsorowane, w których zawiera się informacje, mające na celu przed-
stawienie firmy i jej oferty i które mają za zadanie zachęcić czytelników do osobi-
stego przekonania się o atutach oferty (wielokrotnie „wzbogaca się” artykuły np.
kuponem promocyjnym, upoważniającym do zakupu ze zniżką, co przynosi po-
żądane efekty).
 Reklama internetowa (np. witryny www, ba-
nery reklamowe) – w obecnych czasach cyfry-
zacji życia ten rodzaj reklamy staje się nie tyle
pożądaną, co wręcz konieczną formą kontak-
tu z konsumentem. Każda, nawet najmniejsza
placówka gastronomiczna, powinna mieć swo-
ją stronę internetową.
 Reklama wydawnicza (ulotki, foldery, bro-
szury, katalogi) – ten rodzaj reklamy może być
ciekawą formą prezentacji oferty firmy ga-
stronomicznej. Ważnym jest, aby ulotka czy
broszura była dostarczona do klienta w atrak-
cyjnej formie, co zachęci go do zapoznania się
z prezentowaną treścią. W przeciwnym wy-
padku najprawdopodobniej klient wyrzuci ją
do śmietnika przed zapoznaniem się z jej tre-
ścią.
 Reklama radiowa (np. wiersze,
piosenki reklamowe) – ten rodzaj
reklamy może być brany pod uwa-
gę tylko w stacjach lokalnych, któ-
rych słuchacze chociaż w części są
lub mogą być klientami lokalu ga-
stronomicznego.
 Reklama telewizyjna (filmy re-
klamowe) – dedykowana jest do
szerokiej grupy klientów, a więc
może być brana pod uwagę przez
przedsiębiorstwa oferujące usługi
dla szerokiego wachlarza kon-
sumentów (np. zakłady fast food
takie, jak McDonald’s czy KFC, któ-
re najczęściej docierają do klientów
taką formą reklamy).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
7
 Reklama w kinach (np. filmy reklamowe prezentowane przed projekcją) – dzia-
ła w bardzo zbliżony sposób co reklama telewizyjna.
 Każdy rodzaj reklamy ma swoją specyfikę, która wynika ze swojego zasięgu dzia-
łania, sposobu oddziaływania na konsumentów, kosztów koniecznych do ponie-
sienia oraz możliwości zastosowania. Kadra zarządzająca, decydująca się na wy-
korzystanie reklamy jako narzędzia promocji firmy i oferowanych usług, powinna
zastanowić się, jaki rodzaj reklamy byłby najlepszy i najbardziej efektywny.
W pierwszej kolejności muszą zostać zidentyfikowani docelowi odbiorcy reklamy
(bieżący i potencjalni klienci oferowanych usług).
Przykład
Zakłady gastronomiczne oferujące usługi typu fast food (np. KFC) kierują swoje usługi
niemal do całego rynku konsumentów, natomiast restauracja luksusowa (np. Marco Polo
w Gdyni) poszukiwać będzie sposobu na dotarcie do smakoszy i osób o dużych docho-
dach, oczekujących wysokiej jakości potraw i napojów oraz wysokiego poziomu obsługi.
W kolejnym kroku muszą zostać wskazane cele, jakie mają zostać osiągnięte.
Przykładowymi celami postawionymi w procesie planowania reklamy są:
 budowanie w obecnych i potencjalnych klientach przedsiębiorstw gastronomicz-
nych świadomości istnienia firmy oraz jej usług,
 budowanie wyobrażenia o wysokiej jakości świadczonych przez przedsiębior-
stwo gastronomiczne usług,
 budowanie w klientach potrzeby dokonania zakupu,
 przypominanie obecnym klientom o funkcjonowaniu lokalu gastronomicznego i
zachęcanie do powrotu do niego.
Budżet
Bardzo ważne jest oszacowanie budżetu na kampanię reklamową, która zależeć może od
wielkości i charakteru przedsiębiorstwa gastronomicznego (im większa firma tym więk-
szy budżet reklamowy), liczby i charakteru segmentów rynkowych, do których adreso-
wana będzie reklama, rodzaju reklamy, jaki powinien zostać użyty w kampanii (reklama
radiowa, wydawnicza itp.).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
8
Treść reklamy
Bardzo ważnym jest opracowanie dobrej treści reklamowej (zdanie lub słowo), na
którą składa się część werbalna przekazu (tzw. copywriting) oraz część wizualna pod-
kreślająca treść (tzw. artwork).
Hasło reklamowe powinno być oryginalne, zwięzłe i sugestywne, powinno zaskakiwać,
zwracać uwagę na przedmiot reklamy i jednocześnie odpowiadać potrzebom klienta.
Kto, słysząc w radiu czy telewizji charakterystyczną melodię ze sformułowaniem I’m
lovin’ it, nie skojarzy jej z reklamą McDonald’s? Reklama, jej hasło czy „dżingiel” ma wła-
śnie zapadać w pamięć konsumentów i jednoznacznie identyfikować firmę i jej produk-
ty.
Wzrost sprzedaży reklamowanej usługi odzwierciedla skuteczność przeprowadzonej
kampanii reklamowej.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
9
3. Wybór działań promocyjnych uzależnionych od typu klienta
Promocja osobista
Promocja osobista ma za zadanie prezentować ofertę firmy i aktywizować sprzedaż
podczas osobistych kontaktów z klientami. Realizowana jest za pomocą personelu
przedsiębiorstwa gastronomicznego, który wytwarza, dostarcza i sprzedaje przygoto-
wane usługi.
Promocja osobista przeprowadzona może być na dwa sposoby:
 W przypadku klienta indywidualnego – promocja osobista jest realizowana
tylko w sytuacji, gdy klient odwiedzi placówkę gastronomiczną. Personel poleca
wtedy klientowi specjalność zakładu, zachęca do skorzystania z programu lojal-
nościowego czy też przekonuje do konieczności częstszych wizyt w lokalu.
 W przypadku klienta instytucjonalnego – wykwalifikowany personel przygo-
towuje odpowiednią ofertę (np. wigilia firmowa), przeprowadza negocjacje, a na-
stępnie nakłania klienta do złożenia zamówienia. Jest to współpraca długookre-
sowa, która pozwala osiągać znaczne korzyści.
W promocji osobistej bardzo ważnym jest odpowiednie przygotowanie personelu, czyli
osób promujących ofertę przedsiębiorstwa gastronomicznego.
Promocja sprzedaży
Promocja sprzedaży ma na celu pobudzenie sprzedaży oferowanych usług, odbywające
się poprzez krótkotrwałe zwiększanie atrakcyjności oferty przedsiębiorstwa.
Promocja sprzedaży realizowana jest poprzez wykorzystywanie następujących instru-
mentów:
 Próbki – usługi oferowane klientom bezpłatne (w Polsce prawie nie występuje)
lub po obniżonej cenie. Bardzo efektywny środek promocji, który nie wymaga
dużych nakładów, wykorzystywany najczęściej podczas wprowadzania nowych
usług na rynek. Przykładowo: sprzedaż kawy z ciepłą szarlotką w cenie 5,50 zł,
podczas gdy sprzedaż samej kawy kosztuje 5,00 zł, próbka wyceniona na 0,50 zł
(regularna cena ciepłej szarlotki to 4,00 zł).
 Kupony upoważniające do nabycia usług po obniżonej cenie – przekazywane
są konsumentom za pośrednictwem poczty, prasy, załączane do zakupów. Są
bardzo popularne na rynku usług gastronomicznych.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
10
 Programy lojalnościowe (nagrody za korzystanie z usług) – w zamian za ko-
rzystanie z usług przedsiębiorstwa umożliwiają klientom otrzymanie prezentu
(np. butelka wina gratis) lub zniżki na kolejny zakup.
 Promocyjne obniżki cen oferowanych usług, w tym obniżki cen usług w okre-
ślonych godzinach.
 Pokazy, degustacje (np. przy okazji różnych uroczystości).
 Obniżki cen przy zamówieniach grupowych.
 Oferta promocyjnej ceny na danie dnia.
Sukces promocji sprzedaży kryje się w dotarciu z informacją do szerokiego grona klien-
tów, co może zostać zrealizowane poprzez dobór odpowiedniej formy reklamy.
Public relations
Public relations to „budowanie dobrych relacji z grupami mogącymi mieć wpływ na
funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez uzyskiwanie przychylnych opinii, tworzenie
korzystnego wizerunku firmy oraz odpowiednie reagowanie na niekorzystne informa-
cje. Public relations to zatem całokształt działań, mających na celu stworzenie zaufania
do przedsiębiorstwa jako całości, co ma zaowocować wzrostem popytu na usługi ga-
stronomiczne” (Tamże, s. 183).
Public relations wykorzystuje następujące instrumenty:
 kontakty z prasą (tzw. media relations) – współpraca z mediami, mająca na celu
pozyskanie ich poparcia,
 propaganda, czyli informowanie otoczenia o firmie i jej ofercie dla uzyskania
rozgłosu (tzw. publicity) – ma na celu prezentowanie przedsiębiorstwa w dobrym
świetle; podejmowane działania to m.in.:
 udział w targach i konferencjach, gdzie m.in. rozpowszechniane są ma-
teriały (katalogi) na temat firmy, rozdawane upominki (np. kalendarze,
teczki z logo firmy) dla utrwalenia wiedzy o istnieniu przedsiębiorstwa,
 sponsoring, czyli finansowanie niektórych aktywności społecznych w ce-
lu utrwalenia dobrego wizerunku sponsora, co musi zostać uprzednio od-
powiednio nagłośnione,
 lobbing jako wywieranie wpływu na władze (centralne, lokalne), które
ma umożliwić osiągnięcie korzystnych rozwiązań, zazwyczaj prawnych,
dla firmy lobbującej (np. wpływ na decyzje dotyczące podatków, zagospo-
darowania przestrzennego).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
11
4. Projektowanie podstawowych narzędzi promocji
Ważnym aspektem w budowaniu promocji firmy jest zaprojektowanie i wykorzystanie
jej identyfikacji wizualnej, która ma za zadanie zwrócenie uwagi odbiorców na firmę i jej
ofertę, wywołanie zainteresowania, odróżnienie firmy od innych, podobnie działających
na rynku oraz nakłonienie konsumentów do skorzystania z oferowanych usług. Aby
identyfikacja osiągnęła zamierzone cele, powinna był łatwa do zapamiętania, odpo-
wiadać specyfice firmy oraz być spójną z informacjami przekazywanymi poprzez
różnorodne instrumenty promocyjne.
Elementy identyfikacji wizualnej przedsiębiorstwa
Znak firmowy i znak towarowy
Należy zwrócić uwagę, że znak firmowy i znak towarowy to dwa różne pojęcia.
Znak firmowy jest symbolem charakteryzującym dane przedsiębiorstwo, natomiast
znak towarowy to symbol produktu tej firmy.
Dla przykładu można podać firmę Coca Cola (znak firmowy), której produkty Sprite, czy
Fanta są znakami towarowymi.
Definicyjnie: „Znak towarowy to nazwa, termin, symbol, napis, wzór albo ich kombina-
cja, kompozycja kolorystyczna, melodia lub zestawienie wszystkich tych elementów wy-
korzystywane w celu odróżnienia danego produktu od produktów konkurencyjnych”
(Altkorn 1996, s. 151–152).
Znak firmowy to nazwa firmy lub jej skrót wpisany w figurę geometryczną (np. Star-
bucks Coffee) lub jest napisana w charakterystyczny sposób (np. E. Wedel). Zadaniem
znaku firmowego jest kształtowanie i wzmacnianie wizerunku firmy w świadomo-
ści klientów. Zapewnić ma to skuteczne odróżnianie się firmy od konkurencji, a jedno-
cześnie pozwolić ma na poszerzanie grona klientów. Graficzną formą znaku firmowego
jest logo firmy.
Logo powinno być czytelne i łatwo rozpoznawalne, dlatego też powinno składać się z
dość prostych kształtów i niewielkiej ilości kolorów. Logo może składać się albo tyl-
ko z logotypu (stylizacji literowej, np. Coca Cola), tylko z elementu graficznego będą-
cego symbolem (np. logo firmy Apple) lub też być kombinacją obu możliwości (np. logo
Red Bull).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
12
Kolory firmowe
Kolory firmowe – ustalona barwa charakterystyczna dla danego przedsiębiorstwa,
występująca w wystroju lokalu, ubiorze personelu, materiałach promocyjnych itp.
Kolorystyka wywiera bardzo duży wpływ na odbiorców, wyróżniają przedsiębiorstwo
na rynku. Wiodący kolor firmy określa charakter działalności firmy:
 barwy jasne sugerują nowoczesność, innowacyjność, elastyczność i otwartość,
 barwy ciemne odzwierciedlają wiarygodność i powagę w działaniu,
 barwy metaliczne wskazują na przepych i elegancję.
Każda firma powinna zachować jednolity kod kolorystyczny.
Wizytówki
Wizytówki służą przede wszystkim do reklamowania firm lub jej pracowników. Świad-
czą o rzetelności i profesjonalizmie przedsiębiorstwa. Powinny zachowywać kolorystykę
firmy. Wymienić można cztery rodzaje wizytówek:
 służbowe – zawierające logo firmy, imię i nazwisko właściciela oraz dane kon-
taktowe firmy,
 osobiste – zawierające imię i nazwisko właściciela, stanowisko lub tytuł nauko-
wy, dane kontaktowe,
 rodzinne – zawierające jedynie imię i nazwisko właściciela,
 kombinowane – połączenie wizytówki służbowej i osobistej.
Ulotki reklamowe
Ulotki mogą to być proste i tanie w przygotowaniu, bądź drogie, wykonane na papierze
wysokiej jakości. W zwięzły sposób powinny prezentować firmę oraz jej ofertę. Przy-
gotowany materiał powinien być nietuzinkowy i przekonujący, czasem zaskakujący,
opracowany zgodnie z kolorystyką firmową. Powinien odbiorcę zainteresować i zachę-
cić do skorzystania z oferty przedsiębiorstwa.
Ogłoszenia prasowe
Ogłoszenie prasowe, pozwalające na dotarcie do bardzo dużej grupy odbiorców, po-
winno składać się z nagłówka, sloganu i treści, z czego najistotniejszym elementem jest
slogan, który musi być chwytliwy i łatwy do zapamiętania (musi utrwalić się w świa-
domości czytelnika). Podstawową formą reklamy jest moduł ogłoszeniowy, czyli wydzie-
lona w prasie przestrzeń reklamowa, zazwyczaj w kształcie prostokąta.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
13
Moduły ogłoszeniowe zamieszczane mogą być na stronach ogłoszeniowych (tańsza
forma reklamy) lub na stronach redakcyjnych (droższa forma reklamy).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
14
5. Strategie promocji
Strategia promocji to jest ogół działań marketingowych przedsiębiorstwa, które mają
na celu budowanie wizerunku firmy oraz promowanie poszczególnych jej produktów.
Strategia promocji w znacznym mierze decyduje o sukcesie rynkowym przedsiębiorstwa
(wpływa również na wyniki ekonomiczne firmy), decyduje również o miejscu firmy w
świadomości bieżących i potencjalnych klientów.
Najbardziej popularne strategie promocji to:
 strategia push (popychanie),
 strategia pull (przyciąganie).
Strategia push
Głównym zadaniem strategii push jest „pchanie” oferowanej usługi gastronomicznej
przez wybrany kanał dystrybucyjny, przy czym istotny jest sposób docierania infor-
macji o usługach do adresata przekazu.
Przedsiębiorcy najczęściej wykorzystują w tym rodzaju strategii sprzedaż osobistą i
promocję sprzedaży.
Promocję push wykorzystywana jest najczęściej w odniesieniu do dóbr masowych, ma-
ło zróżnicowanych pod względem jakości i ceny, wykorzystując powszechny do nich
dostęp.
Rysunek 3.2. Strategia push
Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Altkorn 1996
Producent
•popyt
Hutrownik
•popyt
Detalista
•popyt
Konsument
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
15
Strategia pull
Strategia pull ma na celu wykreowanie lub zwiększenie popytu na usługę wśród jej
konsumentów, czego efektem może być zachowanie klientów zgłaszających zapotrze-
bowanie na produkt, który niekoniecznie jest dostępny we wszystkich punktach dystry-
bucji.
Głównym instrumentem promocji wykorzystywanym w tym rodzaju strategii jest re-
klama, która pozwala dotrzeć do jak największej liczby odbiorców.
Strategia pull najczęściej wykorzystywana jest do dystrybucji produktów markowych.
Rysunek 3.3. Strategia pull
Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Altkorn 1996
Żadna z nich nie może być samodzielnie stosowana. Wykorzystywane równolegle
wzmacniają efekt prowadzonej kampanii promocyjnej.
Producent
•popyt
Hutrownik
•popyt
Detalista
•popyt
Konsument
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie usług gastronomicznych
16
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Kmiołek A., Usługi gastronomiczne – podręcznik do nauki zawodu technik żywienia i usług
gastronomicznych. Szkoła średnia, WSiP, Warszawa 2013.
Sala J., Marketing w gastronomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Literatura uzupełniająca
Altkorn J. (red), Podstawy marketingu, Instytut Marketingu, Kraków 1996.
Kotler Ph., Armstrong G., Saunders J., Wong V., Marketing Podręcznik europejski, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Kotler Ph., Marketing, Rebis, Poznań 2005.
Netografia
http://www.gastrona.pl
http://www.hotelarze.pl

More Related Content

What's hot (20)

Scalone dokumenty (8)
Scalone dokumenty (8)Scalone dokumenty (8)
Scalone dokumenty (8)
 
24 5.1 opg_tresc
24 5.1 opg_tresc24 5.1 opg_tresc
24 5.1 opg_tresc
 
Scalone dokumenty (19)
Scalone dokumenty (19)Scalone dokumenty (19)
Scalone dokumenty (19)
 
301
301301
301
 
24 6.1 opg_tresc
24 6.1 opg_tresc24 6.1 opg_tresc
24 6.1 opg_tresc
 
Scalone dokumenty (11)
Scalone dokumenty (11)Scalone dokumenty (11)
Scalone dokumenty (11)
 
24 1.1 opg_tresc
24 1.1 opg_tresc24 1.1 opg_tresc
24 1.1 opg_tresc
 
Kelner 3.02
Kelner 3.02Kelner 3.02
Kelner 3.02
 
7
77
7
 
Scalone dokumenty (16)
Scalone dokumenty (16)Scalone dokumenty (16)
Scalone dokumenty (16)
 
18 3.1 wg_tresc
18 3.1 wg_tresc18 3.1 wg_tresc
18 3.1 wg_tresc
 
Wykorzystanie produktów spożywczych jako źródła składników pokarmowych
Wykorzystanie produktów spożywczych jako źródła składników pokarmowychWykorzystanie produktów spożywczych jako źródła składników pokarmowych
Wykorzystanie produktów spożywczych jako źródła składników pokarmowych
 
Wytwarzanie przetworów zbożowych
Wytwarzanie przetworów zbożowych Wytwarzanie przetworów zbożowych
Wytwarzanie przetworów zbożowych
 
Scalone dokumenty (10)
Scalone dokumenty (10)Scalone dokumenty (10)
Scalone dokumenty (10)
 
18 4.1 wg_tresc
18 4.1 wg_tresc18 4.1 wg_tresc
18 4.1 wg_tresc
 
Dietetyk 321[11] z2.06_u
Dietetyk 321[11] z2.06_uDietetyk 321[11] z2.06_u
Dietetyk 321[11] z2.06_u
 
20 5.1 pspn_tresc
20 5.1 pspn_tresc20 5.1 pspn_tresc
20 5.1 pspn_tresc
 
Stosowanie zasad higieny podczas produkcji i sprzedaży wyrobów kulinarnych
Stosowanie zasad higieny podczas produkcji i sprzedaży wyrobów kulinarnychStosowanie zasad higieny podczas produkcji i sprzedaży wyrobów kulinarnych
Stosowanie zasad higieny podczas produkcji i sprzedaży wyrobów kulinarnych
 
25 2.1 pug_tresc
25 2.1 pug_tresc25 2.1 pug_tresc
25 2.1 pug_tresc
 
18 5.1 wg_tresc
18 5.1 wg_tresc18 5.1 wg_tresc
18 5.1 wg_tresc
 

Viewers also liked

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieci
Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieciPodstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieci
Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieciSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 

Viewers also liked (20)

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieci
Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieciPodstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieci
Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych. Podział sieci
 
25 4.1 pug_tresc
25 4.1 pug_tresc25 4.1 pug_tresc
25 4.1 pug_tresc
 
2
22
2
 
20 1.1 pspn_tresc
20 1.1 pspn_tresc20 1.1 pspn_tresc
20 1.1 pspn_tresc
 
16. Porozumiewanie się w języku obcym
16. Porozumiewanie się w języku obcym16. Porozumiewanie się w języku obcym
16. Porozumiewanie się w języku obcym
 
34
3434
34
 
20 8.1 pspn_tresc
20 8.1 pspn_tresc20 8.1 pspn_tresc
20 8.1 pspn_tresc
 
25 8.1 pug_tresc
25 8.1 pug_tresc25 8.1 pug_tresc
25 8.1 pug_tresc
 
25 5.1 pug_tresc
25 5.1 pug_tresc25 5.1 pug_tresc
25 5.1 pug_tresc
 
Charakterystyka informatycznych systemów komputerowych
Charakterystyka informatycznych systemów komputerowychCharakterystyka informatycznych systemów komputerowych
Charakterystyka informatycznych systemów komputerowych
 
1
11
1
 
20 6.1 pspn_tresc
20 6.1 pspn_tresc20 6.1 pspn_tresc
20 6.1 pspn_tresc
 
Poradnik opieki nad osobami starszymi
Poradnik opieki nad osobami starszymiPoradnik opieki nad osobami starszymi
Poradnik opieki nad osobami starszymi
 
18 8.1 wg_tresc
18 8.1 wg_tresc18 8.1 wg_tresc
18 8.1 wg_tresc
 
Technik.informatyk 312[01] o1.01_u
Technik.informatyk 312[01] o1.01_uTechnik.informatyk 312[01] o1.01_u
Technik.informatyk 312[01] o1.01_u
 
20 7.1 pspn_tresc
20 7.1 pspn_tresc20 7.1 pspn_tresc
20 7.1 pspn_tresc
 
15
1515
15
 
8
88
8
 
Szkoła przyjazna rodzinie
Szkoła przyjazna rodzinieSzkoła przyjazna rodzinie
Szkoła przyjazna rodzinie
 
Biznesplan
BiznesplanBiznesplan
Biznesplan
 

Similar to 25 3.1 pug_tresc

Similar to 25 3.1 pug_tresc (20)

B03 Promocja Projektow
B03 Promocja ProjektowB03 Promocja Projektow
B03 Promocja Projektow
 
2.03
2.032.03
2.03
 
Promocja usług edukacyjnych
Promocja  usług  edukacyjnychPromocja  usług  edukacyjnych
Promocja usług edukacyjnych
 
Reklama1
Reklama1Reklama1
Reklama1
 
2.06
2.062.06
2.06
 
Technik.organizacji.reklamy 342[01] z2.06_u
Technik.organizacji.reklamy 342[01] z2.06_uTechnik.organizacji.reklamy 342[01] z2.06_u
Technik.organizacji.reklamy 342[01] z2.06_u
 
Marketing terytorialny
Marketing terytorialnyMarketing terytorialny
Marketing terytorialny
 
Reklama1
Reklama1Reklama1
Reklama1
 
Pr Zao+ D Gr B
Pr Zao+ D Gr BPr Zao+ D Gr B
Pr Zao+ D Gr B
 
11. marketing bezposredni i public relations kwestie instrumentarium promocji
11. marketing bezposredni i public relations   kwestie instrumentarium promocji11. marketing bezposredni i public relations   kwestie instrumentarium promocji
11. marketing bezposredni i public relations kwestie instrumentarium promocji
 
Marketing Mix
Marketing MixMarketing Mix
Marketing Mix
 
Marketing Mix
Marketing MixMarketing Mix
Marketing Mix
 
5
55
5
 
Tworzenie nowych mediów
Tworzenie nowych mediówTworzenie nowych mediów
Tworzenie nowych mediów
 
Porfolio
PorfolioPorfolio
Porfolio
 
Porfolio
PorfolioPorfolio
Porfolio
 
Warsztaty Kreatywne
Warsztaty KreatywneWarsztaty Kreatywne
Warsztaty Kreatywne
 
Żeby sprzedawać więcej
Żeby sprzedawać więcejŻeby sprzedawać więcej
Żeby sprzedawać więcej
 
Wykorzystanie i wdrażanie innowacyjnych działań promocyjnych w firmach, Aneta...
Wykorzystanie i wdrażanie innowacyjnych działań promocyjnych w firmach, Aneta...Wykorzystanie i wdrażanie innowacyjnych działań promocyjnych w firmach, Aneta...
Wykorzystanie i wdrażanie innowacyjnych działań promocyjnych w firmach, Aneta...
 
Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

25 3.1 pug_tresc

  • 1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 1 Moduł III Planowanie działań związanych z pro- mocją usług gastronomicznych Wprowadzenie 1. Promocja usług i jej instrumenty 2. Rodzaje promocji w gastronomii 3. Wybór działań promocyjnych uzależnionych od typu klienta 4. Projektowanie podstawowych narzędzi promocji 5. Strategie promocji Bibliografia
  • 2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 2 Wprowadzenie Marketing jest procesem społecznym i zarządczym, dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to, czego potrze- bują i pragną osiągnąć, poprzez tworzenie, oferowanie i wymianę posiadających war- tość produktów (Kotler 2002, s. 6). Wybitny amerykański ekonomista, Philip Kotler, w bardzo prosty sposób zdefinio- wał marketing, nazywając go: „zyskownym dostarczaniem zadowolenia klientom”. W sferze usług każde przedsiębiorstwo powinno zatem dążyć do przyciągania do siebie nowych klientów, m.in. poprzez zapewnienie dostarczenia usług najwyższej wartości i jednocześnie zatrzymania dotychczasowych klientów przez zagwarantowanie im za- dowolenia płynącego ze świadczonych usług. Narzędziami marketingowymi, jakie po- winny zostać w tym celu wykorzystane (zgodnie z koncepcją 4P według E. J. McCar- thy’ego), są:  product (produkt) – czyli wszystko to, co może zostać zaoferowane klientowi, co zaspokoi jego potrzeby,  price (cena) – czyli wartość oferowanego klientowi produktu,  promotion (promocja) – czyli informowanie otoczenia o działalności i oferowa- nych produktach firmy, co powinno skutkować zainteresowaniem potencjalnego klienta oferowanym produktem,  place (miejsce/dystrybucja) – czyli sposób przekazania klientowi oferowanego produktu. Przygotowywane przez przedsiębiorstwa gastronomiczne oferty powinny zatem opierać się na oczekiwaniach obecnych i przyszłych klientów. „Nabywając usługę, konsument oczekuje określonych korzyści, takich jak: zaspokojenie głodu, pragnienia, potrzeb w zakresie psychicznej regeneracji sił, komunikacji społecz- nej. Żąda, aby oferta reprezentowała określoną jakość oraz odpowiadała jego wyobraże- niom i wymaganiom w zakresie kultury jedzenia” (Sala 2011, s. 52). Stąd też, dla stabilnego utrzymania się na rynku usług gastronomicznych, w którym pa- nuje duża konkurencja oraz dla utrzymania obecnych i pozyskiwania nowych klientów, bardzo ważnym jest dostosowywanie się firm do odnotowywanych potrzeb i poprzez wykorzystanie marketingu informowanie o tym otoczenia.
  • 3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 3 1. Promocja usług i jej instrumenty Słowo promocja wywodzi się z łacińskich promotio i promovere, które oznaczają poparcie i prowadze- nie naprzód. Promocją nazywa się proces komuni- kowania się przedsiębiorstwa z rynkiem. Promocją są zatem wszelkie działania, które mają na celu zwiększenie znajomości firmy, jej marki i produktu, które mają wzmocnić pozycję przedsiębiorstwa na rynku i doprowadzić do zwiększenia popytu na produkt. Komunikacja z otoczeniem będzie wtedy skuteczna, gdy rozpoznany zostanie klient, jego oczekiwania i potrzeby. Firmy mogą skorzystać z wielu form działań promocyjnych, określonych mianem promocji-mix. Stanowić ją będą następujące grupy instrumentów promocyjnych:  reklama – bezosobowa forma przekazywania informacji rynkowych adresowana do masowego odbiorcy,  promocja osobista – forma przedstawiania oferty firmy i aktywizowania sprze- daży podczas osobistych kontaktów sprzedawców z nabywcami,  promocja sprzedaży (promocja uzupełniająca, dodatkowa, specjalna) – po- lega na krótkookresowym wzroście atrakcyjności oferty przedsiębiorstwa w celu zwiększenia skłonności konsumentów do zakupów,  public relations – ma na celu stworzenie atrakcyjnego wizerun- ku przedsiębiorstwa i wzbudzić zaufanie opinii publicznej. Każdy z instrumentów promocji ma swoją charakterystykę, odróżniającą go od in- nych. Wybór jednego lub kilku instrumen- tów zależy od specyfiki prowadzonego przedsiębiorstwa oraz jej otoczenia. Oso- ba zarządzająca firmą powinna stosować je w sposób zintegrowany, pamiętając, iż znaczenie i efektywność poszczególnych działań promocyjnych są zróżnicowane. Rysunek 3.1. Instrumenty promocji Źródło: opracowanie własne autora Klient Reklama Promocja osobista Promocja sprzedaży Public Relations
  • 4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 4 Zapamiętaj! Największe znaczenie w promocji usług ma reklama i promocja osobista. Promocja sprzedaży i public relations, ze względu na swoją mniejszą efektywność, nie mogą być jednak pomijane.
  • 5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 5 2. Rodzaje promocji w gastronomii Reklama Reklama (od łacińskiego słowa reclamare oznaczającego hałasowanie i wrzawę) to je- den z najbardziej popularnych instrumentów promocji, niejednokrotnie błędnie trakto- wany jako synonim promocji, umożliwiający komunikowanie się firmy z rynkiem. Re- klamę charakteryzują następujące cechy:  jest bezosobowa,  ma określonego/jawnego nadawcę,  jest płatna (opłacana przez nadawcę),  jest werbalna i/lub wizualna,  jest adresowana do masowego odbiorcy. Celem reklamy jest stymulowanie sprzedaży usług, ułatwienie zrozumienia oferty usług, przypominanie konsumentom o firmie i oferowanych przez nią usługach. Re- klama ma za zadanie poinformować konsumentów, że dane przedsiębiorstwo gastro- nomiczne oferuje nie tylko potrawy i napoje, ale również całą gamę usług towarzyszą- cych (np. możliwość spędzenia czasu w miłej atmosferze, w gronie znajomych, przy do- brej muzyce lub lekturze). Z punktu widzenia rodzaju zastosowanego środka przekazu wymienić można nastę- pujące rodzaje reklamy:  Reklama zewnętrzna (np. bilbor- dy, plakaty, neony, markizy i szyldy z logo firmy) – ten bardzo ważny w świecie gastronomii rodzaj reklamy ma za zadanie przypominać lo- kalnym klientom o istnieniu pla- cówki gastronomicznej, natomiast dla przyjezdnych powinien być cenną in- formacją (swoistym drogowskazem) o możliwości skorzystania z usług gastro- nomicznych podczas podróży.  Reklama prasowa (np. w prasie codziennej, czasopismach adresowanych do konkretnych grup czytelników) – przemyślana i dobrze przygotowana może oka- zać się ważnym elementem prowadzonej kampanii marketingowej. Reklama w dziennikach lokalnych pozwoli nie tylko na zaprezentowanie informacji o fir- mie, ale również na nagłośnienie organizowanych imprez, konkursów, czy promocji cenowych. W gazetach zamieścić można również publikacje, tzw. ar-
  • 6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 6 tykuły sponsorowane, w których zawiera się informacje, mające na celu przed- stawienie firmy i jej oferty i które mają za zadanie zachęcić czytelników do osobi- stego przekonania się o atutach oferty (wielokrotnie „wzbogaca się” artykuły np. kuponem promocyjnym, upoważniającym do zakupu ze zniżką, co przynosi po- żądane efekty).  Reklama internetowa (np. witryny www, ba- nery reklamowe) – w obecnych czasach cyfry- zacji życia ten rodzaj reklamy staje się nie tyle pożądaną, co wręcz konieczną formą kontak- tu z konsumentem. Każda, nawet najmniejsza placówka gastronomiczna, powinna mieć swo- ją stronę internetową.  Reklama wydawnicza (ulotki, foldery, bro- szury, katalogi) – ten rodzaj reklamy może być ciekawą formą prezentacji oferty firmy ga- stronomicznej. Ważnym jest, aby ulotka czy broszura była dostarczona do klienta w atrak- cyjnej formie, co zachęci go do zapoznania się z prezentowaną treścią. W przeciwnym wy- padku najprawdopodobniej klient wyrzuci ją do śmietnika przed zapoznaniem się z jej tre- ścią.  Reklama radiowa (np. wiersze, piosenki reklamowe) – ten rodzaj reklamy może być brany pod uwa- gę tylko w stacjach lokalnych, któ- rych słuchacze chociaż w części są lub mogą być klientami lokalu ga- stronomicznego.  Reklama telewizyjna (filmy re- klamowe) – dedykowana jest do szerokiej grupy klientów, a więc może być brana pod uwagę przez przedsiębiorstwa oferujące usługi dla szerokiego wachlarza kon- sumentów (np. zakłady fast food takie, jak McDonald’s czy KFC, któ- re najczęściej docierają do klientów taką formą reklamy).
  • 7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 7  Reklama w kinach (np. filmy reklamowe prezentowane przed projekcją) – dzia- ła w bardzo zbliżony sposób co reklama telewizyjna.  Każdy rodzaj reklamy ma swoją specyfikę, która wynika ze swojego zasięgu dzia- łania, sposobu oddziaływania na konsumentów, kosztów koniecznych do ponie- sienia oraz możliwości zastosowania. Kadra zarządzająca, decydująca się na wy- korzystanie reklamy jako narzędzia promocji firmy i oferowanych usług, powinna zastanowić się, jaki rodzaj reklamy byłby najlepszy i najbardziej efektywny. W pierwszej kolejności muszą zostać zidentyfikowani docelowi odbiorcy reklamy (bieżący i potencjalni klienci oferowanych usług). Przykład Zakłady gastronomiczne oferujące usługi typu fast food (np. KFC) kierują swoje usługi niemal do całego rynku konsumentów, natomiast restauracja luksusowa (np. Marco Polo w Gdyni) poszukiwać będzie sposobu na dotarcie do smakoszy i osób o dużych docho- dach, oczekujących wysokiej jakości potraw i napojów oraz wysokiego poziomu obsługi. W kolejnym kroku muszą zostać wskazane cele, jakie mają zostać osiągnięte. Przykładowymi celami postawionymi w procesie planowania reklamy są:  budowanie w obecnych i potencjalnych klientach przedsiębiorstw gastronomicz- nych świadomości istnienia firmy oraz jej usług,  budowanie wyobrażenia o wysokiej jakości świadczonych przez przedsiębior- stwo gastronomiczne usług,  budowanie w klientach potrzeby dokonania zakupu,  przypominanie obecnym klientom o funkcjonowaniu lokalu gastronomicznego i zachęcanie do powrotu do niego. Budżet Bardzo ważne jest oszacowanie budżetu na kampanię reklamową, która zależeć może od wielkości i charakteru przedsiębiorstwa gastronomicznego (im większa firma tym więk- szy budżet reklamowy), liczby i charakteru segmentów rynkowych, do których adreso- wana będzie reklama, rodzaju reklamy, jaki powinien zostać użyty w kampanii (reklama radiowa, wydawnicza itp.).
  • 8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 8 Treść reklamy Bardzo ważnym jest opracowanie dobrej treści reklamowej (zdanie lub słowo), na którą składa się część werbalna przekazu (tzw. copywriting) oraz część wizualna pod- kreślająca treść (tzw. artwork). Hasło reklamowe powinno być oryginalne, zwięzłe i sugestywne, powinno zaskakiwać, zwracać uwagę na przedmiot reklamy i jednocześnie odpowiadać potrzebom klienta. Kto, słysząc w radiu czy telewizji charakterystyczną melodię ze sformułowaniem I’m lovin’ it, nie skojarzy jej z reklamą McDonald’s? Reklama, jej hasło czy „dżingiel” ma wła- śnie zapadać w pamięć konsumentów i jednoznacznie identyfikować firmę i jej produk- ty. Wzrost sprzedaży reklamowanej usługi odzwierciedla skuteczność przeprowadzonej kampanii reklamowej.
  • 9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 9 3. Wybór działań promocyjnych uzależnionych od typu klienta Promocja osobista Promocja osobista ma za zadanie prezentować ofertę firmy i aktywizować sprzedaż podczas osobistych kontaktów z klientami. Realizowana jest za pomocą personelu przedsiębiorstwa gastronomicznego, który wytwarza, dostarcza i sprzedaje przygoto- wane usługi. Promocja osobista przeprowadzona może być na dwa sposoby:  W przypadku klienta indywidualnego – promocja osobista jest realizowana tylko w sytuacji, gdy klient odwiedzi placówkę gastronomiczną. Personel poleca wtedy klientowi specjalność zakładu, zachęca do skorzystania z programu lojal- nościowego czy też przekonuje do konieczności częstszych wizyt w lokalu.  W przypadku klienta instytucjonalnego – wykwalifikowany personel przygo- towuje odpowiednią ofertę (np. wigilia firmowa), przeprowadza negocjacje, a na- stępnie nakłania klienta do złożenia zamówienia. Jest to współpraca długookre- sowa, która pozwala osiągać znaczne korzyści. W promocji osobistej bardzo ważnym jest odpowiednie przygotowanie personelu, czyli osób promujących ofertę przedsiębiorstwa gastronomicznego. Promocja sprzedaży Promocja sprzedaży ma na celu pobudzenie sprzedaży oferowanych usług, odbywające się poprzez krótkotrwałe zwiększanie atrakcyjności oferty przedsiębiorstwa. Promocja sprzedaży realizowana jest poprzez wykorzystywanie następujących instru- mentów:  Próbki – usługi oferowane klientom bezpłatne (w Polsce prawie nie występuje) lub po obniżonej cenie. Bardzo efektywny środek promocji, który nie wymaga dużych nakładów, wykorzystywany najczęściej podczas wprowadzania nowych usług na rynek. Przykładowo: sprzedaż kawy z ciepłą szarlotką w cenie 5,50 zł, podczas gdy sprzedaż samej kawy kosztuje 5,00 zł, próbka wyceniona na 0,50 zł (regularna cena ciepłej szarlotki to 4,00 zł).  Kupony upoważniające do nabycia usług po obniżonej cenie – przekazywane są konsumentom za pośrednictwem poczty, prasy, załączane do zakupów. Są bardzo popularne na rynku usług gastronomicznych.
  • 10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 10  Programy lojalnościowe (nagrody za korzystanie z usług) – w zamian za ko- rzystanie z usług przedsiębiorstwa umożliwiają klientom otrzymanie prezentu (np. butelka wina gratis) lub zniżki na kolejny zakup.  Promocyjne obniżki cen oferowanych usług, w tym obniżki cen usług w okre- ślonych godzinach.  Pokazy, degustacje (np. przy okazji różnych uroczystości).  Obniżki cen przy zamówieniach grupowych.  Oferta promocyjnej ceny na danie dnia. Sukces promocji sprzedaży kryje się w dotarciu z informacją do szerokiego grona klien- tów, co może zostać zrealizowane poprzez dobór odpowiedniej formy reklamy. Public relations Public relations to „budowanie dobrych relacji z grupami mogącymi mieć wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez uzyskiwanie przychylnych opinii, tworzenie korzystnego wizerunku firmy oraz odpowiednie reagowanie na niekorzystne informa- cje. Public relations to zatem całokształt działań, mających na celu stworzenie zaufania do przedsiębiorstwa jako całości, co ma zaowocować wzrostem popytu na usługi ga- stronomiczne” (Tamże, s. 183). Public relations wykorzystuje następujące instrumenty:  kontakty z prasą (tzw. media relations) – współpraca z mediami, mająca na celu pozyskanie ich poparcia,  propaganda, czyli informowanie otoczenia o firmie i jej ofercie dla uzyskania rozgłosu (tzw. publicity) – ma na celu prezentowanie przedsiębiorstwa w dobrym świetle; podejmowane działania to m.in.:  udział w targach i konferencjach, gdzie m.in. rozpowszechniane są ma- teriały (katalogi) na temat firmy, rozdawane upominki (np. kalendarze, teczki z logo firmy) dla utrwalenia wiedzy o istnieniu przedsiębiorstwa,  sponsoring, czyli finansowanie niektórych aktywności społecznych w ce- lu utrwalenia dobrego wizerunku sponsora, co musi zostać uprzednio od- powiednio nagłośnione,  lobbing jako wywieranie wpływu na władze (centralne, lokalne), które ma umożliwić osiągnięcie korzystnych rozwiązań, zazwyczaj prawnych, dla firmy lobbującej (np. wpływ na decyzje dotyczące podatków, zagospo- darowania przestrzennego).
  • 11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 11 4. Projektowanie podstawowych narzędzi promocji Ważnym aspektem w budowaniu promocji firmy jest zaprojektowanie i wykorzystanie jej identyfikacji wizualnej, która ma za zadanie zwrócenie uwagi odbiorców na firmę i jej ofertę, wywołanie zainteresowania, odróżnienie firmy od innych, podobnie działających na rynku oraz nakłonienie konsumentów do skorzystania z oferowanych usług. Aby identyfikacja osiągnęła zamierzone cele, powinna był łatwa do zapamiętania, odpo- wiadać specyfice firmy oraz być spójną z informacjami przekazywanymi poprzez różnorodne instrumenty promocyjne. Elementy identyfikacji wizualnej przedsiębiorstwa Znak firmowy i znak towarowy Należy zwrócić uwagę, że znak firmowy i znak towarowy to dwa różne pojęcia. Znak firmowy jest symbolem charakteryzującym dane przedsiębiorstwo, natomiast znak towarowy to symbol produktu tej firmy. Dla przykładu można podać firmę Coca Cola (znak firmowy), której produkty Sprite, czy Fanta są znakami towarowymi. Definicyjnie: „Znak towarowy to nazwa, termin, symbol, napis, wzór albo ich kombina- cja, kompozycja kolorystyczna, melodia lub zestawienie wszystkich tych elementów wy- korzystywane w celu odróżnienia danego produktu od produktów konkurencyjnych” (Altkorn 1996, s. 151–152). Znak firmowy to nazwa firmy lub jej skrót wpisany w figurę geometryczną (np. Star- bucks Coffee) lub jest napisana w charakterystyczny sposób (np. E. Wedel). Zadaniem znaku firmowego jest kształtowanie i wzmacnianie wizerunku firmy w świadomo- ści klientów. Zapewnić ma to skuteczne odróżnianie się firmy od konkurencji, a jedno- cześnie pozwolić ma na poszerzanie grona klientów. Graficzną formą znaku firmowego jest logo firmy. Logo powinno być czytelne i łatwo rozpoznawalne, dlatego też powinno składać się z dość prostych kształtów i niewielkiej ilości kolorów. Logo może składać się albo tyl- ko z logotypu (stylizacji literowej, np. Coca Cola), tylko z elementu graficznego będą- cego symbolem (np. logo firmy Apple) lub też być kombinacją obu możliwości (np. logo Red Bull).
  • 12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 12 Kolory firmowe Kolory firmowe – ustalona barwa charakterystyczna dla danego przedsiębiorstwa, występująca w wystroju lokalu, ubiorze personelu, materiałach promocyjnych itp. Kolorystyka wywiera bardzo duży wpływ na odbiorców, wyróżniają przedsiębiorstwo na rynku. Wiodący kolor firmy określa charakter działalności firmy:  barwy jasne sugerują nowoczesność, innowacyjność, elastyczność i otwartość,  barwy ciemne odzwierciedlają wiarygodność i powagę w działaniu,  barwy metaliczne wskazują na przepych i elegancję. Każda firma powinna zachować jednolity kod kolorystyczny. Wizytówki Wizytówki służą przede wszystkim do reklamowania firm lub jej pracowników. Świad- czą o rzetelności i profesjonalizmie przedsiębiorstwa. Powinny zachowywać kolorystykę firmy. Wymienić można cztery rodzaje wizytówek:  służbowe – zawierające logo firmy, imię i nazwisko właściciela oraz dane kon- taktowe firmy,  osobiste – zawierające imię i nazwisko właściciela, stanowisko lub tytuł nauko- wy, dane kontaktowe,  rodzinne – zawierające jedynie imię i nazwisko właściciela,  kombinowane – połączenie wizytówki służbowej i osobistej. Ulotki reklamowe Ulotki mogą to być proste i tanie w przygotowaniu, bądź drogie, wykonane na papierze wysokiej jakości. W zwięzły sposób powinny prezentować firmę oraz jej ofertę. Przy- gotowany materiał powinien być nietuzinkowy i przekonujący, czasem zaskakujący, opracowany zgodnie z kolorystyką firmową. Powinien odbiorcę zainteresować i zachę- cić do skorzystania z oferty przedsiębiorstwa. Ogłoszenia prasowe Ogłoszenie prasowe, pozwalające na dotarcie do bardzo dużej grupy odbiorców, po- winno składać się z nagłówka, sloganu i treści, z czego najistotniejszym elementem jest slogan, który musi być chwytliwy i łatwy do zapamiętania (musi utrwalić się w świa- domości czytelnika). Podstawową formą reklamy jest moduł ogłoszeniowy, czyli wydzie- lona w prasie przestrzeń reklamowa, zazwyczaj w kształcie prostokąta.
  • 13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 13 Moduły ogłoszeniowe zamieszczane mogą być na stronach ogłoszeniowych (tańsza forma reklamy) lub na stronach redakcyjnych (droższa forma reklamy).
  • 14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 14 5. Strategie promocji Strategia promocji to jest ogół działań marketingowych przedsiębiorstwa, które mają na celu budowanie wizerunku firmy oraz promowanie poszczególnych jej produktów. Strategia promocji w znacznym mierze decyduje o sukcesie rynkowym przedsiębiorstwa (wpływa również na wyniki ekonomiczne firmy), decyduje również o miejscu firmy w świadomości bieżących i potencjalnych klientów. Najbardziej popularne strategie promocji to:  strategia push (popychanie),  strategia pull (przyciąganie). Strategia push Głównym zadaniem strategii push jest „pchanie” oferowanej usługi gastronomicznej przez wybrany kanał dystrybucyjny, przy czym istotny jest sposób docierania infor- macji o usługach do adresata przekazu. Przedsiębiorcy najczęściej wykorzystują w tym rodzaju strategii sprzedaż osobistą i promocję sprzedaży. Promocję push wykorzystywana jest najczęściej w odniesieniu do dóbr masowych, ma- ło zróżnicowanych pod względem jakości i ceny, wykorzystując powszechny do nich dostęp. Rysunek 3.2. Strategia push Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Altkorn 1996 Producent •popyt Hutrownik •popyt Detalista •popyt Konsument
  • 15. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 15 Strategia pull Strategia pull ma na celu wykreowanie lub zwiększenie popytu na usługę wśród jej konsumentów, czego efektem może być zachowanie klientów zgłaszających zapotrze- bowanie na produkt, który niekoniecznie jest dostępny we wszystkich punktach dystry- bucji. Głównym instrumentem promocji wykorzystywanym w tym rodzaju strategii jest re- klama, która pozwala dotrzeć do jak największej liczby odbiorców. Strategia pull najczęściej wykorzystywana jest do dystrybucji produktów markowych. Rysunek 3.3. Strategia pull Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Altkorn 1996 Żadna z nich nie może być samodzielnie stosowana. Wykorzystywane równolegle wzmacniają efekt prowadzonej kampanii promocyjnej. Producent •popyt Hutrownik •popyt Detalista •popyt Konsument
  • 16. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie usług gastronomicznych 16 Bibliografia Literatura obowiązkowa Kmiołek A., Usługi gastronomiczne – podręcznik do nauki zawodu technik żywienia i usług gastronomicznych. Szkoła średnia, WSiP, Warszawa 2013. Sala J., Marketing w gastronomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011. Literatura uzupełniająca Altkorn J. (red), Podstawy marketingu, Instytut Marketingu, Kraków 1996. Kotler Ph., Armstrong G., Saunders J., Wong V., Marketing Podręcznik europejski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002. Kotler Ph., Marketing, Rebis, Poznań 2005. Netografia http://www.gastrona.pl http://www.hotelarze.pl