1. Zihinsel, Duygusal, Fiziksel ve Psikomotorik Engelli Çocuklarla
Çalışan Profesyonellerin Hippoterapi Konusunda Mesleki Eğitimi
2019-1-TR01-KA202-074547
2.
3. • 8.1 Fiziksel etkiler
• 8.1.1 Kaba motor beceriler
• 8.1.2 Gövde gücü
• 8.1.3 Ekstremite kontrolü
• 8.1.4 Duruş simetrisi
• 8.1.5 Kas tonusu
• 8.1.6 Solunum kontrolü
4. 8.1 Fiziksel etkiler
• Hippoterapi, sürekli, çeşitli ve tekrarlayan tedaviye ihtiyaç duyan çocuklarda
işlevselliği artırmak için faydalı bir yöntemdir.
• Yürüme ile ilgili yeni bir uyaran sağlar ve at binicisinin pelvik hareketleri yürüyüş
sırasındaki pelvis hareketlerine benzer olduğu için çocuklarda denge ve postüral
kontrole yardımcı olur.
• Hipoterapiden sonra yürüme hızı, kadans ve kaba motor fonksiyon, kas gücü ve
tonusu gibi uzaysal-zamansal parametreler iyileşir.
5. 8.1.1 Kaba motor becerileri
• Kaba motor beceriler, koşma ve zıplama, yürüme, emekleme, dik oturma, nesneleri
fırlatma gibi aktiviteleri gerçekleştirmek için vücut hareketlerini koordine eden
büyük kas gruplarının kullanılmasını gerektirir.
• Çocukların günlük işlevleri yerine getirmelerini mümkün kılmak için kaba motor
beceriler gereklidir.
• Hipoterapi çocuklarda kaba motor fonksiyonu olumlu etkiler. Ayrıca, günlük
yaşamda oyun alanı becerileri ve spor becerileri gibi işlevsel performansları en
üst düzeye çıkarır ve geliştirir. Böylece çocukların günlük yaşam aktivitelerine
katılımı kolaylaşır.
6. 8.1.2 Gövde gücü
• Biniciler, gövde pozisyonunu atın vücut pozisyonuna göre ayarlar. Hippoterapi
seansları sırasında bu ayarlamaların tekrarı, pelvik, abdominal ve lomber kasların
güçlenmesini teşvik eder ve gelişmiş bir gövde kuvvetine katkıda bulunur.
• Çocuk, dikey bir hizalamayı korumak için gövde kaslarını yoğun bir şekilde
çalıştırmalı ve at üzerindeki bu postüral zorluklara tepki vermelidir. Bu kasılmalar
gövde gücünü arttırır.
7. 8.1.3 Ekstremite kontrolü
• Çocuklarda günlük yaşam aktivitelerinin gerçekleştirilmesi için ekstremite
kontrolünün sağlanması gereklidir.
• Atın hareketi, biniciye, çocuklarda gelişmiş ekstremite kontrolü, kasılma ve eklem
stabilitesini kolaylaştırmak için kullanılabilecek çeşitli girdiler sağlar.
• Üst bacaklar vücudu stabilize etmek ve dengeyi ortada tutmak için içe doğru itilir.
Bu aktivite, alt ekstremitelerin ve alt sırt kaslarının aktivitesini de arttırır.
8. 8.1.4 Duruş simetrisi
• Bir terapist, postüral reaksiyonları ve motor tepkileri kolaylaştırmak için çocuk
biniciyi at sırtında sırtüstü, yüzüstü, geriye dönük, arkaya doğru oturma veya yan
oturma gibi çeşitli pozisyonlara yerleştirir.
• Görsel, vestibüler ve somatosensoriyel sistemler, postural simetriyi koruyan çok-
duyulu bir ağ gibi davranır. Hipoterapi seansı sırasında at, bu sistemi uyarır ve
binicinin duruş simetrisine katkıda bulunur.
• Atın yürüme şekli çocuklarda düşmemesi için bir koruma hareketini harekete
geçirir.
9. 8.1.5 Kas gücü
• Binicilik sırasında doğru duruş, 90 derece kalça eklemi ve 90 derece diz eklemini
korumaktır. Bu duruş, omurilik yaralanması olan binicinin kas tonusunda ve
spastisitesinde (çoğunlukla kalça addüktörleri gibi alt ekstremite kaslarında) bir
azalmaya neden olur.
• Atın ağırlık merkezi, yürürken üç boyutlu olarak yer değiştirir, bu da yürüyüş
sırasında insan pelvisininkine çok benzer bir hareketle sonuçlanır. Bu ritmik
hareket, atın sıcaklığıyla birleşerek hipertonisiteyi azaltır ve binicinin rahatlamasını
sağlar.
• Spastik çocuklar için, sert kas gruplarını gevşetmek için konumlandırma esastır.
Örneğin, at üzerinde oturmak, etkilenen kalça addüktör kas gruplarını gevşetecek
ve gerecektir.
• Zayıf kas tonusu olan çocuklar da atın hareketi, yürümesi, nefes alması ve
tedirginliği ile hipoterapiden yararlanır.
10. 8.1.6 Nefes kontrolü
• Solunum kontrolü konuşma için gereklidir ve ses üretir. Hippoterapi, inspiratuar ve
ekspiratuar solunum kas gücünü olumlu yönde etkiler. Nöromotor bozukluğu olan
çocuklarda diyafragma kasına etki ederek, gövdenin pozisyonunu düzelterek
halkayı açarak solunum kontrolü düzelir.
11. • 8.2 Bilişsel etkiler
• 8.2.1 Dikkat ve odaklanma
• 8.2.2 Oryantasyon
• 8.2.3 Görev için hız tepkisi
12. 8.2 Bilişsel etkiler
• Fiziksel aktivitedeki artış, algılar ve bilişsel gelişim üzerinde olumlu bir etkiye
sahipken, fiziksel deneyim entelektüel gelişimi teşvik eder. Hippoterapi bilişsel
yetenekleri geliştirir.
• Zihinsel engelli çocuklar bir egzersize katılma konusunda isteksizdirler ve
engelleri fiziksel aktivite yapmayı zorlaştırır. Bu nedenle, at ile etkileşimi kullanan
müdahaleler bu çocuklar için daha faydalıdır.
13. 8.2.1 Dikkat ve odaklanma
• Beyin hasarı sadece motor sistemi etkilemekle kalmaz, sıklıkla nörobilişsel ve
duyusal sistemleri de etkiler. Bir kutu taşımak, yürümek ve tırmanmak gibi görevi
yaparken dikkat ve odaklanma önemlidir, çünkü bunlar görevin kalitesini etkiler.
• Ambulasyon sırasında at, binici için ritmik bir hareket ve dinamik bir ortam sağlar.
• Bu nedenle nöromotor bozukluğu olan çocuklarda hipoterapi dikkat ve
odaklanmayı olumlu yönde etkiler.
14. 8.2.2 Oryantasyon
• Nöromotor bozukluğu olan çocuklar vücut pozisyonunu kontrol etmekte güçlük
çekerler ve vücudun dengesini korumakta zorlanırlar. Bu nedenle uzaysal
oryantasyon eksiklikleri vardır.
• Hippoterapi, vestibüler ve proprioseptif uyarımı indükler ve uzaysal oryantasyonu
iyileştirir.
8.2.3 Görev için hızlı tepki
• Hippoterapi yürütücü işlevleri iyileştirir ve planlamayı azaltır, böylece problem
çözme durumlarında daha kısa tepki süresi sağlar.
16. • Verimli motor planlaması için duyusal girdiler gereklidir. Hippoterapi, atın hareketi
yoluyla biniciye birçok duyusal uyarı sağlar.
• At ve hareketi, dokunsal, proprioseptif ve vestibüler girdi sağlar. Bu hareket
deneyimi, nöromotor yetersizliği olan çocuklarda beden imajı farkındalığını etkiler.
17. 8.3.1 Dokunsal
• Hastalar, ata oturmak ve yüzüstü yatmak gibi birçok pozisyonu kullanırlar.
• At, bu pozisyonlarda çocuğa dokunsal girdi sağlar. Hasta atın yanına ulaşır ve üst ve
alt gövde ve dengenin ayrılması üzerinde çalışırken dokunsal girdi sunar.
• Dokunsal girdiler, serebral palsili çocuklarda gövde stabilitesini, duruşu, yürüyüşü
ve dengeyi iyileştirir.
https://www.dreamstime.com/photos-images/hippotherapy.html
18. • Bir tedavi stratejisi olarak hipoterapi, atın hareketi çok duyusal bir deneyim
sunduğu için duyu bütünleme teorisi ile bağlantılıdır.
• Eyersiz binmek, binicinin attan mümkün olan maksimum proprioseptif girdiyi
almasına yardımcı olabilir. Alternatif bir yaklaşım olarak, üzengi demirleri (bir eyer
veya eyersiz ped ile kullanılır), sürücünün sert yüzeye ağırlık vererek
propriyoseptif girdi almasına yardımcı olabilir. Bu girdiler vücut farkındalığını
arttırır.
19. • Vestibüler sistem (iç kulak denge mekanizması) dengeyi korumak için görsel
sistem (gözler), kas ve eklemlerle birlikte çalışır. Ayrıca günlük yaşam
aktivitelerinin farkındalığını korumaya yardımcı olurlar.
• Atın hareketi, yön ve hız değişiklikleri ile beynin vestibüler bölgesini uyarır.
• Atın yavaş sallanması, vestibüler sistemi uyarır ve konuşma seslerinin üretimini
uyarmaya yardımcı olabilir.
20. 8.3.4 Duruş şeması
• Postural şema, vücudun pozisyonu ve hareketidir. Proprioseptif ve kinestetik
afferent impulslardan türetilir.
• Hippoterapinin vücudun belirli bölümlerinin konumu ve işlevi üzerinde olumlu
etkileri vardır, bu da özel ihtiyaçları olan çocukların günlük yaşam aktivitelerinde
duruşunu iyileştirmesini ve dengeyi korumasını mümkün kılar.
21. • 8.4 Psikolojik etkiler
• 8.4.1 At ile etkileşim
• 8.4.2 Sosyal etkileşim
• 8.4.3 Benlik saygısı
• 8.4.4 Motivasyon
• 8.4.5 Çalışma belleği
22. 8.4 Psikolojik etkiler
• Hippoterapi, hastalıktan kurtulma yeteneğini arttırır, depresyonu ve yalnızlık
duygusunu azaltır. Kaygı, motivasyon gibi psikolojik değişkenleri etkiler ve
çocuklarda sosyal desteğin sürdürülmesini sağlar. Bu nedenle, hippoterapi etkili bir
müdahale olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.
https://www.dreamstime.com/photos-images/hippotherapy.html
23. 8.4.1 At ile etkileşim
• Bir insanı bir ata bağlanma süreci, fiziksel temasla başlar.Vücut teması, etkileşimde
bulunanlar arasında duygusal bir bağlantı kanalı oluşturur ve önemli davranışsal ve
fizyolojik farklılıklara neden olur.
• Hippoterapi, doğru, etkili sosyal ve psikolojik geri bildirim sağlamak için güçlü bir
kaynaktır.
• Atlarla etkileşim, artan güven, daha düşük stres ve kalori artışı gibi yaşam kalitesini
iyileştirebilecek çeşitli faydalar sunar.
24. 8.4.2 Sosyal etkileşim
• Atlar, çocuklarda sosyal etkileşimin kolaylaştırıcıları olarak çalışabilir. Atların
varlığı, terapötik ortamın daha samimi görünmesini ve terapinin kendisini daha az
tehdit edici hale getirir. Ayrıca atlar çocukların kendilerini daha açık ve rahat
hissetmelerini sağlar.
25. 8.4.3 Benlik saygısı
• İnsanların hayatta kalmanın ötesinde var olmak için
özsaygıya ihtiyacı vardır.Yeterli benlik saygısı,
hayatta kalmamız için çok önemlidir, çünkü bu bir
motivasyon kaynağıdır ve davranışa ilham verir.
• Sürüş sırasında yaşanan başarı duygusu, benlik
saygısını artırabilir. At bir özsaygı güçlendiricidir,
çünkü kısmen çok büyük bir hayvan olan bir ata
başarıyla komuta etmiş olmak, hastaların
kendileriyle gurur duymasını sağlar ve benlik
saygısını geliştirir.
https://www.zarebasystems.com
26. 8.4.4 Motivasyon
• Atlarla ilgilenmek birçok insan için güçlü bir motivasyondur.
• Grup sürüş seansları, insanları fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal becerilerini
korumaya motive etmenin güvenli ve eğlenceli bir yoludur.
• Çocukların atlarla birlikte olma motivasyonu ve okul içinde olmak yerine dışarıda
olmayı tercih etmeleri, çocuklara öğrenme ve sosyal becerilerin yanı sıra fiziksel
açıdan da yardımcı olmaktadır.
27. 8.4.5 Kısa süreli bellek
• Beyin tanıdık durumlarda otomatik pilotta çalışır ve benzer durumlarda her zaman
yaptığımız şeyi düşünerek ve yaparak enerji tasarrufu sağlar.Yeni durumlar bilinçli
düşünme ve işleyen hafıza gerektirir ve prefrontal korteksi aktive ederler. Öğrenme
ve yaratıcılık mümkün hale gelir.
• Hippoterapi alışılmadık bir deneyim olduğu için bir tedavi seçeneği olabilir.
Hastaların çalışma hafızalarını geliştirmeye ve kalıcı bir değişiklik yaratmaya
yardımcı olmak için çevrelerinden, atlarından ve kendi vücutlarından duyusal
girdiler almasına yardımcı olur.
28. • Silkwood-Sherer DJ, Killian CB, Long TM, Martin KS. Hippotherapy--an intervention to habilitate balance deficits in children with movement
disorders:a clinical trial. Phys Ther. 2012;92:707–17
• Park ES, Rha DW, Shin JS, Kim S, Jung S. Effects of hippotherapy on gross motor function and functional performance of children with cerebral palsy.
Yonsei Med J. 2014;55:1736–42
• Llambias C, Magill-Evans J, Smith V, Warren S. Equine-Assisted Occupational Therapy: Increasing Engagement for Children with Autism Spectrum
Disorder. American Journal of Occupational Therapy. 2016;70(6):7006220040p1–p9. doi: 10.5014/ajot.2016.020701
• Ajzenman HF, Standeven JW, Shurtleff TL. Effect of hippotherapy on motor control, adaptive behaviors, and participation in children with autism
spectrum disorder: a pilot study. American Journal of Occupational Therapy. 2013;67(6):653–63. doi: 10.5014/ajot.2013.008383.
• Zadnikar M, Kastrin A. Effects of hippotherapy and therapeutic horseback riding on postural control or balance in children with cerebral
palsy:a meta-analysis. Dev Med Child Neurol. 2011;53:684–91
• Anderson S, Meints K. Brief Report: The Effects of Equine-Assisted Activities on the Social Functioning in Children and Adolescents with Autism
Spectrum Disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders. 2016;46(10):3344–52. doi: 10.1007/s10803-016-2869-3.
• Bhat A, Landa R, Galloway JC. Perspectives on motor problems in infants, children, and adults with autism spectrum disorders. Physical Therapy.
2011;91(7):1116–1129. doi: 10.2522/ptj.20100294.
• Kraft K.A.,Weisberg J., Finch M.D., Nickel A., Griffin K.H., Barnes T.L. Hippotherapy in Rehabilitation Care for Children with Neurological
Impairments and Developmental Delays: Hippotherapy in Rehabilitation Care for Children with Neurological Impairments and
Developmental Delays: A Case Series. Pediatr. Phys.Ther. 2019;31:E14–E21. doi: 10.1097/PEP.0000000000000567.
• Kaiser L., Heleski C.R., Siegford J., Smith K.A. Stress-related behaviors among horses used in a therapeutic riding program.J. Am.Vet. Med.
Assoc. 2006;228:39–45. doi: 10.2460/javma.228.1.39.
29. • Snider L, Korner-Bitensky N, Kammann C, Warne S, Saleh M. Horseback riding as therapy for children with cerebral palsy: Is there evidence of its effectiveness? Phys
Occup Ther Pediatr. 2007;27(2):5–23. doi: 10.1300/J006v27n02_02.
• Kwon JY, Chang HJ, Lee JY, Ha Y, Lee PK, Kim YH. Effects of hippotherapy on gait parameters in children with bilateral spastic cerebral palsy. Arch Phys Med Rehabil.
2011;92:774–779.
• Davis E, Davies B, Wolfe R, Raadsveld R, Heine B, Thomason P, et al. A randomized controlled trial of the impact of therapeutic horse riding on the quality of life,
health, and function of children with cerebral palsy. Dev Med Child Neurol. 2009;51:111–119.
• Martín-Valero R, Vega-Ballón J, Perez-Cabezas V. Benefits of hippotherapy in children with cerebral palsy: a narrative review. Eur J Paediatr Neurol. 2018;Epub ahead
of print:30017618.
• Casady RL, Nichols-Larsen DS. The effect of hippotherapy on ten children with cerebral palsy. Pediatr Phys Ther. (2004) 16:165–72.
10.1097/01.pep.0000136003.15233.0c
• Kwon JY, Chang HJ, Yi SH, Lee JY, Shin HY, Kim YH. Effect of hippotherapy on gross motor function in children with cerebral palsy: a randomized controlled trial. J
Altern Complement Med. (2015) 21:15–21. 10.1089/acm.2014.0021
• Moraes AG, Copetti F, Angelo VR, Chiavoloni LL, David AC. The effects of hippotherapy on postural balance and functional ability in children with cerebral palsy. J
Phys Ther Sci. (2016) 28:2220–6. 10.1589/jpts.28.2220
• Valéria Sovat de Freitas Costa, Hudday Mendes da Silva, Elioenai Dornelles Alves, Patrick Ramon Stafin Coquerel, André Ribeiro da Silva, Jônatas de França Barros.
Hippotherapy and respiratory muscle strength in children and adolescents with Down syndrome. Fisioter Mov. 2015 Apr/June;28(2):373-81.
• Baik K., Byeun JK., Baek JK. The effects of horseback riding participation on the muscle tone and range of motion for children with spastic cerebral palsy. J Exerc
RehabiL. 2014 Oct; 10(5): 265–270.
30. Avrupa Komisyonu'nun bu yayının üretimine verdiği destek, yalnızca yazarların
görüşlerini yansıtan içeriklerin onaylandığı anlamına gelmez ve burada yer alan
bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından Komisyon sorumlu tutulamaz.
https://www.hippotherapy-training.eu/
https://www.facebook.com/HippotherapyProject/
https://www.hippotherapy-training.eu/elearning/?lang=en
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.hippotherapy.mobile
https://apps.apple.com/app/id1526453884
