Εργασία που εκπονήθηκε από μαθητές και μαθήτριες του ΓΕΛ Βάμου (2016-9) με την επίβλεψη της κ. Όλγας Καραδάκη (ΠΕ02)

1. Η γυναίκα ανά τουσ αιϊνεσ

2. Αντί προλόγου
Οι γυναίκεσ ιταν και εξακολουκοφν να είναι κφματα δθμόςιασ
και ιδιωτικισ βίασ ςε παγκόςμια κλίμακα.
Η γυναικεία εκμετάλλευςθ και κακοποίθςθ δεν είναι απλϊσ ζνα
λάκοσ του ςυςτιματοσ. Είναι πρόδθλο πωσ πρόκειται για
γζννθμα τθσ ίδιασ τθσ κοινωνίασ.
Επομζνωσ, θ πάλθ ενάντια ςτο γυναικείο ρατςιςμό είναι
παράλλθλα και πάλθ ενάντια ςτουσ ανκρϊπουσ, ςτουσ όρουσ
και ςτισ ςυνκικεσ που τον δθμιουργοφν.

3. ΢τημ Προϊστορική περίοδο
• Η γπλαίθα θπξηαξρεί ζηελ θνηλσληθή νκάδα θαη
ηε γεσξγνθηελνηξνθηθή νηθνλνκηθή δσή ζηα
πιαίζηα κηαο κεηξηαξρηθά νξγαλσκέλεο θνηλσλίαο.
• Ήηαλ ε επνρή πνπ ήθκαζε ν ζεζκόο ηεο κεηξηαξρίαο.
• Η γπλαίθα ιαηξεύηεθε σο ζεά-Μεηέξα, σο ζεά ηεο
γνληκόηεηαο, αθνύ απηή έθεξλε ζηνλ θόζκν ηα παηδηά.
• Τελ ζέβνληαλ θαη ηελ εθηηκνύζαλ γηαηί είρε θπξίαξρε
ζέζε ζηελ νηθνγέλεηα αιιά θαη ζηελ αγσγή θαη ζηελ
αλαηξνθή ησλ παηδηώλ.
• Σηελ κεηξηαξρηθή νηθνγέλεηα ηα παηδηά έπαηξλαλ ην
όλνκα ηεο κεηέξαο θαη ηελ πεξηνπζία ηελ έπαηξλαλ νη
θόξεο.

5. Ομηρικά Έπη – Μιμωική – Μυκημαϊκή
Δποχή
• Σηα Οκεξηθά Έπε, ζηε Μηλσηθή θαη ζηε Μπθελατθή
επνρή, νη γπλαίθεο έρνπλ πνιύ θαιή ζέζε.
• Αγαπνύλ ηελ νηθνγέλεηά ηνπο, ζπδεηνύλ ειεύζεξα
καδί κε ηνπο άληξεο, επηθξαηεί ε κνλνγακία, ν γάκνο
είλαη ηεξόο θαη αδηάιπηνο, ε γπλαίθα κπνξεί λα
δηαιέμεη ηνλ άληξα ηεο, νη ζπδπγηθέο ζρέζεηο
βαζίδνληαη ζε ακνηβαία αγάπε θαη εθηίκεζε θαη νη
ηξόπνη ζπκπεξηθνξάο ησλ ζπδύγσλ παξνπζηάδνληαη
απινί, επγεληθνί θαη εγθάξδηνη.

7. ΢τη Αρχαία Βαβυλώμα
• Ο Κώδηθαο Νόκσλ ηνπ Χακνπξακπί (1795-1750
π.Χ.), βαβπισληαθό γξαπηό κλεκείν, πεξηέρεη
πξνβιέςεηο ζρεηηθά κε ην γάκν, ηελ πεξηνπζία
ησλ γπλαηθώλ, ην δηαδύγην θ.ιπ., πνπ δείρλνπλ
όηη ππήξρε πξνζηαζία από θαθνκεηαρείξηζε,
εθκεηάιιεπζε θαη άιιεο θαηαρξήζεηο.
• Οη γπλαίθεο κπνξνύζαλ λα αζθνύλ εκπόξην γηα
ινγαξηαζκό ηνπο θαη λα πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο
σο δηθαζηέο, πξνεζηνί, κάξηπξεο ζε δηθαζηήξηα
θαη γξαθείο.

9. ΢τημ Αρχαία Αίγυπτο
• Σηελ Αίγππην ηα πξάγκαηα ήηαλ αθόκε
θαιύηεξα θαη νη γπλαίθεο έγηλαλ ζπρλά άξρνληεο
ηνπ θξάηνπο.

11. ΢τημ Κλασική Αθήμα
• Ήηαλ πξννξηζκέλε λα θξνληίδεη ην ζπίηη θαη ηα
παηδηά ελώ νη πινύζηεο επέβιεπαλ θαη ηνπο δνύινπο.
• Γελ ζπκκεηείρε ζην δεκόζην βίν
• Γελ είρε δηθαηώκαηα ζηελ αλάπηπμε ηεο
πξνζσπηθόηεηάο ηεο θαη ηε δηεθδίθεζε κηαο ζέζεο
ζηελ θνηλσλία πέξα από ηε ζέζε ηεο κεηέξαο θαη
ζπδύγνπ.
• Βξηζθόηαλ θάησ από ηελ εμνπζία ηνπ άληξα-
ζπδύγνπ ή ηνπ πξσηόηνθνπ γηνπ κεηά ην ζάλαην ηνπ
ζπδύγνπ ή θάπνηνπ από ηνπο ζπγγελείο αδεξθνύο ή
ζείνπο.

13. ΢τημ Αρχαία ΢πάρτη
• Οη γπλαίθεο ήηαλ ζρεδόλ ίζεο κε ηνπο άληξεο,
ζπγρξσηίδνληαλ ειεύζεξα ζην δεκόζην βίν θαη
ζηνπο αζιεηηθνύο αγώλεο, παληξεύνληαλ ηνλ
άληξα πνπ ζα αγαπνύζαλ, θαη είραλ γλώκε ζηα
πνιηηηθά θαη δεκόζηα πξάγκαηα.

15. ΢τη Ρωμαϊκή περίοδο
• Η γπλαίθα ήηαλ ππνηαγκέλε ζηελ εμνπζία πξώηα
ηνπ παηέξα ή ηνπ αδειθνύ θαη ύζηεξα ηνπ άληξα
ηεο.
• Γελ είρε ηε λνκηθή ηθαλόηεηα λα ππνγξάθεη
ζπκβόιαηα ή δηαζήθεο ή λα θαηαζέηεη σο κάξηπξαο
ζην δηθαζηήξην θαη λα αζθεί δεκόζην ιεηηνύξγεκα.
• Γξήγνξα όκσο ε θαηάζηαζε βειηηώζεθε.
• Η Ρσκαία νηθνδέζπνηλα ήηαλ ζεβαζηή, θαη ε
ξσκατθή ηζηνξία παξνπζηάδεη πιήζνο γπλαηθείσλ
νλνκάησλ πνπ δηαθξίζεθαλ γηα ηελ επθπία ηνπο
αιιά θαη ηελ αλάκημή ηνπο ζε πνιηηηθέο ξαδηνπξγίεο.

17. ΢το Βυηάντιο
Η φτωχή γυναίκα, δοφλευε
ςκλθρά ςτο ςπίτι και ςτισ
κατϊτερεσ εξωτερικζσ
δουλειζσ.
Η πλοφσια γυναίκα είχε ζντονθ
κοςμικι ηωι. Οι πολιτικζσ
ςυνκικεσ, τθν ανζδειξαν ακόμθ
και αυτοκράτειρα με δράςθ
πλοφςια κι ανάλογθ με εκείνθ
των ανδρϊν που ζγιναν
υποτελείσ τθσ. Προνόμιο των
πλοφςιων γυναικϊν ιταν και θ
μόρφωςθ που μποροφςαν να
πάρουν, μόνο που ιταν
ιδιωτικι και αφοροφςε τθν
αποςτικιςθ ψαλμϊν και
εκκλθςιαςτικϊν κανόνων.

18. Η γυναίκα ςτο Μεςαίωνα
Γυναίκα κι εξουςία
 Αςκοφν τθ βαςιλικι εξουςία όταν ο
ςφηυγόσ τουσ απουςιάηει ι αςκενεί
 Σθσ ανατίκεται θ αντιβαςιλεία μζχρι
τθν ενθλικίωςθ του γιου τθσ.
 Άλλεσ παίρνουν τθν εξουςία ςτα
χζρια τουσ και χωρίσ να ςυμβαίνει
κάτι από τα παραπάνω.
.

19. Η γυναίκα ςτο Μεςαίωνα
Γυμαίκες και πολιτικά δικαιώματα
Όταν ο άντρασ αδυνατεί να
εκπροςωπιςει τθν οικογζνεια λόγω
απουςίασ ι αςκζνειασ ι κανάτου,
τότε θ οικογζνεια εκπροςωπείται
από τθ γυναίκα.

20. Η γυναίκα ςτο Μεςαίωνα
Γυναίκα κι εκκλθςία
 Η μεςαιωνικι Εκκλθςία δεν διςτάηει
να ανακζςει ςε γυναίκεσ κζςεισ
ευκφνθσ με πολιτικι και οικονομικι
ιςχφ.
 Οι θγουμζνεσ των μονϊν αςκοφν
εξουςία και διαχειρίηονται πολλζσ
φορζσ τεράςτιεσ περιουςίεσ.

21. ΢υμπζραςμα
Αβίαςτα λοιπόν ςυνάγεται το
ςυμπζραςμα ότι αν και ο μζςοσ
ςφγχρονοσ άνκρωποσ είναι
πεπειςμζνοσ πωσ ςτα χρόνια του
μεςαίωνα οι γυναίκεσ ηοφςαν ςε
ςυνκικεσ απόλυτθσ δυςτυχίασ,
καταπιεςμζνεσ από αυταρχικοφσ
και βίαιουσ ςυηφγουσ, από τουσ
φεουδάρχεσ, κι από τθν Εκκλθςία
που τισ κεωρεί ςφμβολα τθσ
αμαρτίασ και του κακοφ, αυτό δεν
βαςίηεται εξολοκλιρου ςτθν
αλικεια, χωρίσ βζβαια να
αποκλείουμε περιπτϊςεισ
βαςανιςτθρίων και άκλιασ
ςυμπεριφοράσ ςτο γυναικείο
φφλο.

22. Η γυναίκα ςτο Διαφωτιςμό
Η ςυμβολι των φωτιςμζνων αντρϊν
Ο ρόλοσ τθσ γυναίκασ ςτθν οικογζνεια ιταν να μεταβιβάςει τισ
πνευματικζσ αξίεσ ςτθν επόμενθ γενιά. Πϊσ όμωσ κα ζκανε κάτι τζτοιο
ςωςτά χωρίσ τθν απαιτοφμενθ μόρφωςθ; Οι διαφωτιςτζσ ιταν οι πρϊτοι
που αντιλιφκθκαν τισ αντιφάςεισ των κεωριϊν τουσ και κάποιοι από
αυτοφσ διαφοροποίθςαν τθ ςτάςθ τουσ.
 Ο Diderot: οι άνδρεσ και οι γυναίκεσ δεν διαφζρουν τόςο, μολονότι,
κάποια ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά ςυναντϊνται περιςςότερο ςτο ζνα από
τα δφο φφλα.
 Ο Voltaire: οι γυναίκεσ ςε διανοθτικό επίπεδο μποροφν να κατορκϊςουν
ότι και οι άνδρεσ.
 Ο Condorcet: γυναικεία ιςότθτα ςτθν πολιτικι και ςτθ μόρφωςθ.

23. Condorcet Voltaire Diderot

24. Η γυμαίκα στο Διαφωτισμό
Η ςυμβολι των πρϊτων φωτιςμζνων γυναικϊν.
 ΢τθ Γαλλία , θ Olympe des Gouges διεκδίκθςε τα δικαιϊματα των γυναικϊν
ςτθ μόρφωςθ και ςτθν πολιτικι, προκαλϊντασ τον αποκεφαλιςμό τθσ από
τον Ροβεςπιζρο.
 ΢τθν Αγγλία, θ Mary Wollstonecraft με το φθμιςμζνο βιβλίο τθσ ζκεςε το
ερϊτθμα αν ο ορκολογιςμόσ ιταν χαρακτθριςτικό μόνο των ανδρϊν,
καταρρίπτοντασ ζτςι τθ βαςικι αρχι του διαφωτιςμοφ. Οι Διαφωτιςτζσ
ζπειτα ςυμφϊνθςαν ςτθν εκπαίδευςθ τθσ γυναίκασ.
 ΢τθν Αγγλία εκείνθ τθν εποχι οι γυναίκεσ μυκιςτοριογράφοι είχαν φτάςει
αρικμθτικά τουσ άνδρεσ και μάλιςτα τουσ είχαν ξεπεράςει ςε οριςμζνεσ
μυκιςτοριογραφικζσ κατθγορίεσ.

25. Mary Wollstonecraft Olympe des Gouges

26. Η γυναίκα ςτθ βιομθχανικι επανάςταςθ
Η τεχνολογικι ζκρθξθ και θ μετατόπιςθ τθσ
γυναικείασ εργαςίασ από το ςπίτι ςτο
εργοςτάςιο, ζδωςε ςτθ γυναίκα τθν
δυνατότθτα:
 Να αρχίςει να δραςτθριοποιείται ωσ
μεμονωμζνο άτομο και ξεχωριςτά από τθν
οικογενειακι μονάδα
 Να διεκδικεί δικαιϊματα όπωσ αυτό τθσ
ψιφου
 Να διεκδικεί δικαιϊματα για μια
πολφπλευρθ και ολοκλθρωμζνθ μόρφωςθ

28. Οι αγϊνεσ και τα κινιματα των γυναικϊν
του 19ου αιϊνα

29. Η γυναίκα ςιμερα
Η κζςθ τθσ γυναίκασ ςτθν εποχι μασ ζχει
βελτιωκεί τόςο, που να δίνεται θ εντφπωςθ ότι
θ ιςότθτα των δφο φφλων είναι πλζον
πραγματικότθτα. Εντοφτοισ, μζςα ς’ αυτό το
γενικό κλίμα ευφορίασ ακοφγονται φωνζσ που
διατείνονται ότι οι γυναίκεσ εξακολουκοφν να
είναι αντικείμενο εκμετάλλευςθσ και ωσ
μθτζρεσ - νοικοκυρζσ και ωσ εργαηόμενεσ, ότι θ
κοινωνία εξακολουκεί να είναι
ανδροκρατοφμενθ και, επομζνωσ, θ
ιςότθτα ζμεινε ςτα χαρτιά και πράξθ δεν
ζγινε ποτζ.

30. Η γυναίκα ςιμερα
Παρά τισ διακθρφξεισ, επίςθμεσ μελζτεσ δείχνουν ότι και ςιμερα θ
γυναίκα δεν κατζχει τθν κοινωνικι κζςθ που τθσ αξίηει.
΢τθν Ευρϊπθ, για παράδειγμα, το 40% περίπου του εργατικοφ
δυναμικοφ είναι γυναίκεσ με μζςο ειςόδθμα 60% μικρότερο από το
ειςόδθμα των ανδρϊν. ΢τθν πολιτικι θ ςυμμετοχι τουσ ςε
κυβερνθτικζσ κζςεισ κυμαίνεται ςτο 15% και μζςα ςτθν οικογζνεια,
κατά κανόνα, δίνουν προτεραιότθτα ςτθν επαγγελματικι ςταδιοδρομία
του ςυηφγου.

31. Η γυναίκα ςιμερα
Άλλα παραδείγματα
 Η κθτεία των γυναικϊν ςε χϊρουσ παραδοςιακά ανδροκρατοφμενουσ αρικμεί
μόνο λίγεσ δεκαετίεσ. Επόμενο είναι να ζχουν περιοριςμζνθ παρουςία και
επιρροι.
 Ο ςυνδυαςμόσ επαγγελματικισ ςταδιοδρομίασ με τθ μθτρότθτα και τθν
οικογζνεια δθμιουργεί βάροσ δυςβάςταχτο, και ςωματικά και ψυχολογικά, για τισ
γυναίκεσ (ςφγκρουςθ ρόλων).
 Η ζλλειψθ αυτοπεποίκθςθσ οδθγεί γυναίκεσ με ουςιαςτικά και τυπικά προςόντα
να παραιτοφνται από τθ διεκδίκθςθ ανϊτερων κζςεων.
 Η μακραίωνθ κοινωνικι κατωτερότθτα τθσ γυναίκασ παγίωςε ςτθ ςυνείδθςθ των
ανκρϊπων ςτερεότυπεσ αντιλιψεισ, δυςμενείσ για το γυναικείο φφλο.

32. ΢τατιςτικά ςτοιχεία για τθν γυναικεία εκπροςϊπθςθ
ςτθν εκνικι και ευρωπαϊκι πολιτικι

33. Δικτυογραφία
1. http://lyk-
zefyr.att.sch.gr/Projects/HumanRights/Wo
menRights/WomansStand.pdf
2. https://rogerios.wordpress.com
3. https://landofsun.wordpress.com
4. http://lyk-skalas.att.sch.gr/Woman.htm
5. http://3gym-
petroup.att.sch.gr/oldsite/gynaika.htm
6. https://womenaidhalandri.wordpress.com/2
014/02/06/182/