1. ΠΑΝΑγΙΩΤΗς
ΑλΕβΑΝΤΗς*
Τρίτη 19 Αυγούστου 2014 | ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
| 31
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Λίγες σκέψεις για τις
επιδημίες φανατι-
σμών που ταλανίζουν
στις μέρες μας την
ανθρωπότητα και για
τις οποίες έχουν μι-
λήσει επί αιώνες οι
ποιητές μας…
Η πρόσφατη επιδημία αι-
μορραγικού πυρετού λόγω του
ιού Έμπολα που πλήττει την
Αφρική μου θύμισε ένα άρθρο
μου στα ΧΝ πριν από τρία
χρόνια (ΧΝ 10/8/2011) με τίτ-
λο «Ο διαρκής παγκόσμιος πό-
λεμος». Έγραφα τότε ότι παρό-
λο που ο πόλεμος του ανθρώ-
που με τα μικρόβια διαρκεί αι-
ώνες, το ανθρώπινο γένος όχι
μόνο επιβιώνει κάθε φορά
από τις επιδημίες και τις παν-
δημίες αλλά εξέρχεται και πιο
δυνατό. Μάλιστα, η πρόσφα-
τη επιδημία φαίνεται πως
αντιμετωπίζεται εύκολα με
σωστή απολύμανση και απο-
φυγή της επαφής με μολυ-
σμένα άτομα, ζώα ή τρόφιμα.
Δηλαδή, με τις ίδιες λίγο πολύ
μεθόδους που εφήρμοσε ο Ιπ-
ποκράτης για να αντιμετωπί-
σει τον λοιμό στην Αθήνα …
Όμως, ο σύγχρονος κόσμος
δεν φαίνεται να κινδυνεύει
τόσο πολύ από τα μικρόβια
όσο από τις επιδημίες φανα-
τισμού. Αλήθεια, πως απο-
φεύγει κανείς μιαν επιδημία
φανατισμού; Που προκαλεί
λυσσαλέο πόλεμο με χιλιάδες
θύματα ακόμη και ανυποψία-
στους, αθώους ανθρώπους;
Ακόμη και παιδιά; Με εκτελέ-
σεις αμάχων εν ψυχρώ επειδή
δεν ασπάζονται τα ίδια πι-
στεύω με τους δήμιους; Με τη
χρησιμοποίηση αμάχων ως
ασπίδα προστασίας για να
χρησιμοποιηθούν οι εικόνες
από τα θύματα στον πόλεμο
της προπαγάνδας;
Θυμάμαι μια ιστορία του
πατέρα μου από τον Εμφύλιο.
Όταν οι προελαύνοντες αντάρ-
τες τοποθετούσαν γυναικό-
παιδα ως εμπροσθοφυλακή
προκειμένου να υποχρεώσουν
τους κυβερνητικούς να μην
πυροβολούν. «Όταν θυμάμαι»,
έλεγε ο πατέρας μου, «τα ουρ-
λιαχτά των γυναικών και τα κλά-
ματα των παιδιών ακόμη και σή-
μερα ανατριχιάζω ολόκληρος…».
Η χρήση των άμαχων είναι
μια κλασσική μέθοδος των
φανατικών κάθε χρώματος
και ιδεολογίας όταν φτάσουν
στο έσχατο στάδιο της ένο-
πλης σύγκρουσης όταν δεν
έχουν πια τίποτε να χάσουν.
Χρησιμοποιούμε τους αμά-
χους της δικής μας παράταξης
ως ασπίδα κατά των εχθρών.
Στρατολογούμε γυναίκες κι
αμούστακα παιδιά που τα
στέλνουμε στο μέτωπο όταν
δεν υπάρχουν πια άνδρες
προς στρατολόγηση. Αλλά και
τους αμάχους των εχθρών,
τους χρησιμοποιούμε αναλό-
γως. Για να εκβιάσουμε, να
αποσταθεροποιήσουμε, να
προκαλέσουμε. Και τέλος για
να τιμωρήσουμε με βασανι-
στήρια ή θανάτωση, επειδή οι
αντίπαλοι δεν υποχωρούν.
Ποιες όμως είναι οι πραγ-
ματικές αιτίες του φανατι-
σμού; Αν τις καλοεξετάσει κα-
νείς δεν διαφέρουν πολύ από
τις αιτίες για τις οποίες πολε-
μούσαν οι Λιλιπούτειοι. Στο
περίφημο βιβλίο του «Τα ταξί-
δια του Γκιούλιβερ», ο Τζόναθαν
Σουίφτ εξηγεί με γλαφυρό και
μάλλον ειρωνικό τρόπο ότι οι
Λιλιπούτειοι πολεμούσαν επί
χρόνια με τους γείτονές τους
γιατί αυτοί έτρωγαν το αυγό
από τη μυτερή πλευρά κι οι
γείτονες από την πλατιά …
Σας φαίνεται αστείο; Κι όμως
δεν είναι! Αν το καλοεξετάσει
κανείς είναι κάτι παραπάνω
από τραγικό …
Είναι τραγικό να εξολοθρεύ-
εται ένας ολόκληρος λαός, οι
Γιαζίντι στο βόρειο Ιράκ επει-
δή η μυθολογία τους, στο
πλαίσιο της οποίας λατρεύουν
έναν άγγελο-παγώνι (Μάλακ
Τάους), ερμηνεύεται εσφαλ-
μένα από τους φανατικούς
μουσουλμάνους οι οποίοι θε-
ωρούν ότι ο άγγελος αυτός
ταυτίζεται με τον Σατανά.
Είναι τραγικό να καταρρί-
πτεται ένα αεροπλάνο της πο-
λιτικής αεροπορίας και να
σκοτώνονται 283 επιβάτες και
15 μέλη του πληρώματος ως
παράπλευρη απώλεια σε έναν
εθνικιστικό εμφύλιο πόλεμο
στην Ουκρανία επειδή το ένα
μέρος θέλει να ενταχθεί στην
Ευρωπαϊκή Ένωση και το άλλο
στην Ρωσία.
Είναι τραγικό να συνεχίζεται
επί πάνω από 67 χρόνια ένα
πόλεμος με εκατομμύρια θύ-
ματα επειδή κάποιοι θεωρούν
με βάση τη μυθολογία τους ότι
τους ανήκει ένα κομμάτι γη
στο οποίο όμως επί χιλιάδες
χρόνια ζούσαν κάποιοι άλλοι
που πιστεύουν σε κάποιαν
άλλη μυθολογία.
Για να μη μιλήσουμε για τις
μυθολογίες που οπλίζουν τα
χέρια φανατισμένων ομάδων
που είτε «επαναστατούν» σκο-
τώνοντας αθώους μέσα στις
πόλεις μας είτε επιζητούν την
ψήφο μας για να προχωρή-
σουν σε εκκαθαρίσεις με βάση
αμφίβολα κριτήρια καταγω-
γής και φυλετικής υπεροχής.
Όταν μάλιστα οι εν λόγω μυ-
θολογίες έχουν ήδη εφαρμο-
στεί στην πράξη προκαλώ-
ντας αιματηρούς παγκόσμιους
πολέμους ή και χιλιάδες νε-
κρούς που χάθηκαν βασανι-
σμένοι στα κρεματόρια ή στα
γκούλαγκ των στρατοπέδων
συγκέντρωσης.
Πώς αντιμετωπίζεται ο ιός
του φανατισμού; Πώς μπο-
ρείς να πείσεις κάποιον που σε
βλέπει σαν άπιστο, σα διάβο-
λο, σαν σκουπίδι που πρέπει
να εξαφανιστεί από προσώπου
της γης, να σε δει ως συνάν-
θρωπο, με ίδιο αίμα, ίδιες
ανησυχίες, ίδιες φοβίες; Ίδιες
επιθυμίες για μια καλή και
ήσυχη ζωή με παιδιά και εγ-
γόνια;
Οι ποιητές ξέρουν πολύ καλά
την απάντηση. Ο Ελύτης στον
Ήλιο τον Ηλιάτορα μας το
εξηγεί απλά. Λέει ο «Χορός
των ανδρών: Πολλά δε θέλει ο άν-
θρωπος / να 'ν' ήμερος να 'ναι
άκακος / λίγο φαΐ λίγο κρασί /
Χριστούγεννα κι Ανάσταση / κι
όπου φωλιάσει και σταθεί / κα-
νείς να μην του φτάνει εκεί. Μα
'ρθαν αλλιώς τα πράματα / τονε
ξυπνάν χαράματα / τον παν τον
φέρνουν πίσω μπρος / του τρώ-
νε και το λίγο βίος / κι από το στό-
μα την μπουκιά / πάνω στην ώρα
τη γλυκιά / του τηνε παίρνουνε κι
αυτή. Χαρά στους που 'ναι οι Δυ-
νατοί!» Κι απαντά ο «Χορός
των γυναικών: Χαρά στους που
'ναι οι Δυνατοί / γι' αυτούς δεν
έχει «εγώ» κι «εσύ». Χαρά στους
που 'ναι οι Δυνατοί / γι' αυτούς
δεν έχει χόρταση».
Η δίψα για εξουσία. Η δίψα
για πλούτη και δόξα. Η δίψα
για επιβολή της «μοναδικής
οικουμενικής αλήθειας». Κι όσο
υπάρχουν ευκολόπιστες και
αμόρφωτες μάζες, οι κάθε φύ-
σης «ποιμένες» και «δυνατοί» θα
βρίσκουν πρόσφορο έδαφος
για στρατολόγηση «οπαδών»
που θα προγραμματίζονται
κατάλληλα ώστε να ριχτούν
στη μάχη για κάποιες ιδέες
που σε λίγα χρόνια θα θεω-
ρούνται παρωχημένες … όπως
και τόσες άλλες παλαιότερες
που ο κόσμος έχει πια κατα-
λάβει ότι δεν άξιζε να πεθάνει
κανείς γι' αυτές …
Ένας άλλος ποιητής, ο Αι-
σχύλος, στους «Πέρσες» μας
δείχνει που καταλήγουν οι
«δυνατοί» όταν τα πράγματα
αντιστραφούν. Με ξεσκισμένα
ρούχα γυρίζει ο Ξέρξης στα
Σούσα, έχοντας χάσει τα πά-
ντα στη Ναυμαχία της Σαλα-
μίνας. Και δια στόματος Κα-
βάφη αναρωτιέται: «Δικά μας
είναι… οι πιο ωραίοι τόποι. Τι
εγυρεύαμεν εκεί στην Σαλαμίνα
/ στόλους να κουβανούμε και να
ναυμαχούμε».
*φυσικός, στέλεχος της Ευ-
ρωπαϊκής Επιτροπής. Οι από-
ψεις είναι προσωπικές και δεν
εκφράζουν κατ’ ανάγκη την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
http://alevantis.blogspot.com
Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα - 165
Κίνδυνοι από μικρόβια
και φανατισμούς