2. Περιεχόμενα
• Ορισμός του σεξισμού
• Γενικά για την βία ( Αφρική , Ελλάδα )
• Μορφές βίας
• Στάδια βίας
• Ιστορικά παραδείγματα
• Συνέπειες
• Τρόποι αντιμετώπισης
• Στατιστικά στοιχεία
3. • Ο σεξισμός, δηλαδή οι
αρνητικές διακρίσεις λόγω
φύλου σε όλα τα επίπεδα της
κοινωνικής ζωής, έχει τις ρίζες
του βαθιά μέσα στην ιστορία
του ανθρώπινου είδους. Τον
βιώνουν δισεκατομμύρια
γυναίκες σε όλον τον πλανήτη,
σε αναπτυγμένες και μη
χώρες, ανεξαρτήτως
οικονομικών απολαβών και
μορφωτικού επιπέδου, αν και
προφανώς με διαφορετικό
τρόπο και ένταση.
• Ο σεξισμός αναπαράγει τον
καταμερισμό της εργασίας και
αναπαράγεται από αυτόν και
είναι συνδεδεμένος με την
γλώσσα, την κουλτούρα και
την καθημερινότητα των
ανθρώπων. Επιπλέον, στις
δυτικές κοινωνίες συμβαδίζει
με το νεοφιλελεύθερο
σύστημα, εντείνοντας την
καταπίεση των γυναικών.
4. • Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα πρόβλημα που «εμφανίζεται» σε όλων των
τύπων τις σύγχρονες κοινωνίες: στις αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες με ποικίλες
μορφές, είτε με τη μορφή της οικογενειακής βίας, είτε με τη μορφή της
σεξουαλικής εκμετάλλευσης όσο και στις υπόλοιπες κοινωνίες, όπου οι γυναίκες
είναι θύματα πιο πρωτόγονων μορφών βίας. Δράστης της βίας μπορεί να είναι
από τον σύζυγο των γυναικών μέχρι και το ίδιο το κράτος.
• Είτε με τον ένα τρόπο είτε με τον άλλο η βία παραμένει βία και ο τρόπος έκφρασής
της παίζει μικρό ρόλο.
5. Μορφές βίας
1.Βία μέσα στο σπίτι (ο ξυλοδαρμός των
συζύγων είναι η πιο διαδεδομένη μορφή
βίας)
2.Βιασμός
3.Εμπορία γυναικών και
κοριτσιών(εξαναγκαστική πορνεία)
4.Βία σε περιόδους ενόπλων
συγκρούσεων (όπως οι δολοφονίες, οι
συστηματικοί βιασμοί, η σεξουαλική
δουλεία και οι εξαναγκαστικές
εγκυμοσύνες)
5.Βία που σχετίζεται με την προίκα
6.Θανάτωση θηλυκών βρεφών και
επιλογή φύλου στα έμβρυα προς όφελος
των αρσενικών βρεφών
7.Ακρωτηριασμός των γυναικείων
γεννητικών οργάνων και άλλες
επιβλαβείς πρακτικές και παραδόσεις.
6. Στάδια βίας:
i. Επίθεση
ii. Μετάνοια
iii. Συγγνώμη
iv. Φροντίδα του θύματος
v. Υποσχέσεις ότι δεν Θα επαναληφθεί
vi. Περίοδος συμφιλίωσης και εξιλέωσης
vii. Επίθεσης
7. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Η βία κατά των γυναικών καταλήγει
τόσο σε σωματικες όσο και
ψυχολογικές συνέπειες, εξίσου
επιβλαβής για το θύμα.
Μία σύντομη αναφορά αυτών χωρίζει
τις ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ συνέπειες σε:
• σωματικούς τραυματισμούς
• ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
• σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
• κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών
• επιβλαβείς συμπεριφορές ελέγχου
βάρους
Και τις ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ συνέπειες σε:
• ασθένεια εξαιτίας του άγχους
• απόδοση ευθυνών στον εαυτό τους
• έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους
και στον εαυτό τους
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• αποδοχή της κακοποίησης ως φυσικής
ενοχής
• απομόνωση
• ντροπή
• θυμό
• φόβο για επανάληψη ή επιστροφή
στη βία
8. Στατιστικά Στοιχεία για την Ελλάδα:
• Η βία κατά των γυναικών είναι κυρίως υπόθεση ενδοοικογενειακή, καθώς το 68%
των γυναικών που υπέστησαν κακοποίηση είναι έγγαμες.
• Το 16% των γυναικών που απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα είναι
αλλοδαπές .
• Από το σύνολο των αλλοδαπών γυναικών - θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας,
περίπου τέσσερις στις δέκα προέρχονται από τα Βαλκάνια.
• Η αντίληψη ότι η κακοποιημένη γυναίκα είναι συνήθως χαμηλού μορφωτικού
επιπέδου και εισοδήματος, δεν επιβεβαιώνεται , 7 στις 10 γυναίκες - θύματα
είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή και ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης. Το
ίδιο ισχύει και για την οικονομική κατάσταση, καθώς 6 στις 10 γυναίκες που έχουν
υποστεί κακοποίηση βρίσκονται σε μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση.
• Περισσότεροι από τους μισούς δράστες είναι δευτεροβάθμιας ή ανώτερης και
ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ ένας στους δέκα εκ των δραστών είναι άνεργος.
9. Η θέση της γυναίκας με την πάροδο
του χρόνου
• Τα παλιά χρόνια οι σχέσεις των δύο φύλων δεν ήταν όπως οι σημερινές. Την
προϊστορική εποχή η γυναίκα ήταν σε πρώτη θέση. Αυτό συνεχίστηκε και στα
μινωικά χρόνια αλλά ύστερα η θέση της γυναίκας έπεσε πάρα πολύ χαμηλά
με αποτέλεσμα από την αρχαιότητα μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες οι
άνδρες να θεωρούν τις γυναίκες πολύ κατώτερές τους, να τις καταπιέζουν και
να τις εκμεταλλεύονται.
• Οι γυναίκες στην κοινωνία της μινωικής Κρήτης είχαν τα ίδια περίπου
δικαιώματα και ελευθερίες με τους άντρες. Έπαιρναν μέρος σ' όλες τις
εκδηλώσεις της ζωής, στις γιορτές, τα αγωνίσματα, το κυνήγι. Όπως και οι
σημερινές γυναίκες, χτένιζαν με φροντίδα τα μαλλιά τους, βάφονταν,
φορούσαν φανταχτερά φορέματα και όμορφα στολίδια
10. Η θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο ήταν
κατώτερη από τη θέση του άνδρα,
σύμφωνα με τη βυζαντινή νομοθεσία.
Τα κορίτσια υποχρεώνονταν από πολύ
μικρά να παντρευτούν όποιον διάλεγε
ο πατέρας τους ή να πάνε σε
μοναστήρι. Η κυριότερη απασχόληση
των γυναικών ήταν η εργασία στο
σπίτι. Οι γυναίκες στο Βυζάντιο έπρεπε
να ντύνονται σεμνά, να μην
κυκλοφορούν μόνες στους δρόμους και
να αποφεύγουν να συναναστρέφονται
με άνδρες
Μετά τον 11ο αιώνα οι γυναίκες ασχολήθηκαν και με το εμπόριο τροφίμων. Είχαν αρτοποιεία ή
πουλούσαν φρούτα και λαχανικά . Σε ορισμένες περιπτώσεις εξαιρετικές γυναίκες αναδείχτηκαν ως
ποιήτριες (Κασσιανή), συγγραφείς (Άννα Κομνηνή) ή αυτοκράτειρες (Θεοδώρα του Ιουστινιανού) και
ξεπέρασαν τους άνδρες της εποχής τους. Αναφέρονται ακόμα και περιπτώσεις που γυναίκες όλων των
τάξεων συμμετείχαν σε κοινωνικά ή θρησκευτικά γεγονότα . . Ο κανόνας λοιπόν σ' αυτές τις κοινωνίες
ήταν ότι η γυναίκα είναι κατώτερη από τον άνδρα και ανήκει στην εξουσία του .
11. . Η μεγάλη αλλαγή άρχισε τον 19ο αιώνα όταν η γυναίκα άρχισε να εργάζεται έξω από το
σπίτι. Παρά τις άθλιες συνθήκες δουλειάς, το εξοντωτικό ωράριο και την απάνθρωπη
μεταχείριση άρχισε να κατακτά τη θέση της στην κοινωνία.
Το 1930, μετά από σκληρούς αγώνες των γυναικών, δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα
ψήφου υπό όρους.
α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.
β) Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται.
γ) Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν.
δ) Μόνο όσες ήταν πάνω από 30 χρονών.
12. Σήμερα μία στις πέντε γυναίκες στην
Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με νέες
έρευνες, έχει υποστεί κακοποίηση στο
οικογενειακό περιβάλλον. Η κακοποίηση
της γυναίκας συμβαίνει σε οικογένειες
κάθε φυλής, θρησκεύματος και σε όλα
τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα.
Είναι πιο συχνή σε οικογένειες με
προβλήματα κατάχρησης αλκοόλ και
ναρκωτικών.
Η κακοποίηση αφορά, εκτός από τον
ξυλοδαρμό, τον βιασμό και φτάνει σε
ακραίες καταστάσεις, μέχρι και το φόνο.
Άλλες μορφές βίας είναι η ψυχολογική
όπως η εξύβριση, η υποτίμηση, ο
κοινωνικός εξευτελισμός και επίσης η
οικονομική στέρηση. Η κακοποίηση
είναι κυρίως ενδοοικογενειακό
φαινόμενο.
13. ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
• Η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει για την αύξηση σε αριθμό, αλλά και την
ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων χώρων φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών. Δεν
αρκεί μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία. Το κράτος έχει την υποχρέωση και την
ευθύνη για τη φυσική προστασία των κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών
τους, αλλά και την ψυχολογική, κοινωνική, νομική και οικονομική στήριξή τους.
Θα πρέπει να υπάρξει περισσότερη ενημέρωση για το πρόβλημα, αλλά και για
τους τρόπους απεγκλωβισμού της γυναίκας από μια τέτοια σχέση.
Ακόμη οταν η γυναίκα καταφέρει να έχει τον έλεγχο της σχέσης και ο άντρας
πειστεί ότι η συμπεριφορά του δεν πρόκειται να γίνει πια ανεκτή, και ότι νομικά
κινδυνεύει με αυστηρές ποινές, τότε πιθανόν να γίνει μια αλλαγή. Σε αυτό μπορεί
να βοηθήσει η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία οικογένειας, όπως και η ατομική
ψυχοθεραπεία του άντρα και της γυναίκας.
Σε διαφορετικές περιπτώσεις, θα πρέπει να επιδιώκεται διαζύγιο. Το διαζύγιο
είναι προτιμότερο εάν υπάρχουν παιδιά. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά, αλλά και
η γυναίκα θα βγουν από ένα νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο θα είχε
σίγουρα επιπτώσεις στην ήδη εύθραυστη ψυχική υγεία τους.
14. ΒΙΑΙΟΠΡΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ
• Σε έκθεσή της το 2005 η UNICEF
τονίζει ήδη το πρόβλημα στις χώρες
της Αφρικής αλλά και της Μέσης
Ανατολής. Σύμφωνα με τη
συγκεκριμένη έρευνα τρία
εκατομμύρια κορίτσια στην
υποσαχάρια Αφρική και τη Μέση
Ανατολή υπόκεινται σε
ακρωτηριασμό ή αποκοπή των
γεννητικών τους οργάνων κάθε
χρόνο. Στη συγκεκριμένη
περίπτωση πρόκειται για ένα πολύ
παλιό τοπικό έθιμο που πιστεύεται
πως τονίζει την ομορφιά ενός
κοριτσιού, την τιμή, την κοινωνική
θέση και την αγνότητά της. Βέβαια
ο ακρωτηριασμός των γυναικείων
γεννητικών οργάνων μπορεί να
προκαλέσει παρατεταμένη
αιμορραγία, μόλυνση, στειρότητα
και θάνατο.
15. Παιχνίδι της σιωπής όσον αφορά το θέμα της
βίας κατά των γυναικών και στην Ελλάδα.
• . Το θέμα σπανίως φτάνει στην
επιφάνεια και ακόμη πιο σπάνια
οργανώνονται σχετικές δράσεις ή
εκδηλώσεις ενημέρωσης,
ευαισθητοποίησης και
δραστηριοποίησης. Σύμφωνα με
στοιχεία του Κέντρου Κοινωνικής
Υποστήριξης Γυναικών (Κ.Κ.Υ.Γ.), το
οποίο αποτελεί μία μη κυβερνητική
οργάνωση με έδρα τη Θεσσαλονίκη,
από το Νοέμβριο του 1998 μέχρι τον
περασμένο Οκτώβριο 1.061 γυναίκες
ζήτησαν τη βοήθεια του Κέντρου. Οι
γυναίκες που υφίστανται βία και
έκαναν χρήση των υπηρεσιών του
Κ.Κ.Υ.Γ. ήταν έγγαμες (σε ποσοστό
66,9%), άνεργες (55,8%), απόφοιτες
Λυκείου (26,5%), ενώ ο μέσος όρος
ηλικίας τους ήταν 40,3 έτη. Το 79,4%
είχε υποστεί βία από το σύζυγο ή το
σύντροφό τους.
