13. GVHD: GS.TSKH TrÇn VÜnh DiÖu §å ¸n tèt nghiÖp
Lµ nh÷ng chÊt láng cã ®é nhít thÊp, t¸c dông víi epoxy t¹o thµnh nhùa
nhiÖt r¾n cã nhiÖt ®é ho¸ thuû tinh cao Tg >1500C
ChÊt ®ãng r¾n amin th¬m. Nh÷ng amin th¬m phæ biÕn nhÊt dïng cho ®ãng
r¾n nhùa epoxy nh:
SVTH: Lª Quang Huy Líp: CNVLPolyme_ K4515
H2
N C = N CN Dicyan diamit (DXDA)
|
NH2
H2
N(CH2
)3
N(CH3
)2
Dietylenamino propylamin (DEPA)
NH
H2
C CH2
| | n amino etyl piperazin (AEP)
H2
C CH2
N CH2
CH2
NH2
ChÊt ®ãng r¾n vßng no:
NH2
Cyclohexan diamin 1,2
NH2
CH3
H2
N |
C NH2
4(2-aminopropyl) 1 metyl cyclohexan-amin
H3
C |
CH3
NH2
m- phenylendiamin
NH2
H2
N CH2
NH2
4,4’- Diaminodiphenylen metan
O
||
H2
N S NH2
4,4’-Diaminodiphenyl sunfon
||
O
14. GVHD: GS.TSKH TrÇn VÜnh DiÖu §å ¸n tèt nghiÖp
Amin th¬m cã kh¶ n¨ng ph¶n øng thÊp h¬n polyamine m¹ch th¼ng. Qu¸
tr×nh ®ãng r¾n xÈy ra ë nhiÖt ®é cao (>1500C), trong kho¶ng thêi gian dµi. Cã thÓ
t¨ng qu¸ tr×nh ®ãng r¾n nÕu cho thªm c¸c chÊt xóc t¸c cho proton hoÆc c¸c axit
Lewis (BF3, SnCl4, TiCl4 …) nhùa nhËn ®îc sau khi ®ãng r¾n cã nhiÖt ®é ho¸ thuû
tinh cao vµ ®é bÒn ho¸ chÊt rÊt cao.
2.3.2. ChÊt ®ãng r¾n axit vµ anhydrit.
Nhùa ®ãng r¾n b»ng axit, anhydrite cho phÐp nhËn ®îc vËt liÖu cã tÝnh
chÊt c¬ häc, bÒn nhiÖt, ®Æc biÖt lµ tÝnh c¸ch ®iÖn cao h¬n hÇu hÕt c¸c hÖ epoxy
®ãng r¾n b»ng amin. Tuy nhiªn ®é bÒn kiÒm kÐm h¬n so víi trêng hîp ®ãng r¾n
b»ng amin. Tuú tõng trêng hîp nhùa epoxy ®ãng r¾n b»ng axit, anhydrite cã thÓ
sö dông xóc t¸c hoÆc kh«ng.
2.3.2.1. §ãng r¾n khi kh«ng cã xóc t¸c.
Khi ®ãng r¾n nhùa epoxy b»ng aixt cacboxylic kh«ng cã xóc t¸c cã thÓ
xÈy ra 4 ph¶n øng sau:
Anhydrit ph¶n øng víi nhùa epoxy khi kh«ng cã xóc t¸c x¶y ra theo hai
giai ®o¹n: giai ®o¹n ®Çu nhãm OH cña nhùa epoxy më vßng anhydrit t¹o este
axit. Ph¶n øng x¶y ra nh sau:
SVTH: Lª Quang Huy Líp: CNVLPolyme_ K4516
CH2
CH CH2∼
+ RCOOH R C O CH2
CH CH2∼
O || |
O OH
R C O CH2
CH CH2∼
+ RCOOH R C O CH2
CH CH2∼
+ H2
O
|| | || |
O OH O OCOR
R C O CH2
CH CH2∼
+ CH2
CH CH2∼
R C O CH2
CH CH2∼
|| | O || |
O OH O O CH2
CHCH2∼
|
OH
H2
O + CH2
CH CH2
∼ CH2
CH CH2∼
O | |
HO OH
CH2
CH CH2∼
O O
C C
O + CH2
CH CH2∼
O
C COOH
O OH
15. GVHD: GS.TSKH TrÇn VÜnh DiÖu §å ¸n tèt nghiÖp
Sau ®ã nhãm cacboxyl míi sinh sÏ ph¶n øng víi nhãm este t¹o dieste:
Nhãm OH míi t¹o thµnh sÏ më vßng anhydrite b¾t ®Çu mét chu kú tiÕp theo.
2.3.2.2. Khi cã xóc t¸c.
Ph¶n øng ®ãng r¾n nhùa epoxy b»ng anhydrit thêng ®îc xóc t¸c ®Ó më
vßng anhydrit nhê amin bËc 3, hoÆc axit Lewis. Khi cã amin bËc 3, ph¶n øng
diÔn ra nh sau:
SVTH: Lª Quang Huy Líp: CNVLPolyme_ K4517
CH2
CH CH2∼
CH2
CH CH2∼
O O
C C = O
O + CH2
CH CH2∼
COOH O C = O
O CH2
CH CH2
∼
OH
O
O
C C N+
R3
O + R3
N
C C O-
O
O O O
C N+
R3
C N+
R3
+ CH2
CH CH2
∼
C O-
O C O CH2
CH CH2∼
O O OH
O
C O
O
C C N+
R3
O
C O CH2
CH CH2∼
O O
C = O
C = O
O-
16. GVHD: GS.TSKH TrÇn VÜnh DiÖu §å ¸n tèt nghiÖp
C¸c chÊt anhydrit thêng sö dông:
Hexahydrophtalic anhydrite cã nhiÖt ®é nãng ch¶y 35 – 36oC vµ hoµ tan
vµo nhùa epoxy ë nhiÖt ®é thêng. Khi sö dông 0,5% xóc t¸c benzyldimetylamin,
thêi gian ®ãng r¾n còng t¬ng tù nh chÊt ®ãng r¾n AP. Lîng yªu cÇu kho¶ng
80ptl/100ptl nhùa. ChÊt ®ãng r¾n nµy cho nhiÖt ®é biÕn d¹ng cao h¬n Ýt
nhiÒu(∼120oC) so víi AP, nhng gi¸ thµnh cao h¬n.
Anhydrit maleic Ýt ®îc sö dông v× nhùa nhËn ®îc dßn h¬n xong cã thÓ
phèi hîp víi anhydrit pyromelitic.
§èi víi nhùa epoxy trªn c¬ së diphenylol propan, ®Ó nhËn ®îc nhùa sau
khi ®ãng r¾n cã nhiÖt ®é biÕn d¹ng nhiÖt cao h¬n sö dông nhãm anhydrit cã
nhiÒu nhãm chøc h¬n nh: pyromelitic vµ trimelitic ®Ó t¨ng mËt ®é liªn kÕt
ngang. NhiÖt ®é biÕn d¹ng nhiÖt cña nhùa ®ãng r¾n b»ng anhydrit pyromelitic
kho¶ng 200oC.
Metylendic anhydrit cã mét sè u viÖt nhÊt ®Þnh. Khi ®ãng r¾n víi nhùa
epoxy trªn c¬ së diphenylol propan cã nhiÖt ®é biÕn d¹ng nhiÖt cao 202oC vµ tæn
hao träng lîng kh«ng ®¸ng kÓ khi t¨ng nhiÖt ®é. Do ë thÓ láng nªn dÔ dµng trén
hîp víi nhùa. Hµm lîng kho¶ng 80 ptl/100 ptl nhùa, nhng thêi gian ®ãng r¾n dµi
h¬n.
2.3.3. ChÊt ®ãng r¾n olygome.
ChÊt ®ãng r¾n d¹ng nµy lµ c¸c olygome ®a chøc nh nhùa phenol-
focmaldehyt d¹ng novolac vµ rezolic, ure-focmaldehyt vµ melamin-focmaldehyt.
Nhùa epoxy ®ãng r¾n b»ng c¸c lo¹i chÊt ®ãng r¾n nµy cã nhiÒu tÝnh chÊt tèt nh
SVTH: Lª Quang Huy Líp: CNVLPolyme_ K4518
Anhyrit hecxan hydro phtalic(AHHP)
CO
CO
O
CO
CO
OCH2
CH3
Anhydit metylendic(AMD)
CO
CO
O
Anhydrit phtalic(AP)
CH-CO
O
CH-CO
Anhydrit Maleic(AM)
O
CO
CO
COOH
Trimelitic
O
CO
CO
O
CO
CO
Pyromelitic
35. GVHD: GS.TSKH TrÇn VÜnh DiÖu §å ¸n tèt nghiÖp
C1: hÖ sè bæ sung do ¨n mßn. XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn ¨n mßn vËt liÖu cña m«i tr-
êng vµ thêi gian lµm viÖc cña thiÕt bÞ (15÷20 n¨m), vµ do ¨n mßn c¶ hai phÝa)
nªn ta chän C1=1,3 mm.
C2=0
C3=0,5 mm lµ ®¹i lîng bæ sung do dung sai cña chiÒu dµy.
C=1,3+0,5=1,8 mm.
Nh vËy ta cã:
mCS 0073,00018,00055,00022,0.2.25,1 =+=+=
Ta chän S=8 mm.
HÖ sè bÒn (tra b¶ng XIII-3 vµ XII-4) ta cã:
ηk=2,6
ηc=1,5
σk=550.106 N/m2
σc=220.106 N/m2
Do ®ã giíi h¹n bÒn kÐo vµ bÒn ch¶y cña thÐp X18H10T ®îc tÝnh nh sau:
η
η
σ
σ .][
k
t
k
k = (N/m2). (XIII-1-17)
η
η
σ
σ .][
c
t
c
c = (N/m2). (XIII-2-17)
η=1.
HÖ sè bÒn (tra b¶ng XIII-3-17 vµ XII-4-17) ta cã:
ηk=2,6
ηc=1,5
σk=550.106 N/m2
σc=220.106 N/m2
Do ®ã giíi h¹n bÒn kÐo vµ bÒn ch¶y cña thÐp X18H10T ®îc tÝnh nh sau:
η
η
σ
σ .][
k
t
k
k = (N/m2). (XIII-1-17)
η
η
σ
σ .][
c
t
c
c = (N/m2). (XIII-2-17)
SVTH: Lª Quang Huy Líp: CNVLPolyme_ K4537