teisis ore tok se

1. BAB 1
MASALAH KAJIAN
1.1 Pengenalan
Kurikulum mata pelajaran Bahasa Melayu dalam sistem pendidikan Malaysia telah
mengalami perubahan demi perubahan seiring dengan perkembangan sains dan
teknologi di peringkat global. Perubahan-perubahan ini wajar dilakukan bagi
memastikan kemajuan Malaysia tidak terkebelakang berbanding negara-negara
membangun yang lain. Dalam merealisasikan hasrat kerajaan menjadikan Malaysia
sebagai sebuah negara maju menjelang tahun 2020, kurikulum pendidikan telah digubal
sebaik mungkin bagi memastikan wawasan negara terlaksana.
Kaedah Pembelajaran Koperatif adalah suatu kaedah yang paling banyak dikaji oleh
para pendidik di Barat terutamanya di Amerika Syarikat. Kebanyakan kajian
pembelajaran koperatif mengkaji tentang hubungannya ke atas pencapaian akademik,
motivasi dan kemahiran sosial pelajar-pelajar. Kajian-kajian berkenaan berjaya
membuktikan bahawa terdapat hubungan yang positif di antara pembelajaran koperatif
dengan pencapaian akademik, motivasi dan kemahiran sosial pelajar-pelajar.
Daripada kajian-kajian, dapat dilihat dilihat bahawa ramai guru di barat mengamalkan
kaedah pembelajaran koperatif di bilik darjah. Mereka juga diberi latihan di peringkat
universiti dan Maktab Perguruan.
Walau bagaimanapun keadaan ini berbeza di Malaysia. Kaedah ini adalah sesuatu yang
baru bagi guru-guru di Malaysia. Kajian-kajian juga sangat terhad dalam pembelajaran
1

2. koperatif. Guru-guru pelatih juga tidak didedahkan dengan kaedah semasa latihan
(Kaedah Pembelajaran Koperatif,Jabatan Pelajaran Negeri Perak,1999). Namun
demikian akhir-akhir ini kaedah ini diberi penekanan oleh Kementerian Pelajaran.
Banyak kursus diadakan oleh pihak Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) dan Bahagian
Pendidikan Guru (BPG) kepada guru-guru yang sedang berkhidmat. Kaedah ini menjadi
lebih penting lagi dengan perubahan sukatan pelajaran dalam kalangan komponen-
komponen penting dalam kurikulum mata pelajaran Bahasa Melayu.
1.2 Latar belakang kajian
Pembelajaran koperatif merupakan satu cara berkesan yang membolehkan seseorang
pelajar menggunakan strategi kognitif yang sesuai untuk memberi motivasi, lebih idea
dan pemahaman yang cepat terhadap sesuatu pembelajaran. Pelajar boleh mempelajari
sesuatu mata pelajaran menggunakan pengetahuan sedia ada dan dengan menggunakan
pengalaman yang sedia ada (Joyce & Weil,1972). Sistem pembelajaran yang
berpusatkan guru perlu diolah bagi membolehkan pengajaran dan pembelajaran tersebut
berubah dan berpusatkan kepada pelajar (Slavin,1985). Selain itu, pembelajaran
koperatif juga membolehkan pelajar meningkatkan kefahaman dan berkeupayaan untuk
menyelesaikan masalah. Rajah 1.1 misalnya menunjukkan hubungan antara guru
dengan pelajar, hubungan pelajar dengan pelajar dan perkaitan strategi pembelajaran
yang digunakan adalah saling berkaitan.
2

3. Rajah 1.1 : Pembelajaran Secara Koperatif dan Hubungannya
Dengan Strategi Kognitif
(Sumber : Michael Reynold,1989)
Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah menekankan kepada penerapan nilai murni yang
boleh dipupuk melalui hubungan yang erat sesama rakan sebaya. Hubungan ini akan
melahirkan perasaan kasih sayang seterusnya menjadi salah satu cabaran bagi mencapai
Wawasan 2020. Hubungan sosial yang positif sesama rakan lahir apabila pelajar banyak
bersama dan berinteraksi.
1.3 Pernyataan Masalah
Kajian ini bertujuan untuk meninjau penggunaan alat bahan bantu mengajar (ADD)
dalam pengajaran mata pelajaran di kalangan guru-guru di sekolah rendah Aspek yang
ditinjau adalah berkaitan dengan keberkesanan penggunaan alat bahan bantu mengajar
ini dalam pengajaran mata pelajaran bahasa melayu tahun 4, kepentingan alat bahan
bantu mengajar, kecenderungan penggunaan alat bahan bantu mengajar dan masalah-
PELAJARPELAJAR
PELAJARPELAJAR
GURUGURU
PELAJARPELAJAR
STRATEGI
KOGNITIF
STRATEGI
KOGNITIF
3

4. masalah yang dihadapi dalam menggunakan alat bahan bantu mengajar. Satu set soal
selidik telah diedarkan kepada guru-guru yang mengajar mata pelajaran bahasa melayu
di sebuah sekolah rendah di negeri kelantan. Hasil kajian menunjukkan penggunaan alat
bahan bantu mengajar di kalangan guru teknikal di sekolah rendah adalah terhad kepada
beberapa jenis tertentu sahaja iaitu kapur dan papan tulis, buku rujukan dan nota edaran
sahaja. Kekerapannya hanya tertumpu kepada peralatan yang berjenis bukan elektronik,
iaitu masih mengamalkan kaedah pengajaran secara tradisional. Beberapa masalah dari
segi kemudahan fizikal, beban tugas dan kurang mahir mengendalikan alatan merupakan
sebab mengapa penggunaannya agak terbatas. Secara keseluruhannya, kesemua
responden bersetuju bahawa penggunaan alat bahan bantu mengajar dapat membantu
mempertingkatkan keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran.
Setelah KBSM berusia lebih dari 10 tahun, didapati amalan guru dalam melaksanakan
kurikulum tersebut , pada keseluruhannya adalah masih berpusatkan kepada guru dan
terikat dengan kaedah tradisional (JNS 1996; Abdul Razak & rakan-rakan 1996; Saw
Kian Swa 1996; Agness Voo 1996; Fatimah 1996 dan Amir 1996). Dari sudut kaedah
pengajaran, amalan guru masih sama dengan dasar kurikulum lama (KLSM) yang
menekankan kaedah hafalan. Aspek lain seperti pemahaman, amalan dan penghayatan
kurang diberi perhatian yang sewajarnya dan sehingga kini masih ramai guru
menggunakan kaedah tradisional iaitu “Chalk and Talk”. Kaedah ini dikatakan lebih
senang dan tidak perlu menyediakan bahan bantu mengajar. Guru juga lebih
menekankan pembelajaran yang boleh meningkatkan prestasi sekolah daripada
menumpukan kepada pembelajaran sepanjang hayat. Oleh itu kaedah “Chalk and Talk”
digunakan kerana ia lebih menjimat masa dan peralatan tidak diperlukan.
Aktiviti yang melibatkan pelajar secara aktif sangat terhad (Nik Azis 1992). Menurut
laporan Jemaah Nazir Sekolah (1996) masih terdapat kira-kira 25 % daripada guru-guru
sekolah menengah yang masih kurang pengetahuan, kefahaman dan kemahiran dalam
pelajaran yang disampaikan mengikut kehendak dan keperluan KBSM. Termasuk juga
di kalangan guru-guru yang pernah mengikuti kursus orientasi KBSM.
4

5. Selain daripada pencapaian akademik, perkembangan konsep kendiri pelajar dan
hubungan sosial dengan rakan sebaya juga adalah penting. Ini selaras dengan matlamat
dalam Falsafah Pendidikan Negara iaitu untuk melahirkan individu yang mempunyai
sahsiah secara bersepadu dan seimbang. Berdasarkan Model Marsh dan Shavelson,
konsep kendiri akademik memberi kesan positif kepada pencapaian akademik pelajar
(Marsh, 1990).
Masalah yang dihadapi adalah bagaimana dapat ditingkatkan lagi tahap pencapaian
pelajar-pelajar sekolah rendah dalam mata pelajaran Bahasa Melayu dan menambahkan
lagi kefahaman serta dapat diaplikasikan pengetahuan mereka dalam kehidupan
seharian.
Kaedah pengajaran tradisional yang digunakan dalam kelas menjadi salah satu faktor
yang membuatkan pelajar menjadi pasif dan kurang berinteraksi sesama rakan dalam
melakukan tugasan. Bertitik tolak daripada permasalahan yang wujud di dalam mata
pelajaran Sains yang merangkumi aspek prestasi, perkembangan konsep kendiri dan
hubungan sosial pelajar, kajian ini dilakukan dengan memberi tumpuan kepada strategi
pengajaran pembelajaran di dalam kelas.
Pendapat di atas akan menjadi lebih jelas jika kita sependapat dengan ahli-ahli bahasa
dan ahli-ahli pendidikan yang menganggap bahawa pembelajaran bahasa di sekolah
mestilah selaras dengan proses perolehan bahasa kanak-kanak (British, 1970; Cazden,
1972; Gumperz, 1977; Arfah Aziz, 1981). Dalam proses perolehan bahasa kanak-kanak
terdapat dua proses yang penting iaitu kognitif dan interaksi (Clark, 1973; Slobin, 1973;
Bowerman, 1975; Cromer, 1976; Gumperz, 1977). Perkembangan kognitif
melengkapkan kanakkanak tersebut dengan kebolehan mentafsir makna, tetapi
kebolehan ini tidak menjamin yang makna itu boleh dilahirkan dalam bentuk-bentuk
bahasa. Kanakkanak tersebut perlu didedahkan kepada interaksi bahasapengunnan ABM
iaitu ADD supaya mereka boleh mempelajari cara-cara menggambarkan makna-makna
kognitif kepada bentukbentuk bahasa yang tepat dengan sesuatu konteks bahasa.
Kesimpulan yang boleh dibuat daripada huraian di atas ialah: Dalam proses perolehan
bahasa seseorang kanak-kanak bukan sahaja menguasai kebolehan
5

6. untuk melahirkan makna atau mesej dalam bentuk-bentuk bahasa tetapi kanakkanakitu
juga perlu menguasai kemahiran untuk menjayakan sesuatu interaksi sebagai satu urutan
pertukaran makna.
Maka kajian ini adalah penting untuk menentukan setakat mana keberkesanan
pembelajaran koperatif dalam mata pelajaran Bahasa Melayu di Sekolah Rendah Seri
Chempaka, diukur melalui prestasi di dalam ujian pra dan ujian pasca.
1.4 Kerangka Kajian
Rajah 1.2 : Kerangka kajian
6
Soal Selidik
Ujian PRA
Ujian PASCA
Kumpulan Kawalan
(Pembelajaran tradisional)
Kumpulan Eksperimen
(Pembelajaran koperatif)
Keputusan kajian

7. 1.5 Objektif kajian
Objektif kajian ini adalah untuk :
i. Mengenalpasti keberkesanan kaedah pembelajaran mengunakkan ADD dari
segi pencapaian pelajar berbanding dengan kaedah tradisional dan kawalan.
ii. Menentukan hubungan antara pencapaian dengan keberkesanan pelajar
terhadap pembelajaran koperatif.
1.6 Persoalan kajian
i. Adakah kaedah ADD berkesan dari segi meningkatkan pencapaian
pelajarberbanding dengan kaedah tradisional?
ii. Adakah terdapat peningkatan dalam minat pelajar terhadap mata pelajaran
bahasa melayu tahun 4 selepas mengalami pembelajaran koperatif?
1.7 Hipotesis Kajian
Empat hipotesis nul dikemukakan iaitu:
i) H 01 : Tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi pencapaian pelajar
antara kumpulan rawatan dengan kumpulan kawalan.
ii) H 02 : Tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi pencapaian di
antara kumpulan pelajar lelaki yang menggunakan pembelajaran koperatif
berbanding kumpulan pelajar lelaki yang menggunakan kaedah tradisional
7

8. iii) H 03 : Tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi pencapaian di
antara kumpulan pelajar perempuan yang menggunakan pembelajaran
koperatif berbanding kumpulan pelajar perempuan yang menggunakan
kaedah tradisional.
iv) H 04 : Tiada perbezaan yang signifikan dalam minat dan persepsi pelajar
terhadap pendekatan pengajaran guru mata pelajaran sains antara pelajar
kumpulan Pembelajaran Koperatif.
1.8 Had Kajian
Terdapat beberapa aspek yang menjadi batasan kepada kajian ini. Kajian ini hanya
dijalankan di sebuah sekolah sahaja. Dengan demikian, hasil kajian hanya dapat
digeneralisasikan kepada sebuah sekolah tersebut sahaja.
I. Faktor masa yang terlalu singkat iaitu selama 8 jam pertemuan adalah tidak
mencukupi untuk memberi gambaran sebenar sebagai pengukur prestasi pelajar.
II. Faktor kedua pelajar mendapat tunjuk ajar di luar sekolah seperti menghadiri
kelas tuisyen atau dibimbing oleh ahli keluarga juga mempengaruhi kajian ini.
III. Factor ketiga Peratus kehadiran murid di sekolah ini juga adalah rendah
disebabkan oleh masalah pengangkutan dan kemiskinan keluarga.
1.9 Definisi Istilah
Di dalam kajian ini terdapat beberapa istilah / definisi yang boleh diterangkan dengan
lebih tepat mengikut kehendak serta keperluan yang akan dibincangkan oleh penyelidik
seperti berikut:
8

9. 1.9.1 Pengajaran
Konsep pengajaran dijelaskan dengan pelbagai definisi (Sharifah Alwiah, 1983; Teuku
Iskandar, 1986; Yaxley, 1991). Sharifah Alwiah menganggap pengajaran sebagai aktiviti
atau proses kerana apabila mengajar, aktiviti seperti menyoal, , mendengar,
menggalakkan sesuatu, dan berbagai-bagai aktiviti lain akan berlaku. Sharifah Alwiah
juga menganggap pengajaran sebagai suatu proses komunikasi walaupun tidak semua
aktiviti pengajaran merupakan komunikasi antara guru dengan pelajar. Yaxley
berpendapat, pengajaran merupakan satu tindakan yang bertujuan untuk membawa
perubahan dari segi kepercayaan, nilai dan makna. Yaxley juga melihat pengajaran
sebagai aktiviti intelek yang melibatkan pemikiran, perasaan dan penilaian. Selain itu,
pengajaran juga boleh dimaksudkan sebagai perbuatan mengajar atau apaapa yang
diajarkan (DBP, 1985) atau perihal mengajar, segala sesuatu yang berkaitan dengan
mengajar seperti cara atau sistem mengajar atau aspek yang dipentingkan dan
sebagainya (Teuku Iskandar, 1986). Konsep pengajaran dalam konteks kajian ini
merangkumi pengertian yang dikemukakan oleh Sharifah Alwiah (1983), Teuku
Iskandar (1986) dan Yaxley (1991). Pengajaran melibatkan aktiviti mengajar yang
dilakukan oleh guru semasa menyampaikan isi kandungan pelajaran pada hari yang
berkenaan.
Pembelajaran
Pembelajaran adalah proses atau kegiatan belajar (Teuku Iskandar, 1986) yang berlaku
dalam pelbagai bentuk (Schunk, 1991). Menurut Schunk, pembelajaran melibatkan
pemerolehan dan pengubahsuaian pengetahuan, kemahiran, strategi, kepercayaan dan
tingkah laku. Pembelajaran juga merupakan perubahan tingkah laku atau kebolehan
untuk menunjukkan perlakuan yang dikehendaki hasil daripada latihan ataupun pelbagai
bentuk pengalaman (Evans & Brueckner, 1990; Gagne, 1985). Bagi Gagne,
pembelajaran merupakan perubahan dari segi kecenderungan atau kemampuan
seseorang yang diperoleh dalam masa yang panjang dan bukannya dikuasai secara
mudah mengikut proses pertumbuhan seseorang. Dalam kajian ini, konsep pembelajaran
dipadankan dengan aktiviti dan penglibatan murid sepanjang proses pengajaran dan
pembelajaran bahasa Melayu.
9

10. Mata Pelajaran Bahasa Melayu
Bahasa Melayu ialah bahasa rasmi, bahasa pengantar utama, bahasa perpaduan, dan
mata pelajaran teras yang wajib dipelajari oleh semua pelajar pada semua peringkat
persekolahan; sama ada di sekolah menengah mahupun di sekolah rendah (KPM, 2001).
Mata pelajaran Bahasa Melayu ini bertujuan untuk melengkapkan pelajar dengan
ketrampilan berbahasa dan berkomunikasi selaras dengan peranannya sebagai bahasa
ilmu. KPM (2001) menegaskan bahawa kandungan mata pelajaran Bahasa Melayu
merangkumi penggunaan bahasa yang menekankan kemahiran bahasa serta berteraskan
bahasa Melayu baku. Dalam konteks kajian ini, mata pelajaran Bahasa Melayu merujuk
kepada pengajaran dan pembelajaran yang melibatkan penyampaian dan penerimaan isi
kandungan yang berkaitan sesuatu tajuk yang diajar pada hari yang berkenaan.
1.9.2 Pembelajaran koperatif
Pembelajaran yang dilakukan apabila beberapa individu yang mempunyai pencapaian
yang sama atau berbeza duduk dalam satu kumpulan untuk membincangkan sesuatu
topik dengan menggunakan strategi kognitif yang sesuai sebagaimana yang diarah oleh
guru. Guru akan mengawasi dan menjadi fasilititator semasa aktiviti kerja kumpulan
dijalankan.
1.9.3 Perspektif kognitif
Perspektif kognitif menekankan kesan dari interaksi antara murid dalam proses
menyiapkan tugasan bersama. Didapati interaksi antara murid dapat meningkatkan
kebolehan seseorang murid itu memproses maklumat dan seterusnya meningkatkan
pencapaian murid (Slavin, 1996). Menurut Damon (1984), interaksi antara kanak-kanak
yang sebaya terhadap topik pembelajaran yang sama dapat meningkatkan penguasaan
pemikiran kritik. Ini kerana semasa perbincangan dijalankan, konflik kognitif akan
berlaku dimana alasan yang tidak cekap akan termuncul dan dengan itu kefahaman yang
10

11. berkualiti tinggi dapat diwujudkan. Vygotsky (1978), menyatakan aktiviti kolaboratif
antara kanak-kanak dapat meningkatkan perkembangan fikiran yang matang dan Piaget
(1926), percaya bahawa pengetahuan seperti bahasa, nilai dan sistem simbol hanya dapat
dikuasai melalui interaksi antara satu sama lain. Secara ringkasnya, interaksi dalam
kumpulan kecil membantu murid menganalisis, berbincang dan bersintesis idea untuk
meningkatkan tahap pemikiran dan pemahaman murid dalam konteks yang lebih
bermakna.
1.10 Rumusan
Kajian ini diharapkan dapat memberi manfaat kepada pihak tertentu khususnya yang terlibat
secara langsung ataupun secara tidak langsung dengan pengajaran bahasa Melayu di sekolah
rendah. Kajian ini dapat dimanfaatkan oleh jabatan pelajaran dalam merancang dan menyusun
kaedah pengajaran yang boleh dipraktikkan di sekolah. Jabatan pelajaran perlu mengambil kira
pengkhususan dan kekosongan di sekolah supaya guru-guru yang ditugaskan untuk mengajar
mata pelajaran Bahasa Melayu merupakan guru-guru yang berkelayakan dan mempunyai
pengetahuan yang luas dalam mata pelajaran tersebut. Mampu menmanfaatkan kaedah
pengajaran berteraskan ADD. Selain itu, kajian ini juga diharapkan dapat memberi manfaat
kepada pihak pentadbir sekolah terutamanya dalam menempatkan guru-guru di sekolah.
Pengkaji menjelaskan latar belakang Pendidikan Sains di Malaysia dan kepentingan
hubungannya dengan matlamat dalam Falsafah Pendidikan Negara. Seterusnya
beberapa isu yang wujud dalam pembelajaran Bahasa Melayu dikemukakan bagi
menyokong permasalahan ini. Pendidikan Bahasa Melayu dalam KBSM dirancang
dengan hasrat untuk melahirkan rakyat Malaysia yang seimbang perkembangannya dari
segi intelek, rohani , emosi dan jasmani. Selain itu pemahaman tentang aplikasi sains
melalui teknologi dalam kehidupan harian turut diberikan dalam semua kurikulum sains.
Dalam abad ke -21 ini, perubahan dunia dalam semua bidang memberi makna bahawa
kita harus memperkenalkan isi kandungan baru dan kaedah pengajaran yang
baru.Tumpuan kajian diberi kepada penggunaan strategi pengajaran dan pembelajaran
secara koperatif bagi meningkatkan keberkesanan peranannya di dalam aspek
11

12. pencapaian pelajar. Akhir sekali pengkaji mengemukakan pernyataan masalah, objektif
kajian dan persoalan kajian yang digunakan di dalam kajian ini.
12