1. Somo la 15
Matumizi ya am, are, is, will be, was, were, have been, has been kwa tafsiri ya kuwepo
pahala fulani.
Zingatia kwamba unapoongelea nyumbani, shuleni, mtaa, kitongoji, kijiji, kata au tarafa
tumia ‘at’ na unapoongelea mjini, wilaya, mkoa, jimbo, nchi, bara, dunia tumia ‚in’, na
unapoongelea njiani tumia on, yaani on the way.
1.Matumizi ya am, are, is kwa tafsiri ya kuwepo pahala fulani katika swali la wakati uliopo:-
(1).(a). (i). Swali: Je, upo wapi?
Kiingereza: Where are you?
Tamka: (Wea a yu).?
(1).(a).(ii). Jibu: Nipo nyumbani.
Kiingereza: I am at home.
Tamka: (Ai em ati hom).
(1).(b). (i). Swali: Je, mpo wapi?
Kiingereza: Where are you?
Tamka: (Wea a yu).?
(1).(b).(ii). Jibu: Tupo Kigamboni
Kiingereza: We are at Kigamboni.
Tamka: (Wi a ati Kigamboni)
(1).(c). (i). Swali: Je, yeye yupo wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: Where is he?
Tamka: (Wea izi hi).?
(1).(c).(ii). Jibu: Yupo Iringa.
Kiingereza: He is in Iringa.
Tamka: (Hi izi ini Iringa).
(1).(d). (i). Swali: Je, yeye yupo wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: Where is she?
Tamka: (Wea izi shi).?
. (1).(d).(ii). Jibu: Yupo Burundi.
Kiingereza: She is in Burundi.
Tamka: (Shi izi ini Burundi).
(1).(d). (i). Swali: Je, wapo wapi?
Kiingereza: Where are they?
Tamka: (Wea a dhei).?
. (1).(d).(ii). Jibu: Wapo mjini.
Kiingereza: They are in town.
Tamka: (Dhei a ini tauni).
(1).
2. ZOEZI LA 15.
Change into English, tamka (Cheji intu Inglishi) – Badilisha kwa Kiingereza.
Swali namba (1).
(1).(a). (i). Swali: Je, upo wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(a).(ii). Jibu: Nipo Marekani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(b). (i). Swali: Je, mpo wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(b).(ii). Jibu: Tupo Kimara Dar es salaam.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(c). (i). Swali: Je, yeye yupo wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(c).(ii). Jibu: Yupo shuleni.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(d). (i). Swali: Je, yeye yupo wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(d).(ii). Jibu: Yupo njiani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(d). (i). Swali: Je, wapo wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(1).(d).(ii). Jibu: Wapo Ulaya.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).
3. 2. Matumizi ya will be kwa tafsiri ya kuwepo pahala fulani katika swali la wakati ujao:-
(2).(a). (i). Swali: Je, utakuwa wapi kesho?
Kiingereza: Where will you be tomorrow?
Tamka: (Wea wili yu bi tumoro).?
(2).(a).(ii). Jibu: Nitakuwa nyumbani.
Kiingereza: I will be at home.
Tamka: (Ai wili bi ati hom).
(2).(b). (i). Swali: Je, mtakuwa wapi kesho kutwa?
Kiingereza: Where will you be the day after tomorrow?
Tamka: (Wea wili yu bi dhe dei afta tumoro).?
(2).(b).(ii). Jibu: Tutakuwa Songea.
Kiingereza: We will be in Songea.
Tamka: (Wi wili bi ini Songea).
(2).(c). (i). Swali: Je, yeye atakuwa wapi baada ya masaa matatu? (Mwanaume).
Kiingereza: Where will he be after three hours?
Tamka: (Wea wili hi bi afta thrii awazi).?
(2).(c).(ii). Jibu: Atakuwa hapa baada ya masaa matatu..
Kiingereza: He will be here after three hours.
Tamka: (Hi wili bi hia afta thrii afta thrii awazi).
(2).(d). (i). Swali: Je, yeye atakuwa wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: Where will she be?
Tamka: (Wea wili shi bi).?
(2).(d).(ii). Jibu: Atakuwa Burundi.
Kiingereza: She will be in Burundi.
Tamka: (Shi wili bi ini Burundi).
(2).(d). (i). Swali: Je, watakuwa wapi wiki moja kabla ya Pasaka?
Kiingereza: Where will they be one week before Easter?
Tamka: (Wea wili dhei bi wani wiki bifoo Ista.?
(2).(d).(ii). Jibu: Watakuwa Arusha.
Kiingereza: They will be in Arusha.
Tamka: (Dhei wili bi ini Arusha).
(3).
4. ZOEZI LA 15.
Change into English, tamka (Cheji intu Inglishi) – Badilisha kwa Kiingereza.
Swali namba (2).
(2).(a). (i). Swali: Je, utakuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(a).(ii). Jibu: Nitakuwa Marekani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(b). (i). Swali: Je, mtakuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(b).(ii). Jibu: Tutakuwa Kimara Dar es salaam.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(c). (i).Swali: Je, yeye atakuwa wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(c).(ii). Jibu: Atakuwa shuleni.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(d). (i). Swali: Je, yeye atakuwa wapi kesho saa nne asubuhi? (Mwanamke).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(d).(ii). Jibu: Atakuwa njiani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(d). (i). Swali: Je, watakuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2).(d).(ii). Jibu: Watakuwa Ulaya.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).
5. 3.Matumizi ya was na were kwa tafsiri ya kuwepo pahala fulani katika swali la wakati
uliopita:-
(3).(a). (i). Swali: Je, ulikuwa wapi?
Kiingereza: Where were you?
Tamka: (Wea wea yu).?
(3).(a).(ii). Jibu: Nilikuwa nyumbani.
Kiingereza: I was at home.
Tamka: (Ai wozi ati hom).
(3).(b). (i). Swali: Je, mlikuwa wapi?
Kiingereza: Where were you?
Tamka: (Wea wea yu).?
(3).(b).(ii). Jibu: Tulikuwa Kigamboni
Kiingereza: We were at Kigamboni.
Tamka: (Wi wea ati Kigamboni)
(3).(c). (i). Swali: Je, yeye alikuwa wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: Where was he?
Tamka: (Wea wozi hi).?
(3).(c).(ii). Jibu: Alikuwa Iringa.
Kiingereza: He was in Iringa.
Tamka: (Hi wozi ini Iringa).
(3).(d). (i). Swali: Je, yeye alikuwa wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: Where was she?
Tamka: (Wea wozi shi).?
(3).(d).(ii). Jibu: Alikuwa Burundi.
Kiingereza: He was in Burundi.
Tamka: (Hi wozi ini Burundi).
(3).(d). (i). Swali: Je, walikuwa wapi?
Kiingereza: Where were they?
Tamka: (Wea wea dhei).?
(3).(d).(ii). Jibu: Walikuwa mjini.
Kiingereza: They were in town.
Tamka: (Dhei wea ini tauni).
(5).
6. ZOEZI LA 15.
Change into English, tamka (Cheji intu Inglishi) – Badilisha kwa Kiingereza.
Swali namba (3).
(3).(a). (i). Swali: Je, ulikuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(a).(ii). Jibu: Nilikuwa Marekani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(b). (i). Swali: Je, mlikuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(b).(ii). Jibu: Tulikuwa Kimara Dar es salaam.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(c). (i). Swali: Je, yeye alikuwa wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(c).(ii). Jibu: Alikuwa shuleni.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
.
(3).(d). (i). Swali: Je, yeye alikuwa wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(d).(ii). Jibu: Alikuwa njiani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(d). (i). Swali: Je, walikuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(3).(d).(ii). Jibu: Walikuwa Ulaya.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(6).
7. 4. Matumizi ya have been na has been kwa tafsiri ya kuwepo pahala fulani katika swali la
wakati uliopo timilifu au kwa jina lingine ni wakati uliopita kidogo sana:-
(4).(a). (i). Swali: Je, umekuwa wapi tangu asubuhi?
Kiingereza: Where have you been since morning?
Tamka: (Wea hevu yu bini sinsi moning )?
(4).(a).(ii). Jibu: Nimekuwa nyumbani tangu asubuhi.
Kiingereza: I have been at home since morning.
Tamka: (Ai havu bini ati hom sinsi moning).
(4).(b). (i). Swali: Je, mmekuwa wapi?
Kiingereza: Where have you been?
Tamka: (Wea hevu yu bini).?
(4).(b).(ii). Jibu: Tumekuwa Kigamboni kwa masaa mawili.
Kiingereza: We have been at Kigamboni for two hours.
Tamka: (Wi havu bini ati Kigamboni fo tu awazi).
(4).(c). (i). Swali: Je, yeye amekuwa wapi tangu jioni? (Mwanaume).
Kiingereza: Where has he been since evening?
Tamka: (Wea hezi hi bini sinsi ivining).?
(4).(c).(ii). Jibu: Amekuwa shuleni tangu jioni.
Kiingereza: He has been at school since evening.
Tamka: (Hi hezi bibi ati skul sinsi ivining ).
(4).(d). (i). Swali: Je, yeye amekuwa wapi kwa nusu saa? (Mwanamke).
Kiingereza: Where has she been for half an hour?
Tamka: (Wea hazi shi bini fo hafu ene awa).?
(4).(d).(ii). Jibu: amekuwa pahala fulani kwa nusu saa.
Kiingereza: He has been some where for half an hour.
Tamka: (Hi izi bini sam wea fo hafu ene awa).
(4).(d). (i). Swali: Je, wamekuwa wapi?
Kiingereza: Where have they been?
Tamka: (Wea hevu dhei bini).?
(4).(d).(ii). Jibu: Wamekuwa mjini.
Kiingereza: They have been in town.
Tamka: (Dhei hevu bini ini tauni).
(7).
8. ZOEZI LA 15.
Change into English, tamka (Cheji intu Inglishi) – Badilisha kwa Kiingereza.
Swali namba (4).
(4).(a). (i). Swali: Je, umekuwa wapi tangu mchana?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
. (4).(a).(ii). Jibu: Nimekuwa mjini tangu mchana.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(b). (i). Swali: Je, mmekuwa wapi leo?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(b).(ii). Jibu: Tumekuwa Kimara leo.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(c). (i). Swali: Je, yeye amekuwa wapi? (Mwanaume).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(c).(ii). Jibu: Yeye amekuwa shuleni.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
.
(4).(d). (i). Swali: Je, yeye amekuwa wapi? (Mwanamke).
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(d).(ii). Jibu: Amekuwa njiani kwa saa moja.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(d). (i). Swali: Je, wamekuwa wapi?
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(4).(d).(ii). Jibu: Wamekuwa sehemu fulani.
Kiingereza: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
(Mwisho wa somo)
(8).