Download luận văn đồ án tốt nghiệp ngành kế toán với đề tài: Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần xây dựng giao thông I Thái Nguyên

1. 1
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------------o0o------------------
LÊ VIỆT HÙNG
hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần xây
dựng giao thông i thái nguyên
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN, KIỂM TOÁN VÀ PHÂN TÍCH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS.PHẠM THỊ GÁI
HÀ NỘI - 2010

2. 2
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------------o0o------------------
LÊ VIỆT HÙNG
HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TẠI CÔNG TY CỔ PHẨN XÂY DỰNG GIAO THÔNG I
THÁI NGUYÊN
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN, KIỂM TOÁN VÀ PHÂN TÍCH
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ

3. 3
HÀ NỘI - 2010

4. 4
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN i
MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TRONG DOANH NGHIỆP
5
1.1.Khái niệm và bản chất của kế toán quản trị chi phí 5
1.1.1.Khái niệm kế toán quản trị chi phí 5
1.1.2.Bản chất của kế toán quản trị chi phí 7
1.2.Nội dung kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp 8
1.2.1.Phân loại chi phí 9
1.2.2.Các phương pháp xác định chi phí sản xuất sản phẩm, dịch vụ 19
1.2.3.Dự toán chi phí trong doanh nghiệp 27
1.2.4.Hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí 28
1.2.5.Phân tích mối quan hệ giữa Chi phí - Khối lượng - Lợi nhuận 34
1.2.6.Mô hình tổ chức kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp 36
1.3.Kinh nghiệm tổ chức kế toán quản trị của một số nƣớc phát triển
trên thế giới và bài học kinh nghiệm vận dụng vào các doanh nghiệp
Việt Nam
38
1.3.1.Kinh nghiệm tổ chức kế toán quản trị của một số nước phát triển
trên thế giới
38
1.3.2.Bài học kinh nghiệm vận dụng vào các doanh nghiệp Việt Nam 41
CHƢƠNG 2.THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG GIAO THÔNG I THÁI NGUYÊN
43
2.1.Tổng quan về Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên 43
2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty CPXD giao thông I
Thái Nguyên
43
2.1.2.Đặc điểm tổ chức quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh 45
2.2.Thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao thông I
Thái Nguyên
57

5. 5
2.2.1.Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh 57
2.2.2.Phương pháp xác định chi phí 59
2.2.3.Công tác lập dự toán chi phí 71
2.2.4.Tổ chức hệ thống báo cáo chi phí 74
2.2.5.Ứng dụng phân tích mối quan hệ giữa Chi phí - Khối lượng - Lợi
nhuận cho quá trình ra quyết định
80
2.3.Đánh giá thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao
thông I Thái Nguyên
81
2.3.1.Những kết quả đạt được 81
2.3.2.Một số tồn tại và những nguyên nhân chủ yếu 82
CHƢƠNG 3.HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG GIAO THÔNG I THÁI NGUYÊN
87
3.1.Sự cần thiết và yêu cầu hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công
ty CPXD giao thông I Thái Nguyên
87
3.1.1.Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty
CPXD giao thông I Thái Nguyên
87
3.1.2.Yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty
CPXD giao thông I Thái Nguyên
88
3.2.Nội dung hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao
thông I Thái Nguyên
90
3.2.1.Phân loại chi phí phục vụ cho kế toán quản trị 90
3.2.2.Hoàn thiện tổ chức vận dụng phương pháp kế toán tập hợp chi phí
sản xuất phục vụ kế toán quản trị chi phí
93
3.2.3.Hoàn thiện hệ thống định mức chi phí và lập dự toán chi phí 101
3.2.4.Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí 103
3.2.5.Ứng dụng phân tích mối quan hệ giữa chi phí - khối lượng - lợi
nhuận phục vụ cho việc ra quyết định
109
3.2.6.Xây dựng mô hình tổ chức kế toán quản trị để thu nhận và xử lý
thông tin
111
3.3.Điều kiện cơ bản để thực hiện các giải pháp 115
3.3.1.Về phía Nhà nước và ngành chủ quản 115
3.3.2.Về phía các tổ chức đào tạo, tư vấn về kế toán, tài chính và quản lý
kinh tế
117
3.3.3.Về phía doanh nghiệp 118
KẾT LUẬN 121
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

6. 6
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình hội nhập và xu thế toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới hiện nay,
các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển phải có hệ thống thông tin đầy đủ, kịp thời,
chính xác phục vụ cho việc điều hành, quản lý và ra các quyết định sản xuất kinh
doanh.
Kế toán với chức năng thông tin và kiểm tra các hoạt động kinh tế tài chính của
một đơn vị, một tổ chức ngày càng giữ vai trò tích cực trong việc quản lý, điều hành và
kiểm soát các hoạt động kinh tế của các đơn vị và có ý nghĩa quan trọng cho mọi đối
tượng có nhu cầu sử dụng thông tin tuỳ theo mục đích khác nhau.
Xuất phát từ yêu cầu và tính chất của thông tin cung cấp, thông tin kế toán được
chia thành thông tin kế toán tài chính và thông tin kế toán quản trị. Thông tin kế toán
tài chính chủ yếu cung cấp cho các đối tượng bên ngoài đơn vị sử dụng để ra các quyết
định hữu ích tuỳ từng đối tượng, còn thông tin kế toán quản trị chỉ cung cấp cho các
nhà quản trị nội bộ đơn vị để ra quyết định điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh.
Kế toán quản trị mới được phát triển trong giai đoạn gần đây nhưng đã thực sự trở
thành một công cụ khoa học giúp nhà quản trị trong công tác quản lý, điều hành hoạt
động kinh doanh của đơn vị.
Ở Việt Nam, kế toán quản trị còn khá mới mẻ, các doanh nghiệp mới chỉ có hệ
thống kế toán tài chính hoàn chỉnh, còn hệ thống kế toán quản trị phục vụ cho công tác
quản lý và ra quyết định hầu như chưa có. Đồng thời, việc triển khai ứng dụng kế toán
quản trị trong các doanh nghiệp vào hoạt động quản lý chưa được quan tâm đúng mức.
Hơn nữa, về mặt luật pháp, Nhà nước ta mới chỉ ban hành những văn bản pháp quy,
chế độ hướng dẫn về hệ thống kế toán tài chính áp dụng bắt buộc cho các doanh
nghiệp, còn kế toán quản trị mới chỉ được đề cập và vận dụng không bắt buộc đối với
các doanh nghiệp trong thời gian gần đây.

7. 7
Mặc dù vậy, kế toán quản trị vẫn được coi là một hoạt động thiết yếu trong một
tổ chức để giúp lãnh đạo xem xét, đánh giá các hoạt động của tổ chức nhằm đưa ra các
quyết định đúng đắn và hiệu quả nhất.
Hơn nữa, trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh việc quản lý tốt chi phí
luôn được doanh nghiệp quan tâm và đặt lên hàng đầu. Kiểm soát và quản lý tốt chi phí
là cơ sở để nhà quản trị đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý, hiệu quả nhằm mục
tiêu tối đa hoá lợi nhuận, tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp. Chính
vì vậy, việc hoàn thiện kế toán quản trị chi phí là rất cần thiết đối với bất kỳ một doanh
nghiệp nào muốn đứng vững trên thương trường.
Ngành xây dựng cơ bản là một ngành sản xuất vật chất đóng vai trò quan trọng
trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Việc triển khai và ứng dụng kế toán quản trị vào
công tác quản lý tại các doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp xây lắp nói riêng chưa
được quan tâm đúng mức. Qua quá trình nghiên cứu thực tế tổ chức công tác kế toán
tại Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên cũng không nằm ngoài xu thế đó và công
tác kế toán quản trị cũng còn bộc lộ những mặt hạn chế nhất định cần phải hoàn thiện.
Việc hoàn thiện công tác kế toán quản trị nói chung, kế toán quản trị chi phí nói riêng
tại Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên là cần thiết, điều đó sẽ hỗ trợ đắc lực cho
công tác quản lý, điều hành của công ty nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, tăng
cường khả năng hội nhập và canh tranh trong nền kinh tế thị trường hiện nay.
Xuất phát từ vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kế toán quản trị nói
chung, kế toán quản trị chi phí nói riêng cả trên phương diện lý luận và thực tiễn, tác
giả đã chọn nghiên cứu đề tài "Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ
phần xây dựng giao thông I Thái Nguyên " nhằm góp phần vào việc nâng cao năng
lực, hiệu quả quản lý của Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên và các doanh
nghiệp xây lắp nói chung.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
- Hệ thống hoá làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán quản trị chi
phí tại doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xây lắp nói riêng.

8. 8
- Đề tài vận dụng những lý luận và phương pháp phân tích khoa học để nghiên
cứu thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao thông I Thái
Nguyên, từ đó đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quản trị chi phí tại công ty về ưu
nhược điểm và đưa ra nguyên nhân khách quan và chủ quan.
- Trên cơ sở lý luận và thực trạng đã nghiên cứu để đề xuất những giải pháp
nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên
góp phần phục vụ công tác quản lý công ty hiệu quả hơn.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Với mục đích đã xác định, đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận chung về kế toán
quản trị chi phí trong doanh nghiệp, đồng thời nghiên cứu thực trạng tổ chức kế toán
quản trị chi phí tại Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên. Đề tài chủ yếu khảo sát
và sử dụng tài liệu của Công ty CPXD giao thông I Thái Nguyên trong năm 2009 để
minh hoạ cho bài viết.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử, trong đó đặc biệt chú trọng quan điểm lịch sử cụ thể, phương
pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp thống kê, so sánh, phương pháp hạch toán kế
toán và các phương pháp khác để làm rõ đối tượng nghiên cứu.
5. Những đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá được cơ sở lý luận về kế toán quản trị chi phí trong doanh
nghiệp nói chung, doanh nghiệp xây lắp nói riêng.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí tại Công ty
CPXD giao thông I Thái Nguyên.
- Đưa ra được các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty
CPXD giao thông I Thái Nguyên, góp phần tích cực phục vụ cho nhà quản trị công ty
đưa ra các quyết định đúng đắn và hiệu quả trong sản xuất kinh doanh.
6. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3 chương:

9. 9
Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần xây dựng
giao thông I Thái Nguyên
Chương 3: Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty Cổ phần xây dựng
giao thông I Thái Nguyên

10. 10
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Khái niệm và bản chất của kế toán quản trị chi phí
1.1.1. Khái niệm kế toán quản trị chi phí
Kế toán ra đời là tất yếu khách quan của nền sản xuất xã hội để phục vụ quản lý
kinh tế. Khi nền sản xuất xã hội phát triển với trình độ ngày càng cao cùng với những
tiến bộ của khoa học kỹ thuật thì kế toán không ngừng phát triển và hoàn thiện về nội
dung, phương pháp cũng như hình thức tổ chức để đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng
cao của nền sản xuất xã hội. Kế toán thực sự trở thành môn khoa học trong hệ thống
khoa học quản lý. Kế toán là khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp toàn bộ thông tin về
tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị nhằm kiểm tra giám sát toàn bộ hoạt
động kinh tế tài chính của đơn vị đó.
Chức năng của kế toán là cung cấp thông tin về hoạt động kinh tế tài chính của
một đơn vị, một tổ chức cho các đối tượng sử dụng thông tin nhằm cung cấp các báo
cáo tài chính, hoạch định các kế hoạch hoạt động dài hạn và ngắn hạn của đơn vị, kiểm
soát kết quả các hoạt động của đơn vị.
Cùng với sự phát triển của nền sản xuất xã hội, đối tượng sử dụng thông tin
ngày càng mở rộng, nhu cầu thông tin càng tăng với các mục đích cụ thể khác nhau.
Điều đó đã thúc đẩy kế toán phát triển và hình thành các loại kế toán khác nhau. Xét
theo phạm vi cung cấp thông tin và đối tượng sử dụng thông tin, kế toán được chia
thành kế toán tài chính và kế toán quản trị. Kế toán tài chính cung cấp thông tin cho
các đối tượng bên ngoài là chủ yếu để đưa ra quyết định hữu ích cho từng đối tượng, kế
toán quản trị chỉ cung cấp cho các cấp quản trị trong nội bộ đơn vị để đưa ra các quyết
định điều hành các hoạt động kinh doanh.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, để đạt được mục tiêu cuối cùng là thu
được lợi nhuận tối đa trên mỗi sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp cần phải nắm rõ sản

11. 11
xuất, kinh doanh mặt hàng nào, sản phẩm nào có lãi, mặt hàng nào, sản phẩm nào sẽ bị
lỗ bằng cách tính toán, phân tích, tổng hợp từng yếu tố chi phí để so sánh với doanh thu
của từng nhóm sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh. Điều
này đòi hỏi các nhà quản trị doanh nghiệp phải được cung cấp những thông tin đặc biệt
khác nhau từ kế toán quản trị.
Xuất phát điểm của kế toán quản trị là kế toán chi phí, nghiên cứu chủ yếu về
quá trình tính toán giá phí sản phẩm như giá phí tiếp liệu, giá phí sản xuất; nhằm đề ra
các quyết định cho phù hợp, xác định giá trị hàng tồn kho và kết quả kinh doanh theo
từng hoạt động. Cho đến nay, khi bàn về bản chất của kế toán quản trị có nhiều quan
điểm khác nhau, chẳng hạn như:
Theo Ronald W. Hilton, Giáo sư Đại học Cornell (Mỹ): "Kế toán quản trị là một
bộ phận của hệ thống thông tin quản trị trong một tổ chức mà nhà quản trị dựa vào đó
để hoạch định và kiểm soát các hoạt động của tổ chức" [21, tr.9]
Theo Ray H. Garrison: "Kế toán quản trị có liên hệ với việc cung cấp tài liệu
cho các nhà quản lý là những người bên trong tổ chức kinh tế và có trách nhiệm trong
việc điều hành và kiểm soát mọi hoạt động của tổ chức đó" [21, tr.9]
Theo các Giáo sư đại học South Florida là Jack L. Smith, Robert M. Keith và
William L. Stephens: "Kế toán quản trị là một hệ thống kế toán cung cấp cho các nhà
quản trị những thông tin định lượng mà họ cần để hoạch định và kiểm soát" [21, tr.9]
Theo quan điểm của Giáo trình Kế toán quản trị - Trường Đại học kinh tế quốc
dân xuất bản năm 2002: "Kế toán quản trị là qui trình định dạng, đo lường, tổng hợp,
phân tích, lập báo biểu, giải trình và thông đạt các số liệu tài chính và phi tài chính cho
ban giám đốc để lập kế hoạch, đánh giá, theo dõi việc thực hiện kế hoạch trong phạm
vi nội bộ một doanh nghiệp và để đảm bảo cho việc sử dụng có hiệu quả các tài sản và
quản lý chặt chẽ các tài sản này" [16, tr. 7]
Theo Điều 4 Luật Kế toán Việt Nam năm 2003: "Kế toán quản trị là việc thu
thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và
quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán" [2, tr. 15]

12. 12
Từ những quan điểm trên có thể rút ra khái niệm chung về kế toán quản trị như
sau: Kế toán quản trị là khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp những thông tin định
lượng kết hợp với định tính về các hoạt động của một đơn vị cụ thể, giúp các nhà quản
trị trong quá trình ra quyết định liên quan đến việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện,
kiểm tra và đánh giá tình hình thực hiện các hoạt động của đơn vị.
Chi phí là một trong những yếu tố trung tâm của công tác quản lý hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp tồn tại và hoạt động phải chi
nhiều khoản chi phí khác nhau trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh và chi phí có
ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó, vấn đề được đặt ra là làm
sao có thể kiểm soát được tất cả các khoản chi phí. Kế toán quản trị chi phí là công cụ
hữu hiệu đáp ứng nhu cầu thông tin chi phí cho các nhà quản trị để đưa ra các quyết
định kinh doanh, cơ sở cho kiểm soát, sử dụng chi phí của đơn vị một cách có hiệu quả.
Như vậy, kế toán quản trị chi phí là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp
các thông tin về chi phí của doanh nghiệp nhằm giúp các nhà quản trị doanh nghiệp
thực hiện tốt các chức năng quản trị chi phí trong quá trình kinh doanh.
1.1.2. Bản chất của kế toán quản trị chi phí
Trước khi nghiên cứu bản chất của kế toán quản trị chi phí, ta xem xét bản chất
của kế toán quản trị nói chung:
- Kế toán quản trị là một bộ phận của công tác kế toán nói chung của doanh
nghiệp, đồng thời là công cụ quan trọng không thể thiếu đối với công tác quản trị nội
bộ doanh nghiệp. Kế toán quản trị được coi như một hệ thống nhằm trợ giúp cho các
nhà quản lý ra quyết định, là phương tiện để thực hiện kiểm soát quản lý trong doanh
nghiệp.
- Kế toán quản trị chỉ cung cấp những thông tin về hoạt động kinh tế tài chính
trong phạm vi yêu cầu quản lý nội bộ của một doanh nghiệp. Những thông tin đó chỉ có
ý nghĩa đối với những người, những bộ phận và những nhà điều hành, quản lý doanh
nghiệp, không có ý nghĩa đối với các đối tượng bên ngoài.

13. 13
- Thông tin kế toán quản trị chủ yếu cung cấp cho các nhà quản trị doanh nghiệp
để đưa ra các quyết định điều hành sản xuất kinh doanh.
- Thông tin kế toán quản trị thường cụ thể và mang tính định lượng vì nó gắn
với các hoạt động kinh doanh cụ thể của doanh nghiệp.
- Mục đích sử dụng thông tin kế toán quản trị là để hoạch định và kiểm soát hoạt
động của doanh nghiệp, nó được cụ thể hoá thành các chức năng cơ bản của nhà quản
trị: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, phân tích đánh giá và ra quyết định.
Theo thông tư số 53/2006/TT- BTC ngày 12 tháng 6 năm 2006 của Bộ tài chính:
"Kế toán quản trị nhằm cung cấp các thông tin về hoạt động nội bộ của doanh nghiệp,
như: Chi phí của từng bộ phận (trung tâm chi phí), từng công việc, sản phẩm; Phân
tích, đánh giá tình hình thực hiện với kế hoạch về doanh thu, chi phí, lợi nhuận; quản lý
tài sản, vật tư, tiền vốn, công nợ; Phân tích mối quan hệ giữa chi phí với khối lượng và
lợi nhuận; Lựa chọn thông tin thích hợp cho các quyết định đầu tư ngắn hạn và dài hạn;
Lập dự toán ngân sách sản xuất, kinh doanh;... nhằm phục vụ việc điều hành, kiểm tra
và ra quyết định kinh tế".
Xét từ phương diện kế toán, thông tin chủ yếu nhất mà kế toán quản trị xử lý và
cung cấp cho các nhà quản trị là thông tin về chi phí. Trong quá trình kinh doanh của
các doanh nghiệp, chi phí thường xuyên phát sinh, gắn liền với mọi hoạt động và có
ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận thu được. Hơn nữa, trên giác độ quản lý, chi phí
phần lớn phát sinh trong nội bộ doanh nghiệp, chịu sự chi phối chủ quan của nhà quản
trị, do vậy, kiểm soát và quản lý tốt chi phí là mối quan tâm hàng đầu của họ. Mặt
khác, kế toán quản trị chi phí với nhiệm vụ chủ yếu là cung cấp thông tin toàn diện và
đầy đủ về chi phí cho các nhà quản trị trong quá trình thực hiện các chức năng quản trị.
Như vậy, bản chất của kế toán quản trị chi phí là một bộ phận của kế toán quản
trị chuyên thực hiện việc xử lý, phân tích và cung cấp các thông tin về chi phí nhằm
phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của nhà quản trị như hoạch định, tổ chức
thực hiện, kiểm tra và ra quyết định.
1.2. Nội dung kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp

14. 14
1.2.1. Phân loại chi phí
1.2.2.1. Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí
Cách “ứng xử” của chi phí là thuật ngữ để biểu thị sự thay đổi của chi phí tương
ứng với các mức độ hoạt động đạt được. Trong doanh nghiệp sản xuất, các chỉ tiêu thể
hiện mức độ hoạt động như: khối lượng công việc đã thực hiện, khối lượng sản phẩm
sản xuất, số giờ máy hoạt động,... Xét theo cách ứng xử, chi phí của doanh nghiệp
được chia thành 3 loại: Biến phí, định phí và chi phí hỗn hợp.
Biến phí (Chi phí khả biến/chi phí biến đổi)
Biến phí là những chi phí xét về mặt tổng số sẽ thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ
hoạt động của doanh nghiệp trong phạm vi hoạt động. Mức độ hoạt động có thể là số
lượng sản phẩm sản xuất, số lượng sản phẩm tiêu thụ, số giờ máy hoạt động, doanh thu
bán hàng thực hiện....
Trong doanh nghiệp sản xuất, biến phí tồn tại khá phổ biến như: Chi phí
nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí năng lượng.... Trong
doanh nghiệp thương mại, biến phí thường bao gồm: Giá vốn hàng bán, hoa hồng cho
người bán....
Biến phí thường có các đặc điểm sau:
- Biến phí đơn vị thường không thay đổi. Dựa vào đặc điểm này các nhà quản trị
xây dựng định mức biến phí góp phần kiểm soát các khoản chi phí.
- Xét về tổng số biến phí thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động.
- Trong trường hợp doanh nghiệp không hoạt động thì biến phí không phát sinh.
- Biến phí của doanh nghiệp gồm nhiều loại khác nhau, xét theo cách ứng xử
của chi phí có thể chia biến phí thành 2 loại cơ bản: biến phí tỷ lệ và biến phí cấp bậc.
Biến phí tỷ lệ là các biến phí hoàn toàn tỉ lệ thuận với mức độ hoạt động. Ví dụ:
Vật liệu chính trong doanh nghiệp sản xuất sản phẩm; xi măng, sắt, thép trong các
doanh nghiệp xây lắp....
Biến phí cấp bậc là các biến phí chỉ thay đổi khi thay đổi quy mô của phạm vi
hoạt động. Các chi phí này chỉ biến đổi khi các hoạt động đã có sự biến đổi đạt đến một

15. 15
mức độ cụ thể nào đó. Ví dụ: Chi phí bảo dưỡng máy móc, chi phí tiền lương của bộ
phận công nhân phụ ....
Sơ đồ 1.1. Đồ thị minh hoạ biến phí
Định phí (Chi phí bất biến/chi phí cố định)
Định phí là những chi phí xét về mặt tổng số không thay đổi theo mức độ hoạt
động trong phạm vi của quy mô hoạt động. Trong các doanh nghiệp sản xuất, các loại
chi phí bất biến thường gặp là chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí tiền lương nhân viên
quản lý, chi phí quảng cáo, ....
Định phí thường có đặc điểm sau:
- Trong giới hạn của quy mô hoạt động, xét về tổng chi phí thì định phí thường
không thay đổi. Nếu xét định phí trên một đơn vị mức độ hoạt động thì thay đổi tỷ lệ
nghịch với mức độ hoạt động. Doanh nghiệp có hoạt động hay không thì định phí vẫn
tồn tại. Do vậy, các nhà quản trị muốn cho cho định phí đơn vị sản phẩm thấp cần khai
thác tối đa công suất của các tài sản đã tạo ra các định phí đó.
- Định phí trong doanh nghiệp cũng đa dạng và phong phú. Xét ở khía cạnh
quản lý chi phí, định phí được chia thành 2 loại: định phí bắt buộc và định phí không
bắt buộc.
Biến phí cấp bậc
Mức độ hoạt động
Chi phíChi phí
Mức độ hoạt động
Biến phí tỷ lệ

16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50301
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562