Focus op Ondervoeding 24-05-2016

1. Focus op eiwit:
Hoe helpen we ouderen om
voldoende eiwit te eten
Nicole de Roos
Onderzoeker Wageningen Universiteit
24 mei 2016

2. Consortium Cater with Care
Carezzo
Pure4You
Stichting
Promotie
Kalfsvlees
Heinz
Wageningen
University
FBR
NIZO
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Opella (thuiszorg, verpleeg- en verzorghuizen)
Sodexo
FOOD
COMPANIES
ZORGMARKT
ONDERZOE
K
LOGISTIEK

3. Cater with Care in work packages
Introductie in retail en zorg:
wat zijn de kansen en voorwaarden
Effectiviteitsonderzoek met ontwikkelde producten:
inname & herstel na ziekenhuis
Testen in doelgroep – feedback aan producenten –
pilot onderzoek in verzorgingshuizen
Ontwikkeling van eiwitverrijkte voedingsmiddelen
Vaststellen van (voeding)behoefte oudere patiënt1.
2.
3.
4.
5.

4. Resultaat WP 1 – Behoefte ouderen
 Voor onderzoek binnen CwC: Ouderen die
medische of huishoudelijke zorg ontvangen.
 Voor Cater with Care producten: Iedereen die
de aanbevolen hoeveelheid eiwit niet haalt
 Streven naar inname van 1.5 g/kg/dag
(≈ 50 g eiwit extra, verdeeld over de dag)
 Totale hoeveelheid eiwit, geen specifieke aminozuren
 Mix: geen voorkeur voor plantaardig of dierlijk eiwit
 Per portie minimaal 8 g eiwit
Doelgroep
Eiwit voor behoud spiermassa en functie

5. Resultaat WP2 – producten
• brood (3 varianten)
• chocoladecake en
apfelstrudel
• fruitsappen (3x)
• soepen (3x)
• aardappelpuree
• granenontbijt
• bonen in tomatensaus
• kalfsvlees (4x)
Portfolio van eerste producten

6. Resultaten WP3 – inzicht doelgroep
SenTo onderzoek: vitaal, 55+
• Informatie populairste
broodsoorten, sappen, soepen,
sauzen, kalfsvlees
• 4-6 eetmomenten
• Hollandse pot
• Bij ziekte: soep, brood, zuivel
• Kant-en-klare maaltijden niet
populair
• 60% houdt niet van onbekend
voedsel
• Ondervoeding ‘ver van mijn bed’

7. WP4 – Effect studie
DOEL:
Verhogen van de eiwitinname van
ouderen tijdens en na
ziekenhuisopname en daardoor
zorgen voor een beter herstel

8. Aantal gestart thuis: 75
Aantal gescreende patiënten: 860
Aantal inclusies: 147 Aantal eindmetingen: 55
1 oktober 2014 – 1 oktober 2015
Opzet Effectstudie

9. Ziekenhuis Gelderse Vallei:
unieke locatie voor dit onderzoek
• “At Your Request”
Bestelsysteem met dataopslag voor elke patiënt
• Energie- en eiwitverrijkt menu
op afdelingen met kwetsbare ouderen

10. Wijze van verstrekking
Menukaart:
vervanging &
extra keuze
Twee weken volledig
pakket, daarna
assortimentslijst
Vrije keuze
Geen verstrekkingen

11. Assortiment Effectstudie
Streven: eiwitinname
verhogen met 0,3 g/kg/dag
(15 – 25 gram extra eiwit)

12. Assortiment voor controlegroep
• Tijdens opname in ZGV:
energie- en eiwitrijk menu
• Thuis: óók een pakket met producten
– deelname aantrekkelijk maken
– bias door verschil in aandacht vermijden
• Advies: eet eiwitrijk.
Daarom: niet ethisch om eiwitarm pakket aan te bieden.
• Keuzes:
– Brood voor vergelijkbaarheid met CwC groep
– Zuiveldranken en toetjes voor eiwit
– Snackgehaktballetjes vergelijkbaar met CwC groep

13. • Gerandomiseerd onderzoek 1 oktober 2014 – 1 april 2015
• Afdelingen Longgeneeskunde & Ouderengeneeskunde
• Deelnemers: 65+
Standaard En+E+ menu
CwC menu Bestelgegevens
Opzet in ziekenhuis

14. Resultaten WP4 – Ziekenhuis
Controle
(n=80)
CwC
(n=67)
Leeftijd, jaren 79 ± 7 78 ± 8
Man/Vrouw 36/44 30/37
Specialisme van opname
- Longgeneeskunde
- Ouderengeneeskunde
52
28
45
22
Eiwit (g/d) 88 104
Energie (kcal/d) 2061 2116
1.2 g/kg/d bereikt 50% 79%
Beelen et al.
to be published

15. Voornaamste eiwitbronnen (≥3%) in
controle- en interventiegroep
drinkvoeding
banket
soepen
Met name de verrijkte broodsoorten,
sappen en fruitzuivel verhoogden de
eiwitinname

16. aantal gestart thuis: 75aantal inclusies: 147
Effect Studie: Resultaten Thuisfase
aantal eindmetingen: 55
2 wk 6 wk 12 wk 24 wk

17. Voedingsinname
• Voedingsdagboekje
• 24-uur navraag aan de hand van ingevuld dagboekje

18. Resultaten Eiwitinname thuis
Controle
Cater with Care
Gemiddelde van week 2,6,12 Controle CwC
Eiwitinname (g/kg/d) 1.05 1.51*
1.2 g/kg/d bereikt 31% 72%
Beelen et al.
to be published

19. Lichamelijke conditie
Balanstest
(3 voetposities)
Loopsnelheid
(4 meter)
Stoeltest
(5x opstaan)

20. Resultaten Lichamelijke conditie
Controle
Cater with Care
Maximale score = 12
Beelen et al. to be published

21. Tegenvallend effect extra eiwit:
verklaringen?
1. Hoge eiwitinname in controlegroep
wat gebeurt er als we deelnemers indelen in wel of
niet halen van eiwitdoel?

22. Gem. inname <1.2 g/kg/d
Gem. inname ≥1.2 g/kg/d
Resultaten Lichamelijke conditie
Beelen et al. to be published
Verschil met begin

23. Tegenvallend effect extra eiwit:
verklaringen?
1. Gemiddeld hoge eiwitinname in controlegroep
wat gebeurt er als we deelnemers indelen in wel of
niet halen van eiwitdoel?  sneller herstel in groep
met hoogste inname
2. Weinig lichamelijke activiteit in beide groepen
te weinig ‘actieve’ ouderen om een vergelijking
tussen actief en passief te maken

24. Take home message
Verstrekken van vertrouwde
voedingsmiddelen rijk aan eiwit
en verrijkt met eiwit
helpt ouderen om hun
eiwitbehoefte te halen
***
Om fysiek herstel extra te
bevorderen is naast extra eiwit
extra beweging nodig

25. Meer informatie:
alliantievoeding.nl
Bedankt voor uw aandacht!