Ο ΘΕΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΝΤΟΡΑ -ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ-.pptx
1. Ο Θεσμός και ο ρόλος του
Παιδαγωγικού Συμβούλου- Μέντορα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ: Σ.Ε ΠΕ80 - Δ.Δ.Ε ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
2. Τι είναι ο μέντορας;
Μέντορας είναι ο άνθρωπος που έχει γνώσεις και εμπειρίες, αλλά συνάμα και τη διάθεση να
βοηθήσει τους άλλους, να τους καθοδηγήσει, να τους συμβουλεύσει και να τους υποστηρίξει.
Είναι δίπλα στους άλλους για να μοιραστεί τη «σοφία» του και να συμβάλλει στην προσωπική και
επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Μέντορας και εκπαιδευόμενος αναπτύσσουν μια δυναμική σχέση
διαλόγου και μάθησης , η οποία παρέχει σημαντικά οφέλη και
στους δύο.
3. Προέλευση του όρου
Η πρώτη αναφορά στον γενικό ορισμό της έννοιας του μέντορα
βρίσκεται στην “Οδύσσεια” του Ομήρου, όπου ο Μέντωρ ήταν
ο πιστός, πατρικός φίλος του Οδυσσέα, ο οποίος ανέλαβε το
ρόλο του εμψυχωτή, καθοδηγητή και συμβούλου του νεαρού
γιου του Οδυσσέα, Τηλέμαχου.
Τη μορφή του Μέντορα σε πολλές περιστάσεις έπαιρνε η θεά
Αθηνά.
4. Προέλευση του όρου
Ο Γάλλος συγγραφέας Φρανσουά Φενελόν, στο έργο του Les
Aventures de Telemaque παρουσιάζει τον Μέντορα-Αθηνά να
συνοδεύει τον Τηλέμαχο στο ταξίδι του και να του δίνει
κατευθύνσεις.
Με αυτό τον τρόπο, η λέξη «μέντορας» στη γαλλική, από αυτή σε
άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, και ως «μερικό» αντιδάνειο και στη νέα
ελληνική, σημαίνει και γενικά τον σύμβουλο και φίλο που δρα ως
πνευματικός οδηγός και καθοδηγητής.
5. Manage the relationship (διαχειρίζεται τη σχέση)
Encourage ( ενθαρρύνει, παρακινεί )
Nurture (γαλουχεί)
Teach ( διδάσκει)
Offer mutual respect ( προσφέρει αμοιβαίο σεβασμό)
Respond to the learners’ needs (ανταποκρίνεται στις ανάγκες
των εκπαιδευόμενων)
6. Ο Θεσμός του μέντορα στην εκπαίδευση
Τη δεκαετία του 1960 ο θεωρητικός της εκπαίδευσης Paulo Freire επισημαίνει την ανάγκη για
εκπαιδευτές που θα λειτουργούν ως μέντορες, σεβόμενοι παράλληλα την αυτονομία, την
προσωπική ελευθερία και τη δυνατότητα εξέλιξης κάθε εκπαιδευόμενου χωριστά.
Από τότε το mentoring εφαρμόζεται με επιτυχία σε πολλά μαθησιακά περιβάλλοντα και
κοινωνικά πεδία (Πανεπιστήμια, σχολεία, αθλητικούς ομίλους, συλλόγους κ.λπ.).
Έρευνες υποστηρίζουν ότι η μεντορική σχέση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος
υποστήριξης των νέων εκπαιδευτικών.
7. Ο θεσμός του μέντορα και του mentoring στο
ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα
Στις σχολικές μονάδες αναπτύσσονται μόνο άτυπες (εθελοντικές) μορφές μεντορικής σχέσης.
Ο Ν. 3848 /2010 προβλέπει τη δημιουργία του θεσμού του μέντορα για τους / τις νέες
εκπαιδευτικούς, ωστόσο δεν εφαρμόζεται ποτέ.
Ν. 4823 (άρ.93) θεσμοθετεί τον μέντορα για κάθε νέο εκπαιδευτικό με στόχο την ποιοτική
αναβάθμιση της διδασκαλίας του και εν γένει του παρεχόμενου από αυτόν εκπαιδευτικού
έργου.
Υ.Α 102919 (Φ.Ε.Κ 4509/ 25-8-2022) εξειδικεύει τον Ν. 4823 , καθορίζοντας τις σημαντικές
παραμέτρους λειτουργίας του θεσμού.
8. • Επαγγελματική υποστήριξη κατά τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη.
• Μείωση του άγχους που δημιουργούν οι αρχικές προκλήσεις του
επαγγέλματος.
• Βοήθεια στην επίλυση προβλημάτων.
• Ευκαιρίες αναστοχασμού και βελτίωσης των επαγγελματικών ικανοτήτων.
Οφέλη για τον νέο
εκπαιδευτικό
• Βελτιώνει τις δεξιότητες ακρόασης, μοντελοποίησης και ηγεσίας.
• Αυξάνεται η ικανοποίηση και η δέσμευση στο επάγγελμα.
• Επαγγελματική εξέλιξη, καθώς ενημερώνεται για τα νέα δεδομένα
και τις σύγχρονες τάσεις στο επάγγελμά τους.
Οφέλη για τον Μέντορα
• Διαμορφώνεται μια κουλτούρα μάθησης και διαμοιρασμού γνώσεων.
• Παρέχει εστιασμένη υποστήριξη, η οποία σχετίζεται με όλο το εργασιακό
πλαίσιο, όχι μόνο τη διδασκαλία.
• Η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών οδηγεί στη βελτίωση της
ποιότητας του παρεχόμενου έργου της σχολικής μονάδας.
Οφέλη για τον
εκπαιδευτικό οργανισμό
Γιατί χρειάζεται η μεντορική σχέση;
9. Ποιος είναι ο ρόλος του Παιδαγωγικού
Συμβούλου - Μέντορα;
Σύμβουλος, υποστηρικτής,
συνεργάτης των νέων
εκπαιδευτικών
Πρότυπο για τους άλλους
εκπαιδευτικούς
Καλλιεργητής της επιθυμητής
κουλτούρας της σχολικής μονάδας
Συνδετικός κρίκος μεταξύ της
θεωρητικής γνώσης και της
πρακτικής εφαρμογής
ΜΕΝΤΟΡΑΣ
10. Ποιος δεν είναι ο ρόλος του Παιδαγωγικού
Συμβούλου –Μέντορα;
Δεν είναι αξιολογητής του νέου
εκπαιδευτικού
Δεν είναι αυθεντία. Δεν γνωρίζει
όλες τις απαντήσεις και δεν
προσπαθεί να διαμορφώσει τον
μεντορευόμενο ως
αντίγραφό του
Δεν είναι προϊστάμενος του νέου
εκπαιδευτικού. Η σχέση είναι
ισότιμη
Δεν επιλύει τα προβλήματα του
εκπαιδευτικού, αλλά τον
υποστηρίζει να τα λύνει ο ίδιος
ΜΕΝΤΟΡΑΣ
11. Ορισμός & αριθμός Παιδαγωγικών
Συμβούλων –Μεντόρων
Κάθε εκπαιδευτικός ( μόνιμος, αναπληρωτής , ωρομίσθιος) με προϋπηρεσία έως 5 έτη πρέπει να έχει
Παιδαγωγικό Σύμβουλο - Μέντορα ( άρθρο 1 )
Σε σχολικές μονάδες με :
1 έως 8 εκπαιδευτικούς με προϋπηρεσία έως 5 έτη ορίζεται 1 Παιδαγωγικός Σύμβουλος – Μέντορας,
9 έως 16 εκπαιδευτικούς με προϋπηρεσία έως 5 έτη ορίζονται 2 Παιδαγωγικοί Σύμβουλοι – Μέντορες,
Περισσότερους από 17 εκπαιδευτικούς με προϋπηρεσία έως 5 έτη ορίζονται 3 Παιδαγωγικοί Σύμβουλοι – Μέντορες.
Όταν ο Μέντορας δεν είναι της ίδιας ειδικότητας συνεπικουρείται για την επιτέλεση του έργου του
από έμπειρο εκπαιδευτικό της ειδικότητας του καθοδηγούμενου εκπαιδευτικού (άρθρο 3).
Στη περίπτωση που δεν υπάρχει άλλος εκπαιδευτικός της ίδιας ειδικότητας στην σχολική
μονάδα ο Μέντορας μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή του Σ. Ε. Επιστημονικής Ευθύνης.
12. Τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του
Παιδαγωγικού Συμβούλου - Μέντορα
Ο ρόλος του Μέντορα είναι καθοριστικός για την επαγγελματική ανάπτυξη των νέων
εκπαιδευτικών, για τον λόγο αυτό η υπουργική απόφαση καθορίζει υψηλά τυπικά προσόντα για
τους Μέντορές (άρθρο 4).
Εκτός τον τυπικών προσόντων ο Μέντορας πρέπει :
να διαθέτει την ικανότητα και την προθυμία να ακούει, να διαθέτει ενσυναίσθηση έτσι ώστε να κατανοεί
τις επιστημονικές και ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες του νέου εκπαιδευτικού,
να διαθέτει δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων,
να θέλει πραγματικά τον ρόλο του Μέντορα, δηλαδή, να είναι αφοσιωμένος και να ενδιαφέρεται
πραγματικά για την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη του νέου εκπαιδευτικού,
να είναι σε θέση να παρατηρεί και να δίνει ανατροφοδότηση στη διδασκαλία.
13. Η σημαντικότερη διάσταση σε
μια μεντορική σχέση δεν είναι ο
τρόπος που επιλέγεται ο
μέντορας, αλλά τα κίνητρα, ο
ενθουσιασμός, η εμπειρία και
τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που
τον καθιστούν αποτελεσματικό
μέντορα, πρωτίστως πόσο
προσιτός είναι..
Department of Education and Early
Childhood Development (2010)
14. Επιμόρφωση Παιδαγωγικών Συμβούλων-
Μεντόρων
Επιμορφώσεις:
΄Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης ( ΕΚΔΔΑ) προσφέρει εξ αποστάσεως
πιστοποίηση επάρκειας με θέμα : « Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Των Παιδαγωγικών Συμβούλων
Μεντόρων των Σχολείων και των Ενδοσχολικών Συντονιστών».
Οι Σύμβουλοί Εκπαίδευσης μπορούν να οργανώσουν επιμορφωτικές δράσεις.
Επιμορφωτικό υλικό:
Πρόγραμμα LOOP ( ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΜΕΝΤΟΡΩΝ )
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ( ΜΕΝΤΟΡΕΣ )
15. Καθήκοντα και Αρμοδιότητες
του Παιδαγωγικού Συμβούλου - Μέντορα
ΕΝΤΟΠΙΖΕΙ τις εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές/διδακτικές ανάγκες των νέων
εκπαιδευτικών και ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ μαζί τους μια σειρά από προγράμματα, που ως
σκοπό έχουν την κάλυψή τους. Ειδικότερα:
1. συμβάλλει στη σταδιακή ενσωμάτωσή τους στο σχολικό πλαίσιο (Ωρολόγιο πρόγραμμα, Κανονισμοί
Σχολείου, Αρμοδιότητες, Εξοπλισμός, Πληροφορίες για μαθητές, Τήρηση αρχείων)
2. Τους πληροφορεί και τους καθοδηγεί ως προς το διδακτικό έργο τους και τη διαχείριση της
διδακτικής ύλης (Πρόγραμμα Σπουδών, Οδηγίες Διδασκαλίας& Αξιολόγησης, Εκπαιδευτικό Υλικό & Πηγές)
3. τους κατευθύνει ως προς την επίλυση πάσης φύσεως θεμάτων που, τυχόν, ανακύψουν κατά τη
διδακτική και εκπαιδευτική διαδικασία (Διαχείριση τάξης, φροντίδα μαθητών με ειδικές ανάγκες, επιμορφώσεις)
4. τους καθοδηγεί για τον ορθό τρόπο επικοινωνίας με τους γονείς/κηδεμόνες και τους μαθητές
(άρθρο 2).
16. Καθήκοντα και Αρμοδιότητες του
Παιδαγωγικού Συμβούλου – Μέντορα (II)
5. Οργανώνει σε συνεργασία τόσο με τον Σ.Ε Παιδαγωγικής Ευθύνης, όσο και με τους νέους
εκπαιδευτικούς την πραγματοποίηση τουλάχιστον τριών διδασκαλιών εντός του
διδακτικού έτους, οι οποίες θα λαμβάνουν χώρα από τον:
α) μέντορα με παρατηρητή τον καθοδηγούμενο εκπαιδευτικό,
β) καθοδηγούμενο εκπαιδευτικό με παρατηρητή τον μέντορα και
γ) από κοινού.
6. Στο τέλος του διδακτικού έτους συντάσσει ετήσια έκθεση, στην οποία αναφέρονται όλες οι
ενέργειες που διενεργήθηκαν από μέρους του κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και
την υποβάλει στον Διευθυντή της σχολικής μονάδας.
17. Συνεργάτες του Παιδαγωγικού
Συμβούλου - Μέντορα
1. Ο Σύμβουλος Εκπαίδευσης, με τον οποίο συνεργάζεται τόσο κατά τον προγραμματισμό
όσο και κατά την εφαρμογή των δράσεων υποστήριξης που υλοποιεί ( άρθρο 1) .
2. Ένας έμπειρος και εξαιρετικής υπηρεσιακής και παιδαγωγικής/διδακτικής συνέπειας και
επάρκειας εκπαιδευτικός της ειδικότητας του καθοδηγούμενου εκπαιδευτικού που
υποδεικνύει ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας, όταν ο μέντορας δεν είναι της ίδιας ή
παραπλήσιας ειδικότητας μ’ εκείνη του νέου συναδέλφου (άρθρο 3).
3. Οι Ενδοσχολικοί Συντονιστές Τάξεων/Γνωστικών Πεδίων, με τους οποίους σχεδιάζει και
οργανώνει διδασκαλίες (άρθρο 2 Υ.Α φ12/102913/ΓΔ4).
18. Στάδια Μεντορικής Σχέσης
• Αφιερώνεται χρόνος για
γνωριμία και εποικοδομητική
συνεργασία.
• Καθορίζεται ο τρόπος
συνεργασίας
• Συμφωνούνται κανόνες
δεοντολογίας
• Καθορισμός στόχων
ΕΝΑΡΞΗ
ΜΕΝΤΟΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ
• Προγραμματισμός και
υλοποίηση δράσεων
• Παρακολούθηση
διδασκαλιών
• Έγκαιρη και συχνή
ανατροφοδότηση
ΣΤΑΔΙΟ
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ
ΣΧΕΣΗΣ • Ο νέος εκπαιδευτικός έχει
αποκτήσει την ικανότητα να
διαχειρίζεται μόνος του τα
ζητήματα που τον
απασχολούν
• Επαναπροσδιορισμός σχέσης
ΣΤΑΔΙΟ
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ
21. 4η ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΝΕΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ, Π.Σ , ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ
ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ
ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ
ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Διερεύνηση ειδικών
θεμάτων που σχετίζονται με
τη διδασκαλία και τη
μάθηση με αφορμή
πραγματικά γεγονότα
…… 5η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ
ΔΡΑΣΕΩΝ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ
…… 6η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΝΕΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
……. 7η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ/
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ
…… 8η ΒΕΛΤΙΩΣΗ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ/ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ
ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΝΕΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΎ
…… 9η ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ
ΑΝΑΓΚΩΝ
ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ
? ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΝΤΟΡΙΚΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
22. Άρα στο ημερολόγιο μπορούν να καταγράφονται
αναλυτικά οι συναντήσεις, οι στόχοι, οι δράσεις και οι
ενέργειες που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν και ο
τελικός αναστοχασμός της όλης διαδικασίας
24. Διδασκαλία Μέντορα: Προτεινόμενη διαδικασία
1. Ο μέντορας συζητάει με τους νέους εκπαιδευτικούς τις
παραμέτρους της διδασκαλίας που θα παρακολουθήσουν ( ενότητα,
στόχοι, προσεγγίσεις, δραστηριότητες, εκπαιδευτικό υλικό κ.λπ. ).
2. Προετοιμάζεται υποστηρικτικό υλικό για την παρατήρηση της
διδασκαλίας.
3. Οι εκπαιδευτικοί παρακολουθούν τη διδασκαλία του μέντορα και
καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους.
4. Οργανώνεται συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς , ώστε αυτοί να
είναι σε θέση να επισημάνουν ποικίλες διδακτικές παραμέτρους της
διδασκαλίας που παρακολούθησαν, να εντοπίζουν θετικά σημεία, να
προτείνουν εναλλακτικές προσεγγίσεις.
25. Διδασκαλία νέου εκπαιδευτικού: Προτεινόμενη
διαδικασία
1. Ο μέντορας συζητάει και καθοδηγεί τους νέους εκπαιδευτικούς στον σχεδιασμό της διδασκαλίας που
θα πραγματοποιήσουν ( ενότητα, στόχοι, προσεγγίσεις, δραστηριότητες, εκπαιδευτικό υλικό κ.λπ.). Ο
μέντορας δεν υποδεικνύει τι ακριβώς πρέπει να περιλάβει στη διδασκαλία του ο νέος συνάδελφος .
Δεν του ετοιμάσει σχέδιο διδασκαλίας. Ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός και ανατροφοδοτικός.
2. Προετοιμάζουν υποστηρικτικό υλικό για την παρατήρηση της διδασκαλίας.
3. Ο μέντορας παρακολουθεί τη διδασκαλία του νέου εκπαιδευτικού και καταγράφει τις παρατηρήσεις
του.
4. Ακολουθεί μεταδιδακτική συζήτηση, στην οποία ο μέντορας εκθέτει τις απόψεις του για τη διδασκαλία.
Η συζήτηση έχει χαρακτήρα εκπαιδευτικό – ανατροφοδοτικό και όχι κριτικό-αξιολογικό.
26. Εμπόδια στην Εφαρμογή της Μεντορικής
Σχέσης
Η απροθυμία συνεργασίας του εκπαιδευόμενου με τον καθοδηγητή.
Η εμφάνιση του marginal mentoring όπου οι εκπαιδευόμενοι προσπαθούν ελάχιστα μέσα στα
πλαίσια της μεντορικής σχέσης – πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ο φόρτος εργασίας.
Η αίσθηση ανελευθερίας από την πλευρά του καθοδηγούμενου μπορεί να αποτελέσει σημαντικό
εμπόδιο σε μια μεντορική σχέση– συχνά αποτελεί μια πραγματικότητα ότι ο μέντορας προσπαθεί
να διαμορφώσει με τέτοιο τρόπο τον μεντορευόμενό του ώστε να γίνει ένα δικό του αντίγραφο.
Ο χρόνος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στο mentoring - Είναι σημαντικό, να υπάρχει καλός
προγραμματισμός των δράσεων.
Η ανεπαρκής επιμόρφωση και ενημέρωση των μεντόρων.
Η περιορισμένη υποστήριξη από την ηγεσία του σχολείου.
27. «…κάνω την εμπειρία μου σκαλοπάτι για ν’
ανέβεις εσύ λίγο πιο εύκολα, λίγο πιο ψηλά. Ας
μην ξανά-ανακαλύψουμε τον τροχό, αν δεν
υπάρχει λόγος…»