Seminar 6. 2020

1. Сэдэв . Тэнцвэр
1. Нэг барааны. эхний хэрэглэгчийн эрэлтийн функц Q1 = 5 - p, нөгөө хэрэглэгчийн функц Q2= 6 - p,
3 - р хэрэглэгчийн функц Qз =4 - 0.5р бол зах зээлийн нийт эрэлтийн функцын графикийг байгуул.
2. X барааны эрэлтийн функц Qx = 205 - 5p бол эрэлтийн урвуу функцыг ол.
3. Оюутан Амгаланбаатарын барааны эрэлтийн функц Qd = 18 – p, нийлүүлэлтийн функц Qs = - 8
+2 p
гэж өгөгдсөн байна. Төрөөс энэ бараанд 15$ татвар ноогдуулжээ.
Олох нь:
a) Тэнцвэрт тоо, хэмжээ ба үнийг ол.
b) Татварын ачаалал хэрэглэгч , үйлдвэрлэгчийн хэнд нь илүү оногдох вэ
4. Х бүтээгдэхүүний зах зээлд 3 хэрэглэгч, 3 үйлдвэрлэгч үйл ажиллагаа явуулдаг ,тэдгээрийн эрэлт,
нийлүүлэлтийн функц дараах байдлаар өгөгджээ.
Эрэлт: Q1=12 - P, Q2= 16 – 2P, Q3 = 10 - 0.5P
Нийлүүлэлт: Q1= -18 + 2P, Q2= -15 + 5P, Q 3= 6P бол:
a. Зах зээлийн тэнцвэрт үнэ ба тэнцвэрийн хэмжээг тодорхойл
б. График зурж тайлбарла
5. Хэрэглэгч бүрийн Х барааны эрэлтийн функц Qd=12 - 2Pd өгөгдсөн. Энэ зах зээлд 10000 хэрэглэгч
байгаа бөгөөд Х барааны нийлүүлэлтийн функц QS = 20Ps ,пүүсийн тоо 1000 гэвэл:
а. Х барааны зах зээлийн эрэлт, нийлүүлэлтийн функцыг ол.
б. Математик аргаар тэнцвэрт үнэ, тэнцвэрт хэмжээг тодорхойл.
в. Зах зээлийн эрэлт нийлүүлэлтийн хүснэгтийг байгуулж тэнцвэрт үнэ ба тэнцвэрт
тоо хэмжээг тодорхойл
г. Зах зээлийн эрэлт, нийлүүлэлтийн муруйг координатын хавтгай дээр зурж
тэнцвэрийн цэгийг үзүүл.
6. Хүн амын тухайн барааны эрэлтийн функц Qd=80 - Р , нийлүүлэлтийн функц Qs= - 25 + 2P байв.
Энэ бараанд үнийн 20 %-тай тэнцүү гүйлгээний татвар ноогдуулсан бол
а. Зах зээлд тэнцвэр тогтох үеийн үнэ ба үйлдвэрлэлийн хэмжээг ол.
б. Татварын ачаалал хэрэглэгч ба үйлдвэрлэгчийн хэнд нь илүү ноогдох вэ.
7. Хүн амын тухайн барааны эрэлтийн функц Qd =15 - P , нийлүүлэлтийн функц нь Qs= -3 + 2P
байв. Энэ бараанд 3$ -ын хэмжээний татвар ноогдуулсан бол
а. Зах зээлд тэнцвэр тогтох үеийн үнэ ба үйлдвэрлэлийн хэмжээг ол.
б. Татварын ачаалал хэрэглэгч ба үйлдвэрлэгчийн хэнд нь илүү ноогдох вэ.
8. Нэгэн бүтээгдэхүүний эрэл , нийлүүлэлтийн функц дараах хэлбэрээр өгөгджээ.
Qd=200 - 2Pd , Qs= - 40 + Ps Засгийн газраас үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор
үнийн шалыг P=90 гэж тогтоожээ.
Хийх зүйл:
a) Анхны тэнцвэрт бүтээгдэхүүний хэмжээ болон үнийг тодорхойл, үнийн шалыг
тогтоосноор эрэлт, нийлүүлэлтийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? Илүүдлийн
хэмжээг тодорхойл.
b) Үнийн шал тогтоосноор хэрэглэгч, үйлдвэрлэгчийн хожоо хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
c) Нийгмийн алдлагдал хэд вэ?
d) Далд эдийн засгийн эрэлтийн урвуу функц доорх хэлбэрээр өгөгдсөн бол
Р'd=110 - Q'd далд эдийн засгийн тэнцвэрийг тодорхойл.
e) Далд эдийн засгийн тэнцвэр тогтсны дараа хэрэглэгч,үйлдвэрлэгчийн хожоо
хэрхэн өөрчлөгдөх вэ

2. f) Далд эдийн засгийн тэнцвэр тогтсноор нийгмийн алдлагдал өөрчлөгдөх үү ?
9. Нэгэн бүтээгдэхүүний эрэлт,нийлүүлэлтийн урвуу функц доорх хэлбэрээр өгөгджээ .
Pd = 42 – Qd
Ps = 2Qs
Засгийн газраас төсвийнхөө алдагдлыг санхүүжүүлэх зорилгоор хэмжээний татварыг t = гэж
тогтоожээ
Хийх зүйл :
a)Татварын өмнөх болон дараах бүтээгдэхүүний зах зээлийн тэнцвэрийг тодорхойл.
b )Татвар ногдуулснаар хэрэглэгч, үйлдвэрлэгчийн хожоо хэрхэн өөрчлөгдөх вэ
c )Засгийн газрын татварын орлогыг тодорхойл.
d) Нийгмийн алдагдлыг тодорхойл.
e ) Татварын ачааллыг хэрэглэгч, үйлдвэрлэгчийн хэн нь илүү үүрэх вэ?
f) Хэрэглэгч болон үйлдвэрлэгчийн төлж буй нийт татварын хэмжээг тодорхойл
10. Нэгэн бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлтийн урвуу функц дараах хэлбэрээр өгөгджээ.
Рd=120 - 2Qd , Ps=30 + QS
Засгийн газрын үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор хэмжээний татаасыг t'=15 гэж тогтоожээ.
Хийх зүйл:
1. Татаасын өмнөх болон дараах бүтээгдэхүүний зах зээлийн тэнцвэрийг тодорхойл.
2. Татаас ногдуулснаар хэрэглэгч, үйлдвэрлэгчийн хожоо хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
3. Засгийн газрын татаасын зардлыг тодорхойл.
4. Нийгмийн алдагдлыг тодорхойл.
5. Хэрэглэгч үйлдвэрлэгчийн хэн нь илүү татаасын хөнгөлөлтийг хүртэх вэ?