Econom.s3

1. ЭРЭЛТ БА НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН МЭДРЭМЖ
I. Тест
1.Мэдрэмж нь ерөнхийдөө ______хэмждэг.
a) Хувьсагчийн өөрчлөлтийн хувийг b) Муруй налалтыг c) Хувьсагчийн өөрчлөлтийг
d) Нэг хувьсагчийн өөрчлөлтөд нөгөө хувьсагчийн үзүүлж буй хариу үйлдлийг
2.Эрэлтийн мэдрэмжийг дараах байдлаар ангилдаг.
a) Өөрийн үнийн буюу шууд үнийн мэдрэмж b) Солбисон үнийн мэдрэмж
c) Орлогоос хамраасан эрэлтийн мэдрэмж d)Дээр хариултууд бүгд зөв байна.
3.Нэг барааны үнэ өөрчлөгдөхөд нөгөө барааны эрэлтэд гарч буй өөрчлөлтийг ______авч үздэг.
a) Өөрийн үнийн мэдрэмжээр b) Солбисон үнийн мэдрэмжээр
c) Үнээс хамаарсан нийлэлтийн мэдрэмжээр d) Тохирох хариулт байхгүй байна.
4.Солбисон үнийн мэдрэмж эерэг бол зөв өгүүлбэрийг ол.
a) Хосолдог бараанууд байна. b) Гиффен бараанууд байна.
c) Энгийн бараанууд байна. d) Орлодог бараанууд байна.
5.Нэг барааны үнэ 5 хувиар өсөхөд нөгөө барааны эрэлт 1 хувиар өсөв. Зөв өгүүлбэрийг ол.
a) Хосолдог бараанууд байна. b) Гиффен бараа байна.
c) Орлодог бараа d) Энгийн бараа байна
6.Үнээс хамаарсан эрэлтийн мэдрэмж сөрөг бол энэ нь ______бараа байна.
a) Хэвийн бараа b) Энгийн бараа c) Доорд бараа d) Гиффен бараа
7.Хэрэв үнээс хамаарсан эрэлтийн мэдрэмж 0 байдаг бол уг барааны эрэлтийн муруй дараах байдлаар
дүрслэгддэг. (Үнийг босоо тэнхлэгт, тоо хэмжээ хэвтээ тэнхдлэгт авах)
a) Хэвтээ тэнхлэгтэй паралель байна. b) Босоо тэнхлэгтэй паралель байна.
c ) Сөрөг налалттай муруй байна. d) Эерэг налалттай муруй байна.
8.Орлогоос хамаарсан эрэлтийн мэдрэмж эерэг бол уг бараа ______байна.
a) Хэвийн b) Доорд c) Гиффен d) Энгийн
9.Дараах өгүүлбэрээс аль нь мэдрэмжид нөлөөлдөг хүчин зүйлс бөгөөд мэдрэмж сайтай эрэлтэд багтах вэ?
a) Бараанууд орлодог, орлуулдаг бараа ихтэй бол
b) Хэрэглэгчийн төсөв, төсөвт эзлэх хувь өндөр бол
c) Хугацаа ба богино хугацаанаас илүүтэйгээр урт хугацаанд
d) Дээр хариултууд бүгд зөв байна.
10. Үнээс хамаарсан эрэлтийн мэдрэмжийн утгыг олоход утгагүй буюу хязгааргүй гарч байвал үнээс
хамаарсан эрэлтийн мэдрэмжийг ______гэж нэрлэдэг.
a) Төгс мэдрэмжтэй b) Төгс буюу огт мэдрэмжгүй
b) Нэгж мэдрэмжтэй d) Мэдрэмж сайтай
11. Эрэлтийн муруй шулуун хэлбэрээр өгөгдсөн бол эрэлтийн муруй нь ______хэсэгт мэдрэмж сайтай байна.
a) Зүүн дээд хэсэгт b) Баруун доод хэсэгт c) Дунд хэсэгт d) Тодорхойлох боломжгүй
12. Эрэлтийн муруй шулуун хэлбэрээр өгөгдсөн үед цэг бүр дээрх мэдрэмж нь байна.
a) Ижил байна b) Ялгаатай байна. c) Ижил болон өөр байж болно.
b) Дээрх өгүүлбэрүүд бүгд зөв байна.
13. Зөв өгүүлбэрийг ол.
a) Эрэлтийн муруй босоодуу бол мэдрэмж сайтай байна.
b) Эрэлтийн муруй хэвтээдүү бол мэдрэмж муутай байна.
c) Эрэлтийн муруй хэвтээдүү бол мэдрэмж сайтай байна
d) Эрэлтийн муруй босоо тэнхлэгтэй паралель бол нэгж мэдрэмжтэй байна.
14. Дараах бараа, үйлчилгээнүүдээс аль нь мэдрэмж сайтай эрэлтэд багтах вэ?
a) Бинзен, орон сууц b) Өндөг, тамхи, гутал, кофе
c)Тусгай брэндийн кофе, рестораны үйлчилгээ, агаарын тээврийн үйлчилгээ, кино
d) Эмнэлгийн зарим эм тарианууд
15. Эрэлтийн үнийн мэдрэмж ______хэмжигдэхүүнээр тодорхойлогддог.
a) Эрэлттэй байгаа тоо хэмжээний өөрчлөлтийг үнийн өөрчлөлтөд хуваасан
b) Үнийн өөрчлөлтийг эрэлттэй байгаа тоо хэмжээний өөрчлөлтөд хуваасан
c) Эрэлттэй байгаа тоо хэмжээний өөрчлөлтийн хувийг үнийн өөрчлөлтийн хувьд хуваасан

2. d) Үнийн өөрчлөлтийн хувийг эрэлттэй байгаа тоо хэмжээний өөрчлөлтийн хувьд хуваасан
16. Талхны үнэ 320 төгрөг байснаа 380 төгрөг болсон гэж үзье. Үнийн өсөлтөд эрэлттэй байгаа тоо хэмжээний
үзүүлэх хариу үйлдэл нь ______хамаарна.
a) Эрэлтийн үнийн мэдрэмжээс b) Нийлүүлэлтийн үнийн мэдрэмжээс
a) Орлогоос хамаарсан эрэлтийн мэдрэмжээс d) Эрэлтийн солбисон үнийн мэдрэмжээс
17. Машины үнэ 20 хувиар өсөхөд эрэлттэй байгаа тоо хэмжээ 10 хувиар буурдаг бол үнээс хамаарсан
эрэлтийн мэдрэмж ______байна.
a) 0.5 ______ b) 1.0 ______ c) 2.0______ d) 10.0______
18. Нийлүүлэлтийн үнээс хамаарсан мэдрэмж ______хэмждэг.
a) Үнэ 1 хувиар өөрчлөгдөхөд эрэлттэй байгаа тоо хэмжээ хэдэн хувиар өөрчлөгдөж байгааг
b) Үнэ нэгжээр өөрчлөгдөхөд нийлүүлэлттэй байгаа тоо хэмжээний нэгжийн өөрчлөлтийг
c) Үнэ нэг хувиар өөрчлөгдөхөд нийлүүлэлттэй байгаа тоо хэмжээ хэдэн хувиар өөрчлөгдөж
байгааг
d) Үнэ нэгжээр өөрчлөгдөхөд эрэлттэй байгаа тоо хэмжээ хэдэн нэгжээр өөрчлөгдөж байгааг
19. Ямар нөхцөлд үнээс хамаарсан нийлүүлэлтийн мэдрэмж төгс мэдрэмжгүй буюу босоо тэнхлэгтэй паралель
байх вэ ? (үнийг босоо тэнхлэгт , тоо хэмжээг хэвтээ тэнхлэгт авах)
a) Үнэ тогмол байхад нийлүүлтэтй байгаа тоо хэмжээ өөрчлөгдөж байвал
b) Үнэ өсөхөд нийлүүлэлттэй байгаа тоо хэмжээ өсдөг бол
c) Үнэ өсөхөд нийлүүлэлттэй байгаа тоо хэмжээ буурдаг бол
d) Үнэ өөрчлөгдөхөд нийлүүлэлттэй байгаа тоо хэмжээ тогмол буюу өөрчлөгдөөгүй бол
20. Үнээс хамаарсан эрэлтийн мэдрэмж муу бол үнэ өсөхөд нийт орлого
a) Өснө b) Буурна c) Өсч , эсвэл , буурч болно
d) Дээрх нөхцлөөр тодорхойлох боломжгүй
II. Бодлого
Хүснэгт 1-д мөхөөлдөсний үнийн янз бүрийн түвшин дэх эрэлтийн хэмжээ өгөгджээ.
Нэгжийн
үнэ ( P$)
Эрэлтийн
хэмжээ
Qd
Зардал
(орлого, TR)
Үнээс
хамаарах
мэдрэмжийн
коэфициент
Ed
2,10 10
1,80 20
1,50 30
1,20 40
0,90 50
0,60 60
0,30 70
а) Босоо тэнхлэгт үнийг, хэвтээ тэнхлэгт мөхөөлдөсний тоо хэмжээг авч, эрэлтийн муруйн графикийг
дүрсэл
б) Мөхөөлдөсний нэгжийн үнэ 1.20$ гэж үзье. Хэрэв энэ үнэ 30 центээр буурвал эрэлтийн хэмжээ яаж
өөрчлөгдөх вэ? Хэрэв үнийн бусад түвшний аль нэг нь мөн 30центээр буурвал эцсийн хариу дээрхээс
өөрчлөгдөх үү?
в) Үнийн утга тус бүрт харгалзах зардлыг тодорхойлж, хүснэгтэд бөглө.
г)Үнийн бүх түвшинд харгалзах үнээс хамаарах эрэлтийн мэдрэмжийн коэффициентийг тооцож
, хүснэгтэд бөглө.
д) Графикийн босоо тэнхлэгт зардлын дүнг, хэвтээ тэнхлэгт эрэлтийн хэмжээг тэмдэглэж, мөхөөлдөсний
зардлын муруйг дүрсэл.
е) Үнийн ямар түвшинд орлого хамгийн их байх вэ?
ж) Үнийн ямар түвшинд үнээс хамаарах эрэлтийн мэдрэмж 1 -тэй тэнцүү байх вэ?

3. з) Үнийн ямар утганд эрэлт мэдрэмжтэй ба мэдрэмжгүй байх вэ?
2.Хэрэглэгчийн жилийн орлого 1000 төгрөгөөс 2000 төгрөг болж өсөхөд маргарины жилийн эрэлт 3кг - с 1кг
болж буурч, цөцгийн тосны эрэлт 6кг- с 8кг болж өсчээ.Бүтээгдэхүүн тус бүрийн орлогоос хамаарсан
эрэлтийн мэдрэмжийг болон бүтээгдэхүүний шинж чанарыг тодорхойл.
3.Дараах хүснэгтэ цай (X), кофе (У), нимбэг (Z)-ийн үнэ ба тоо хэмжээ хүснэгтэд өгөгджээ. Эдгээр
бараануудын харилцан хамаарлын мэдрэмжийг тодорхойл.
Өмнө Дараа
Үнэ
(цент/аяга)
Тоо
хэмжээ
(нэгж/сар)
Үнэ
(цент/аяга)
Тоо хэмжээ
(нэгж/сар)
Кофе (У) 40 50 60 30
Цай (X) 20 40 20 50
4. Бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийн функц Qs = 0.4P гэж өгөгджээ. Бүтээгдэхүүний үнэ 50 мянган төгрөг байснаа
100 мянган төгрөг болж өсвөл нийлүүлэлтийн мэдрэмжийг ол
Өмнө Дараа
Үнэ
(цент/аяга)
Тоо хэмжээ
(нэгж/сар)
Үнэ
(цент/аяга)
Тоо
хэмжээ
(нэгж/сар
Hимбэг (Z) 10 20 20 15
Цай (X) 20 40 20 35